Шакаримов Ж. Ж.

Details

Last Updated on Thursday, 25 April 2019 11:10

Шакаримов Жаркын Жакияулы (1947 г. - 2019 г.) – кюйши, исследователь, писатель, член Союза писателей Казахстана.

Родился 4 мая 1947 г. в г. Аягоз Восточно-Казахстанской области. В 1973 г. окончил оркестровый факультет Государственной консерватории им. Курмангазы по специальности домбрист и педагог по музыке.

В 1973-1976 гг. Жаркын Шакарим работал старшим редактором в Алматинской студии граммофонной записи Всесоюзной фирмы «Мелодия». В 1976-1980 гг. - редактор издательства «Жалын». В 1980 г. Жаркын Шакарим организовал фольклорно-этнографический ансамбль «Сазген». В 1980-1982 гг. по приказу от 9 сентября 1980 г. № 556 министра культуры Казахской ССР Жексенбека Еркимбекова Жаркын Шакаримов назначен директором вновь организованного Республиканского музея народных инструментов. В этой должности работал до 1982 г.

Участник культурных делегаций в Индии (1970), в Польше, Югославии (1972). Дипломант Всемирного фестиваля студентов и молодежи (1985, Москва).

В 1974 г. в Ленинграде Жаркын обнаружил фонографический валик с записями 9 кюев в исполнении академика Ахмета Куановича Жубанова и в 2007 г. привез этот валик в Алматы.

Тогда же в далеком 1974 году в московском архиве Шакаримов Ж. Ж. первым нашел и представил публике запись голоса Амре Кашаубаева, семь песен в его исполнении, которые были записаны в Париже на фонограф. Эти записи считались безвозвратно утерянными. В 1975 году фирма грамзаписи «Мелодия» выпустила эти записи отдельной пластинкой.

В 1982-2010 гг. работал музыкальным редактором в Республиканской телерадиокорпорации «Казахстан» (РТРК). В эти годы он вел авторские передачи, такие как «Замана бұлбұлдары» («Соловьи столетий»), «Домбыра сазы» («Мелодии домбры»), «Терме» («Казахские речитативные мелодии»), «Шашу» («Радость в празднике»), «Музыкалық киножылнама» («Музыкальная кинолетопись»), «Күй-шежіре», «Інжу-маржан», «Жетісаз» («Семь мелодий»), «Күй-аманат», «Сағындырған дауыстар».

С 2010 г. Жаркын Шакарим на пенсии. Работает над развитем музыкальной культуры республики.

В 2004 г. он участвовал в проекте АО РТРК «Казахстан», выпустил в свет антологии 255 казахских кюев «Мәңгілік сарын»-«Вечная мелодия». Он принял участие как ответственный редактор проекта.

Автор 8 книг: «Әміре», «Ән жұлдызы» «Звезда песни», «Амре Кашаубаев» на русском языке, «Малайсары биден Шәмілге дейін» «От Малайсары би до Шамиля», «Ән асқары» «Вершина песни», «Нұрғиса Тілендиев» совместно с Даригой Тлендиевой, «Әміре Қашаубайұлы», «Көне дүние күмбірі» («Мелодии древности»),

Жаркын Шакарим - исполнитель и кюйши, человек, воссоздавший древний казахский музыкальный инструмент - трехструнную домбру и шертер, о которых начал забывать народ.

Награжден медалью Всесоюзного общества Образования СССР (1989), орденом «Құрмет» (2007). Имеет звание заслуженный деятель Казахстана (1998), Почетный гражданин Урджарского района.

Скончался 16 апреля 2019года.

Ж. Шәкәрімнің шығармалары

Произведения Шакаримова Ж.

Шәкәрімов, Ж. Әміре [Мәтін] / Ж. Шәкәрімов. - [Б. м.] : Жалын, 1977. - 147 б.

Шәкәрімов, Ж. Ән жұлдызы [Мәтін] / Ж. Шәкәрімов. - Алматы : Қазақстан, 1978. - 40 б.

Ән асқары - Әміре [Мәтін] / құраст. Ж. Шәкәрімов. - Алматы : Өнер, 1988. - 112 б.

Шәкәрім, Ж. Көне дүние күмбірі [Мәтін] = Мелодии древности : [Болат Сарыбаев - музыка зерттеуші туралы] / Ж. Шәкәрім. - Алматы : Өнер, 2013. - 192 б.

***

Шакаримов, Ж. Амре в Париже [Текст] : историко-биографический очерк / Ж. Шакаримов. - Алматы : Гани Д., 2016. - 248 с.

Мақалалар – Статьи

Шәкәрімов, Ж. Таскескендегі таңбалы тастар [Мәтін] / Ж. Шәкәрімов // Қазақ әдебиеті. - 1976. - 25 июнь.

Шәкәрімов, Ж. Аққуға аспандағы әнін қосқан [Мәтін] / Ж. Шәкәрімов // Жалын . - 1976. - № 2. - Б. 2.

