Қабышұлы Ғ.

Жаңартылды 06.09.2022 21:30

Қабышұлы Ғаббас (1935 ж.) – жазушы, публицист, аудармашы, сыншы, журналист.

1935 жылы 9 сәуірде Шығыс Қазақстан облысы, Ұлан ауданы, Ұранқай ауылында дүниеге келген. 1968 жылы ҚазМУ-дың (қазіргі әл-Фараби атындағы ҚазҰУ) журналистика факультетін сырттай аяқтайды. 1955-1966 жж. облыстық «Алтай большевигі» (қазіргі «Дидар») газетінде корректор, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, 1966-1974 жж. республикалық «Қазақ әдебиеті» газетінде жауапты хатшының орынбасары, көркем әдебиет, әдеби сын бөлімдерінде меңгеруші болып істеді. 1974 жылдан КСРО Әдеби қоры Қазақ филиалының директоры, 1983 ж. - республикалық «Ара-Шмель» сатира журналының бас редакторы, 1989 ж. Қазақстан Жазушылар одағы құзырындағы Көркем аударма және әдеби байланыс Бас редакциясы алқасының бөлім меңгерушісі, 1994-1996 жж. Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының екінші хатшысы болған.
Әзіл-сықақ әңгімелер, новеллалар, сын, көркем очерк, көсемсөз, түрлі тақырыпқа мақала жазды.
«Мінездеме», «Мысықта сақал неге жоқ?», «Күлеміз бе, қайтеміз?», «Тарихта қалғың келе ме?», «Бұл әлгі кім ғой...», «Халіңіз қалай?» «Кадр мәселесін... мәселе шешеді», «Жетім жиналыс», «Екі хикая», «Көлденең кітап», «Сағыныш сазы», «Адамның кейбір кездері», «Жолаушылар», «Төрт хат», «Тарғыл тағдыр» т.б. кітаптардың авторы.
А. Чехов, С. Михалковтың, украин, серб, түрік, молдован жазушылары шығармаларын қазақ тіліне аударған.

Автордың сатиралық көріністері «Қымызхана», «Тамаша» театрлары сахнасында қойылған.

«Алаш» халықаралық әдеби сыйлығының лауреаты (2005).

Ғ. Қабышұлы шығармалары

Произведения Г. Кабышулы

Кітаптар- Книги

Қабышев, Ғ. Яков Ушанов [Мәтін] / Ғ. Қабышев . - Алматы : Жазушы, 1967. - 29 б.

Қабышев, Ғ. Күлеміз бе, қайтеміз... [Мәтін] : әзіл-сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1975. - 144 б.

Қабышев, Ғ. Бұл әлгі кім ғой...[Мәтін]  : сықақ әңгімелер, фельетондар, памфлеттер, скетчтер  / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жалын, 1982 . - 304 б.

Қабышев, Ғ. Күлеміз бе, қайтеміз... [Мәтін]  : сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1983 . - 200 б. - (Қазақ прозасының кітапханасы)

Қабышев, Ғ. Халыңыз қалай? [Мәтін]  : әзіл-сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1986 . - 368 б.

Қабышұлы, Ғ. Кадр мәселесін... мәселе шешеді [Мәтін] : әзіл - сықақ әжуа - мысқыл / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Шабыт, 1995. - 112 б.

Қабышұлы, Ғ. Жетім жиналыс [Мәтін] : әзіл-сықақ әңгімелер,екі хикая / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Жазушы, 1997. - 648 б.

Қабышұлы, Ғ. Арыңның сөзін айта біл [Мәтін] = Скажи все по совести [Текст] : мақалалар, хаттар = статьи, письма / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Нұрлы Әлем, 2001. - 160 б.

Қабышұлы, Ғ.Сағыныш сазы [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Нұрлы Әлем, 2003. - 144 б. - (Сырсандық)

Қабышұлы, Ғ. Гүл аңсаған бір ғұмыр. Айғыр кемпір [Мәтін] / ҚабышұлыҒ. - Алматы : Қазығұрт, 2005. - 360 б.

Қабышұлы, Ғ. "...изация" [Мәтін] : таңдамалы / Қабышұлы Ғ. - Алматы : Ана тілі, 2005. - 288 б.

Қабышұлы, Ғ. Тарғыл тірлік [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Атамұра, 2006. - 320 б.

