Тұрысбек С.

Жаңартылды 14.03.2022 17:14

Секен Тұрысбек (1961) – күйші-сазгер, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген әртісі.

Секен Кәрімұлы Тұрысбек 1961 жылы 1 мамыр күні Шығыс Қазақстан облысы, Үржар ауданы, 1 Май ауылында дүниеге келген.

Семей қаласындағы Мұқан Төлебаев атындағы музыка училищесінде Қ. Досымжанов класын тәмамдап, Алматы мемлекеттік Құрманғазы атындағы консерваториясын М. Әубәкіровтің жетекшілігімен бітірді.

Консерваторияны бітірген соң «Сазген» фольклорлық-этнографиялық ансамблінің көркемдік жетекшісі және бөлім меңгерушісі болып қызмет істеді. 2001 жылы Еуразия университеті жанандағы «Қоңыр қаз» ансамблінің, кейінірек «Ақ жауын» мемлекеттік камералық оркестрінің көркемдік жетекшісі әрі бас дирижері.

«Жазғы қар», «Көңіл толқыны», «Ақ жауын», «Бесік күйі»(«Балауса»), «Күлтегін», «Көк бөрі», «Дарабоз», «Ақжүніс», «Өкініш», «Боздақ», «Аруана»(«Шығыс жұлдызы»), «Мәлғаждар» күйлерінің және «Аққу сазы», «Ерке қусым», «Көктемім менің, көктемім», «Қоңыр қаз», «Шағала», «Мен бір жұмбақ адаммын», «Айхай заман», «Аяулы арман, дуние», «Қос жұлдызым», «Бауырым сонау, күн кайда?», «Анама», «Тарбағатай», «Қоңыр жел», «Қарлығашым», «Толғау», «Қызыма», «Жанымнан тәтті өмір», т.б. ән-күйлер мен романстардың авторы.

Республикалық «Жігер» фестивалінің (1985), Мәскеуде өткен жастар мен студенттердің XII дүниежүзілік (1985) фестивалінің лауреаты. Қазақстан Жастар одағы және 88 жылғы Қазақстан Комсомолы сыйлығының лауреаты. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген әртісі (1993).

Отбасында бір қызы, бір ұлы бар. Ұлы Азамат заң саласының маманы, қызы Аят Ұлттық музыка академиясын бітірген.

С. Тұрысбектің мерзімді басылымдардағы мақалалары

Публикации в периодических изданиях С. Турысбек

Тұрысбеков С. Күйді ұқпау-бақытсыздық [Мәтін] : [Күйші...әңгіме/әңгімелескен Р.Қараева] / С. Тұрысбеков // Жас алаш. - 1997. - 8 қараша

Тұрысбеков С. Мұң-жаныңның жарасы [Мәтін] : [Авт. белгілі сазгер.домбырашы өзінің "Саз отауы" жайында әңгімелейді./әңг.Е.Кәпқызы] / С.Тұрысбеков // Қазақ әдебиеті. - 1998. - №20 наурыз(N11).- Б.11

Тұрысбеков С. Астананы "Ақжауынмен" әлдилемекпін [Мәтін] / С. Тұрысбеков // Жас алаш. - 2003.- Б.

Тұрысбек С. "Қызықты сәттерді түсімде көремін" [Мәтін] / С. Тұрысбек, А. Ожарова // Ертіс өңірі. - 2007. - 25 сәуір.- Б.8.

Тұрысбеков, С. Ақ жауын [Электрондық ресурс] : [Күйлер, әндер мен естеліктер] / С. Тұрысбеков, 2008. - 128 б. с.

Тұрысбек, С. Халық менің атағымды емес, атымды іздейді [Мәтін] / С. Тұрысбек // Дидар. - 2009. - 11 желтоқсан.- Б.7.

Тұрысбеков, С. Жазғы қар [Электрондық ресурс] : [Жинақта композитордың ән-күйлері, арнаулар мен партитуралары, сыр-сұхбаттары мен естеліктері топтастырылған.] / С. Тұрысбеков, 2010. - 248 б.

Тұрысбек, С. Жазғы қар [Мәтін] / С. Тұрысбек, 2010. - 248 б.

Тұрысбеков, С. Есте қалмас жүз күйден елді тебіренткен бір күй артық [Мәтін] : [Белгілі күйші-композитор С. Тұрысбековпен сұхбат] / С. Тұрысбеков // Дидар. - 2012. - 13 қыркүйек.- Б.8.

Тұрысбеков, С. Бала күнімде құлағалы тұрған көпірден өтіп, күй тыңдауға барушы едім [Мәтін] : [сазгер, күйші Секен Тұрысбековпен сұхбат.] / С. Тұрысбеков // Дидар. - 2013. - 31 қазан.- Б.8.

