Аукебаев Е.

Обновлено 16.06.2025 16:43

Аукебаев Есет (1921-2008) - поэт, журналист, член Союза журналистов СССР, член Союза писателей Казахстана.

Родился 23 декабря в 1921 г. в с. Теректы Зайсанского района Восточно-Казахстанской области.
После окончания казахской средней школы в г. Зайсан (1940) Есет Аукебаев был призван в ряды Красной Армии. Служил политруком мотострелковой роты, комсоргом мотострелкового полка. В мае 1944 г.  был переведен в пограничные войска. Участвовал в боях против милитаристской Японии. До 1956 года прослужил на Забайкальском и восточных рубежах Советского Союза в звании майора-политработника.
Первый сборник стихов поэта «Слово пограничника» вышел в 1954 году. Затем в разные годы вышли сборники: «Заря», «Письмо другу», «Горы высокие», «Древо единства». Стихи, сонеты, песни Аукебаева привлекают своей гражданственностью, тонким юмором, глубоким знанием жизни, они пробуждают сыновние чувства любви к родному краю. Каждой своей строкой поэт утверждает доброту, любовь к ближнему, вызывает читателя на откровенный разговор.
В 1963 году Есет Аукебаев окончил факультет журналистики Казахского Государственного университета им. С. М. Кирова (ныне КазНУ им. аль-Фараби). С 1956 по 1969 годы работал сотрудником редакции республиканской партийной газеты "Социалистік Қазақстан", затем – главным редактором республиканского издательства художественной литературы «Жазушы».
Е. Аукебаев был членом Правления Союза писателей Казахстана, председателем Совета по пропаганде художественной литературы. Имел ряд правительственных наград: награжден медалью Монгольской народной республики «Победа на Халхинголе», медалью «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг»; Почетной грамотой Верховного Совета Казахской ССР; за заслуги в области печати и активное участие в общественной жизни Президиум Верховного Совета Казахской ССР присвоил Е. Аукебаеву почетное звание заслуженного работника культуры Казахской ССР. 
Книга стихов «Древо единства» на всесоюзном конкурсе, объявленном Комитетом Государственной безопасности СССР на литературные произведения о чекистах и пограничниках отмечена дипломом (1981). 
Скончался 3 ноября 2008 года в г. Алматы.

Е. Әукебаев шығармалары
 Произведения Е. Аукебаева

Әукебаев, Е. Сақшы сыры: өлеңдер / Е. Әукебаев. - Алматы: Қазмемкөркемәдеббас, 1954. - 43 б. 
Әукебаев, Е. Таң шапағы: өлеңдер / Е. Әукебаев. - Алматы: Жазушы, 1967. - 68 б.
Әукебаев, Е. Асқар таулар: өлең / Е. Әукебаев. - Алматы: Жазушы, 1979. - 216 б.
Әукебаев, Е. Кеңшiлiк: өлеңдер / Е. Әукебаев; кiрiспе мақаласын жазған Ғ. Мүсiрепов. - Алматы: Жалын, 1980. - 71 б.
Әукебаев, Е. Өмiр-бақыт: өлеңдер, сонеттер, поэма / Е. Әукебаев. - Алматы: Жазушы, 1983. - 312 б.
Әукебаев, Е. Таңдамалы: өлеңдер, сонеттер, поэма / Е. Әукебаев. - Алматы: Жазушы, 1990. - 255 б.
Әукебаев, Е. Күн мен көлеңке : сонеттер / Е. Әукебаев; Е. Дүйсенбайұлы. - Алматы: Жазушы, 2000.- 168 б.

***

Аукебаев, Е. Письмо другу: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В.Смирнов. - Алма-Ата, 1968. - 77 с.
Аукебаев, Е. Древо единства: стихи / Е. Аукебаев. - Алма-Ата, 1977. - 214 с.
Аукебаев, Е. Древо единства: стихи / Е. Аукебаев. - Алма-Ата, 1981. - 325 с.

Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалар
Публикации в периодических изданиях и сборниках

