Уалханова Р. Н.

Жаңартылды 10.12.2024 17:47

Уалханова Рахия Нұралықызы (1958 ж.т.) - кітапханашы-библиограф, кітапхана ісінің ардагері

1958 жылы 11 мамырда Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданы Топқайың ауылында дүниеге келген. 1975 жылы Топқайың орта мектебін үздік бітіреді. Сол жылы Өскемен педагогикалық институтына (қазіргі Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті) түсіп, 1979 жылы Физика және математика факультетінде «физика» мамандығы бойынша оқуын аяқтайды. 1979-1981 жылдары Топқайың орта мектебінде физика пәнінің мұғалімі болып жұмыс істейді. 1982-1996 жылдары Катонқарағай аудандық мұрағатының директоры қызметін атқарады. Катонқарағай ауданы ыдырағаннан кейін 1997 жылы Өскемен қаласына көшіп, А.С. Пушкин атындағы кітапханада еңбек жолын бастайды. 28 жыл бойы ол библиограф, жинақтау секторының жетекшісі және анықтама-библиографиялық орталықтың маманы лауазымдарын атқарды.

Рахия Нұралықызы Уалханованың еңбек өтілі - 45 жылды құрайды, оның едәуір бөлігі кітапхана ісіне арналды. Ол мерзімді басылымдардағы мақалаларды аналитикалық сипатта, «ШығысҚазақстан: танымал есімдер» өлкетану дерекқоры үшін библиографиялық жазбалар жасаумен белсенді айналысты, сондай-ақ «Өлкетану» және «Біздің Абай» электрондық кітапханасын қоса алғанда, кітапхана сайтының бөлімдерін толықтырды. Р. Уалханова кітапхананың «Еңбек армиясына қатысқан шығысқазақстандықтар» және «Шығыс Қазақстан ауылдарының тарихы» сияқты барлық өлкетану жобаларын жүзеге асыруға қатысты, олар үшін айтарлықтай көлемдегі материалдар жинады.Жергілікті авторлармен және зиялы қауым өкілдерімен жемісті ынтымақтастық орнатып, «Арайлы Катонқарағай» газетінде мақалалар жариялай отырып, Катонқарағай ауданының дамуына үлес қосты. Осы жылдар ішінде ол өзін кітапхана ісіне заманауи технологияларды белсенді енгізген жоғары білікті маман ретінде көрсетті. Оның еңбегінің арқасында электрондық каталог жетілдірілді, қорды корпоративтік каталогтау және ғылыми өңдеу жұмысы дамыды.   

Көп жылғы адал еңбегі мен жоғары кәсібилігі үшін «Кітапхана ісінің ардагері» (2018),«Қазақстанның құрметті кітапханашысы» (2020), «Мәдениет саласының үздігі» (2021) төсбелгілерімен марапатталған. 2023 жылы Рахия Нұралықызы Уалханова «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері» атағының иегері атанды. 2024 жылы «Еңбек ардагері», «Абай медалі» медальдарымен марапатталған. Кітапхана ісін дамытуға қосқан үлесі үшін бірнеше рет Мәдениет министрінің, облыс әкімінің және мәдениет басқармасының Құрмет грамоталарымен марапатталған.

 Р. Н. Уалханованың мерзімді басылымдардағы мақалалары

Публикации Уалхановой Р. Н. в периодической печати

1999

Уалханова, Р. Н. Үздік кітапханашы: [А.С.Пушкин атындағы облыстық кітапхана қызметкері И. Налетова туралы] / Р. Уалханова // Дидар. - 1999. - 26 қаңтар

2002

Уалханова, Р. Н. Ақын аға, сізді іздеп жүрміз : [Жергілікті ақын Тұрғазы Нұқай туралы] / Р. Уалханова // Дидар. - 2002. - 30 қараша.- Б.6

2017

Уалханова, Р. Н. Елбасы жолдауына кітапханалар атынан үн қосамыз / Р. Уалханова // Мәдениет. - 2017. - №3.- Б.51
Уалханова, Р. Н. Әлем карикатурашылары мойындаған / Р. Уалханова // Рауан - Заря. - 2017. - 19 мамыр.- Б.12
Уалханова, Р. Н. Жаңа кітап - Шыңғыстай / Р. Уалханова // Мәдениет. - 2017. - №5.- Б.55
Уалханова, Р. Н. Серік ақынның туғанына 80 жыл / Р. Уалханова // Дидар. - 2017. - 17 тамыз.- Б.26
Уалханова, Р. Н. Қас қағым: Серік Ғабдуллаұлының 80 жылдығына орай мақала / Р. Уалханова // Ұлан таңы. - 2017. - 18 тамыз.- Б.4

