Боранбаев Ш.

Жаңартылды 06.04.2022 15:11

Боранбаев Шаяхмет (1918-1945) - партизан, Қарсыласу қозғалысына қатысушы (Югославия).

1918 ж. Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы Аюда ауылында дүниеге келген. Өскемен саяси-ағарту техникумын бітірген. Самар ауданы (қазір Көкпекті ауданы) Бастаушы ауылында жұмыс істеген. Соғыс басталғанда Қызыл Армия қатарына шақырылып, батыстағы бір бөлімшеге келіп түседі.

Ш. Боранбаев әскери қызметте болған бөлімше қырғын майдан барысында Қызыл Армияның негізгі бөлімдерінен бөлініп, жауынгерлердің көбі тұтқынға түседі. Ол бірнеше рет қашып шығады.

Соның бірі сәтті болып, 1945 ж. Базовицк бригадасына қосылады. Онда 18-ші словен екпінді Базовицк бригадасының 2-батальонының 3-ші ротасының комиссары болады.

Ш. Боранбаев соғысқан 18-ші словен екпінді Базовицк бригадасы Югославияның (НОАЮ) Ұлт-азаттық армиясының әскери тактикалық құрылымы еді, ол Екінші Дүниежүзілік соғыс жылдары Словения аумағында іс-әрекет еткен. Бригада қатарында СССР-дің 600-ден аса азаматы жаумен шайқасты.

Базовицк бригадасы Словен Приморьесі мен Бенеччиде белсенді ұрыс жүргізіп, жау гарнизондары, пункттер, әскери колонналар мен байланыс желілеріне шабуылдар жасады. Триест қаласын азат етуге қатысты.

1945 ж. көктемінде Баниш платосы және Трнов орманы аумағында неміс әскерінің Базовицк бригадасы партизандарын жою мақсатындағы шабуылы басталды. Партизандар қорғаныс шебін жаулап алды және әр батальон бір биікті қорғады. 2-батальон 29-31 наурызда кескілескен ұрыс барысында Задлог ауылы аумағында шайқасты. Осы шайқаста Чрни-Роб биіктігі үшін боған ұрыста батальон комиссары Шаяхмет Боранбаев қаза тапты.

Қ. Исабаевтың бастамасымен Италияның Триест қаласында совет партизандарына ескерткіш ашылды. Олардың есімі мрамор тақтаға ойылып жазылды. Алдыңғы бағанада «Боранбаев Шаяхмет». Қаза тапқан күні - 31.03.1945» деп жазылған.

Деректер

Источники

Исабаев, Қ. Мұндайлар болған [Мәтін] : повестер / Қ. Исабаев. - Астана : Елорда, 2003. - 232 б.

Франьо Бавец-Бранко. «Базовицкая бригада» - Любляна - 1970 (Franjo Bavec-Branko. Bazoviška brigada - Ljubljana - 1970). - С. 482-484.

Мусин, М. Аюдинский партизан на итальянской земле [Текст] : [о Шаяхмете Боранбаеве] / М. Мусин // Рудный Алтай. - 2010. - 1 ноября. - С. 3.

18-я словенская ударная Базовицкая бригада [Электронный ресурс] // Wikiwand : сайт. - Режим доступа : https://ru.wikipedia.org/wiki/18-%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%B0#.D0.9A.D0.BE.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.81.D0.BE.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B2_2-.D0.B3.D0.BE_.D0.B1.D0.B0.D1.82.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BE.D0.BD.D0.B0_.D0.B2_.D0.B0.D0.BF.D1.80.D0.B5.D0.BB.D0.B5_1945_.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B0 (10.04.2017)