Қайырбеков Ә.

Жаңартылды 11.11.2024 11:25

Қайырбеков Әділғазы (1955 ж.) – ақын, әдебиетші, журналист, ғалым-филолог, мәдениет қайраткері, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі.
1955 жылы 10 қаңтарда Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданының Жәнтікей (қазір Қожагелді) ауылында дүниеге келген. С. М. Киров атындағы ҚазМУ (1978, қазір әл-Фараби ат. ҚазҰУ) бітірген, кандидаттық диссертация қорғаған. С. Мұқанов әдеби-мемориалды мұражай-үйінде экскурсовод (1978), «Жастар» қазақ телередакциясының редакторы (1979-1981), тілші, кейін «Жас алаш» газетінде бөлім меңгерушісі (1981-1991), «Халық кеңесі» газетінде руханият бөлімінің меңгерушісі (1991-1996), «Қазақ елі» газетінің бас редакторының бірінші орынбасары және «Шалқар» газетінің қосымша редакторы қызметтерін атқарған. 2000 жылдан бері – С. Мұқанов және Ғ. Мүсірепов әдеби-мемориалды мұражай кешенінің директоры.«Бастау» (1980), «Ақ тұма» (1984), «Шамшырақ» (1987), «Сөз бен іс» деректі әңгімелер мен очерктер («Слово и дело»), «Саға» (2003), «Ардакүрең» (2008), «Тұлғалар тағылымы» эссе және ой-толғамдар (2014), «Бөртостаған» (2005), «Сұлутал» (2009), «Жандауа» (2012) өлеңдер мен поэмалар жинақтарының, «Тәуелсіздік және қазақ поэзиясы» зерттеуінің авторы (2011).
Қазақстан Жоғарғы Кеңесінің грамотасы (1987), «Астанаға - 10 жыл» мерекелік медалімен, ҚР Ұлттық бизнес-рейтингінің «Даңқ жұлдызы» орденімен марапатталған. Жыр байқауларының лауреаты, «Алаш» халықаралық әдеби сыйлығының иегері (1999).
2023 жылы "Құрмет" орденімен марапатталды.

Ә. Қайырбековтың кітаптары
Книги А. Кайырбекова

Поэзия

Қайырбеков, Ә. Шер шертер [Мәтін] : жыр кітабы / Ә. Қайырбеков. - Алматы : Ана тілі, 1998. - 224 б.
Қайырбеков, Ә. Бөртостаған [Мәтін] : жыр кітабы / Ә. Қайырбеков. - Алматы : Жазушы, 2005. - 192 б.
Қайырбеков, Ә. Сұлутал [Мәтін] : жыр кітабы / Ә. Қайырбеков. - Астана : Астана полиграфия, 2009. - 160 б.
Қайырбеков, Ә. Жандауа [Мәтін] : жыр кітабы / Ә. Қайырбекова. - Алматы : TST company, 2013. - 480 б.
Қайырбеков, Ә. Он томдық шығармалар жинағы [Мәтін] : балладалар, толғаулар, өлеңдер. - Алматы : TST company, 2014. - 352 б.
Қайырбеков, Ә. Ғұмырдария : балладалар кітабы / Ә. Қайырбеков. - Алматы : Алматы-Болашақ, 2020. - 176 б.

Ғылыми басылымдары
Научные издания

Қайырбеков, Ә. Саға [Мәтін] : эссе, әдеби сын-зерттеу, ой-толғам / Ә. Қайырбеков. - Астана : Фолиант, 2003. - 296 б.
Қайырбеков, Ә. Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ поэзиясы: ізденістер, проблемалар (1991-2001 ж.ж.) [Мәтін] : филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ә. Қайырбеков. - Алматы, 2004. - 28 б.
Қайырбеков, Ә. Ардакүрең [Мәтін] : эссе, әдеби сын -зерттеу, сыр-сұхбат, ой-толғам / Ә. Қайырбеков. - Алматы : Дәуір, 2008. - 480 б.
Қайырбеков, Ә. Тәуелсіздік және қазақ поэзиясы [Мәтін] : зерттеу кітабы / Ә. Қайырбекова. - Алматы : TST company, 2011. - 216 б.
Қайырбеков, Ә. Тұлғалар тағылымы [Мәтін] : эсселер, ғылыми-зерттеу мақалалар, ой-толғам, сыр-сұхбат / Ә. Қайырбеков. - Алматы : Айғаным, 2014. - 286 б.