2021

Уалханова, Р. Н. Білім мен ғылым ордасы: [А. С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасының 125 жылдығына орай мақала] / Р. Уалханова // Абай. - 2021. - №1.- Б.23-31
Уалханова, Р. Н. Шекараны шегендеген Ермеков: алаш ардагері Әлімхан Ермековтің өмірі мен атқарған қызметі, кітапханада өткен іс шаралар туралы мақала / Р. Н. Уалханова // Ертіс өңірі. - 2021. - 10 наурыз.- Б. 8
Уалханова, Р. Н. Шекараны шегендеген Ермеков: алаш ардагері Әлімхан Ермековтің өмірі мен атқарған қызметі, кітапханада өткен іс шаралар туралы мақала / Р. Н. Уалханова // Үш қоңыр. - 2021. - 12 наурыз.- Б.3
Уалханова, Р. Н. Сындарлы отыз жыл-әдебиеттер көрмесі / Р. Н. Уалханова // Үш қоңыр. - 2021. - 16 сәуір.- Б.2
Уалханова, Р. Н. Жаңа кітап бізде, асығыңыз Сіз де! : катонқарағайлық азамат Талғат Қашқынбаевтың "Тұнық бастаулар" атты кітабы туралы / Р. Уалханова // Ертіс өңірі. - 2021. - 21 сәуір.- Б.19
Уалханова, Р. Н. Сүйінші ! Жаңа кітап бізде, асығыңыз Сіз де": "Абай әлемі" кітап сериясының үшінші топтамасы туралы мақала / Р. Н. Уалханова // Абай. - 2021. - N4.- Б.34-36
Уалханова, Р. Н. Туған жерге тағзым-перзенттік парыз / Р. Н. Уалханова // Арай. - 2021. - 28 мамыр.- Б.7
Уалханова, Р. Н. Тағзым-туған жерге парыз / Р. Н. Уалханова // Үш қоңыр. - 2021. - 28 мамыр.- Б.2
Уалханова, Р. Н. Шығыс Қазақстан орталық кітапханасына -125 жыл / Р. Уалханова // Мәдениет. - 2021. - №6.- Б.60-63
Уалханова, Р. Н. Ауыл тұрғындары үлкен саябақ жасап алды / Р. Н. Уалханова // Дидар. - 2021. - 22 шілде.- Б.14.
Уалханова, Р. Н. Ел төрінде-Абай әлемі: Абай әлемі кітап сериясының үшінші топтамасы А. С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы қорында / Р. Н. Уалханова // Ертіс өңірі. - 2021. - 15 қыркүйек.- Б.19

2022

Уалханова, Р. Н. Киелі Алтай: Катонқарағайдың әсем табиғаты туралы фотокөрме / Р. Уалханова // Үш қоңыр. - 2022. - 29 сәуір.- Б.5 ; Арай. - 2022. - 15 шілде.- Б.3
Уалханова, Р. Н. Ақын Серік Ғабдулланың туғанына 85 жыл / Р. Н. Уалханова // Үш қоңыр. - 2022. - 12 тамыз.- Б.2
Уалханова, Р. Н. Елдік пен ерлік жыршысы: [Серік Ғабдуллиннің 85 жылдығына орай] / Р. Н. Уалханова // Ұлан таңы. - 2022. - 19 тамыз.- Б.6
Уалханова, Р. Н. Жаңа кітап бізде, асығыңыз Сіз де!: [2022 жылы "Абай әлемі" сериясымен шыққан кітаптар туралы] / Р. Уалханова // Үш қоңыр. - 2022. - 9 желтоқсан.- Б.2 ; Мәдениет. - 2023. - N1.- Б.48-49

2023

Уалханова, Р. Н. Алаш сыйлығы абырой билігі: [Жазушы Әлібек Қалиұлы мен Тоқтар Нұржақыпұлына Алаш сыйлығын беру туралы] / Р. Н. Уалханова // Арай. - 2023. - 28 сәуір.- Б.3
Уалханова, Р. Н.. Ауданға еңбегі көп сіңді: [Катонқарағай ауданының Алтай кеңшары жұмысшылар кооперациясының басшысы Маулия Жиындинова туралы] / Р. Н. Уалханова // Арай. - 2023. - 15 қыркүйек.- Б.3
Уалханова, Р. Н. Өлеңмен өрілген өмір : [Катонқарағай ауданының құрметті азаматы, ақын Төлеген Рақымжанов туралы] / Р. Н. Уалханова // Дидар. - 2023. - 17 қазан.- Б.6 ; Арай. - 2023. - 20 қазан.- Б.6
Уалханова, Р. Н. Ұстаз аты мәңгілік, жадымда қалар жаңғырып : [Тарих пәнінің мұғалімі Балтыкенов Қабыш Чұкатайұлы туралы] / Р. Н. Уалханова // Тұғырлы Тарбағатай. - 2023. - 17 қазан.- Б.6
Уалханова, Р. Н. Мыңдаған шәкірттің жолын ашқан жан : [тарих пәнінің мұғалімі Балтыкенов Қабыш Чұкатайұлы туралы] / Р. Н. Уалханова // Дидар. - 2023. - 7 қараша.- Б.4
Уалханова, Р. Н. Сегіз қырлы, бір сырлы қаламгер: [жазушы Қашқымбаев Талғат Саккоұлы туралы] / Р. Н. Уалханова // Дидар. - 2023. - 18 қараша.- Б.4
Уалханова, Р. Н. Азамат келбеті: [жазушы Қашқымбаев Талғат Саккоұлы туралы] / Р. Н. Уалханова // Арай. - 2023. - 1 желтоқсан.- Б.6 ; Мәдениет. - 2023. - N11.- Б.60-63
Уалханова, Р. Н. Саханның сырлы әлемі: [Кітапханада өткен актер Сахан Әкелеевті еске алу кешінен] / Р. Н. Уалханова // Тұғырлы Тарбағатай. - 2023. - 19 желтоқсан.- Б.4

