Магауин М. М.

Обновлено 13.01.2025 09:59

Магауин Мухтар Муканович (1940-2025 гг.) – писатель, журналист, общественный деятель, переводчик.

Родился 2 февраля 1940 года в Чубартаутском районе Семипалатинской области (ныне область Абай). Окончил казахское отделение филологического факультета КазГУ имени С. М. Кирова (ныне КазНУ имени аль-Фараби), аспирантуру. Работал в газете «Қазақ әдебиеті» заведующим отделом литературной критики, затем заместителем главного редактора издательства «Жазушы», старшим научным сотрудником Института литературы и искусства имени М. О. Ауэзова Академии наук КазССР, доцентом кафедры казахской литературы Казахского педагогического института имени Абая.
Печатается с 1959 г. Получил широкую известность своими исследованиями по истории средневековой казахской поэзии.
Автор сборников повестей и рассказов «Белый снег, пушистый снег» (1969), «Братья и сестры» (1974), романа «Голубое марево» (1972).
Избранные рассказы и повести М. Магауина вышли на русском языке в республиканских и центральных издательствах: «Смерть гончей» (1978), «Змеиное лето» (1984), «Лирическое отступление» (1986).
Произведения М. Магауина переведены на языки народов СНГ и зарубежных стран.
М. Магауин – автор художественного перевода на казахский язык сборника избранных рассказов С. Моэма (1968), пьесы «Кремлевские куранты» Н. Погодина, романа Г. Хаггарта «Копи царя Соломона» (1975).
Лауреат Государственной премии КазССР им. Абая за роман-дилогию «Вешние воды» (1984). Присуждено звание «Лучший писатель тюркского мира»; Лауреат престижной международной премии Фонда деятелей искусств и писателей Турции «За заслуги перед тюркским миром» (1997).
В последние годы жил в г. Прага (Чехия). В 2023 году переехал в США.
Умер 10 января 2025 году в штате Мэриленд, США.

 

М. Мағауин шығармалары

 Произведения Магауина М.

 Кітаптар - Книги

 

Мағауин, М. Қияндағы қыстау: әңгімелер, повестер / М. Мағауин. - Алматы: Жалын, 1977. - 278 б.

Мағауин, М. Көк кептер: повестер мен әңгімелер / М. Мағауин. - Алматы: Жалын, 1979. - 96 б.

Мағауин, М. Бір атаның балалары: повестер және роман / М. Мағауин. - Алматы: Жазушы, 1980. - 320 б.

Мағауин, М. Аласапыран: тарихи роман / М. Мағауин. - Алматы: Жазушы, 1988. - 832 б.

Мағауин, М. Ғасырлар бедері: әдеби зерттеулер / М. Мағауин. - Алматы: Жазушы, 1991. - 427 б.

Мағауин, М. Шақан-Шері / М. Мағауин. - Алматы: Жазушы, 1993. - 448 б.

Мағауин, М. Өмір жыры: өнер адамдары туралы әңгімелер мен хикаяттар / М. Мағауин. - Алматы: Өнер, 1994. - 25 б.

Мағауин, М. Доңыз жылғы балалық: әңгімелер, хикаяттар / М. Мағауин. - Алматы: Балауса, 1995. - 320 б.

Мағауин, М. Қазақ тарихының әліппесі: деректі толғам / М. Мағауин. - Алматы: Қазақстан, 1995. - 208 б.

Мағауин, М. Көкбалақ және тамыздан соңғы әңгімелер / М. Мағауин. - Алматы: Атамұра, 2004. - 248 б.

Мағауин, М. Шақан шері және әдепкі әңгімелер / М. Мағауин. - Алматы: Атамұра, 2005. - 288 б.

Мағауин, М. Алдаспан: көне қазақ поэзиясының антологиясы / М. Мағауин. - Алматы: Атамұра, 2006. - 312 б.

Мағауин, М. Қобыз сарыны: XV-XVIII ғасырларда жасаған қазақ ақын, жыраулары / М. Мағауин. - Алматы: Мектеп, 2007. - 192 б.

Мағауин, М. Қыпшақ аруы: хикаяттар / М. Мағауин. - Алматы: Атамұра, 2007. - 256 б.

Мағауин, М. Аласапыран: тарихи роман. 1-ші кітап / М. Мағауин;ред. Е. Дүйсенбайұлы. - Алматы: Жазушы, 2009. - 496 б.

Мағауин, М. Аласапыран: тарихи роман. 2-ші кітап / ред. Е. Дүйсенбайұлы. - Алматы: Жазушы, 2009. - 416 б.

