Горбачев Н. А.

Жаңартылды 05.12.2023 15:09

Горбачев Николай Андреевич (1923-2000) - жазушы.

1923 ж. 13 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданы, Балғын ауылында, қоныс аударушы отбасында дүниеге келген. Болашақ жазушы біздің өлкемізде жеті жыл ғана тұрса да, қазақтың тыныс-тіршілігі мен кең даласы оның балалық зердесінен еш ажыраған емес.

Жетіжылдықты Кавказда, кейін Ростовскі теңіз техникумын тәмамдайды. 1942-1948 жж. қазан айында Кеңес Армиясы қатарына шақырылып, Ұлы Отан соғысына қатысқан.

1960 жылдары «Москва», «Октябрь» журналдары редакциясында әңгіме, очерктері жарияланған. Алғашқы кітабы – «Возвращение» (1961). «Дайте точку опоры», «Ударная сила», «Битва», «Перед концом света» (2000) кітаптары әскери өмір оқиғаларын баяндайды.

1975 ж. Шығыс Қазақстанға келіп, Кенді Алтайдың тыл еңбекшілері жайлы «Белые воды» (1984) романын жазады. Аталған романы үшін Кәсіподақтардың Бүкілодақтық Орталық Кеңесі және КСРО Жазушылар одағы сыйлығын иеленеді.«Белые воды» («Ақсу») трилогиясы ("Бергалы", "Свинец", "Смертные" романдары) Кенді Алтай еңбекшілерінің Ұлы Отан соғысы жылдарындағы еңбегіне арналған. Бұл еңбек жазушының – «шағын отанына деген перзенттік парызы».  

1982 жылы осы эпопеяның «Бергалы» атты бірінші кітабы М. Горький атындағы РСФСР Мемлекеттік сыйлығы және А. Фадеев атындағы әдеби сыйлыққа лайық деп танылады. Жұмысшы табы туралы жазған көркем шығармасы үшін Бүкілодақтық байқауда алған жүлдесін жазушы туған ауылы Балғынның мектеп құрылысы қорына табыстаған.

Н. Горбачев СССР Жазушылар Одағының хатшысы болып сайланып, Әдебиет қорға жетекшілік етті, М. Горький атындағы Әдеби институттың Жоғарғы курстарына басшылық жасады.

Марапаттары: - «Битва» романы үшін РСФСР-дің М. Горький атындағы Мемлекеттік сыйлығы (1981); Еңбек Қызыл Ту ордені; II дәрежелі Отан соғысы ордені; Қызыл Жұлдыз» ордені; Достық ордені; «Ерлігі үшін» медалі; «Жауынгерлік ерлігі үшін» медалі; «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.» медалі.

Шығыс Қазақстан облысының Лениногорск қ. (қазір Риддер қ.) және Катонқарағай ауданының Құрметті азаматы.

2000 ж. 30 қыркүйекте Мәскеуде қайтыс болды.

 

 

Н. А. Горбачевтың шығармалары

Произведения Горбачева Н. А.

 

Кітаптар - Книги

 

Горбачев, Н.А.  Дайте точку опоры ; Ударная сила [Текст] : романы / Н. А. Горбачев. - Москва : Современник, 1973. - 592 с. - Советский военный роман.

Горбачев, Н.А.  Дайте точку опоры ; Ударная сила [Текст] : романы / Н. А. Горбачев. - Москва : Современник, 1979. - 592 с.

Горбачев, Н.А. Белые воды [Текст] : роман / Н. А. Горбачев. - М. : Советский писатель, 1983. - 392 с.

Горбачев, Н.А. Звездное тяготение [Текст] : повести / Н. А. Горбачев. - М. : Молодая гвардия, 1985. - 395 с.

Горбачев, Н.А. Белые воды [Текст] : роман / Н. А. Горбачев. - М. : Советский писатель, 1985. - 728 с.

Горбачев, Н.А. Белые воды [Текст] : роман / Н. А. Горбачев. - М. : Воениздат, 1986. - 816 с.

Горбачев, Н.А. Время ураганов [Текст] : романы / Н. А. Горбачев. - М. : Современник, 1989. - 750 с.

Горбачев, Н.А.  Смертные [Текст] : роман / Н. А. Горбачев. - М. : Советский писатель, 1990. - 480 с.

Горбачев, Н.А. Смертные [Текст] : роман / Н. А. Горбачев. - М. : Советский писатель, 1991. - 480 с.

Горбачев, Н.А. Белые воды [Текст] : трилогия / Н. А. Горбачев. - М. : Советский писатель, 1991. - 736 с.

