Варшавский Д. С.

Жаңартылды 17.03.2025 10:50

Варшавский Див Соломонович -техника ғылымдарының кандидаты, философия докторы, профессор, электротехника саласындағы көрнекті ғалым.

Див Соломонович Варшавский 1928 жылы дүниеге келген (нақты туған жері анықталмаған). Әкесі қайтыс болғаннан кейін отбасы Харьков қаласына көшеді. Ұлы Отан соғысының басында отбасымен бірге Қазақстанға, Лениногор қаласына (қазіргі Риддер), Шығыс Қазақстан облысына көшіріледі. 1945 жылы Лениногорск қаласындағы № 12 мектепті бітіріп, Ленинград политехникалық институтына оқуға түсіп, инженер дипломын алады. 1951 жылы институтты бітіргеннен кейін Д. С. Варшавский өзінің еңбек жолын тұрақты ток ғылыми-зерттеу институтында бастады, онда ультра алыс электр желілерін бойлық өтеу үшін конденсаторларды әзірлеу бойынша зерттеулермен айналысты.

1951 жылдан 1956 жылға дейін Өскемен Мемлекеттік конденсатор зауытында жұмыс істейді, шебер мен инженерден бастап ОТК бастығының орынбасары мен сынақ станциясының бастығына дейін әртүрлі лауазымдарды атқарды. Осы кезеңде ол сонымен қатар оқытушылық қызметті белсенді жүргізді, біліктілікті арттыру курстарының оқытушысы және Лебедеватындағы КСРО Ғылым академиясының Физикалық институты зертханасының техникалық қызмет көрсету тобының жетекшісі ретінде толық емес жұмыс істеді.

1956 жылдан бастап Д. С. Варшавский Өскемен конденсатор зауытында бас инженер болды. Осы уақытта ол ҚазКСР Ғылым академиясымен белсенді жұмыс істей бастады, күш конденсаторлары мен диэлектриктер саласындағы зерттеулері мен әзірлемелерін жалғастырды. Ереван, Ленинград, Томск және Харьков оқу орындарын қоса алғанда, политехникалық институттар студенттерінің өндірістік практикасының жетекшісі болды. 1958 жылдан бастап ҚазКСР Ғылым Академиясының жүйесіне ғылыми жұмысқа ауыстырылып, Қазақстан Ғылым академиясы Энергетика институтының Өскемен бөлімшесінің ғылыми қызметкері болды.

1964 жылдан бастап техника ғылымдарының кандидаты дәрежесін алғаннан кейін Д. С. Варшавский Өскемен құрылыс-жол институтында (қазіргі Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті) жұмыс істей бастады, онда электротехника кафедрасының доценті, кейін кафедра меңгерушісі болды. Осы уақытта ол ғылыми жұмысты белсенді түрде жалғастырып, қуат конденсаторлары мен электр оқшаулағыш материалдармен айналысты. 1970 жылдан 1993 жылға дейін Өскемен конденсатор зауытының конденсатор зертханасының ғылыми жетекшісі және әртүрлі ғылыми және техникалық кеңестердің, соның ішінде ВНИИСК пен Қазақстан жоғары оқу орнының ғылыми-техникалық комиссиясының мүшесі болды.

1993 жылы Давид Соломоновичке философия докторы ғылыми дәрежесі, ал 1997 жылы - Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің профессоры академиялық атағы берілді. 2000 жылы оған Кембридждегі (Англия) халықаралық өмірбаяндық орталық ХХ ғасырдың көрнекті ғалымы атағын берді және Ғасырдың көрнекті ғалымдарының кітабына енгізілді.

