Кабанбаев М.
- Обновлено 07.10.2024 11:09
Кабанбаев Марат (Болат) (1948-2000 гг.) – детский писатель, журналист.
Родился 22 марта 1948 года в селе Улы-Каратал Зайсанского района Восточно-Казахстанской области. В 1975 г. окончил факультет журналистики Казахского государственного университета им. С. М. Кирова (ныне Казахский национальный университет им. аль-Фараби). Работал корректором, литературным сотрудником и заведующим отделом в редакции районной газеты «Достық» (1966-1968), затем корреспондентом в газете «Лениншіл жас» (ныне «Жас алаш», 1973-1975), редактором издательства «Жалын» (1975-1977), в комитете государственного издательства Казахской ССР (1977-1979), заведующим отделом в журнале «Жұлдыз» (1980-1986), редактором журнала «Парасат» (1991-1992), заместителем главного редактора газеты «Ана тілі» (1994-1998). В 1999 г. был назначен главным редактором газеты «СолДАТ».
Марат Кабанбаев автор нескольких книг для детей среднего и старшего возраста, среди них - сборник повестей «Путешественник Тити» и «Солнце в одуванчиках», удостоенный II премии на республиканском конкурсе на лучшее произведение для детей и юношества. По этой повести был снят полнометражный художественный фильм «Когда тебе 12 лет», «Бақбақ басы толған күн» (1975), «Арыстан, мен виоленчель және қасапхана» (1977), «Кермек дәм» (1979), «Жиһанкез Тити» (1982), «Қала және қыз бала» (1984), «Айшылық алыс жол» (1987), «Сурет салғым келмейдi» (1994), «Қазақ, қайда барасың?» (1995), «Бақбақ басы толған күн» (2003).
Марат Кабанбаев лауреат премии имени М. Ауэзова Союза писателей Казахстана и почетного диплома имени Х.-К. Андерсена (1990), который присуждается раз в два года Международным советом по детской книге (ЮНЕСКО).
Произведения М. Кабанбаева переведены на украинский, молдавский, латышский, немецкий, узбекский языки.
Скончался 26 июня 2000 года в г. Алматы.
М. Қабанбаев шығармалары
Произведения Кабанбаева М.
Кітаптар- Книги
Қабанбаев, М. Бақбақ басы толған күн: повестер / М. Қабанбаев. - Алматы : Жазушы, 1975. - 93б.
Қабанбаев, М. Арыстан, мен виоленчель және қасапхана / М. Қабанбаев. – Алматы : Жалын, 1977. - 200 б.
Қабанбаев, М. Кермек дәм: роман / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1979. - 392 б.
Қабанбаев, М. Жиһанкез Тити / М. Қабанбаев. – Алматы : Жалын, 1982. - 204 б.
Қабанбаев, М. Қала және қыз бала : повесть және әңгімелер / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1984. - 224 б.
Қабанбаев, М. Айшылық алыс жол / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1987. - 328 б.
Қабанбаев, М. Сурет салғым келмейдi : повестер мен әңгiмелер / М. Қабанбай; ред.Қ. Баяндин. - Алматы : Балауса, 1994.- 272 б.
Қабанбай, М. Қазақ, қайда барасың? / М. Қабанбай. - Алматы : Қазақстан, 1995. - 208 б.
Қабанбаев, М. Сурет салғым келмейдi [: повестер мен әңгiмелер / М. Қабанбай; ред.Қ. Баяндин. - Алматы : Балауса, 1995.- 272 б.
Қабанбай, М. Бақбақ басы толған күн: повестер мен әңгімелер / М. Қабанбай . - Алматы : Жазушы, 2003. - 240 б. - (Қазақ балалар әдебиетінің қазынасы).
Қабанбаев, М. Бақбақ басы толған күн: повестер мен әңгімелер / М. Қабанбаев. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2006. - 160 б.
Қабанбаев, М. Шығармалары. Т. 1 / М. Қабанбаев. - Астана : Фолиант, 2013. - 352 б. - (Алтай-Ертіс кітапханасы)
Қабанбаев, М. Шығармалары : 5 томдық / М. Қабанбаев. - Алматы : Таймас, 2013-2015.
***
Кабанбаев, М. Арстан, я и виолончель: повести / М. Кабанбаев; перевод с казахского Н. Алембекова; художник Г. Алимов. - М : Детская литература, 1980. - 110 с.
Кабанбаев, М. Вот он я - бывалый! : повесть : перевод с казахского / М. Кабанбаев; перевод Н. Алембекова; художник Г. Епишин; редактор Э. О. Умеров. - М : Детская литература, 1986. - 126 с.
