Дмитриев М.И.
- Жаңартылды 21.01.2025 17:14
Дмитриев Матвей Иванович (1924-1995) - «Даңқ» орденінің толық иегері. Өскемен қаласының Құрметті азаматы
Матвей Дмитриев 1924 жылы 1 мамырда Шығыс Қазақстан облысы Шемонаиха ауданының Верхубинка селосында туған. 1938 жылы Өскемен қаласының Комендант кентінде 6 сыныпты бітірген. "Красный партизан" колхозында тракторда тіркеуші болып жұмыс істеді. 1942 жылдың қыркүйегінен Қызыл Армия сапында. 1943 жылдың наурызынан майданда. 137-ші гвардиялык артиллерия полкінің расчет командирі (70-ші гвардиялык атқыштар дивизиясы, 1-ші Украина майданы) гвардия кіші сержанты Дмитриев қарамағындағылармен 1944 жылы 1 тамызда Красно қаласы (Польша) түбінде жаудың сексеннен астам солдаты мен бірнеше пулеметін жоқ етті. 1944 жылы 26 тамызда ІІІ- дәрежелі Даңқ орденімен марапатталды.
1945 жылы 8 ақпанда Вронув елді мекеніндегі шайқаста (Польшаның Бальско-Бяла қаласынан солтүстік-батысқа қарай 10 км) Дмитриевтің есебі бойынша Гитлер батальонының қапталынан шабуылға тойтарыс бере отырып, мылтықты тез арада жауынгерлік дайындыққа алып келіп және 300-400 метр қашықтықтан жаудың жаяу әскерін атып тастады. Бұл шайқаста жаудың екі пулеметі мен минометі қиратылып, қырықтан астам гитлершіні өлім кұштырды. 1945 жылы 13 мамырда ІІ-ші дәрежелі Даңқ орденімен марапатталды. Ол өз полкінің құрамында жеңіске дейін жетті. 1945 жылы 18 сәуірде Дмитриев бірінші болып Опава өзенінен өтіп, екі взвод жаяу әскердің көзін жойды. 1945 жылы 5 маусымда 2-ші дәрежелі Даңқ
орденімен марапатталды. 1955 жылы 19 тамызда 1-ші дәрежелі Даңқ орденімен қайта марапатталды. Старшина Дмитриев 1947 жылы туған жеріне оралды. Өскемен каласында тұрды. 1947 жылдан бастап 1974 жылы құрметті демалысқа кеткенге дейін металлургия өндірісінің қорғасын-мырыш комбинатында қорғасын дәнекерлеуші, жөндеу слесарі болып жұмыс істеді.
Өскемен қаласының Құрметті азаматы. 1995 жылы 27 қаңтарда Өскемен қаласында қайтыс болды. Дмитриев тұрған үйге мемориалды тақта орнатылған.
Дмитриев М. И. туралы әдебиеттер
Литература о Дмитриеве М. И.
Кітаптар-Книги
Аупбаев, Ж. Рухы күштілер : ұлы Жеңістің 70 жылдығына /Ж. Аупбаев. - Алматы : Раритет, 2015. - 400 б.
Құрмет кітабы. Өскемен қаласы. = Книга почёта. Город Усть-Каменогорск /идея авторы және жетекшісі Коротин С. В. - Алматы : Print House Gerona, 2021. - 208 б.
***
Белан П. С., Потапов А. В., Честнов С. И. Доблесть солдатская. – А., 1974.
Венкова Б. С., Дуданова П. Н. Гвардейская доблесть. - М., 1978.
Кавалеры ордена Славы трех степеней: Краткий биографический словарь. — М., 2000.
Пуссеп, Г. Н. Почетные граждане Усть-Каменогорска / Г. Н. Пуссеп, С. С. Грекова. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2008. - 133 с.
Живые голоса Победителей войны 1941-1945 гг. : сборник. - Усть-Каменогорск : Берел, 2015. - 194 с.
Мақалалар-Статьи
Галиева Н. Памятная встреча : [о полном Кавалере ордена Славы М. И. Дмитриеве]// Расцвет. - 1975. - 20 мая.
Кулаков А. Отважный артиллерист : [о полном Кавалере ордена Славы] М. И. Дмитриеве // Ленинское знамя. - 1979. - 20 окт.
Островидова В. Солдатская доблесть : [о полном кавалере орденов Солдатской Славы М.И.Дмитриеве] // Ленинское знамя. - 1989. - 11 марта.
Готкин П. Его подвиг : [о полном Кавалере ордена Славы, Почетном гражданине г. Усть-Каменогорска, ветеране АО "УКСЦК" М. И. Дмитриеве] // Рудный Алтай. - 1995. - 16 февр.
Боровиков, А. В Великой победе есть вклад наших земляков : одаренные дети /А. Боровиков, В. Ф. Кузьмина // История Казахстана: преподавание в школах и ВУЗах. - 2018. - №6. - С. 58-68.
Вологодская, Г. Героями стали в двадцать лет : [о героях войны Восточного Казахстана, которым в этом году исполнилось 100 лет со дня рождения] / Г. Вологодская // Казахстанская правда. - 2024. - 15 мая (№ 92). - С. 10 : фот.
