Нилибаев А.

Обновлено 07.12.2023 15:08

Нилибаев Аубакир (Абубакир) Дастанулы (1928- 2014) - поэт, переводчик.

Нилибаев Аубакир Дастанулы родился 20 апреля 1928 г. в с. Жана Турмыс Зайсанского района Восточно-Казахстанской области (ВКО)
Окончил Зайсанское педагогическое училище, филологический факультет Казахского государственного университета им. С. М. Кирова (Казахский национальный университет им. аль-Фараби).
Трудовую деятельность начал в качестве учителя, затем продолжил как заместитель директора по воспитательной работе и директора школы.
С 1959 г. работал в Зайсанской районной газете «Достық», Алматинской «Жетісу», республиканской «Қазақ әдебиеті», был руководителем редакций вышеназванных газет, состоял советником в секции казахского фольклора при Союзе писателей Казахстана.
А. Нилибаев - автор таких поэтических сборников, как «Таңғы тыныс» (1967), «Болашақ осылай басталған» (1970), «Ақмарал» (1970), «Жыр жалау» (1972), «Қоңыр жел» (1973), «Алаулаған армандар» (1974), «Көңіл көзі» (1976), «Аққу-қаздар» (1977), «Іңкәр жүрек» (1978), «Күнім менің» (1980), «Жер жүрегі» (1984), «Жиһан жиһазы» (1987), «Асыл адам» (1989), «Мың сөз» (2001). В издательстве «Советский писатель» в 1985 г. выходит в свет его поэтический сборник на русском языке в переводе Е. Рейна «Звезды степи».
Он перевел на казахский язык «Прометей Прикованный» Эсхила, знаменитый индийский эпос «Махабхарата», «Гитанджали» Рабиндраната Тагора и многих других. Стал первым среди казахских писателей-переводчиков, кто удостоился награды пакистанской Академии Икбалы за перевод на казахский избранных стихов национального поэта Пакистана Мухаммада Икбалы (1877-1938).
Умер 7 марта 2014 г. в Алматы. 

Ә. Нілібаевтың шығармалары
Произведения А. Нилибаева
Кітаптар
Книги

 Нiлiбаев, Ә. Асыл адам  / Ә. Нілібаев. - Алматы: Жазушы, 1989. - 120 б.

***

Нилибаев, А. Звезды степи : стихи  / А. Нилибаев; авториз. пер. с каз. Е. Рейна; [Худож. А. Р. Косолапов]. - М. : Сов. писатель, 1984. - 88 с. 

***

Нiлiбаев, Ә. Таңғы тыныс : Өлеңдер. - Алматы: Жазушы, 1967. - 312 б.
Нiлiбаев, Ә.Жылан мен ақмарал   / Ә. Нілібаев. - Алматы: Жазушы, 1970.- 110 б.
Нiлiбаев, Ә.Алаулаған арманадар   / Ә. Нілібаев. - Алматы: Жазушы, 1974.- 96 б.
Нілібаев, Ә. Аққу-қыздар  / Ә. Нілібаев.- Алматы: Жалын, 1977. - 60 б
Нiлiбаев, Ә. Жер жүрегi  / Ә. Нілібаев.- Алматы: Жазушы, 1984. - 96 б.
Нiлiбаев, Ә. Жихан жихазы   / Ә. Нілібаев. - Алматы: Жалын, 1987. - 88 бет
Нiлiбаев, Ә. Асыл адам / Ә. Нілібаев. - Алматы: Жазушы, 1989. - 120 бет