Кабанбаев, М. Четыре времени родной земли: повести / М. Кабанбаев; редактор Г. Ертлесова; перевод с казахского Л. Космухамедовой; художник Б. Бапишев. - Алма-Ата : Жалын, 1986. – 240 с.
Кабанбаев, М. Горький вкус: повесть, рассказы / М. Кабанбаев; перевод с казахского: В. Карпенко, О. Слободчикова, художник Г. Мырзалиев. - Алма-Ата : Жалын, 1990. - 272 с.
Кабанбаев, М. Эхо: роман, рассказы : перевод с казахского / М. Кабанбаев. - Алма-Ата : Жазушы, 1993. - 464 с.
Кабанбаев, М. Долгий млечный путь : роман / М. Кабанбаев. - М. : Русская книга, 2003. - 336 с. - (2003 - год Казахстана в России)
М. Қабанбаевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации Кабанбаева М. в периодических изданиях и сборниках
Қабанбаев, М. Сөну : әңгiме / М. Қабанбаев // Жұлдыз. - 1966. - № 8. - Б. 92-96.
Қабанбаев, М. Алғашқы қар: әңгiме / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1969. - 5 декабрь.
Қабанбаев, М. Жеңеше: әңгiме / М. Қабанбаев // Жалын. - 1970. - № 6. - Б. 100-110.
Қабанбаев, М. Аптаның соңғы күнi: әңгiме / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1971. - 3 июль.
Қабанбаев, М. Ахмет Безухов: әңгiме // Қазақ әдебиетi. - 1994. - 14 қаңтар. - Б. 8-9.
Қабанбаев, М. Арыстан, мен, виолончель және қасапхана; Жиһангез Тити / М. Қабанбаев // Қазақ балалар әдебиетінің классикалық үлгілері. Т. 5 : Повестер және әңгімелер / құраст.: Г. Орда, А. Әлібекұлы, А. Қалиева ; ред. А. Социалқызы. - Алматы : Арда, 2011. - Б. 222-307.
***
Кабанбаев. М. Эхо : рассказ / М. Кабанбаев // Восход : повести и рассказы молодых писателей республик Средней Азии и Казахстана. - Фрунзе : Кыргызстан, 1978. - 404 с.
Кабанбаев, М. Младший брат : повесть / М. Кабанбаев // Младший брат : повести современных казахских писателей. - Алма-Ата : Мектеп, 1987. - 208 с.
Кабанбаев, М. Солнце в одуванчиках : повесть / М. Кабанбаев; перевод Н. Алембековой // Поле детства [Текст] : повести казахских писателей о подростках. - Алма-Ата : Жалын, 1988. - 176 с. - С. 38-80.
Кабанбаев, М. А луну не испугаешь выстрелом...; Жизнь проходит: рассказы / М. Кабанбаев // Цветы и камень : сборник рассказов : перевод с казахского - Алма-Ата : Жазушы, 1989. - 284 с.
Кабанбаев, М. Арыстан, я и виолончель: повесть / М. Кабанбаев // Мальчишки верхнего и нижнего аулов : повести : перевод с казахского / составитель Е. А. Сатыбалдиев. - Алма-Ата : Балауса, 1994. - 320 с.
Кабанбаев, М. Родной чужак: рассказ / М. Кабанбаев // Независимый Казахстан : антология современной литературы в трех томах. Т. 1. Домбра и колыбель : детская литература. - М. : Художественная литература, 2013. - 586 с.
Кабанбай (Кабанбаев), М. "Влеченьем сердца и ума...": афоризмы / М. Кабанбай ; перевод А. Жумабаева // Простор. - 2013. - № 7. - С. 86-97.
URL: http://zhurnal-prostor.kz/assets/files/2013/2013-7/2013%20-%207%20-%206.pdf (Дата обращения: 05.06.2016)
Кабанбаев, М. Сам пропадай, а друга выручай: отрывок из повести / М. Кабанбаев // Жаданова, К. Х. Литературное чтение : учебник в двух частях для учащихся 3 класса 11-летней общеобразовательной школы. Ч. 2 / К. Х. Жаданова, Е. Д. Бражникова. - Алматы : Алматыкітап баспасы, 2015. - 192 с.
М. Қабанбаев мақалалары
Статьи Кабанбаева М.
1974
Қабанбаев, М. Қасқыр...Жоқ, адамдар: ["Көксерек" фильмi туралы] / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1974. - 10 январь.