1957-1969

Әукебаев, Е. Ұстазға: өлеңдер / Е. Әукебаев // Лениншiл жас. - 1957. - 28 сентябрь.
Әукебаев, Е. Солдат сыры: өлең / Е. Әукебаев // Мәдениет және тұрмыс. - 1959. - N 2. - Б. 5.
Әукебаев, Е. Өтсiн күндер, өтсiн жылдар: өлең / Е. Әукебаев // Лениншiл жас. - 1959. - 1 август.
Әукебаев, Е. Бағбаным, бастаушым: өлең / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1959. - 22 апр. - Ленин туралы.
Әукебаев, Е. Бұл арманға жеттiк бiз; Осы емес пе...: Екi өлең: өлеңдер / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1959. - 18 февраль.
Әукебаев, Е. Ұйықтамайды шекара: өлең / Е. Әукебаев // Мәдениет және тұрмыс. - 1962. - N 5. - Б. 11.
Әукебаев, Е. Аманкелдi музейiнде; Солдат; Екi мысық: өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1964. - 25 декабрь.
Әукебаев, Е. Қазақстан; Севастополь; Ракеталар: өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 22 октябрь.
Әукебаев, Е. Батальон: өлең / Е. Әукебаев // Лениншiл жас. - 1965. - 23 февраль.
Әукебаев, Е. Жеңiс : өлең / Е. Әукебаев // Жұлдыз. - 1965. - N 5. - Б. 6.
Әукебаев, Е. Сонеттер: өлеңдер / Е. Әукебаев // Жұлдыз. - 1965. - N 8. - Б. 44-50; 1999. - N11-12. - Б. 55-59.
Әукебаев, Е. Ақын есiмi, ақын өсиетi: Абайдың туғанына 120 жыл / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 10 август.
Әукебаев, Е. Iздену жолында: "Жұлдыз" журналына шолу / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 31 октябрь.
Әукебаев, Е. Үрлейдi соғыс өртiн; Куба : өлеңдер / Е. Әукебаев // Лениншiл жас. - 1965. - 28 января.
Әукебаев, Е. Достық гимнi : өлең / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1965.- 7 февраль.
Әукебаев, Е. Көктем: өлең / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 14 март.
Әукебаев, Е. Туған жер; Көңiл; Дос келгенде: өлеңдер / Е. Әукебаев // Лениншiл жас. - 1965. - 25 август.
Әукебаев, Е. Сонет: өлең / Е. Әукебаев // Жұлдыз. - 1966. - N 5. - Б. 37.
Әукебаев, Е. Теория; Практика: өлең / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1966. - 27 март.
Әукебаев, Е. Жылатпау үшiн ананы: өлең / Е. Әукебаев // Қазақстан мұғалiмi. - 1967. - 1 июнь.
Әукебаев, Е. Жарқылдап жан сарайы; Өзендей аға бередi; Сонау ұшқан тырналардай : өлеңдер / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1967. - 19 ноябрь.
Әукебаев, Е. Айастан: өлең / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 21 июнь.
Әукебаев, Е. Октябрь жырлары; Ақын досыма: өлеңдер / Е. Әукебаев  // Жұлдыз. - 1969. - N 1. - Б. 14-15.

 ***

Аукебаев, Е. Тревога: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. Н. Душкин // Казахстанская правда. - 1960. - 28 мая.
Аукебаев, Е. Моя земля : стихи / Е. Аукебаев // Ленинская смена. - 1966. - 10 марта.
Аукебаев, Е. Сонеты: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1967. - 26 ноября.
Аукебаев, Е. Начальник заставы: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1967. - 31 марта.
Аукебаев, Е. Нейтральная полоса: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1967. - 26 ноября.
Аукебаев, Е. Комсомольский билет: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1968. - 24 ноября.
Аукебаев, Е. Последняя почесть: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Казахстанская правда. - 1968. - 28 мая.
Аукебаев, Е. Скамейка: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Казахстанская правда. - 1968. - 13 марта.
Аукебаев, Е. Земли моей сестра: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1968. - 20 июня.

 1970-1999

Әукебаев, Е. Бақыт : өлең / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1970. - 30 октябрь.
Әукебаев, Е. Абай : өлең / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1980. - 25 апрель.
Әукебаев, Е. Құбылып, күнде өзгерiп жүрген жоқпын : өлеңдер / Е. Әукебаев // Егемен Қазақстан. - 1994. - 24 қыркүйек.
Әукебаев, Е. Ертеңiмдi ойласам: Академия; Ғабит Мүсiрепов туралы; Әзiлхан Нұршайықовқа; "Еңбек" деген сөз қалды...; Ашық хат; Әли Есмәмбетовке; Мұғалiм; Қарттарым-ай: өлеңдер / Е. Әукебаев // Халық кеңесi. - 1994. - 28 шiлде.
Әукебаев, Е. Өмiр өлеңi: Қарар болса көрер көзбен; Бiрлiк; Неғайбыл; Сiлтейдi сiлтегiштер; Пистолет пен зеңбiрек; Мұражайда: өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1996. - 10 қыркүйек. - Б. 5.
Әукебаев, Е. Мен келемiн Жамбылдың көшесiмен: өлең / Е. Әукебаев  // Егемен Қазақстан. - 1996. - 26 қыркүйек.
Әукебаев, Е. Сен айтпасаң, мен айтпасам... (Ә.Нұршайықовқа); Ұлы мұрат : өлеңдер / Е. Әукебаев  // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 8 мамыр. - Б. 10.
Әукебаев, Е. Бiрлiк : өлең / Е. Әукебаев // Егемен Қазақстан. - 1998. - 17 наурыз.
Әукебаев, Е. Адам, саған айтарым: Ұстаз; Табиғаттың бiр бөбегi; Қалайдан адам қалай қатал болған?; 37-шi жыл; Үмiт; Жалғыздық; Келе жатыр; Кейiн бiлер : өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 10 наурыз. - Б. 6-7.
Әукебаев, Е. Адалдық туралы әңгiме (Ж.Ыбыраевқа): өлең / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 6 қараша. - Б. 13.
Әукебаев, Е. Екi сонет: Адам бәрiн үйренiп, үйретедi; Күншiлдiк : өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 4 қыркүйек. - Б. 10.