Шәкәрім, Ж. Әулиетас неге қирады [Мәтін] : [Таскескен маңындағы таңбалы тастарды қорғау ] / Ж. Шәкәрім // Қазақ әдебиеті. - 2000. – 31 наурыз.

Шәкәрім, Ж. Қазақтың әні қайда? [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Қазақ әдебиеті. - 2001. - 23 ақпан. - Б. 3.

Шәкәрім, Ж. "Қазақ музыкасына жаңаша көзқарас қажет" [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Қазақ әдебиеті. - 2007. - 29 маусым.- Б. 4.

Шәкәрім, Ж. "Абай әндерін үш ішекті домбырамен сүйемелдеген" [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Заң газеті. - 2008. - 8 ақпан.- Б. 4.

Шәкәрім, Ж. Дариға - махаббат [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Жалын . - 2008. - № 10. - Б. 17-20.

Шәкәрім, Ж. Қолына домбыра тисе - боран соққандай, дирижер боп тұра қалса - дүниенің астан - кестені шыққандай болушы еді [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Аңыз адам . - 2012. - № 15. - Б. 21-23.

Шәкәрім, Ж. Жамбыл Кененнің әншілігін бүркіттің самғауына теңеген [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Аңыз адам . - 2012. - № 4. - Б. 22.

Шәкәрім, Ж. Қылқобыз сырын ашқан еңбектер [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Егемен Қазақстан. - 2013. - 16 ақпан (№ 69). – Б. 5.

Шәкәрім, Ж. Әнші Әміре туралы шындық [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Егемен Қазақстан. - 2013. - 27 ақпан. - Б. 11.

Шәкәрім, Ж. Әнші Әміре туралы шындық [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Семей таңы . - 2013. - 16 сәуір. - Б. 3.

Шәкәрім, Ж. Келбеті кетпес есімнен. [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Аягөз жаңалықтары. - 2014. - 17 қыркүйек. - Б. 1-2.

Шәкәрім, Ж. Қош , бауырым ! [Мәтін] : қазанама / Ж. Шәкәрім // Қазақ әдебиеті . - 2016.- 12 - 18 ақпан (№ 6). – Б. 11.

Шәкәрім, Ж. Аққыз есімін ардақтайық [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Егемен Қазақстан . - 2016.- 26 қараша (№ 228). – Б. 13.

Шәкәрім, Ж. Тәуелсіздік рухы - музыка үнінде немесе Нұрғисадан бата алған Нұрсәт [Мәтін] / Ж. Шәкәрім // Егемен Қазақстан. - 2016. - 20 желтоқсан (№ 244). – Б. 5.

Ж. Шәкәрімов туралы әдебиет

Литература о Шакаримове Ж.

Кәрменов, Ж. Әніңнің қазақ жетпес бұрмасына [Мәтін] / Ж. Кәрменов. - Астана : Фолиант, 2002. - 232 б.

Қазақтың дәстүрлі 1000 күйі [Текст] = 1000 казахских традиционных кюев = 1000 kazah' s traditional kui : антология. - Алматы : Қазақстан, 2010. - 206 с.

Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1. Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. — Астана : Фолиант, 2011. — Б. 284.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Шәкәрім Жарқын Жақияұлы: б. 804.

Күмісбаев, Ө. Шәкәрім және шығыс мәдениеті [Мәтін] / Ө. Күмісбаев // Мәдениет. - 2014. - № 4.- Б. 2-5.

Мыржықбай, К. Жарқын десе Жарқын [Мәтін] : [музыка танушы Ж. Шәкерім туралы] / К. Мыржықбай // Қазақ әдебиеті. - 2017. - 21 сәуір. - Б. 12-13.

Мыржықбай, К. Жарқын десе Жарқын [Текст] / К. Мыржықбай // Қазақ әдебиеті. - 2017. - 21 - 27 сәуір (№ 16). – Б. 12-13.

***

Казахская Национальная Энциклопедия [Текст] : Т. 9. – Шакарим Жаркын: с. 473.

Секенов, С. Памяти казахского акына [Текст] : амре Кашаубаеву - 120 лет / С. Секенов // Вести Семей. - 2008. - 11 декабря. - С. 1.

Интернет-сілтемелер

Интернет-ссылки

Жарқын Шәкәрім : авторлық сайт [Электронный ресурс] // zharkynshakarim.info : сайт. – Пайдалану орны. - http://zharkynshakarim.info/news/sajt_ashyl_anda_al_ash_kelgen_oj/2016-01-10-16 (01.03.18)

Хамит, А. Прерванный полет Амре [Электронный ресурс] // Айжан Хамит авторский неблог : сайт. – Режим доступа : http://aizhanhamit.kz/прерванный-полет-амре/ (01.03.2018)

Книгу «Амре в Париже» презентовали в Астане [Электронный ресурс] // kazakh-tv.kz : сайт. - http://kazakh-tv.kz/ru/view/news_kazakhstan/page_181176_ (01.03.2018)