Бейсенова Ш. К.

Обновлено 10.06.2024 09:56

                                  Бейсенова Шарбану Конакбайкызы (1947 г. р.) – журналист, писатель,                                                                       переводчик, член Союза Писателей Казахстана.
Родилась 14 октября в 1947 г. в селе Талапкер Уланского района Восточно-Казахстанской области. Окончила интернат им. Жамбыла в Усть-Каменогорскее, затем КазГУ им. С. М. Кирова (1969, ныне КазНУ им. аль-Фараби). Первые произведения опубликованы в областной газете «Коммунизм түы» (ныне «Дидар»), республиканском журнале «Қазақстан әйелдері». Работала литературным сотрудником, зав. отделом журнала «Мәдениет және тұрмыс» (ныне «Парасат»); зав. отделом журнала «Қазақстан әйелдері», главным специалистом комитета информации и архивов Министерства культуры, информации и спорта Республики Казахстан, редактором приложения «Кітап әлемі» газеты «Қазақ әдебиетті».

Автор произведений: «Тойға келген келiншек» (1980), «Топжарған қыздар» (1985), «Сезімтал жүрек» (1988), «Тағылымды тағдырлар» (2002), «Мизамшуақ» (2006), «Сүзгенің соңғы күндері» (2008),«Бір махаббат баяны» (2009), «Шығармалары» (2011), «Бозоқ аруы» (2017). 
Ш. Бейсенова перевела на казахский язык сказки Г. Х. Андерсена, роман Ж. Амаду «Генералы песчаных карьеров», произведения современных авторов.
Обладатель международной литературной премии «Алаш», заслуженный деятель Казахстана, награждена Почетной грамотой Верховного Совета КазССР (1985), член Союза писателей Казахстана.
В 2023 году награждена орденом "Парасат".

                                                               Ш. Бейсенованың шығармалары
                                                                     Произведения Бейсеновой Ш.
                                                                            Кітаптар - Книги

Бейсенова, Ш. Тойға келген келiншек  / Ш. Бейсенова. - Алматы : Жалын, 1980. - 120 б.
Бейсенова, Ш. Топ жарған қыздар : очерктер /Ш. Бейсенова. - Алматы: Жалын, 1985.- 120 б.
Бейсенова, Ш. Сезiмтал жүрек. /Ш. Бейсенова. - Алматы: Жазушы, 1988. - 160б.
Бейсенова, Ш. Тағлымды тағдырлар : портрет, эссе, сұхбаттар / Ш. Бейсенова. - Астана : Елорда, 2000. - 237 б.
Бейсенов, Ш. Мизамшуақ : әңгімелер жинағы / Ш. Бейсенова. - Алматы : Өлке, 2006. - 240 б.
Бейсенова, Ш. Бір махаббат баяны / Ш. Бейсенова. - Алматы : Ан Арыс, 2009 - Т. 2: Хикаят және әңгімелер. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - 280 б.
Бейсенова, Ш. Шығармалары  / Ш. Бейсенова. - Астана: Фолиант, 2011 - Т. 1: Туған үйдiң түтiнi.- Астана: Фолиант, 2011. - 464 б.  

Ш. Бейсенованың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Бейсеновой Ш. в периодических изданиях и сборниках
 Мақалалар - Статьи

  1967

Бейсенова, Ш. Музейдегi сезiмдер : [М. Әуезовтiң әдеби-мемориалдық музейiнде] / Ш. Бейсенова // Қазақ университетi. - 1967. - 4 июль.

 1995-1999

Бейсенова, Ш. Дәстүр жалғастығы немесе журналдың алғашқы шығарушылары Сара Есова, Нәзипа Құлжанова, Нағима Арықова туралы / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 9. - Б. 7-9.
Бейсенов, Ш. "Өзi нәзiк, көңiлi жiбек едi..." : [Әлия туралы Сапураның әңгiмесiнен] / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 3. - Б. 6-9.
Бейсенова, Ш. Нәзипа ханым өткiзген екi кеш / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 7. - Б. 7-9.
Бейсенова, Ш. Жыр жолбарысы : Жамбылдың қазан төңкерiсiне дейiнгi кейбiр өлеңдерiнiң шығу тарихы туралы деректер / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1996. - № 4. - Б. 1-3.
Бейсенова, Ш. Мың жылдық Мажарстан елiнде / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1997. - № 1. - Б. 13-15.
Бейсенова, Ш. Азаттық жолы – азапты: [қазақтың М. Әуезов атындағы академия драма театрының "Абылай хан" атты қойылымы туралы. Авторы: Ә. Кекiлбаев, режиссері: Б. Атабаев] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 1998. - 28 шiлде.
Бейсенова, Ш. Мәңгiлiк бала бейне" немесе замана қасiретiн арқалаған мұңлық жайында ой толғау : [М. Әуезов атын. қазақ мем. акад. драма театрының "Мәңгiлiк бала бейне" атты қойылымы туралы. Авторы: Р. Мұқанова, режиссері Б. Атабаев] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 1998. - 8 шiлде.
Бейсенова, Ш. Аңсаған бақыт жұлдызы: [жазушы Мұхамеджан Қаратаев туралы жары Мархуманың айтқандарынан] / Ш. Бейсенова // Егемен Қазақстан. - 1999. - 21 тамыз.