***

Аукебаев, Е. Песнь счастья : стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. А. Скворцов // Казахстанская правда. - 1970. - 26 августа.
Аукебаев, Е. Установка готова к бою: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Ленинская смена. - 1971. - 19 ноября.
Аукебаев, Е. Бессмертный батальон: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Казахстанская правда. - 1971. - 21 ноября.
Аукебаев, Е. В кипенье зорь: стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1972. - 1 мая.
Аукебаев, Е. Сонет; "Стекала музыка с ветвей берез...": стихи / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1972. - 30 января.
Аукебаев, Е. Сонет; "Ход времени мой друг, неумолим...: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Казахстанская правда. - 1972. - 23 января.
Аукебаев, Е. Вместо письма; Содружество; Шагай со мной: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Смирнов // Казахстанская правда. - 1972. - 22 февраля.
Аукебаев, Е. Года мои...: поэма / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Антонов // Казахстанская правда. - 1974. - 1 января.
Аукебаев, Е. Древо единства; батальон; Участье; Жена; Быле; Весна : стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Антонов // Казахстанская правда. - 1974. - 2 марта.
Аукебаев, Е. Зайсан; Счастье; Утренняя песня; Наше былое; Участье; Батальон; Жена; Древо единства; Весна: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз.: Г. Кругляков, В. Антонов // Простор. - 1974. - N 2. - Б. 30-31.
Аукебаев, Е. Сосны; Часовой; Могила героя; Солнышко; Надежда; Письмо солдата; Ожидание; Пограничные горы: стихи / Е. Аукебаев; пер. с каз. В. Антонов // Простор. - 1975. - N 3. - С. 26-27.
Аукебаев, Е. Родной край; Фронтовые друзья; Кендерлык : стихи / Е. Аукебаев // Рудный Алтай. - 1988. - 18 мая.
Аукебаев, Е. Ведь все-таки мы победили: стихи / Е. Аукебаев // Простор. - 1995. - N 4-5. - С. 45.
И рассказать о той войне...: новые произведения поэтов и писателей фронтовиков: 50-летию Победы посвящается. - Алматы : Санат, 1995. - 496 с. - С. С. 369-372.

 2000-20...

Әукебаев, Е. Екi алып: өлең / Е. Әукебаев // Жұлдыз. - 2000. - N 5. - Б. 143-144. - Жазушы С. Мұқанов туралы өлең.
Әукебаев, Е. Отан сүйген жүрек - нұрлы жүрек: Тәуелсiздiк; Көрдiм бұдан; Елемеген дау-дамайды; Олар тыныш жата ала ма; Сөзсоғыс; Ағам бар; Жақсылық та жамандық; Талант едiң, нұрл: өлең / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 2003. - 28 ақпан. - Б. 14.
Әукебаев, Е. Өмiр туралы ойлар: Сонеттер шоғыры: өлеңдер / Е. Әукебаев // Әдебиет айдыны. - 2006. - 15 маусым. - Б. 8.
Әукебаев, Е. Жiктiң бүлiк бет бейнесi; Аға керек: өлеңдер / Е. Әукебаев // Әдебиет айдыны. - 2006. - 5 қазан. - Б. 8.
Әукебаев, Е. Ақыл-ой; Алғашқы махаббат; Шапалақ : өлеңдер / Е. Әукебаев // Әдебиет айдыны. - 2007. - 1 наурыз. - Б. 9.
Әукебаев, Е. Отан жалғыз: Қандай жақсы; Ағам бар; Өткенiң - батыр бабам; Нұрлы жүрек: сонеттер / Е. Әукебаев  // Әдебиет айдыны. - 2007. - 1 наурыз. - Б. 9.
Әукебаев, Е. Бауыржанның рухы жебеп..: Ұлы мұрат; Отан; Бауыржанды сағындым; Әлия, Мәншүк: өлеңдер / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 2008. - 9-15 мамыр. - Б. 12.
Әукебаев, Е. Төрт өлең: Олар тыныш жата ала ма; Жеңiс-тарих; Екi алып; Өшпендiлiк: өлең / Е. Әукебаев // Әдебиет айдыны. - 2008. - 27 наурыз. - Б. 9.
Әукебаев, Е. Сөзiм бар айтар саған...: Қозғалыс; Сәбит-абыз; Рақымын көрем десең...: өлеңдер / Е. Әукебаев  // Әдебиет айдыны. - 2008. - 14 ақпан. - Б. 9.
Әукебаев, Е. Сонеттер: өлең / Е. Әукебаев // Дарабоз. - 2010. - № 6. - Б. 124-125.

