Известные имена

Звание
"Герой Советского Союза"

zvezda

Герой Советского Союза - высшая степень отличия СССР. Звание, которого удостаивали за личные или коллективные заслуги перед Советским государством и обществом, связанные с совершением геройского подвига или выдающихся заслуг во время боевых действий, а также, в виде исключения, и в мирное время.

Звание впервые установлено Постановлением ЦИК СССР от 16 апреля 1934 года, дополнительный знак отличия для Героя Советского Союза - медаль "Золотая Звезда" - учреждена Указом Президиума Верховного Совета СССР
от 1 августа 1939 года.

Сумин А.В.

Сумин Андрей ВасильевичСумин Андрей Васильевич (1919-1986) - Кеңес Одағының Батыры.

520-атқыштар полкы миномет ротасының (167-атқыштар дивизиясы, 38-армия, 1-Украина майданы) командирі, кіші лейтенант. 

1919 жылы 24 қарашада Шығыс Қазақстан облысы Зырян ауданы Феклистовка селосында шаруа отбасында дүниеге келген. Колхозда жұмыс істеген. Лениногор тау-кен техникумының 2 курсын бітірген. Әскерге 1939 жылы шақырылды. Барановичи қаласы (Белоруссия) ауданындағы бөлімде әскери борышын өтеген.

Ұлы Отан соғысы жылдары кіші сержант А.В.Сумин 1941 жылдың маусым айынан армия қатарында болады. Батыс, Брянск, Воронеж, 1-ші және 2-ші Украин майданында жаумен шайқасты. Батыс майданның қорғаныс ұрыстары мен шығысқа қарай шегіну кезінде жараланады. Госпитальда емделген соң қайта жасақталған 167-атқыштар дивизиясына жіберіледі, онда 1942 жылдың шілдесінен бастап соғыстың аяғына дейін әскери іс-қимылдарға қатысады.

Днепрден өту және Украина астанасы Киев қаласын жаудан азат етуде ерекше көзге түседі (Киевті азат ету операциясы. 1943 ж.). Вышгород поселкасы (қазір қала) аймағында (Киевтің солтүстігі)  Днепр өзенінен өту кезінде миномет-пулемет және артиллерия оғы астында, жаяу әскер топтарымен бір мезетте өзінің миномет ротасымен Днепрге шабуыл жасады, минометтерді тез құрып, жаяу әскерді, плацдармды  қорғады. Киев үшін шайқаста немістер оның ротасын бірнеше рет қоршауға алды, бірақ минометчиктер граната және винтовкадан оқ жаудырып жаудан құтылды, миномет жалынымен жауды да техникасын да құртты.

1944 жылы қаңтарда КСРО Жоғарғы Кеңесінің Жарлығымен Днепрден өту  және Киевті азат етуде көрсеткен ерлігі үшін Сумин Андрей Васильевичке Кеңес Одағының батыры атағы беріліп, Ленин ордені және "Алтын  Жұлдыз" медалімен (№ 4094) марапатталды. Соғыстан кейін Қызыл Армия қатарында қызмет етті. 1945 жылы Жоғары офицерлік артиллериялық мектепті бітірді, ал, 1950 жылы – офицерлік құраманы жетілдіру курсы (КУОС), 1957 жылы – Орталық артиллериялық офицерлік курсынан өтті. 1959 жылдан бері А.В.Сумин – запаста. Махачкала қаласында тұрды. Дағыстан АССР-інің (қазір – Дағыстан Республикасы) Әлеуметтік қамтамасыз ету министрлігінің кадр бөлімінің басшысы қызметін атқарды.

Ленин ордені (10.01.1944), Қызыл Жұлдыз (28.11.1943), І-дәрежелі Отан соғысы (11.03.1985), 2 мәрте Қызыл Жұлдыз ордендерімен (8.10.1943;), медальдармен, соның ішінде «За боевые заслуги» (29.01.1943) медалімен марапатталды.

1986 жылы 23 қыркүйекте қайтыс болды.

Сумин А. В. туралы әдебиеттер

Литература о А. В. Сумине

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы: Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. – с. 109.

Отан батырларын мадақтайды.: Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай-қорығы = Родина награждает отважных : Восточноказахстанцы - Герои Советского Союза : фотоальбом / Акимат Восточно-Казахстанской области, Восточно-Казахстанский областной архитектурно-этнографический и природно-ландшафтный музей-заповедник ; сост. Н. В. Крутова. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. - 290 с.:

***

Герои Советского Союза: историко-статистический очерк / Д. Н. Артамонов [и др.] ; ред. И. Н. Шкадов. - М. : Воениздат, 1984. - с. 541 – Т.2

Мақалалар-Статьи

Дубровская, М. Он не любил много говорить/ М Дубровская // Огни Прииртышья. - 2013. - 8ноября, №87. - С. 3. : фот. - (К 70-летию битвы за Днепр).

Чех, Евгения. А мы его знали... [Текст] : [о Герое Советского Союза А. В. Сумине] / Е. Чех // Устинка плюс . - 2014. - 3 июля (№ 27). - С. 13

Сосновская, О. Помнить славные дела земляков [Текст] : сразу три сельские школы в Зыряновском районе будут названы в честь земляков-героев, храбро сражавшихся за нашу свободу в годы Великой Отечественной войны / О. Сосновская // Рудный Алтай. - 2015. - 25 сент. - С. 5.

Сосновская, Оксана. Школам - имена героев [Текст] / О. Сосновская // Вести Семей. - 2015. - 6 октября. - С. 4

Интернет ресурстар

Интернет-ресурсы

Сумин Андрей Владимирович [Электрнный ресурс] : [биография]/интернет-проект «Герои страны» : сайт. – Режим доступа: http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=15110 (03.01.2019)