Лекеров А. Л.

Жаңартылды 25.11.2022 14:43

Лекеров Әзімбай (Изембет) Лекерұлы (1901-1938) – қоғам қайраткері, ғалым-экономист, профессор.

1901 ж. Семей губерниясы Қызыл-Шілік аулында (қазіргі Жарма ауданы, ШҚО) дүниеге келген. 1920 жылы Семей ерлер гимназиясын аяқтайды. 1927-1928 жж. Шығыс еңбеккерлерінің коммунистік университеті жанындағы лекторлар курсының тыңдаушысы болды. 1928-1932 жж. Мәскеу қызыл профессура институтын экономист-жоспарлаушы мамандығы бойынша бітірды.  

1920-1921 жж. Семей губревкомы Бұратана бөлімінің нұсқаушысы; 1921-1923 жж. – Қарқаралы, Павлодар атқару комитеті төрағасы; 1923-1925 жж. – Бөкей губерниялық атқару комитеті төрағасы; 1925-1926 жж. Ақтөбе атқару комитеті төрағасы; 1926 ж. КАССР Халық ағарту комитеті Саяси ағарту бөлімінің меңгерушісі, КАССР Халық ағарту комитетінің кәсіптік білім және жоғары білім беру басқармасының меңгерушісі; 1932 -1933 жж. КАССР Мемлекеттік жоспарлау төрағасының бірінші орынбасары; 1932-1934 жж.  ҚазПИ саяси экономия және советтік права теориясы кафедрасының меңгерушісі; 1933 ж. Алматы облыстық жоспарлау бөлімінің басшысы, директордың орынбасары – ҚазҒЗИ экономика секторы меңгерушісі. 1933-1937 жж. -  КНИИМЛ-КИМЭЛС директоры (ҚазҒЗИ марксизм және ленинизм институты – К. Маркс, Ф. Энгельс, Ленин, Сталин ат. институты).

1937 ж. 20 шілдеде қамауға алынды. 1938 ж. 26 ақпанда – ең жоғары жазаға кесілді. 07 желтоқсан 1957 жылы кінәсі дәлелденбегендіктен ақталды.

Ә. Лекеров туралы әдебиеттер

Литература о Лекерове А.

Из истории партийного строительства в Казахстане [Текст] : сборник статей и материалов / Отд. агитации и пропаганды Казах. краев. ком. ВКП(б). Казах. науч.-исслед. ин-т марксизма-ленинизма. - Алма-Ата : Казах. краев. изд-во, 1936 (тип. треста "Полиграфкнига"). - Переплет, 387 с., 2 с. объявл.

Нәсенов, Б. Абыралы - Сарыарқаның кіндігі [Мәтін] / Б. Нәсенов. - Новосибирск, 2002 - 2005.

Т. 7, 10-шы кітап : Халық жаулары ; 11-ші кітап : Кең даланың күйреуі. - 344 б.

1937-2007 тауқымет пен тағзым [Мәтін]. - Алматы : РИИЦ-Азия, 2007. - 296 б.

Алаш. Алашорда [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Арыс, 2009. - 544 б. - Лекеров Әзімбай: б. 234-235.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Лекеров Әзімбай: б. 501.

Қалиақпаров, Ш. Мұхаңмен қызметтес болған адам [Мәтін] : [М. Әуезовпен қарым-қатынаста болған Ә. Лекеров жайында] / Ш. Қалиақпаров // Семей таңы. - 1997. - 18 желтоқсан.

Қалиақпаров, Ш. Тауындай асқаралы асқақтаған [Мәтін] : [Әзімбай Лекерұлы Лекеровтың туғанына 100 жыл] / Ш. Қалиақпаров // Семей таңы. - 2001. - № 27. - Б. 9.

Халидуллин, Ғ. Саяси қуғын-сүргін және шаруалар қозғалысы [Мәтін] : Ақтаңдақтар ақиқаты / Ғ. Халидуллин // Ақиқат. - 2004. - № 3. - Б. 51-57.