2024

Уалханова, Р. Н. Ұланның біртуар азаматы: [Жерлес жазушы Мүсілім Құмарбековтің туғанына 85 жыл толуына орай мақала] / Р. Н. Уалханова // Ұлан айнасы. - 2024. - 12 қаңтар.- Б.4
Уалханова, Р. Н. Ақын Ғалым-75 жаста: [Жерлес ақын Ғалым Байбатыровтың туғанына 75 жыл толуына орай мақала] / Р. Н. Уалханова // Достық. - 2024. - 19 қаңтар.- Б.5
Уалханова, Р. Н. Еліне елеулі, халқына қалаулы тұлғалы азамат : [Жерлес жазушы Алдияр Ақылбекұлы Әубәкіровтің 75 жыл толуына орай мақала] / Р. Н. Уалханова // Ұлан айнасы. - 2024. - 19 қаңтар.- Б.4
Уалханова, Р. Н. Арман атты ақ құсты іздеп өткен еді: ақын Ғалым Байбатыровтың 75 жасқа толуына орай / Р. Н. Уалханова // Дидар. - 2024. - 8 ақпан (N4).- Б.17.
Уалханова, Р. Н. Қарттарын қадірлеген ел ардақты : 50 жылдық тарихы бар "Уба шипажайының қалыптасу кезеңі / Р. Н. Уалханова // Шемонаиха тынысы. - 2024. - 6 наурыз (N7-8).- Б. 6
Уалханова, Р. Н. Балалық шақтың шамшырағы: [А. С. Пушкин атындағы кітапханада өтіп жатқан "Бір ел-бір кітап" акциясы аясында жүргізілген іс-шаралар туралы мақала ] / Р. Н. Уалханова // Үш қоңыр. - 2024. - 12 сәуір.- Б.1,4
Уалханова, Р. Н. Ақын бар, төр Алтайда Ұлықбектей : ақын Ұлықбек Есдәулетовтің 70 жылдығына арналған мақала / Р. Н. Уалханова. - Мәтін // Достық. - 2024. - 30 сәуір. - Б. 4; Мәдениет. - 2024. - N4. - Б. 6-7
Уалханова, Р. Н. Катонқарағайдан шыққан тұңғыш академик: академик Бияров Төлеухан Нуралдаұлының туғанына 75 жыл толуына орай мақала / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 3 мамыр (N18). - Б. 6
Уалханова, Р. Н. Балалар әлемінің бағбаны: [А. С. Пушкин атындағы кітапханада "Менің атым Қожа" кітабы бойынша "Балалар бағының бағбаны" атты оқырмандар конференциясы өтті] / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Егемен Қазақстан. - 2024. - 16 мамыр (N93). - Б. 13
Уалханова, Р. Н. Сөз сүлейі - Бердібек Соқпақбаев! / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Кітап патшалығы. - 2024. - N2. - Б. 16-19
Уалханова, Р. Н. "Абай әлемі" кітаптар топтамасы хақында / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Кітап және кітапхана. - 2024. - N2(30). - Б. 33-34
Уалханова, Р. Н. Әлемдік кеңестіктегі Абай мұрасы: [А. С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасының "Біздің Абай" электрондық кітапханасы туралы] / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 19 шілде (N29). - Б. 8
Уалханова, Р. Н. Азамат. Қаламгер. Қайраткер: катонқарағайлық жазушы Жәнібек Қызыр туралы / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 26 шілде (N30). - Б. 8
Уалханова, Р. Н. Әлемдік кеңестіктегі Абай мұрасы: [А. С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасының "Біздің Абай" электрондық кітапханасы туралы] / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Мәдениет. - 2024. - N7. - Б. 28-30
Уалханова, Р. Бердібек Соқпақбаев: балалық шақтың шамшырағы: [А. С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасында өткен "Бір ел-бір кітап" акциясы туралы] / Р. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Мәдениет. - 2024. - N8. - Б. 56-59
Уалханова, Р. "Абай әлемі" жобасы: 15 кітап жарық көрді : ["Абай әлемі" кітаптар топтамасының 2024-жылғы шығармаларының тұсаукесері салтанаты өтті] / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2024. - 3 қазан (N38). - Б. 18.; Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 4 қазан (N40). - Б. 7.; Мәдениет. - 2024. - N9. - Б. 40-41; Абай журналы. - 2024. - N5. - Б. 68-70.
Уалханова, Р. Н. Өр Алтай арландары: жазушы Ербол Баянғазиннің "Өр Алтай арландары" атты кітабы туралы / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 4 қазан (N40). - Б. 7.
Уалханова, Р. Ақтан ақынның шығармалары жарық көрді: ақын Ақтан Нұрбаевтың "Таңдамалы" өлеңдер жинағы туралы / Р. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 11 қазан (N41). - Б. 4
Уалханова, Р. Абайдың "Толық адам" тағылымы : абайтанушы-ғалым Картаева Айжан Маратбекқызының жаңа кітабы туралы / Р. Уалханова. - Мәтін // Тұғырлы Тарбағатай. - 2024. - 11 қазан (N41). - Б. 5.
Уалханова, Р. Жаңа кітап бізде, асығыңыз Сіз де: "Абай әлемі" сериясымен шыққан Тұрғазы Нұқайдың " Жалғыз тас" өлеңдер жинағы туралы / Р. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Ұлан айнасы. - 2017. - 25 қазан (N43). - Б. 4
Уалханова, Р. Қаламгер атты кітаптың тұсауы кесілді: "Абай әлемі" сериясымен шыққан Ғаббас Қабышұлының "Қаламгер атты кітабы туралы / Р. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Ұлан айнасы. - 2024. - 25 қазан (N43). - Б. 4
Уалханова, Р. Н. Руханият бағының бағбаны: [А. С. Пушкин атындағы облыстық кітапханада Жұмағұлова Гүлзира Дәулетханқызының «Катонқарағай -аңыздар өлкесі", "Көккөлдегі көразап" кітабының тұсаукесері өтті] / Р. Н. Уалханова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 8 қараша (N45). - Б. 7
Уалханова, Р. Жанарбектің жұлдызды сәттері: денешынықтыру пәнінің мұғалімі болған, спортшы Слямов Жанарбек Айтқазыұлы туралы / Р. Уалханова. - Мәтін // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 15 қараша. - Б. 9