1987
Қабанбаев, М. Туған өлке өрнегі : [өзінің балалық шағы туралы] / М. Қабанбаев // Қазақ совет балалар жазушылары : қаламгерлік өмірбаян жинағы.- Алматы, 1987.- Б.174-179.
1994
Қабанбаев, М. Адамның бiр қызығы бала деген : [қазақ баласының тұрмыстық тәрбиесi туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - 13 қаңтар. - Б. 1, 4.
Қабанбаев, М. Саттар : [жазушы С. Ерубаев туралы эссе] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - 3 ақпан . - Б. 3-4.
Қабанбай, М. Тайқазан яки ошақтың үш тағаны : [қазақстандағы тiл ахуалы туралы] / М. Қабанбаев //Ана тiлi.- 1994.- 31 наурыз.- Б.1-3.
Қабанбаев, М. Тентек тiркестер : [жазушының өмiрден көрген-бiлгендерi жайлы түйгендерi] / М. Қабанбаев // Жас Алаш. - 1994. -15 маусым.
Қабанбай, М. Үндемеген - үйдей пәле!: [Қазақстан баспасөзiндегi кемшiлiктер жайлы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - мамыр. - Б. 1, 3.
1996
Қабанбай, М. Бес белес: [Қазақстан Респ. егемендiгi туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1996. - 24 қазан. – Б. 1,4.
Қабанбай, М. Қазақ және Қазақстан : [Қазақстан Респ. iшкi өмiрiндегi жаңалықтар мен өзгерiстер туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1996. - 4 қаңтар. - Б. 1,4.
Қабанбай, М. Қалам ұшындағы рух: [жазушының өзiнiң қаламгерлiк жолы туралы сұхбаты / М. Қабанбаев; әңг. Т.Ешенұлы] // Заман-Қазақстан.- 1996. - 27 желтоқсан.-Б.14.
1998
Қабанбаев, М. Арманым суретшi болу едi...: [белгiлi балалар жазушысының өзi туралы сұхбаты / М. Қабанбаев; әңг. Б. Досымов] // Ұлан. - 1998. - 31 наурыз. - Б. 4-5.
Қабанбаев, М. Қазақстан қазiр қандай халде? : [ҚР экономикасы туралы] / М. Қабанбаев // Дат. - 1998. - 17 қыркүйек. - Б. 4-5.
Қабанбаев, М. "Салауат! Қанағат! Сабыр!" - дейдi Мекке, Мәдине : [қазақстандықтардың Сауд Арабиясына қажылық сапарынан кейiнгi ой] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1998. - 14 мамыр. - Б. 12-13.
Қабанбай, Марат. Бұл зиялы - қай зиялы? : қазақ интеллигенциясы бар ма өзі? / М. Қабанбай. // Жұлдыз. - 2024. - N5. - Б. 126-140
Қабанбай, Марат. Тірісінде таптап, өлген соң мақтап / М. Қабанбай. // Жұлдыз. - 2024. - N7. - Б. 156-162
***
1975
Кабанбаев, М. Главное работать: [ о своем творчестве] / М. Кабанбаев // Ленинская смена. - 1975. - 10 апреля. – С. 4.
М. Қабанбаев туралы әдебиет
Литература о Кабанбаеве М.
Қазақстан: ұлттық энциклопедия. 5 т. : К-Қ. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 1999. - Қабанбай Марат (Болат): б. 173.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Қабанбай Марат (Болат): б. 420.
Қазақ әдебиеті : энциклопедиялық анықтамалық / Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі. - Алматы : Аруна, 2005. - (Мәдени мұра). – Қабанбай Марат (Болат): б. 283.
Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары / құрастырушылар Ұ. Есдаулет, К. Құрмансейіт, Д. Кәпұлы. - Астана : Фолиант, 2011. - Қабанбайұлы Марат: б. 98.
Қазақстан жазушылары. ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Қабанбайұлы Марат: б. 169.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / құраст. С. Қамшыгер; Қ. Жұмашева. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - Қабанбайұлы Марат: б. 214.
Балалар бағының бағбандары: анықтамалық. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 300 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
1990-1999
Жазушының жан сыры: [жазушы М. Қабанбайдың Қазақстанның егемендiгi, ұлттық саясат және тiл тәуелсiздiгi жайлы толғанысы] // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 6 қаңтар.- Б. 15.
Қайсенов, Қ. "Партизан" жанрдың жауынгерi: [жазушы, журналист М. Қабанбай туралы] / Қ. Қайсенов // Жас Алаш. - 1996. - 7 желтоқсан. – Б. 4.