Қабышұлы, Ғ. Анау-мынауизация [Мәтін] : әзіл-сықақ әңгімелер және аудармалар жинағы / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Көшпенділер, 2008. - 328 б.

Қабышұлы Ғ. Шығармалары [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы ; Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі. - Астана : Фолиант, 2011- ... . - (Алтай-Ертіс кітапханасы)

Т. 1 : Үш арна : әзіл-сықақ әңгімелер, естеліктер, аудармалар. - 2011. - 440 б.

Қабышұлы Ғ.  Екі томдық шығармалар жинағы [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : ҚазАқпарат, 2011-2013.

Т. 1. - 2011. - 476 б.

Т. 2. - 2013. - 475 б.

***

Кабышев, Г. Смех и слезы [Текст] : юмористические, сатирические рассказы : пер. с каз / Г. Кабышев; ред. Т. Васильченко. - Алма-Ата : Жазушы, 1990. - 335 с.

Мақалалар-Статьи.

Қабышев, Ғ. Рута гүлі [Мәтін] / Ғ. Қабышев // Жұлдыз. - 1970. - № 5. - Б. 138-142.

Қабышұлы, Ғ. Алты шапан [Мәтін] : [сықақ] /  Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 1994. - 30 маусым.

Қабышұлы, Ғ. Айкем-ай [Мәтін] : [хикая] / Ғ. Қабышұлы  // Дидар. - 1998. - 31 қаңтар.

Қабышев, Ғ. Елу жеті ердің бірі [Мәтін] / Ғ. Қабышев // Коммунизм туы. - 1965. - 30 апрель.

Қабышев, Ғ. Ізғұтты тұрған жер табылды [Мәтін] / Ғ. Қабышев // Коммунизм туы. - 1965. - 20 октября.

Қабышев, Ғ. Шығарма шырайы - көркем шындық [Мәтін] : [З. Қабдоловтың "Біз жанбасақ" деген шығармасы жайлы] / Ғ. Қабышев // Жұлдыз . - 1976. - № 1. - Б. 7.

Қабышев Ғ. Ойлы күлкі, астарлы әзіл [Мәтін] : [Ғ. Мүсіреповтің туындыларындағы сатира мен юмор] / Ғ. Қабышев //Жұлдыз . - 1982. - № 3. - Б. 124-126.

Қабышұлы, Ғ. Күлкім - ең қымбат мүлкім [Мәтін] : [сатира сарбазы...60 жасқа толуына орай оқырмандарына айтары] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 1995. - 6 сәуір.

Қабышұлы, Ғ. Әди Шәріпұлы [Мәтін] : [партизан - жазушы туралы] / Ғ. Қабышұлы // Түркістан. - 1997. - 18-23 желтоқсан. - Б. 3.

Қабышев, Ғ. "Біздерде мынандай бар, мынандай бар..." [Мәтін] : сатиралы туындылар / Ғ. Қабышев // Жұлдыз. - 1997. - № 1. - Б. 22-26.

Қабышұлы, Ғ. Адамның кейбір кездері .. [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2001. - 13 ақпан.

Қабышұлы, Ғ. Адамның кейбір кездері [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы // Жұлдыз. - 2002. - № 6. - Б. 78-106.

Қабышұлы, Ғ. Әнуардың түбіне жеткен Ілияс емес [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы // Жас алаш. - 2004. -18 наурыз. - Б. 8.

Қабышұлы, Ғ. Алты алаштың Әлімжановы [Мәтін] / Ғ.  Қабышұлы // Парасат. - 2007. - № 1. - Б. 23.

Қабышұлы, Ғ. Бозтаевтың батыл қадамы [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы // Ертіс өңірі. - 2009. - 26 тамыз. - Б. 12-13.

Қабышұлы, Ғ. Шәкең хақында шағын сыр [Мәтін] / Ғ. Қабышұлы // Ұлан таңы. - 2009. -1 қаңтар. - Б. 3.

Қабышев, Ғ. Көңіл шіркін шолып шықты [Мәтін] : [жазушы жерлесіміз облыстық "Дидар" газетінің 80 жылдық мерейтойы қарсаңында өткен өмірден сыр толғайды] / Ғ. Қабышев // Дидар. - 2011. - 17 қазан. - Б. 5.