Тұрысбеков, С. Пендешіліктен бір қарыс биік тұрғым келеді [Мәтін] / С. Тұрысбеков ; сұхбат: А. Сағатбекова // Дидар. - 2018. - 15 наурыз.- Б.13.

Тұрысбеков, С. Көңіл толқыны-өкініш пен өксіктен туған күй.... [Мәтін] / С. Тұрысбек // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.5-9

С. Тұрысбек туралы әдебиет – Литература о Турысбек С.

Кітаптар - Книги

Шығыс Қазақстанның мәдени мұралары (тарих, мәдениет, білім) [Мәтін], 2006. - 432 б.

Тарбағатай әуендері: ән жинағы [Электрондық ресурс] : [Жинаққа Тарбағатай ауданының мәдениетіне үлес қосқан өнер тарландары мен қазіргі талант иелерінің туындылары енгізілді. ], 2007. - 104 б.

Әбуғазы, М. Шығыстың шыңырау күйлері [Ноталар] / М. Әбуғазы, 2009. - 303 б.

Шығыс Қазақстан Облысы : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б.-Тұрысбек Секен: 760 б.

Мақалалар - Статьи

Абзалов С. Секеннің саз отауы [Мәтін] : [С.Тұрысбековтың өзі құрған "Ақ жауын" ансамбльімен туған жері Үржар ауданына концерттік іссапарынан] / С. Абзалов // Уақыт тынысы. - 1998. - 10 қазан.- Б.

Исабаев, Е. Күй төгіліп, өлең өріген қос талант [Мәтін] / Е. Исабаев // Семей таңы . - 2012. - 24 қаңтар. - С. 1

Зайкенова Р. "Ақ жауын" жаһан тазалығы [Мәтін] / Р.Зайкенова // Қазақ әдебиеті . - 2016.- 18 - 24 қараша (№ 47.). - 34-35

Тілеуманова Қ. Қазіргі замандағы шертпе дәстүрі [Мәтін] / Қ. Тілеуманова // Қазақстан мектебі. - 2017. - №2.- Б.27-29.

Секен Тұрысбектің өмірі мен қызметінің тарихи тізбесі [Мәтін] // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.7

Жұртбай, Т. Әуеннің Әбілхаят суын ішкен [Мәтін] / Т. Жұртбай// Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.10-14

Жайымов, А. Ұлттық күй-өнеріміздегі ерекше құбылыс [Мәтін] / А. Жайымов// Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.15-16

Зайкенова, Р. XIX ғасырда - Құрманғазы, XX ғасырда-Нұрғиза, XXI ғасырда-Секен [Мәтін] / Р. Зайкенова // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.17.

Ысқақ, Б. Секеннің ұлылығы-қарапайымдылығында [Мәтін] / Б. Ысқақ // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.18-19.

Есдәулет, Ұ. Секен-нағыз лирик күйші [Мәтін] / Ұ. Есдәулет // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.20-23

Әлиұлы, Ж. Секең күйлері -құдіретті де киелі қасиетке ие [Мәтін] / Ж. Әлиұлы // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.23

Жүзбай, Ж. Секен- халқының шексіз махаббатына бөленген бақытты өнерпаз [Мәтін] / Ж. Жүзбай // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.24

Шүкіман, Е. Әндерінде терең мұң жатады [Мәтін] / Ж. Жүзбай // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.26-27

Жүзбай, С. Секен өзіне дейінгі ешбір күйшіні қайталаған емес [Мәтін] / С. Жүзбай // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.28-29

Рысқали, Е. Секен аға-саф өнердің сақшысы [Мәтін] / Е. Рысқали // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.30-31

Насрединқызы, Н. Күйші жанын терең түсінуге тырысамын.. [Мәтін] / Н. Насрединқызы // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.32

Үлкенбаева, А. Секен күйлерінде қоңыр үн бар [Мәтін] / А. Үлкенбаева // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.33

Қазтуғанова, А. Секен аға шертпе күйге жаңа стиль енгізді [Мәтін] / А. Қазтуғанова // Аңыз адам. - 2019. - N9.- Б.34

Төрежан, Қ. "Күйді күйші ғана ұғынатын болса - трагедия" [Мәтін] / Қ. Төрежан // Ертіс өңірі. - 2019. - 28 тамыз.- Б.15

Әмзе, М. Сырбаз күйші [Мәтін] : [күйші-композитор Секен Тұрысбеков шығармашылығы туралы] / М. Әмзе // Қазақ әдебиеті. - 2020. - 28 тамыз.- Б.19.