2000
Мәмет, С. Кер маралдай керілген Марат еді / С. Мәмет // Егемен Қазақстан. - 2000.- 27 маусым. - Б. 6. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
Сегізбай, К. Қош, қаламдас дос! Марат – ғұмыр тұйықталмайды / К. Сегізбай // Ана тілі.- 2000. - 4 мамыр. - Б. 7. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
Ахметова К. Марат о бастан осындай еді... / К. Ахметова // Ана тілі. - 2000. - 4 мамыр.- Б. 7. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Әлім, А. «Қасқыр да қас қылмайды жолдасына» / А. Әлім // Қазақ әдебиеті.- 2000.- 19 мамыр. - Б. 10. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Жұртбай, Т. Қош, Кентавр! / Т. Жұртбай // Ана тілі. - 2000. - 4 мамыр.- Б. 7. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Марат Қабанбаев: [қазанама] // Қазақ әдебиетi. - 2000. - 28 сәуiр. - Б. 12.
2001
Сыбанбай, С. Марат мектебінің түлегіміз / С. Сыбанбай // Жас алаш.- 2001.- 26 сәуір. - Б. 4. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Төленқызы, Р. Мен Кентавр – Маратты көрдім / Р. Төленқызы // Жас алаш. - 2001. - 26 сәуір. - Б. 4. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
2002
Ақыш, Б. Көркемдiк қолтаңбасы: [жазушы М. Қабанбаев шығармашылығы жөнiнде бiрер ой] / Б. Ақыш // Жұлдыз. - 2002. - № 2. - Б. 141-152.
Мәмесейітов, Т. Тоғысқан толқын: әдеби-сын мақалалар / Т. Мәмесейітов. - Алматы : Жазушы, 2002. - 240 б. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
2003
Төлегенова, Б. Өмiр шындығын көркем бейнелеу: Марат Қабанбаевтың балалар өмiрiнен жазылған повестерi / Б. Төлегенова // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Серия филологическая. - 2003. -№ 6. - Б. 128-130.
2004
Панзабек,Б. Т. Марат Қабанбай әңгiмелерiндегi характер / Б. Т. Панзабек // Мәдениетаралық қатысым мен қазақ, орыс филологиясының өзектi мәселелерi :халықаралық ғылыми конф. материалдары, Алматы 2004ж., 29-30 қазан. - Алматы, 2004. - Т.2. - Б. 104-106.
2006
Қамзин, К. Қадырғали, Марат және "Ыбекең" : эссе / К. Қамзин // Айқап. - 2006. - 17 ақпан. - 12 б.
2007
Адырбекова, Э. Марат Қабанбаев шығармаларындағы көркемдiк ерекшелiктер / Э. Адырбекова // Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрiк университетiнiң хабаршысы. Қоғамдық ғылымдар сериясы. - 2007. - № 1. - Б. 125-132; № 2. - Б. 162-169. - Библиогр.: 3 атау.
Барбосынова, Қ. Т. Марат Қабанбаев - балалар жазушысы / Қ. Т. Барбосынова Қ. Т. // Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (14 апреля 2007 года). - Усть-Каменогорск : Издательство КАСУ, 2007. - Б. 133.
2008
Абдуллина, З. А. Балалар әдебиеті кейіпкерлерінің тілдік тұлғасы (Б. Соқпақбаев, М. Гумеров, М. Қабанбаевтың шығармалары бойынша) : филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / З. А. Абдуллина. - Алматы : [б. и.], 2008. - 24 б.
Нармаханова, Ж. "Нағыз Бейiмбетчик" : [жазушы М. Қабанбаев туралы] / Ж. Нармаханова // Евразия-kz. - 2008. - 16 мамыр. - Б. 8.
2010
Білгенге маржан: қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер / құраст. А. Қ. Керімтаев. - Алматы : Көркем баспасы, 2010. - 416 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
2011
Қажыбаева, Д. К. Қазақ балалар әдебиеті / Д. К. Қажыбаева. - Астана : Арман-ПВ, 2011. - 412 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
Кастаева, А. Қазақтың «Кентавры» атанған Марат Қабанбай / А. Кастаева, Ә. С. Смаилова // Чистяковские чтения: материалы регионального семинара (14 апреля 2011 г.). Ч. 2. - Усть-Каменогорск : КАСУ, 2011. - Б. 58-61.
2012
Садығұлова, А. Ш. М. Қабанбаев повестерiндегi бала психологиясының көркемдiк әлемi / А. Ш. Садығұлова // Педагогика және оқушы психологиясы. - 2012. - № 2. - Б. 36-37.
2013
Байхонов, С. Жадымның жаңғырығы: [жазушы М. Қабанбаевтың шығармашылығы жайында] / С. Байхонов // Жалын. - 2013. - № 1. - Б. 71-80.