Ә. Қайырбековтың қатысуымен шыққан кітаптар
Книги, вышедшие при участии Ә. Кайырбекова

 Мүсірепов, Ғ.  Таңдамалы шығармалары [Мәтін] / Ғ. Мүсірепов; құраст. Ә. Қайырбеков. - Алматы : ҚазАқпарат, 2012. - 112 б.

Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации в периодических изданиях и сборниках

Мақалалар – Статьи

Қайырбеков, Ә. Жыр-ғұмыр:Ақын Хамит Ерғалиев 80 жаста : [Мәтін] /Ә.Қайырбеков // Түркістан. - 1996. - 16-22 қазан
Қайырбеков, Ә. Еңселендірер естеліктер: Жыр тұлпары, сыр сұңқары-Сырағаң. Естеліктер: С.Мәуленов туралы жаңа кітап : [Мәтін] / Ә.Қайырбеков // Қазақ әдебиеті. - 1997. - №6 мамыр. - Б. (N18).-5
Қайырбеков, Ә. Қазақ жырының қара бурасы : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Қазақ әдебиеті. - 2001. - 27 шілде. - Б. 4-5
Қайырбеков, Ә. Ғажайып Ғабең : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Егемен Қазақстан. - 2002. - 22 наурыз. - Б. 4
Қайырбеков, Ә. Сәбең мен Ғабеңнің мұражай - үйінде : [Мәтін] /Ә. Қайырбеков // Жас алаш. - 2002. - 28 желтоқсан. - Б. 4
Қайырбеков, Ә. Қайталанбас қас қағым немесе мұражай экспозициясын жаңартудың кейбір мәселелері : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Қазақ әдебиеті. - 2003. - 5 қыркүйек. - Б. 7
Қайырбеков, Ә. Поэзия және тәуелсіздік идеясы : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Саясат (Политика). - 2005. - №9. - Б. 42-43
Қайырбеков, Ә. Сурет сыры : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Шәкәрім әлемі. - 2006. - №2. - Б. 75.
Қайырбеков, Ә. Шәкәрім қажының Сәбеңе хаты : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Егемен Қазақстан. - 2006. - 22 наурыз. - Б. 5
Қайырбеков, Ә. Ғылымдағы өнегелі жол : [Мәтін] / Ә.Қайырбеков // Ана тілі. - 2007. - 22 наурыз. - Б. 6-7
Қайырбеков, Ә. Ғабит көп - Ғабең жалғыз [Мәтін] : [жазушы Ғ. Мүсірепов туралы естелік-әңгіме] / Ә. Қайырбеков // Қазақ әдебиеті. - 2012. - 13 сәуір.- Б. 4.
Қайырбеков, Ә. Қайырымдылық қағидасы [Мәтін] : немесе қоғам қайраткері, Парламент Мәжілісінің депутаты Нұртай Сабильянов туралы ой-толғам / Ә. Қайырбеков // Егемен Қазақстан. - 2012. - 1 маусым. - Б. 9.
Қайырбеков, Ә. Мұражай қорындағы киімдерге қарап-ақ Ғабеңнің өте сәнді киінгенін байқауға болады [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Аңыз адам. - 2012. - № 18. - Б. 45-46.
Қайырбеков, Ә. Қожагелді батыр : [Мәтін] : [Орыс отаршылығына қарсы шыққан қазақ батыры Қ. Атанұлы туралы дастан.] / Ә. Қайырбеков// Дидар. - 2013. - 30 шілде. - б. 5.
Қайырбеков, Ә. Қожагелді батыр : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Абай. - 2014. - №5. - Б. 38-47
Қайырбеков Ә. Екі алыптың арасында Алаш жатыр / Ә. Қайырбеков // Айқын. - 2017. - 11 қараша (№ 171). – Б. 8-9.
Қайырбеков, Ә. Достығы жыр болғандай жақсы өнеге : [Мәтін] : [Б. Майлин мен Ғ. Мүсіреповтің шығармашылық байланыстары туралы] / А. Қасым // Егемен Қазақстан. - 2019. - 25 қыркүйек. - Б. 10
Қайырбеков, Ә. Хаттар, жылдар, тағдырлар...[Мәтін] / Ә. Қайырбеков. - // Егемен Қазақстан. - 2021. - 23 ақпан. - Б. 13
Қайырбеков, Ә. Жыраулық өнердің жанашыры : [Мәтін] / Ә. Қайырбеков. - // Егемен Қазақстан. - 2021. - 21 сәуір. - Б. 14
Қайырбеков, Ә. Шырқау шыңы Шоқанның : [Мәтін]/ Ә. Қайырбеков, К. Хульшоф. - // Егемен Қазақстан. - 2021. - 16 маусым. - Б. 11
Қайырбеков, Ә. Құнды сағат : [Мәтін] : [Ғабит Мүсірепов музейінде сақталған құнды жәдігер тарихынан] / Ә. Қайырбеков. - // Ана тілі. - 2021. - 17-23 маусым. - Б. 12.
Қайырбеков, Ә. Е, бақытсыз жазушы - мен сені аяймын : : [Мәтін] : [жазушы Ғабит Мүсірепов туралы] / Ә. Қайырбеков // Ана тілі. - 2021. - 12-18 тамыз. - Б. 5
Қайырбеков, Ә. Сөз зергерінің құтханасы : [Мәтін] : [жазушы Ғабит Мүсірепов туралы] / Ә. Қайырбеков// Егемен Қазақстан. - 2022. - 21 сәуір. - Б. 10
Қайырбеков, Ә. Ғабит Мүсірепов: Абай - ұлттық роман / Ә. Қайырбеков. - Мәтін // Егемен Қазақстан. - 2022. - 16 қыркүйек. - Б. 13
Қайырбеков, Ә. Кәдімгі Сәбең еді : [жазушы Сәбит Мұқанов шығармашылығы туралы] / Ә. Қайырбеков. - Мәтін // Егемен Қазақстан. - 2023. - 12 қыркүйек. - Б. 14