Варшавский көптеген марапаттардың иегері, соның ішінде «Ерен еңбегі үшін», «Ұзақ мерзімді ерен еңбегі үшін» медальдары, «КСРО өнертапқышы» күміс медалі, сондай-ақ Болгария мен Венгрияныңкәсіпорындары мен жоғары оқу орындарына ғылыми-техникалық көмек көрсеткені үшіносы елдердің медальдарымен марапатталады. Оның ғылыми қызметі электротехника саласында елеулі із қалдырды, ал қуат конденсаторлары мен диэлектриктері бойынша жұмысы энергетика мен электротехника өнеркәсібінің дамуына маңызды үлес қосты.

2002 жылы 1 наурызда қайтыс болды.

Д. С. Варшавскийдің ғылыми еңбектері
Научные труды Д. С. Варшавского 

Методические указания к лабораторным работам по электротехнике. В 2ч./ Д.С.Варшавский, Г.Ф.Платонов, В.В.Луконин; УКСДИ. - Усть-Каменогoрск:, 1964. - 90с.
Методические указания к лабораторным работам по электротехнике. В 2ч./ Д.С.Варшавский, С.П.Макаревич, С.И.Лесневский, З.И.Попова, Г.Е.Тыныбекова; УКСДИ. - Усть-Каменогoрск, 1986. - 100с.
Методические указания к дипломному проектированию для студ. специальности 3401 «Приборостроение», специализация «Приборы и системы автоматизации»/ Д.С.Варшавский, С.П. Макаревич; ВКТУ. - Усть-Каменогoрск, 1991. - 16с.
Методические указания к лабораторным работам по электротехнике. В 2ч./ Д.С.Варшавский, С.П.Макаревич, Ю.Г.Шмигирилов, З.И.Попова, Г.Е.Тыныбековa; УКСДИ. - Усть-Каменоroрск, 1993. - 144с.
Методические указания по дисциплинам «Основы научных исследований» и «Технология сборки и испытания приборов». - ВКТУ: Усть¬-Каменогoрск, 1998. - 68с.
Основы научных исследований. Ч.I. Планирование эксперимента: Методическое пособие. - ВКТУ: Усть-Каменогoрск, 2000. - 51с.
Основы научных исследований для специальности «Приборостроение»// Проблемы совершенствования методическогo обеспечения учебногo процесса.: Сб. - ВКТУ: Усть-Каменогoрск, 1998. - С.12З.
Срок службы электротехническогo оборудования и eгo проектирование в курсе «Электротехника»// Проблемы совершенствования методическогo обеспечения учебногo процесса: Сб. – ВКТУ: Усть-Каменогoрск, 1998. - С.124.
Экономия электрической энергии в курсе «Электротехника»// Проблемы совершенствования методическогo обеспечения учебногo процесса: Сб. - ВКТУ: Усть-Каменогoрск., 1998. - С.125.
Прогpамма, задания и методические указания к контрольным работам по основам электротехники для студентов заочной формы обучения по специальности «Таможенное дело». - ВКТУ: Усть-Каменогoрск, 1999. - 24с.
Варшавский, Д. С. Разработка и исследование электротехнических конденсаторных комплексов для продольной и поперечной компенсации : автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора технических наук / Варшавский Д. С. - Алматы : б. и., 2002. - 34 с.

Д.С.Варшавский туралы әдебиеттер
Литература о Д. С. Варшавском

Немцев, М. С. Литературный Риддер : биографический справочник / Немцев М. С. - 2-е изд. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - 245 с. - С. 57-58.

***

Семенова, О. Выдающийся ученый столетия : [Звание выдающегося ученого XX столетия с вручением сертификата и большой серебряной медали присвоено Международным Кембриджским биографическим центром профессору ВКТУ Диву Варшавскому] / О. Семенова // Казахстанская правда. - 2001. - 17 марта. - С. 2 ; Рудный Алтай. - 2001. - 15 март. - С. 1

Интернет ресурстар
Интернет-ресурсы

Научные труды [Электронный ресурс] : [Восточно-Казахстанский технический университет им. Д. Серикбаева] : сайт. – Режим доступа : https://www.ektu.kz/researchlibrary/proceedings.aspx?lang=ru