Қабышев, Ғ. Зылиха апай күйеуіне жағылған күйені кетіру үшін жан тыныштығын ұмытқан жан еді [Мәтін] : [ақын М. Жұмабаев пен жары З. Жұмабаева жайында сұхбат] / Ғ. Қабышев // Аңыз адам . - 2012. - № 1. - Б. 22.

***

Кабышев, Г. Счастье мое[Текст] : стихотворение / Г. Кабышев // Утро над Иртышом: сборник стихов / Восточно-Казахстанское литературное объединение. - Усть-Каменогорск : Облиздат, 1960. - С. 77.

Кабышев,Г. Последние известия[Текст] / Г.Кабышев // Алем: альманах. Вып. 1 / ред. А. Сейдимбеков. - Алматы : Жазушы, 1991. - 448 с.

Кабышулы, Г. Серая тетрадь [Текст] : рассказ / Г.Кабышулы// Казахская и мировая литература. - 2006. - № 4. - С. 14-15.

Кабышулы, Г. "В сени твоей мне не нашлось приюта." [Текст] : документальная повесть / Г. Кабышулы; пер. с каз. М. Жанузаковой // Простор. - 2013. - № 3. - С. 105-130;  №  4. - С. 144-159; № 5. - С. 119-128.

Кабышулы, Г. Я горжусь им! [Текст] : [о К. Бозтаеве] / Г. Кабышулы // Рудный Алтай. - 2008. - 17 июня. - С. 3. 

Кабышулы, Г. Писатель, публицист, борец [Текст] : [об А. Алимжанове] / Г. Кабышулы // Нива. - 2012. - № 9. - С. 81-91. 

Кабышулы, Г. Было два Мирзояна [Текст] / Г. Кабышулы // Жалпы тарих және құқықтану мектепте, коллежде және ЖОО-да = Всеобщая история и правоведение в школе, колледже и ВУЗе. - 2014. - № 1-2. - С. 3-5. 

Ғ. Қабышұлының қатысуымен жарық көрген басылымдар

Издания, вышедшие при участии Г. Кабышулы

 Аубакиров, О. Сами знаем : сатирические стихи / О. Аубакиров; предисл. Г. Кабышева. - Алма-Ата : Жазушы, 1984. - 343 с.

Алимжанов, А. Познание [Текст] : пер. с каз. / А. Алимжанов; сост. Г. Кабышулы. - М. : Русская книга, 2003. - 336 с. - (2003 год Казахстана в России)

Слово о Каюме : сборник воспоминаний / [отв. ред.: Г. Кабышулы]. - Астана : Фолиант, 2006. - 371 с.

Исиналиев, М. Избранное [Текст] / М. Исиналиев; [сост.: М. Исиналиева, Г. Кабышулы]; Фонд изучения наследия репрессированной интеллигенции Казахстана "Арыс" - Алматы : Арыс, 2007 .

Т. 1. - 2007. - 644 с.

Т. 2 . - 2007. -562 с.

Қаһарман [Мәтін] : (естелік, арнау-толғау, өлең-жырлар) / құраст. Ғ. Қабышұлы . - Алматы : Атамұра, 2007. - 296 б.

Каюм Мухамедханов : Судьба и Карлаг / отв. ред.  Г. Кабышулы. - Алматы, 2008. - 276 с.

Мұхамедханов, Қ. Абай кітабын алғаш шығарған Илияс Бораганский [Мәтін] = Ильяс Бораганский - первый издатель книг Абая / Қ. Мұхамедханов; отв. ред. Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Олжа, 2009. - 64 б.

Ғ. Қабышұлы аудармалары

Переводы Г. Кабышулы

Азиз Несин  Король футбола : роман, рассказы / Азиз Несин; пер. с рус.,  авт. предисл. Г. Кабышев; худож. Р. Слючарева. - Алма-Ата : Жазушы, 1987. – 357 с. : ил. - (Прогрессивная  зарубежная литература)

Нушич, Б. Министрдің торайы [Мәтін] : әзіл-сықақ әңгімелер мен хикаялар, фельетондар / Б. Нушич; орыс тілінен аударған Ғ. Қабышұлы. - Астана : Аударма, 2008. - 277 б. - (Әлем әдебиеті)

Белякина, А. Аңыз адам-ақиқат тұлға [Мәтін] : [Қ. Мұхамедханов туралы] / А. Белякина; аударған Ғ. Қабышұлы . - [Б. м.] : «Қайым Мұхамедханов атындағы білім мен мәдениет орталығы" қоғамдық қоры, 2011. - 47 б.