 ***

Аукебаев, Е. Девятое мая: стихи / Е. Аукебаев // Простор. - 2015. - № 5. - С. 3.

Е. Әукебаев әңгімелер
Рассказы Е. Аукебаева

Әукебаев, Е. Ерлiкке сапар : әңгiме / Е. Аукебаев // Лениншiл жас. - 1965. - 6 апрель.

Мақалалар - Статьи

Әукебаев, Е. Халықпен бiте қайнасқан жазушы / Е. Әукебаев  // Соц. Қазақстан. - 1964. - 15 март. - Б. Кербабаев 70 жасқа толуына.
Әукебаев, Е. Достар құшағы  / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1968. - 1 окт. - Қазақ өнерi мен әдебиетiнiң Армениядағы онкүндiгiне.
Әукебаев, Е. Бiз онымен кездесе беремiз / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1968. - 24 окт. - Т. Жароковтың туғанына 60 жыл толуына.
Әукебаев, Е. Армян халқының ұлы ақыны  / Е. Әукебаев // Соц. Қазақстан. - 1969. - 22 февр. - О.Туманянның туғанына 100 жыл толуына.
Әукебаев, Е. Қаһарман бiздiң замандас: / Е. Әукебаев // Жұлдыз. - 1970. - N 10. - Б. 153-158. - Қазақ әдебиетiндегi патриотизм мен интернационализм туралы.
Әукебаев, Е. Шырқау  / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 26 март. - Қазақстан ақын жазушылары туралы.
Әукебаев, Е. Азамат ақын / Е. Әукебаев // Жетiсу. - 1977. - 19 нояб. - Б. Сейiтов 60 жаста.
Әукебаев, Е. Жарық жұлдыз  / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 23 қазан. - Б. 15. - Композитор Н. Тiлендиевтiң қаза болуына байланысты.
Әукебаев, Е. Жеңiс - тарих / Е. Әукебаев // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 24 желтоқсан. - Б. 15. - Б. Момышұлының жеңiс туралы пiкiрiне арналған өлең.

***

Аукебаев, Е. Спектакль о великом поэте / Е. Аукебаев // Казахстанская правда. - 1969. - 5 февраля. - Драма М. Ауэзова и Л. Соболева "Абай" в Респ. русском театре драмы им. М.Ю. Лермонтова.

Е. Әукебаев туралы әдебиеттер
Литература об Е. Аукебаеве

Ғабдуллаұлы, С. Салған ізі өшпейді: [Есет Әукебаевтың 80 жасқа толуына байланысты ақын шығармашылығы туралы] / С. Ғабдуллаұлы // Дидар. - 2001. - 25 желтоқсан. - Б. 4.
Мұхаметқалымова, Г. Қарымды қаламгер: [Жерлес ақын Е. Әукебаевтың туғанына 75 жыл] / Г. Мұхаметқалымова // Дидар. - 1996. - 21 желтоқсан.
Мырзабеков, К. Қазақ поэзиясы. 1981 жыл. / К. Мырзабеков // Жұлдыз. - 2002. - №7. - Б. 183-199.
Өмірбек, Ж.. Өткеннен бір естелік / Ж. Өмірбек // Жұлдыз . - 2006. - № 10. - С. 193-200 б. - Е.Әукебаев туралы.

***

Жантыкеев, Р. Юбилей поэта  / Р. Жантыкеев // Рудный Алтай. - 1992. - 3 октябрь.
Мацкевич, О. Страницы жизни / О. Мацкевич // Казахстанская правда. - 1981. - 25 декабрь.
Новиков, М. Братья мы с тобой  / М. Новиков // Рудный Алтай. - 1988. - 18 мая.
Новиков, М. О самом главном / М. Новиков // Рудный Алтай. - 1982. - 13 октябрь.
Сушко, П. И слух ласкает красота речений / П. Сушко // Деловой Усть-Каменогорск. - 2006. - №3. - С. 40-41.