 2001-2006

Бейсенова, Ш. Тастүлек : [жазушы Ә. Асқаровтың шығармалары туралы] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 2001. - 25 қаңтар.
Бейсенова, Ш. Сағаттың қырық бес дәптер күнделiгi бар / Ш. Бейсенова; әңг. Г. Сәрсенова // Жас Алаш. - 2001. - 20 наурыз. - Б. 3.
Бейсенова, Ш. Менiң мәңгiлiк мұңым : қаламгер, сыншы Сағат Әшiмбаевтың жарымен сұхбат / Ш. Бейсенова;  әңг. Ж. Сәрсек // Қазақ әдебиетi. - 2002. - 13 қыркүйек. - Б. 14.
Бейсенова, Ш. Руханияттың алтын көпiрi : ["Ұлы Жiбек жолымен" Халықаралық кiтап және полиграфия жәрмеңкесi туралы] / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2003. - 2-8 мамыр. - Б. 7.
Бейсенова, Ш. Алма Қыраубайқызы: [филология ғылымының докторы, профессор, ұстаз жайлы] / Ш. Бейсенова // Түркiстан. - 2003. - 10 шiлде. - Б. 7.
Бейсенова, Ш. Нұрғиса тағылымы. : "Нұрғиса Тiлендиев" атты ғұмырнамалық деректi хикаяттың шығуы жайлы / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2003. -12 желтоқсан. - Б. 16-13.
Бейсенова, Ш. Мың тағзым, саған кiтап : "Ұлы Жiбек жолы бойымен" Халықаралық III кiтап және полиграфия жәрмеңкесi туралы / Ш. Бейсенова // Кiтап әлемi. - 2005. - № 5. - Б. 1.
Бейсенова, Ш. Сағат ағаның сырлы әлемi  / Ш. Бейсенова; сұхбат. Ж. Сәрсек // Мұқағали. - 2006. - № 7. - Б. 52-57.
                                                                               2007-2010

Бейсенова, Ш. "Сағаттың 45 дәптерден тұратын күнделігі бар" / Бейсенова Ш. // Заң газеті. - 2007. - 4 мамыр. - Б. 4.
Бейсенова, Ш. Бала мiнездi жан едi  / Ш. Бейсенова; әңг. С. Әшімбаев // Ақ желкен. - 2007. - № 5. - Б. 13-14.
Бейсенова, Ш. "Өмiрдiң жолын жалғастырар өлеңiм" : ақын Серiк Ғабдуллаұлының поэзиясы хақында / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 14 желтоқсан. - Б. 18.
Бейсенова, Ш. Рух / Ш. Бейсенова // Егемен Қазақстан. - 2008. - 27 ақпан. - Б. 15.
Бейсенова, Ш. Сағаттың жеке кiтапханасы : сыншы, қоғам қайраткерi С. Әшiмбаевтың жеке кiтапханасы жайында / Ш. Бейсенова // Кiтап жаршысы = Друг читателя. - 2008. - № 3. - Б. 6.
Бейсенова, Ш. Ақылшым, қамқорым еді : Әшімбаев С. туралы / Ш. Бейсенова // Жалын. - 2009. - № 4. - Б. 32-36.
Бейсенова, Ш. Бiр мақаланың құрбаны : профессор Әбдiманапов Ә. туралы / Ш. Бейсенова // Парасат. - 2010. - № 6. - Б. 11-13.

2011-2014

Бейсенова, Ш. Әйелдердiң тарихи тың бейнесiн сомдағым келедi / Ш. Бейсенова; әңг. Г. Айтжанбай // Айқын. - 2011. - 14 шiлде. - Б. 8-9.
Бейсенова, Ш. Әйел - отбасының жылуы / Ш. Бейсенова; әңг. А. Әлменбет // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 2 - 8 қараша. - Б. 7.
Бейсенова, Ш. Баладай адал, батырдай аңғал Сағат едi...: Әшімбаев С. туралы / Ш. Бейсенова; әңг. А. Райқұл // Астана ақшамы. - 2013. - 12 қыркүйек. - Б. 10-11.
Бейсенова, Ш. Ұлы дала аруы; Сүйiнбике өскен орта: Сүйiнбике патшайым жайлы / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2014. - № 6. - Б. 158-168.
Бейсенова, Ш. Ақын Сара арманы немесе ақын Сара кiтабын шығару туралы ой қалай туды...: ақын Сара Тастанбекқызы жайлы / Ш. Бейсенова // Сара саңлақ. - Алматы : Жазушы, 2014. - Б. 12-16.
Бейсенова, Ш. Сүйiнбике - ұлы дала аруы / Ш. Бейсенова // Қазақ хандығы тұсындағы ханымдар мен арулар. - Астана, 2015. - Б. 95-109.  

