Тыцких М.С.

Жаңартылды 01.12.2022 11:33

Тыцких Михаил Сергеевич (1922 - 2007) – ақын, жазушы, эколог-публицист, Қазақстан журналистер Одағының мүшесі.

Михаил Сергеевич Тыцких  1922 жылы 23 желтоқсанда Алтай өлкесінің Змеиногорск қаласында туған. Балалық, жасөспірімдік шағы Шемонаиха ауданы мен Өскемен қаласында өтті. Ленинабад қаласындағы гидрометаллургия институтында оқыған.

Михаил Сергеевич - Ұлы Отан соғысының ардагері, талантты да танымал журналист. 1947 жылдан бері журналистер Одағының мүшесі, ақын, ғалым, сонымен қатар Сталин, Брежнев лагерлерінің тұтқыны болып, ату жазасына бұйырылған. Памирде уран қазып жүрген жерінен қашып кетіп, екі жыл бойы басқа атпен тығылып жүрген. Анасы Михаил Сергеевичке екі мәрте өмір сыйлаған. Ол Өскеменнің қасындағы Меновное ауылында сельпоның бастығы одан кейін селолық Кеңестің төрағасы болып қызмет еткен. Мәскеуге бірнеше қайтара барып жүріп, ұлының қылмысты ісін қайта қарауға мүмкіндік алады. Сөйтіп ұлын ақтап алады, Михаил Тыцких Өскеменге қайтып, «Звено Алтая» әдеби бірлестігін басқарады. «Коммунизм туы», «Большевик Алтая» газеттерінің редакциясында істейді.

1949 жылдан 50 - жылдардың ортасына дейін Лениногорск (қазіргі Риддер) қаласында тұрып, «Лениногорская правда» газетінде тілші болып қызмет істейді.

М. Татарский деген лақап атпен мақалалары жарық көреді. Бірнеше повестері Ресей мен Қазақстанның журналдарында, ал философиялық - публицистикалық очерктері мерзімді басылым беттерінде жарияланады. Оның мақалалары туралы «Литературная газета», «Казахстанская правда», «Известия» газеттері жылы лебіздер білдірген.

Михаил Сергеевич - «Звено Алтая» әдеби бірлестігінің байырғы жетекшілерінің бірі, ақын, прозашы, эколог-публицист. Кеңес өкіметі кезінде саяси философиялық пікірлері үшін қуғын –сүргінге ұшырап, ГУЛАГ-тың тұтқыны болған, кейіннен ақталған. Оның өміріндегі ең үлкен экологиялық еңбегі – «Экология және өмір» («Вопль смертного»). «Тропа свидании» атты поэтикалық еңбектің авторы.

Михаил Тыцкихтың шығармашылығын әржақты бөліп қарауға болмайды, оның шығармашылығының басты себебі - жан дүниесінің сыршылдығы мен батыл философиялық ойларын біріктіре алатын қарымдылығында.

 М.С. Тыцкихтың шығармалары

Произведения М.С. Тыцких

Тыцких, М.С. На краю бездны [Текст] /М.С. Тыцких , Егоров А., Ибрагим-Қажы К. - Б. м. : Б.и., 2000. - 26 с.

Тыцких, М.С.  Тропа свиданий [Текст] : стихотворения / М. С. Тыцких ; ред., сост., авт. предисл. и примеч. П. Сушко ; Лит. об-ние "Феникс". - Усть-Каменогорск : ВК Музей Искусств, 2001. - 76 с.

Тыцких, М. Грехи наши тяжкие ("Вопль смертного") [Текст] : избранные произведения / М. Тыцких. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 172 c.

 М.С. Тыцкихтың жинақтар мен мерзімді басылымдарда жарияланған мақалалары

Публикации М.С. Тыцких в сборниках и периодической печати

Тыцких, М.С. Сайкан [Текст] : стихи // Казахстанская правда. - 1959. - 13 декабря.

Тыцких, М.С. У старой мельницы; Лесной сказ; Осень[Текст] : стихи // Простор. - 1960. - N 12. - С. 23-24.

Тыцких, М.С. Сайкан, У старой мельницы, Осень, На плоту, Кедр, Геологи [Текст] / М.С. Тыцких // Утро над Иртышом : сборник / Восточно-Казахстанское литературное объединение. - Усть-Каменогорск : Облиздат, 1960. - С. 103-107.

Михаил Тыцких [Текст] // Звено Алтая : история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения / Т. Сидихменова . - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. - С. 92-95.

 М.С. Тыцких туралы

Литература о М.С. Тыцких

Поминов, П. Тропа свиданий: О творчестве журналиста М. Тыцких / П. Поминов // Казахстанская правда. - 2006. - 20 мая. - С. 7.

Кратенко, А. Гость из Вселенной: В Усть-Каменогорске чествовали 80-летнего диссидента и писателя-эколога Михаила Сергеевича Тыцких // Экспресс К. - 2002. - 12 декабря. - С. 4.

Пивоваров, П. Непоколебимый М.С. Тыцких [Текст] / П. Пивоваров // Поэты, писатели - участники Великой Отечественной войны [Текст] . - Алматы : ҚазАқпарат, 2009. - С. 78-292.

Немцев, М. Тыцких Михаил Сергеевич [Текст] / М. Немцев // Литературный Риддер : биографический справочник. - 2-е изд. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - С. 155.