Нұсқабайұлы, Ж. Көне басылымдар. Құнда деректер. Алаштың ардақтылары [Мәтін] . Т. 10 / Ж. Нұсқабайұлы, Қ. Алдаберген. - Алматы : Білім,  2016. - 384 б.

Ликерова, А. Первый экономист-профессор Азимбай Лекеров. Время и судьбы [Текст] / А. Ликерова. - Алматы : Арыс, 2013. - 280 с.

Ликерова, А. Время и судьба [Текст] / А. Ликерова // Простор. - 2011. - № 8. - С. 16-23. - Библиогр. в конце ст.

Интернет-сілтемелер

Интернет-ссылки

Ойлы хат – Оқырман олжасы Әзімбайдың ата-жұрты [Электронды ресурс] : [өмірбаян] // Қазақ газеттері : сайт. - Режим доступа : http://kazgazeta.kz/?p=6182(01.02.2017)

Әзиз жанды Әзімбай туралы [Электронды ресурс] : [өмірбаян] // Altaynews.kz Шығыс Қазақстанның басты сайты : сайт. - Режим доступа : http://altaynews.kz/kaz/3340-ziz-zhandy-zmbay-turaly-sz.html(01.02.2017)

Саяси репрессияның қанды шеңгелінен аман қалған қазақстандық әйел 100-ге толады [Электронный ресурс] : [биография] // kazinform международное информационное агенство : сайт. - Режим доступа : http://www.inform.kz/ru/sayasi-repressiyanyn-kandy-shengelinen-aman-kalgan-kazakstandyk-zhalgyz-ayel-100-ge-tolady_a2663771

Азимбай Лекеров : вычеркнутая жизнь первого экономиста[Электронный ресурс] : [биография] // Караван. Медиапортал : сайт. - Режим доступа : https://www.caravan.kz/gazeta/azimbajj-lekerov-vycherknutaya-zhizn-pervogo-ehkonomista-78402/(01.02.2017)

Лекеров Азимбай /Изембет/ Лекерович [Электронный ресурс] : [биография] // ZIPблог : сайт. - Режим доступа : http://aseke.ru/biografia/281-lekerov-azimbay-izembet-lekerovich.html(01.02.2017)

Лекеров Азимбай Лекерович [Электронный ресурс] : [биография] // Министерство Внутренних Дел Республики Казахстан : сайт. - Режим доступа :  http://mvd.gov.kz/portal/page/portal/mvd/mvd_page/mvd_memorial/mObl2/mObl2_%D0%9B/24BEBD8BDF801D1AE054002655122E6A(01.02.2017)

Лекеров Азимбай [Электронный ресурс] : [биография] //  centrasia.ru информационный портал : сайт. - Режим доступа : http://www.centrasia.ru/person2.php?st=1464509981(01.02.2017)

Азимбай ЛЕКЕРОВ: Вычеркнутая жизнь первого экономиста Казахстана (история)[Электронный ресурс] : [биография] // stanradar информационный портал : сайт. - Режим доступа : http://www.stanradar.com/news/full/11051-azimbaj-lekerov-vycherknutaja-zhizn-pervogo-ekonomista-kazahstana-istorija.html(01.02.2017)

Лекеров Азимбай /Изембет/ Лекерович[Электронный ресурс] : [биография] // zakon.kz  : сайт. - Режим доступа : http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30101261(01.02.2017)

Книга Памяти. Лекеров Азимбай Лекерович [Электронный ресурс] : [биография] //  uznal.org  : сайт. - Режим доступа :  http://www.uznal.org/book_of_memory.php?bukva=11&name=20&surname=40&repression=0(01.02.2017)

Азимбай Лекеров [Электронный ресурс] : [биография] // nekropole.info  : сайт. - Режим доступа : https://nekropole.info/ru/Azimbaj-Lekerov(01.02.2017)