 Өлеңдер – Стихи

 Бейсенова, Ш. Досымның орны : өлең / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1967. - № 3. - Б. 13. 

                                                                     Әңгімелер – Рассказы

 Бейсенова, Ш. Кермек дәм : әңгiме / Ш. Бейсенова // Әдебиет айдыны. - 2006. - 7 қыркүйек. - Б. 6-7.

Бейсенова, Ш. Мизамшуақ : әңгiме / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2006. - 22-28 қыркүйек. - Б. 8-9.

Бейсенова, Ш. Жұмақыздың құбылысы  : әңгіме / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2006. - № 10. - Б. 3-10.

Бейсенова, Ш. Әйел көңiлiнiң құбыласы. : әңгiме / Ш. Бейсенова // Аружан. - 2007. - № 12. - Б. 15-17.

***

Бейсенова, Ш. Загадки ночи : рассказ / Ш. Бейсенова // Простор. - 2011. - № 6. - С. 158-165.

                                                               Хикаяттар – Повести

 Бейсенова, Ш. Сүзгенің соңғы күндері: хикаят / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2008. - № 12. - Б. 3-29.

                                                                                ***

Бейсенова, Ш. Загипа-невестка  : повесть / Ш. Бейсенова; перевод А. Космухамедовой // Литературный Казахстан. - 2009. - № 3. - С. 102-125.
Бейсенова, Ш. Прощание Сузге : повесть / Ш. Бейсенова; перевод с казахского А. Жаксылыков // Amanat. - 2011. - № 4. - С. 15-52. 

 Ш. Бейсенованың қатысуымен жарық көрген кітаптар
Книги, вышедшие с участием Бейсеновой Ш. 

Әшімбаев, С Азаматтыққа адалдық: әдеби сын мақалалар, зерттеулер, толғаныстар / С. Әшімбаев, құрастырған Ш. Бейсенова. - Алматы : [Раритет], 2007. - 336 б.
Әшімбаев, С. Сын сымбаты : әдеби сын мақалалар, ой-толғамдар / С. Әшімбаев, құрастырған Ш. Бейсенова - Алматы : Балауса, 2010. - 480 б.  

Ш. Бейсенованың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Бейсеновой Ш. 
Кітаптар - Книги 

Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Бейсенова Ш.: Б. 78.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Бейсенова Ш.: Б. 93.
Қирабаев, С. Әдебиетті қайта оқу : әдебиеттік зерттеулер мен мақалалар / С. Қирабаев. - Алматы : Балауса, 2010. - Бейсенова Ш.: Б. 303-317.
Шығыс Қазақстаноблысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Бейсенова Ш.: Б. 259-260.

Мақалалар - Статьи

Омарханова, Ғ. "Сағыныш пен ерлікті жырлап келем" : [Алаш халықаралық сыйлығының лауреаты жерлесіміз Шәрбану Қонақбайқызы Бейсеновамен сұхбат] / Ғ. Омарханова // Дидар. - 2001. - 18 қыркүйек. - Б. 4; Семь дней. - 2001; № 39. - Б. 7.
Әлпейісова, К. Әйел табиғатын әйелден артық кім түсінеді?! / К. Әлпейісова // Қазақ әдебиеті. - 2007. - 30 қараша. - Б. 10-11.
Бозжанова, К. Қазақтың қадірлі қыздарының бірі - Шәрбану / К. Бозжанова // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 31 шілде. - Б. 7.
Әміртайқызы, Н. Жүрекке жылы сырласу кеші : [жазушы Ш. Бейсенова туралы] / Н. Әміртайқызы // Ұлан таңы. - 2009. - 16 қазан. - Б. 4.
Қамзин, Т. Сүзге сұлу хикаясы және қаламгер мұраты / Т. Қамзин // Жұлдыз. - 2010. - № 3. - Б. 166-172.
Ергөбек, Құлбек. Жөні бөлек, жосығы ерек: жазушы Шәрбану Бейсенованың "Сүзгенің соңғы күндері" повесін талдау / Қ. Ергөбек // Егемен Қазақстан. - 2011. - 26 қаңтар. - Б. 9.
Аймұханбет, Ж. Айымдар аманатына адалдық : жазушы Шарбану Бейсенова туралы / Ж. Аймұханбет. -  // Егемен Қазақстан. - 2022. - 19 желтоқсан. - Б. 6

***

Канапьянов, Б. Сказ об одной любви: [о сборнике повестей и рассказов Шарбану Бейсеновой "Сказ об одной любви"] / Канапьянов Б. -  // Казахстанская правда. - 2012. - 20 июля. - С. 22