Магзумов Т.

Обновлено 15.08.2024 12:04

Магзумов Тохтар (1958 г. р.) - писатель, исследователь, член Союза журналистов (2003) и Союза писателей Казахстана (2008). 
Родился 6 марта 1958 года в селе Қызыл Жұлдыз Катон-Карагайского района Восточно-Казахстанской области. С 1975 по 1977 гг. работал в сельской школе.
В 1982 г. окончил Алматинский сельскохозяйственный институт (ныне КазНАУ), получил специальность агронома. В дальнейшем окончил филологический факультет ВКГУ им. С. Аманжолова (ныне ВКУ имени Сарсена Аманжолова). В 1982-1992 гг. занимал должность руководителя отдела в Восточно-Казахстанском областном управлении сельского хозяйства. В 1992-1997 гг. работал в Восточно-Казахстанском региональном комитете государственного имущества и приватизации. В 1997-2001 гг. возглавлял отдел реорганизации предприятий в Восточно-Казахстанском региональном комитете государственного имущества и приватизации. В период с 2001 по 2002 гг. работал управляющим на Усть-Каменогорском мебельном комбинате; возглавлял административно-хозяйственный отдел акимата города Усть-Каменогорска.
Первые шаги в литературе Тохтар Магзумов начал с написания рассказов, новелл. В 1982 году произведения начинающего писателя увидели свет на страницах областных и республиканских СМИ: «Коммунизм туы» (ныне «Дидар»), «Ақ Ертіс» и «Лениншіл жас» (ныне «Жас Алаш»). Чуть позже повести Тохтара Магзумова были опубликованы в республиканском журнале «Жұлдыз», газетах «Жас Алаш» и «Қазақ әдебиеті», в областном журнале «Изумрудный Алтай».
В 2003 г. Тохтар Магзумов выпустил свой первый сборник рассказов «Қыз суреті». Далее вышли следующие произведения колоритного писателя: «Алтай әуендері» (2005), «Байберді асуы» (2007) «Райыстан - Оралханға дейін» (2014), «Құзғынды қырғыны» (2015), «Жазушы жолы» (2015), «Әбдікерім және Алаш» (2016), «Алтай өрнектері» (2022),  «Судьбы и тревоги Алтая» - на русском языке (2023), «Тень Байтерека» - на русском языке (2023), исторический роман «Алтай Алашы» (2023).
В 2006 году Тохтар Магзумов стал продюсером художественного фильма «Бес тиын» по мотивам рассказа Оралхана Бокея.
В 2023 году Тохтар Магзумов стал лауретом международной литературной премии «Алаш». Высокую награду писатель получил за книгу «Алтай өрнектері». 

 Т. Мағзұмовтың шығармалары
Произведения Магзумова Т.
Кітаптар - Книги

Мағзұмов, Т. Байберді асуы / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2007. - 212 б.
Мағзұмов, Т. О. Бөкей әлемі. Райыстан - Оралханға дейін : эссе-эллегия / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2014. - 148 б.
Мағзұмов, Т. Алтай алашы / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2014. - 260 б.
Мағзұмов, Т. Алтай алашы  / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2015. - 332 б.
Мағзұмов, Т. Жазушы жолы : ғұмырнамалық дерек / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс ақпарат, 2015. - 164 б.

 Т. Мағзұмовтың мерзімді баспасөз бетінде жарияланған мақалалары
Статьи Магзумова Т., опубликованные на страницах периодической печати

Мағзұмов, Т. Орны бөлек Оралхан: [эссе] / Т. Мағзұмов // Дидар. - 2012. - 18 мамыр.- Б.12.
Мағзұмов, Т. Алтайдағы алтын ұя / Т. Мағзұмов // Қазақ әдебиеті. - 2014. - 28 ақпан.- Б.14
Мағзұмов, Т. Оралхан әдебиеттің есігін өлеңмен ашқан / Т. Мағзұмов // Дидар. - 2015. - 5 маусым.- Б.22.
Мағзұмов, Т. Әбдікерім болыстың жасын әлі білмейміз бе?  / Т. Мағзұмов // Дидар. - 2017. - 6 шілде.- Б.27.
Мағзұмов, Т. Әбдікерім болыстың жасын әлі білмейміз бе? [/ Т. Мағзұмов // Дидар. - 2017. - 6 шілде. - Б. 27.
Мағзұмов, Т. Бұл өлкенің тарихы әріде жатыр : [Катонқарағай ауданына 90 жыл.] / Т. Мағзұмов // Дидар . - 2018. - 4 қыркүйек.- Б.5.
Мағзұмов, Т. Катон-Қарағай қасиетті мекенім  / Т. Мағзұмов // Жұлдыз. - 2019. - N2.- Б.165-178
Мағзұмов, Т. Әбдікерім Ережепұлы  / Т. Мағзұмов // Жұлдыз. - 2019. - N2.- Б.179-186
Мағзумов, Т. Таңғажайып туған жер : әңгіме / Т. Мағзумов // Жұлдыз. - 2021. - №4.- Б.153-164
Мағзұмов, Т. Алтай өрнектері  / Т. Мағзұмов // Жұлдыз. - 2021. - №7.- Б.205-208.
Мағзұмов, Т. Катонқарағай - қасиетті мекенім  / Т. Мағзұмов // Арай. - 2023. - 30 маусым.- Б.6 ; Арай. - 2023.; 7 шілде.- Б.7 ; Арай. - 2023.; 14 шілде.- Б.6 ; Арай. - 2023.; 21 шілде.- Б7 ; Арай. - 2023.; 28 шілде.- Б.7 ; Арай. - 2023.; 4 тамыз.- Б.7 ; Арай. - 2023.; 11 тамыз.- Б.7
Мағзұмов, Т. Алтайдың тарихын зерттегеніме он бес жылдай болды / сұхб. М. Иманғали // Дидар. - 2023. - 19 қазан.- Б.9
Мағзұмов , Тоқтар. Алтай аңыздары : [Тоқтар Мағзұмовтың "Алтай аңыздары" атты көлемді мақаласында Өр Алтайды жайлаған қалың қазақ жұртының арасында тарап кеткен әңгімелер мен ғибратты оқиғалардың ел аузында қаз-қалпында сақталған нұсқалары баян етілген] / Т. Мағзұмов . // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 19 шілде (N29). - Б. 6-7

Литература о Магзумове Т.
Мақалалар - Статьи 

Қайран, Ә. Алтай өрнектерінің айтары көп: [жазушы Т. Мағзұмовтың шығармашылығы туралы] / Ә. Қайран // Дидар. - 2023. - 28 қаңтар.- Б.3.
Жайлыбай, Ғ.  Алтай жайлы айтылады бір аңыз [Тоқтар Мағзұмов шығармашылығы туралы]/ Ғ. Жайлыбай. - // Ана тілі. - 2023. - 9-15 ақпан. - Б. 9.
Уалханова, Рақия Нұралықызы. Алаш сыйлығы абырой билігі : [Жазушы Әлібек Қалиұлы мен Тоқтар Нұржақыпұлына Алаш сыйлығын беру туралы] / Р. Н. Уалханова // Арай. - 2023. - 28 сәуір.- Б.3
Қайран, Әбубәкір. Алтай өрнектерінің айтары көп : [жазушы Т. Мағзұмовтың шығармашылығы туралы] / Ә. Қайран. // Дидар. - 2023. - 28 қаңтар. - Б. 3.

***

Каланчина, Ирина. С любовью к книге : [в т. ч. есть информация о Т. Магзумове] / И. Каланчина. - // 7 дней. - 2014. - 30 октября. - С. 3 : фот.