Ғ. Қабышұлы туралы әдебиет

Литература о Г. Кабышулы

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Қабышұлы Ғаббас: б. 422.

Қазақ әдебиеті [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық / Қазақстан Республикасы мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі. - Алматы : Аруна, 2005. - (Мәдени мұра). - Қабышұлы Ғаббас: б. 284.

Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары / құрастырушылар Ұ. Есдаулет, К. Құрмансейіт, Д. Кәпұлы. - Астана : Фолиант, 2011. - Қабышұлы Ғаббас: б. 98.

Қазақстан жазушылары. ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Қабышұлы Ғаббас: б. 170.

Алтынбекова, Р. Сыршыл сықақшы [Мәтін] : [жерлес жазушы Ғ. Қабышев туралы] / Р. Алтынбекова // Жас алаш. - 1995. - 12 сәуір.

Бөдіғұлов, Н. Биік кісі [Мәтін] : [жазушы Ғ. Қабышевқа арналған өлең] / Н. Бөдіғұлов // Жас алаш. - 1995. - 12 сәуір.

Еркебай, С. Сықақтың сындарлы сардары [Мәтін] : [жазушы Ғ. Қабышев 60 жаста] / С. Еркебай  // Парасат. - 1995. - № 6. - Б. 13.

Мейірова, А. Лайықты ілтипат [Мәтін] : [ұлан ауд. Бозанбай ауылында жазушы Ғ. Қабышұлының 60 жасқа толуына байланысты өткізілген мерейтой туралы] / А. Мейірова // Қазақ әдебиеті. - 1995. - № 29 тамыз. - Б. 2.

Нұқайұлы, Т. Қалбадағы қаламгер тойы [Мәтін] : [өткір тілді сықақшы Ғ. Қабышевтің туған жері - Ұлан ауд. 60 жасқа толу мерейтойы тойланды] / Т. Нұқайұлы  // Дидар. - 1995. - 17 тамыз.

Тоқпатаев, У. Қымбат күлкі [Текст] : [жазушы Ғ. Қабышевтың "Кадр мәселесін...мәселе шешеді" атты жинағы жарыққа шықты] / У. Тоқпатаев // Дидар. - 1995. - 19 желтоқсан.

Қожакеев, Т. Қым -қуат іздер [Мәтін] : оқу құралы / Т. Қожакеев . - Алматы : Санат, 1999. - 400 б. - Қабышев, Ғ. (ол туралы)

Дәулет, Ж. Ғаб - аға хақында бірер сөз [Мәтін] / Ж. Дәулет // Ұлан таңы. - 2009. - 1 мамыр. - Б. 8.

Ұлтым деп соққанжүректер [Мәтін] : өмірдерек. - Алматы : КИЕ, 2009. - 200 б. - ("Ұлт тағдыры" қозғалысының кітапханасы). - Қабышев, Ғ. (ол туралы)

Білгенге маржан [Мәтін] : қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер / құраст. А. Қ. Керімтаев. - Алматы : Көркем баспасы, 2010. - 416 б. - (Қасқалдақ қоғамдық қоры). -  Қабышұлы, Ғ. (ол туралы)

Буханова, Ж. Н. Шығыстан шыққан қаламгер [Мәтін] : [Қабышев Ғ. туралы] / Ж. Н. Буханова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2010. - № 4. - Б. 13-14.

Шайхыұлы, Е. Ағынан жарылсақ... [Мәтін] : сұхбаттар жинағы / Е. Шайхыұлы. - Алматы : Қазығұрт, 2012. - 320 б. - (Тәуелсіздік толғауы). - Қабышұлы, Ғ. (ол туралы)

***

Литература Казахстана[Текст] : знциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан; Комитет информации и архивов. -  Алматы : Аруна : Қазығұрт, 2010. - (Мәдени мұра). – Кабышулы Габбас: с. 233.

Писатели Казахстана [Текст] : справочник. - Алма-Ата : Жазушы, 1982. - 280 с.

Шулембаева,  Р. "Нау емене?" по-габбасовски [Текст] / Р. Шулембаева // Казахстанская правда. - 2015. - 23 октября. - С. 28. - ТЮРКСОЙ издал в Турции двухтомный сборник произведений "Нау емене?" казахского писателя-сатирика Габбаса Кабышулы.