Серікбаев Д. М.

Жаңартылды 04.03.2024 11:31

Серікбаев Дәулет Мырқасымұлы (1921-1972 жж.) – ағартушы-педагог, қоғам қайраткері.

Алматы облысы, Кеген ауданы, Жалаңаш ауылында дүниеге келген. Қызыл Әскер қатарында әскери міндетін атқарған. Ұлы Отан соғысы жылдарында танктің механик-жүргізушісі болған. Запасқа шыққан соң, Қазақ ауыл шаруашылық институтының механика факультетін, аспирантураны аяқтап, диссертация қорғаған. Көптеген ғылыми еңбектердің, соның ішінде оқулықтар мен оқу-әдістемелік нұсқаулықтардың авторы.

Өзі аяқтаған институтта оқытушы, кейін Өскемен құрылыс-жол институтының ректоры міндетін атқарған. Д. М. Серікбаев және оның үзеңгілестері институтқа (қазіргі Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті) ерекше еңбек сіңірді.  

Д. М. Серікбаевтың ағартушылық қызметі республикалық деңгейде өтті: Қазақ КСР Жоғары және орта арнайы оқу орны министрлігінің ЖОО басқармасының бастығы, министрдің орынбасары, Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы Дене шынықтыру және спорт комитеті алқасының мүшесі қызметтерін атқарған.  

КСРО Жоғары Кеңесі Президиумының ордень, медальдарымен, соның ішінде «КСРО жоғары білім беру саласындағы еңбегі үшін» және «Құрмет белгісі» орденімен марапатталған. Өскемен қаласында Луговая көшесіне және Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Техникалық университетіне Д. Серікбаев есімі берілген.

Д. М. Серікбаевтың ғылыми еңбектері

Научные труды  Д. М. Серикбаева

Кітаптар – Книги

Серикбаев, Д. М. Детали машин[Текст] : учебник для студентов технического вуза / Д. М. Серикбаев, С. Д. Тажибаев. - Алма-Ата : Мектеп, 1973. - 232 с.

Серікбаев, Д. М. Машина детальдары [Мәтін] : жоғарғы техникалық оқу орындары студенттеріне арналған / Д. М. Серікбаев, С. Д. Тәжібаев. -  Алматы : Мектеп, 1983. - 300 б.

Өмірі мен ғылыми шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и деятельности

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы. - 2014. - Серікбаев Дәулет Мірқасымұлы: б. 697. 

***

Столярова, Е. Серікбаевтың есімі берілді [Мәтін] : [Шығыс Қазақстан техникалық университетіне оның тұңғыш ректоры Д. М. Серікбаевтың есімі берілгендігі туралы] / Е. Столярова // Дидар. - 1997. - 29 қараша. - Б. 3.

Күлсейітов, Ж. Есімін елі ардақтаған [Мәтін] : [Луговая көшесіне Д. Серікбаевтың есімін беру туралы ШҚТУ проректорымен сұхбат] / Ж.  Күлсейітов // Дидар. - 2000. - 29 тамыз. - Б. 4.

Қинаятқызы, С. Ұмытылмас есім [Мәтін] / С. Қинаятқызы // Дидар. - 2003. -  19 сәуір. - Б. 6.

Әбіш, Е. Шығыста техникалық білімнің іргесін қалаған [Мәтін] : [ШҚМТУ-нің тұңғыш ректоры Д. Серікбаевқа арналған мемориалдық тақта орнатылды] / Е. Әбіш // Дидар. - 2011. - 2 желтоқсан. - Б. 1-2.

***

Баталов,  Ю. Первый ректор УКСДИ[Текст] : к 75-летию Д. М. Серикбаева / Ю.Баталов, Л.Столярова // За знание. - 1996.– 12 декабря. - № 10. - С. 1-2.

Время зрелости,время свершений [Текст] : [ВКТУ им.Д.М. Серикбаева - 40 лет] // Рудный Алтай. - 1998. - 24 сентября. - С. 4.

Григорьев, Е. Слово о Серикбаеве [Текст] : [о первом ректоре ВКТУ Д.М.Серикбаеве] / Е.Григорьев // Рудный Алтай. - 2000. - 18 апреля. - С. 3.

Садвакасова, Е. Именем Даулета Серикбаева [Текст] : [улица Луговая переименована в улицу имени  Даулета Серикбаева] / Е.Садвакасова // Рудный Алтай. - 2000. - 19 августа. - С. 2.

Маутканов, Г. Серикбаевские традиции университета [Текст] : память и уважение истории остается традиционным приоритетом университетского патриотизма ВКГТУ им. Д. Серикбаева / Г. Маутканов // Рудный Алтай. - 2007. - 30 января. - С. 6.

Ермухан, Д. "Он был громогласным ректором..." [Текст] : в Усть-Каменогорске установлена мемориальная доска в память о первом ректоре ВКГТУ им. Д. Серикбаева  / Д. Ермухан // Рудный Алтай. - 2011. - 1 декабря. - С. 1.

Панковская, Г. Памяти первого ректора [Текст] / Г. Панковская // За знание. - 2015. - 5 мая. - №5. - С. 4.