Ә. Нілібаевтың мерзімді басылым беттеріндегі мақалалары

Публикации А. Нилибаева в периодической печати

Нiлiбаев, Ә. Әттеңшiркiн, бүкiлдүниетатулықтаннұралса  : Өлең  / Ә. Нілібаев // Жұлдыз. - 1964. - N 8. - Б. 102.
Нiлiбаев, Ә. Әубәкiровтер әулетi. : - Алматы: Қайнар, 1965.- 62 бет
Нiлiбаев, Ә. Менiң ойым :  Өлең // Лениншiл жас.- 1965.- 11 июль
Нiлiбаев, Ә. Сұрақтар : Өлең  / Ә. Нілібаев // Жұлдыз.- 1965.- N 12.- 62-68 б.
Нiлiбаев, Ә. Бар бақыттың иесiмiн : Өлең // Соц. Қазақстан.- 1970.- 13 янв.
Нiлiбаев, Ә. Сөнбейдi шамы : Өлең // Жұлдыз.- 1970.- N 4.- 45 б.
Нiлiбаев, Ә.Жер; Аспан; Аққу :  Өлеңдер // Қазақ әдебиетi.- 1970.- 31 июль
Нiлiбаев, Ә. Табысу :  Әңгiме // Қазақ әдебиетi.- 1970.- 11 дек.
Нiлiбаев, Ә. Хафиз бен Абай : Өлең // Қазақ әдебиетi. - 1971.-21 май
Нiлiбаев, Ә. Бұлбұл : Новелла // Қазақ әдебиетi.- 1971.- 27 авг.
Нiлiбаев, Ә. Бақыт биiгiнде: [Қазақ ССР-iнiң А.С.Пушкин атынд. мемл.көпшiлiк кiтапханасының бас кiтапханашысы Ә.Түркебаева туралы] // Қазақ әдебиетi.- 1972.- 3 март.
Нiлiбаев, Ә. Балтықтың жағалауын жағаладым : [Абай шығармалары латыш тiлiнде] // Қазақ әдебиетi.- 1973.-19 янв.
Нiлiбаев, Ә.Сапар саздары :  // Семей таңы.- 1977.-16 июль
Нiлiбаев, Ә. Ақын.Ғалым.Азамат : [Зерттеушiғалым,ақын С.Сейiтовтың шығармалары туралы] // Қазақстан мұғалiмi.- 1977.- 18 нояб.
Нiлiбаев, Ә. Махамбет пен Петефи: Өлең: М.Өтемiсұлына арналған // Нiлiбаев, Ә.Iңкәр жүрек: Таңдамалы.- Алматы, 1978.- 59-60 б.
Нiлiбаев, Ә. Жихан жихазы. : - Алматы: Жалын, 1987.- 88 бет
Нiлiбаев, Ә. Жетпiстiң жотасына желiп шығып: [С.Сейiтовтың шығармалары туралы."Жаз", Студент сөзi, Қыз бен жiгiт жолықты т.б] // Жұлдыз.- 1987. - N 11.-199-200 б.
Нiлiбаев, Ә. Әрiп пен Сара : новелла: Ақын Сара туралы // Октябрь туы.- 1990.- 12,13,14 сәуiр.
Нiлiбаев, Ә. Фабрикант қазақтар // Парасат.- 1994.- N 3.- Б.6.
Нiлiбаев, Ә. Абай дана: Өлең / ӘнiӘ.Бейсеуовтыкi // Парасат.- 1995. - N8.- Б. 11.
Нiлiбаев, Ә. Қазақ қолөнерiнiң энциклопедиясы : [Ә.Марғұланның "Қазақтың халықтық қолөнерi" атты үш томдық еңбегi туралы] // Парасат.- 1995.- N 4.- Б.10-11.
Нiлiбаев, Ә. Тағдыр мен Талант  : Үндiстанның Халықаралық "Падма Шри" сыйлығының лауреаты, ақын - аудармашымен сұхбат / Әңг. Д. Байтұрсынұлы // Әдебиет айдыны. - 2005. - 1 желтоқсан. - Б. 8-9.
Нiлiбаев, Ә. Қажығұмар  : Дастан / Ә. Нілібаев// Әдебиет айдыны. - 2006. - 9 ақпан. - Б. 5.