 

Н. А. Горбачевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары

Публикации Горбачева Н. А. в периодических изданиях и сборниках

 

Горбачев, Н. А. "Для меня Родина - камертон..." [Текст] / Н. А. Горбачев // Рудный Алтай. - 1990. -  2 июня. -  С. 4.

Горбачев, Н. А. "Я исполнил свой сыновний долг" [Текст] : интервью с писателем / Н. А. Горбачев // Знамя труда. - 1990. -  16 июня. -  С. 4.

 

Н. А. Горбачевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Горбачева Н. А.

 

Черных,  С. Дарынды қаламгер [Мәтін] : [Н. А. Горбачев туралы] / С. Черных  // Коммунизм туы. - 1983. - 10 сентябрь. - Б. 4.

Тоқтарова,  В. Тағы да туған жерде [Мәтін] : [Н. А. Горбачев туралы] / В. Тоқтарова  // Еңбек туы. - 1982. - 5 июнь.- Б. 4.

Владимиров, В. Жаны жайсаң жерлесіміз [Мәтін] : [жерлес жазушы Н. А. Горбачевтің жетпіс жасқа толуына орай]  / В. Владимиров  // Қазақ әдебиеті. - 1993. - 10 қыркүйек. - Б. 11.

Назырбаев, Қ. Катонқарағай [Мәтін] / Қ. Назырбаев. - Астана : Фолиант, 2011. - 280 б. - (Менің Отаным - Қазақстан). - Горбачев Н. А. (ол туралы).

 

***

Черных, С. Отсчет жизни [Текст] : [о Н. А. Горбачеве] / С. Черных // Рудный Алтай. - 1975. -  7 августа. -  С. 4.

Сагатов, Е. На родной земле  [Текст] : [о Н. А. Горбачеве]  / Е. Сагатов // Рудный Алтай. - 1981. -  17 января. -  С. 4.

Сакун, Г. Г. Родному краю посвящается [Текст] : о романе Н. А. Горбачева "Белые воды" / Г. Г. Сакун // Рудный Алтай. - 1982. -  19 марта. -  С. 4.

Сагатов, Е. Наш гость - писатель Н. А. Горбачев [Текст] / Е. Сагатов // Рудный Алтай. - 1983. -  20 апреля. -  С. 4.

Гончарук, Н. На белых водах [Текст] : [о Н. А. Горбачеве] / Н. Гончарук // Знамя труда. - 1984. -  10 июля. -  С. 4.

Черных, С. "Белые воды" [Текст] : [о романе Н. А. Горбачева] / С. Черных  // Рудный Алтай. - 1986. -  19 февраля. -  С. 4.

Катпаева, З. От чистого сердца [Текст] : [о Н. А. Горбачеве]  / З. Катпаева // Знамя труда. - 1986. -  26 июля. -  С. 4.

Черных, С. На стремнине[Текст] : [о Н. А. Горбачеве] // Под небом Алтая : статьи / С. Черных. - Алма-Ата : Жазушы, 1988. - С. 261-283.

Горбачев Николай Андреевич [Текст] // Писатели и поэты Восточного Казахстана : рекомендательный указатель литературы / Восточно-Казахстанская областная универсальная научная библиотека имени А. С. Пушкина. - Усть-Каменогорск : Б. и., 1989. - 57 с.

Михайлова, С. Ю. Так ковалась победа [Текст] / С. Ю. Михайлова // Рудный Алтай. - 1990. -  10 апреля. -  С. 4. - Горбачев Н. А. (о нем).

Шаньшин, Г. Встреча с писателем Н. А. Горбачевым [Текст] /Г. Шаньшин // Знамя труда. - 1990. -  7 июня. -  С. 4.

Долгопятова, Р. "Я исполнил свой сыновний долг" [Текст] : [о Н. А. Горбачеве] / Р. Долгопятова // Советы Казахстана. - 1993. -  14 сентября. -  С. 4.

Самойлова, Т. Родина чествует юбиляра [Текст] : [Н. А. Горбачеву – 70 лет]  / Т. Самойлова, А. Мартынов // Знамя труда. - 1993. -  25 сентября. -  С. 4.

Тихоновская, П. "Я исполнил свой сыновний долг" [Текст] : [к 75-летию со дня рождения Н. А. Горбачева] / П. Тихоновская // Лениногорская правда. - 1998. - 28 августа. -  С. 4.

Джолдасбекова, Б. Русские писатели Казахстана [Текст] : биографический справочник / Б. Джолдасбекова, Э. Какильбаева. - Алматы : Қазақ университеті, 2011. - 203 с. – Горбачев Н. А. (о нем).

Немцев, М. С. Литературный Риддер [Текст] : биографический справочник / М. С. Немцев. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2012. - 245 с. - Горбачев Николай Андреевич: с. 64-65.