Өлеңдер – Стихи

Қайырбеков, Ә. Жұрт ұйқыда жатқанда жауған жаңбыр... [Мәтін] : өлең / Ә. Қайырбеков // Жалын. - 1996. - № 11-12. - Б. 45-49.
Қайырбеков, Ә. Науырызға ғашық қаңтармын [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Жас алаш. - 2003. - 7 қаңтар. - Б.5.
Қайырбеков, Ә. Балалық шақтан бір белгі [Текст] : өлең / Ә. Қайырбеков // Жұлдыз. - 2007. - № 10. - Б. 3-9.
Қайырбеков, Ә. Өлеңдер [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Таң-Шолпан. - Алматы, 2013. - № 1. - Б. 49-59
Қайырбеков, Ә. "... Сексен түсті бояуы, Сезім осы сұрапыл!" : Жетпей тұр ғой; Көңіл; Есіңде ме келте көктем; Көлге құлаған көлеңкелер; Сұрапыл [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайырбеков // Егемен Қазақстан. - 2013. - 8 ақпан. - Б. 7.
Қайырбеков, Ә. Өлеңдер [Мәтін] / Ә. Қайырбеков // Жыр маржаны : он томдық қазақ поэзиясының антологиясы. Т. 7. - Алматы : Мереке, 2014. - Б. 107-116.

Ә. Қайырбеков туралы әдебиеттер
Литература о Кайырбекове А.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014. - Қайырбеков Әділғазы: Б. 430-431.
Жыр маржаны [Мәтін] : он томдық қазақ поэзиясының антологиясы. Т. 7. - Алматы : Мереке, 2014. -Әділғазы Қайырбеков: Б. 106.

*** 

Кенжеханұлы, М. Ақын алпыс жылдығын Алтайда атап өтті [Мәтін] : [А. С. Пушкин атындағы кітапханада ақын Ә. Қайырбековпен кездесу өтті] / М. Кенжеханұлы // Дидар. - 2015. - 1 маусым. - Б. 5.
Қайырбеков, Әділғазы. Е, бақытсыз жазушы -мен сені аяймын : жазушы Ғабит Мүсірепов туралы / Ә. Қайырбеков. - Мәтін // Ана тілі. - 2021. - 12-18 тамыз. - Б. 5.