Нiлiбаев, Ә. "Әлемдегi ең үлкен эпосты 20 жыл бойына бастыра алмадым" : Үндiстанның Халықар. "Падма Шри" сыйлығының лауреаты, ақын-ауд. әңгiме / Әңг. Қ. Бәкiр // Жас Қазақ үнi. - 2007. - 2 - 8 ақпан.  - Б. 7.
Нілібаев, Ә. Юнус Емре  : Дастан / Ә. Нілібаев  // Қазақстан - ZAMAN . - 2007. - 27 шілде. - Б. 8.
Нiлiбаев, Ә. Қазақ ақындарының өлеңдерiне мүлдем көңiлiм толмайды  / әңг. Ш.Жылқыбаева // Қазақстан - ZAMAN. - 2008. - 4 желтоқсан. - Б. 12.
Нілібаев, Ә. Менің этикам  : көне қытай этикасы / Ә. Нілібаев // Жұлдыз. - 2009. - № 5. -  Б. 201 - 207.
Нiлiбаев, Ә. Неге асығыс әрi атүстi шығарылған? : [«Зайсан» атты кітап –альбом туралы]   / Ә. Нілібаев // Жас Алаш. - 2009. - 17 наурыз. - Б. 5.
Нілібаев, Ә. Қос қағида  : таным / Ә. Нілібаев // Жұлдыз. - 2009. -  наурыз. – Б. 175-183.
Нiлiбаев, Ә. "Ицзиндi" оқығанда  :  [Көне қытай этикасын оқып толғанудан туған өлең]  / Ә. Нілібаев // Жұлдыз. - 2009. - № 5. - Б. 206.
Нiлiбаев Ә. Тәжiмаһал: Махаббат дастаны  / Ә. Нілібаев// Қазақ әдебиетi. - 2009. - 24 - 30
шiлде. - Б. 8.
Нiлiбаев, Ә. "Махабхаратаны" 20 жыл аудардым  / әңг. Ж.Молдахметұлы // Айқын. - 2009. - 8 желтоқсан. - Б. 5.
Нiлiбаев, Ә. "Поэзиямыз артта қалып барады"  / әңг. Е. Бақаш // ALASH. - 2010. - № 6. - Б. 12 - 14.
Нілібаев, Ә. Үнді әдебиеті мен философиясы  / Ә. Нілібаев // Әлем әдебиеті. - 2011. - №1. - Б. 138 - 152.
Нілібаев, Ә. Таңғажайып Тагор  / Ә. Нілібаев // Әлем әдебиеті. - 2011. - №1.- Б.153 - 166.
Нілібаев, Ә. Темперамент  / Ә. Нілібаев // Таң-Шолпан. - 2013. - №4, 5, 6
Нiлiбаев, Ә. Шарайна: әңгiме  / Ә. Нілібаев // Жұлдыз.- 2013. - № 5. - 178 - 190 б.

Ә. Нілібаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Нилибаева А. Д.

Әбішев Е. Үндістан елшісінің сапары  / Әбішев Е. // Дидар. - 2008. - 12 тамыз.- Б.1.
Елубай, О. Жазушы Ә. Нілібаев 400 кітапты сыйға тартыпты.  / О. Елубай  // Дидар. - 2016. - 30 шілде.- Б. 16.

                                                                                        ***

Галкина Г. Две жизни Аубакира : Беседа с поэтом, переводчиком и журналистом А.Д.Нилибаевым о переводе на каз. язык индийского эпоса "Махабхарата" и поэмы Р.Тагора / Галкина Г. // Новое поколение . - 2006. - 3 нояб. (N 44). - 12
Тельман М. Звезды степи : [о выставке "Верю в будущее своей Родины" к 100-летию К. Кайсенова, 90-летию А. Нилибаева, 65-летию Е. Нуразхана в областном архитектурно-этнографическом природно-ландшафтном музее-заповеднике: упоминания о переводах К. Кайсенова, А. Нилибаева] / М. Тельман // Рудный Алтай. - 2018. - 20 сентября. - С. 24