Әлдиев Т.

Обновлено 21.02.2019 15:48

 Тоқтаубек Әлдиев -әнші, термеші, актер, режиссер. (1949-2008)

Тоқтаубек Әлдиев 1949 жылы Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданы Қаратоғай ауылында дүниеге келді.

Әкесі Сәтей жай шаруа болғанмен, күміс көмей әншілігімен, айтыскер ақындығымен ауылдың қадірменді азаматы боатын.
Қаратоғай орта мектебін бітіре салысымен әскери борышын өтеп келген Тоқтаубек 1971 жылдан бастап Қаратоғай ауылдық клубына меңгеруші болып орналасты. Отыз жыл бойы туған аулының мәдениетін өркендетуге үлес қосты.

Арнайы оқу орнын бітірмесе де табиғат берген дарынының арқасында ауызға ілініп, көзге түсті. 1974 жылы ауыл клубына мәдениет үйі мәртебесі берілді.

Әртүрлі көркемөнерпаздар үйірмелері ұйымдастырылып, халықтық драма театры, «Шұғыла» үгіт бригадасы, «Қызғалдақтар» ән-би ансамблі құрылды. Аудан көлемінде әріптестері Р.Өжікенов, Қ, Әбдірахмановтармен бірлесе отырып 1978 жылы «Тамаша» ойын сауық отауын құрды.

Ән орындау шеберлігіне тәнті болған өнер сыншылары жас өнерпазды облыстық, кейіннен республикалық өнер сайыстарына қатысуға шақырды. Сол байқаулардан жүлдегер атанып қайтқан Тоқтаубектің даңқы жыл өткен сайын аспандап, барша өнерсүйер қауымның сүйікті әншісіне айналды.

Орал қаласында өткен Мухиттың тойында жүлдегер атанды, өнер тарландарымен бірге Румынияға барып өнер көрсетті. Көрермен көңілінен шыққан 50-ден астам қойылымды сахналады. Ол әрине режиссердің еңбегі
Еңбек ұжымдарының шығармашылық есебі деген игі бастама талай таланттарды шығарып, нағыз өнер бәсекесіне айналды. Тоқтаубектің нағыз мәдениет қайраткері болып қалыптасуына тікелей көмек көрсеткен білгір мамандар аудандық мәдениет бөлімінің білікті басшысы Қ. Тұраров, музыкант Ғ. Досанов, домбырашы Ж. Байпақбаевтар еді.

Арнайы музыкалық мамандықтың дипломы болмаса да Тоқтаубек табиғат берген таланттың арқысында нағыз «сегіз қырлы, бір сырлы» өнерпаз болатын. Ән салды, домбыра шертті, баянда ойнады, сахнада небір күрделі образдарды сомдап шығарды. Тоқтаубек сомдаған Кебек, Сырым, Қодар т.б. образдар халық көңілінен шықты.

Шалғайда жатқан Қаратоғай ауылының драмалық ұжымы 1981 жылы «Халық театры » атағын абыроймен қорғап шықты. Ұжымның режиссері Тоқтаубек Сәтейұлы болатын. 1979 ж. шебер басшылығымен, таланты актерлігімен, ерекше әншілігімен көзге түсіп, аудан өнерін дамытуға қосқан үлесі үшін Т. Әлдиев «Құрмет белгісі» орденімен марапатталды. Өткен ғасырдың 70-80 жылдары Қаратоғай мәдениет үйі мен оның жетекшісі Т. Әлдиевтің атағы республика көлеміне танымал болған жұлдызды жылдар еді.
Т. Әлдиев 2008 жылы ауыр науқастан қайтыс болды.

Әлдиев Т. туралы:

Қайроллаұлы, Хасен. Өмірін өнерге арнаған [Мәтін] / Х. Қайроллаұлы // Рауан. - 2009. - 2 мамыр. - С. 7.
Салықбаев С. Орден алған Тоқтаубек [Мәтін] : [Күршім ауданының Қаратоғай ауылының мәдениет қызметкері "Құрмет белгісі" орденінің иегері Т.Әлдиев туралы] / Салықбаев С. // Дидар. - 2001. - 17 шілде.- Б.4