Р. Н. Уалханова туралы әдебиеттер
Литература об Уалхановой Р. Н.
Мақала - Статьи

Еңбек өтілімі төрт ғасырға жуық әулет: катонқарағай ауданында еңбек өтілімі 376 жылды құрайтын Уәлхановтар әулеті бар. Бұл жан ұя ұстаздар әулеті. Осы жан ұя туралы көлемді мақала // Дидар. - 2017. - 27 шілде. - Б. 27 ; Арай. - 2017. 29 қыркүйек. - 3 б.
Ел тарихы адамдар тағдырында. = История страны в судьбах людей / құраст.: Дина Мухамедхан, Ербол Іргебай. - Алматы: "Қайым Мұхамедханов атындағы білім және мәдениет орталығы" қоғамдық қоры, 2018. – Б. 55-58.
Тоқабаев, М. Кітапханашы - баға жетпес мамандық: [А. С. Пушкин атындағы кітапхананың кітапханашысы, мәдениет саласының үздігі Уалханова Рақия Нұралықызы туралы] / М. Тоқабаев // Кітап патшалығы. - 2023. - №4.- Б.77-81
Тоқабаев, М. Білікті кітапханашы : [А. С. Пушкин атындағы кітапхананың кітапты толықтыру бөлімінің жетекшісі Уалханова Рақия Нұралықызы туралы] / М. Тоқабаев // Үш қоңыр. - 2023. - 8 қыркүйек.- Б.8
Ғали -Асқар, А. Кітапхана деп өткен өмір: [Кітапты толықтыру бөлімінің жетекшісі Уалханова Рақия Нұралықызы туралы] / А. Ғали -Асқар // Дидар. - 2023. - 16 қыркүйек.- Б.3

***

Сапаргалиев, Т. Образец преданности своему делу: [о работе Восточно-Казахстанской областной библиотеки имени А. С. Пушкина, в том числе о библиотекаре с большим стажем работы и огромным опытом - Уалхановой Ракие Нуралиновне] / Т. Сапаргалиев. // Рудный Алтай. - 2023. - 11 мая. - С. 6