Кеңшілікұлы, Амангелді. Жүрек сөзі: эсселер, әдеби зерттеулер мен мөлтек сырлар / А. Кеңшілікұлы. - Астана : Фолиант, 2013. - 336 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
Сақажанова, Ә. Қайталанбайтын талант: [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / Ә. Сақажанова // Егемен Қазақстан. - 2013. - 12 сәуiр. - Б. 7.
2015
Есдәулет, Ұ. Қаламгер Қабанбайға неге бір белгі жоқ?: [белгілі балалар жазушысы Марат Қабанбайдың есімін мәңгі есте қалдыру туралы] / Ұ. Есдәулет // Дидар. - 2015. - 19 қараша. - Б. 26.
2018 - ...
Елубай, О. Қарасөздің Қабанбайы: Марат Қабанбаевтың 70 жылдығына орай көлемді мақала / О. Елубай // Қазақ әдебиеті. - 2018.- Б.8-9.
Жағыпар, Қ. Фантаст-жазушы: Марат Қабанбаевтың 70 жылдығына орай көлемді мақала / Қ. Жағыпар // Қазақ әдебиеті. - 2018. - Б. 9
Әмірбекұлы, Сейсен. Кентавр : [жазушы Марат Қабанбай туралы] / С. Әмірбекұлы. // Жас Алаш. - 2021. - 18 наурыз. - Б. 10
Хамзина, С. Оны ойласам, ұйқым қашады: [жазушы Марат Қабанбайдың жары Сәуле Хамзинамен сұхбат] / әңг. Ж. Рысбай. // Жұлдыз. - 2023. - № 4. - Б. 181-186
Сәукетаев, Т. Тұңғиықтан маржан сүзген : [жазушы Марат Қабанбайдың шығармашылығы туралы] / Т. Сәукетаев. // Жұлдыз. - 2023. - № 4. - Б. 187-189
Елубай, Оңдасын. Қара сөздің һас шебері : [жазушы жерлесіміз Марат Қабанбаевтың мерейтойына орай] / О. Елубай. // Дидар. - 2023. - 1 сәуір. - Б. 3.
Елубай, О. Қарасөздің хас шебері : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / О. Елубай. // Егемен Қазақстан. - 2023. - 15 маусым. - Б. 18
Сақажанова, Ә. Тұғыры биікте еді : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / Ә. Сақажанова. // Достық. - 2023. - 21 наурыз. - Б. 4
Елубай, О. Қарасөздің хас шебері : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / О. Елубай. // Достық. - 2023. - 21 наурыз. - Б. 5
Ақбабаұлы, А. Дүниеге бала көзімен қарай білген : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / А. Ақбабаұлы. // Достық. - 2023. - 7 сәуір. - Б. 3
***
Литература Казахстана: энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан; Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна : Қазығұрт, 2010. - (Мәдени мұра). – Кабанбай Марат (Болат): С. 232.
Писатели Казахстана: справочник. - Алма-Ата : Жазушы, 1982. - 280 с.
Писатели - лауреаты Международных литературных премий: экспресс-информация / составитель С. А. Карабаева ; редакторы: Е. С. Шунькова, Л. В. Михеева; ответственная за выпуск К. К. Карчалова. - Усть-Каменогорск : ОДЮБ, 2006. - 40 с. – Кабанбаев М. (о нем).
Рябинина, А. Память о нем - книги: [о мероприятиях, посвященных 60-летию М. Кабанбаева] / А. Рябинина // Приуралье. - 2008. - 29 марта. - С. 5.
Рябинина, А. Тепло родной земли: [о мероприятиях, посвященных 60-летию М. Кабанбаева, прошедших в Уральской областной библиотеке для детей и юношества им. А. Гайдара ] / А. Рябинина // Приуралье. - 2008. - 3 апреля. - С. 15.
Жайлаубаева, Г. К. Особенности творчества Марата Кабанбаева / Г. К. Жайлаубаева // Международная интеграция образовательного пространства: приоритеты и перспективы развития : сборник докладов международной научно-практической конференции (27-29 октября 2011 г.). - Усть-Каменогорск : Издательство КАСУ, 2011. - Ч. 2. - С. 153-163. - Библиография: 6 назв.
Библиография собрана до 2018 года. С литературой, которая поступала позже, можно познакомиться в электронном каталоге на сайте библиотеки: http://pushkinlibrary.kz. По всем возникшим вопросам обращайтесь на почту Справочной службы: Этот адрес электронной почты защищен от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра..
