Адильханулы М.

Обновлено 19.02.2020 14:21

Адильханулы Мука (1857-1927) – певец, поэт, исполнитель.

Родился в Жанасемейском районе, Семипалатинской  (ныне Восточно-Казахстанской) области.  Имя при рождении – Мухаметханафия. Мука Адильханулы – один из талантливейших учеников Абая. Домбрист, скрипач, певец и поэт. Абай высоко оценивал его талант, о чем пишет М. Ауезов:  ”Абай жалғыз өсиетін қанағат қылмай, жастардың сезім тәрбиесін толықтырмақ болып, көбіне музыка үйретпекші болады. Сол мақсатпен Көкен еліндегі Мұқа деген скрипкашыны қолында ұстайды.». Первоначальное образование получил у аульного муллы. Его семья занималась земледелием, отец хотел чтобы сын продолжал его дело. Однако тяга к искусству сыграла определенную роль в его судьбе. Против воли отца, Мука Адилханулы уезжает в Семей, где знакомится с музыкантом Гарифоллой. Тот обучает его игре на скрипке. Позднее, познакомившись с Абаем и его поэтическим и музыкальным творчеством, Мука Адильханулы несет его идеи в народ через исполнительство. В 1909 г. в Семипалатинске (ныне Семей) в «Народном доме» проходит состязание домбристов, скрипачей, певцов. Принимают в данном состязании и ученики Абая среди которых Мука Адильханов, Альмагамбет Капсаламов, Мухаметжан Майбасаров. Победителем в состязании выходит Мука.

После смерти Абая, Мука Адильханулы и другие последователи творчества Абая  непрырывно продолжают пропогандировать наследие великого мыслителя.

Умер Мука в 1927 г. в возрасте 70 лет. Могила находится в горах Кокен.

М. Әділханұлы туралы әдебиеттер

Литература о М. Адилханулы

Кітаптар-книги:

Мұхамедханов, Қ. Мұқа Әділханұлы [Мәтін]/ Қ. Мұхамедханов // Абайдың ақын шәкірттері. - Алматы : Дәуір, 1995.- 3-ші кітап / алғы сөзін жазып, баспаға әзірлеген Қ. Мұхамедханұлы ; Республикалық Абай қоры. - Б. 277-285.

Мұхамедханов, Қ. Мұқа Әділханұлы [Мәтін]/ Қ. Мұхамедханов // Көп томдық шығармалар жинағы. - Алматы : Алаш, 2005 - Т. 4 : Абай мұрагерлері. Естеліктер.- Б. 153-159.

Мақалалар –статьи

Ердембеков, Б. Абайдың әнші шәкірттері [Мәтін] / Б. Ердембеков // Ақиқат. - Алматы, 2010. - N 5.- Б. 49-53.

Ердембеков, Б. Абайдың әнші шәкірттері [Мәтін] / Б. Ердембеков // Музыка әлемінде: мектепте, колледжде және ЖОО-да оқыту  : республикалық ғылыми-әдістемелік және педагогикалық журнал. - 2010. - N 4/5. - Б. 24-27.

Тоқтасынқызы, А. Көкентаудың тереңдегі тарихы [Мәтін] : [Ұлы Абайдың 170 жылдық мерейтойы қарсаңында тарихи-этнографиялық экспедиция Абай ауданына барып қайтты.  ] / А. Тоқтасынқызы // Ертіс өңірі . - 2015. - 29 шілде. - Б. 9.