Мағауин, М. Шыңғыс хан және оның заманы / М. Мағауин. - Алматы: Дәуір, 2011. - 608 б.

 

 ***

 

Магауин, М. Кобыз и копье: повествование о казахских акынах и жырау XV-XVIII веков / М. Магауин. - Алма-Ата: Жазушы, 1970. - 160 с. 

Магауин, М. Голубое марево: роман / М. Магауин. - Алма-Ата: Жазушы, 1976. - 206 с.

Магауин, М. Смутное время: исторический  роман-дилогия / М. Магауин. - Алма-Ата: Жалын, 1989. - 445 с.

Магауин, М.  Вешние снега: дилогия / М. Магауин . - М. : Советский писатель, 1990. - 672 с.

Магауин, М. Азбука казахской истории: документальное повествование / М. Магауин . - Алматы: Қазақстан, 1997. - 224 с.

Магауин, М. Гибель борзого: повесть / М. Магауин. - Астана: Аударма, 2003. - 80 с.

Магауин, М. Гибель борзого: роман / М.Магауин. - М.: Русская книга, 2003. - 304 с.

Магауин, М. Кобыз и копье: повествование о казахских акынах и жырау ХV-ХVІІІ веков / М.Магауин. - Алматы: Мектеп, 2003. - 176 с.

 

 

М. Мағауиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

                     Публикации М. Магауина в периодических изданиях и сборниках

1985-1995

 

Мағауин, М.  Жоғалған поэма тарихынан: [Абайдың ұлы Ақылбайдың "Зұлыс" қиссасы туралы] / М. Мағауин // Жалын . - 1985. - № 1. -  Б.1.

Мағауин, М. Абайдың ақын інісі: [Шәкәрім туралы] / М. Мағауин // Жұлдыз . - 1988. - № 8. - Б. 184-185.

Мағауин, М. Шәкәрімнің шеберлігі / М. Мағауин  // Жұлдыз . - 1988. - № 10. -  Б. 178-185.

Мағауин, М. Қазақ ордасындағы хан сайлау дәстүрі / М. Мағауин // Қазақ әдебиеті. - 1994. - 13 мамыр.- Б.10-11.

Мағауин, М. Тәуекел хан заманында: [XVІ ғ. Қазақ Ордасының ішкі, сыртқы ахуалы,мемлекеттік саясаты туралы] / М. Мағауин // Қазақ әдебиеті. - 1995. - 25 шілде.- Б. 10-11.

 

 

                                                                                                             1996-1999

 

Мағауин, М. Еділ бойын жайлаған бауырлар бар: [Астрахань обл. қазақ диаспорасы туралы] / М. Мағауин // Қазақстан әйелдері. - 1996. - №10.- Б. 20-21.

Мағауин, М. Чешенстан азаттық алды: [Чешенстандағы жағдай туралы] / М. Мағауин // Қазақ әдебиеті. - 1996. - 13 ақпан.- Б.3.

Мағауин, М. «Аласапыран» романы қалай жазылды: ["Сүрлеу соқпақ немесе жазушының жан азабы" роман-эссесінен үзінді / М. Мағауин // Қазақ тарихы. - 1997. - № 6.- Б.36-39.

Мағауин, М. Жамбылдың ұлылығы: [Жамбылдың 150 ж. сөйлеген сөзі] / М. Мағауин // Жұлдыз. - 1997. - № 12. -  Б.165-193.

Мағауин, М. Қараша өткен жоқ: [жазушы Әнес Сарай туралы толғаныс] / М. Мағауин // Егемен Қазақстан. - 1997. -  26 желтоқсан. - Б.3.

Мағауин, М. Сүрлеу-соқпақ: роман-эссе / М. Мағауин // Жұлдыз. - 1997. - №5. - Б.3-96.

Мағауин, М.  Ұстаз : [М. Әуезов туралы естелік сұхбат / М. Мағауин // Жалын . - 1997. -  № 1-2. - Б. 2-11.

Мағауин, М. Мен: ғұмырбаяндық хамса / М. Мағауин // Жұлдыз . - 1998. - № 8 .- Б. 4-91;  №  9.- Б.17-95.

Мағауин, М. Шеңбердің шешуі: [жазушы Оразбек Сәрсенбай шығармашылығы] / М. Мағауин // Егемен Қазақстан. - 1998. - 20 тамыз.- Б.3.

Мағауин, М. Жер-қазақтікі / М. Мағауин // Жұлдыз . - 1999. - № 8. -  Б. 168-173.

Мағауин, М. Кұңфудзының  даналық  дәрістері: [ежелгі  Қытай  фәлсафашысы  Куңфудзы  туралы] / М. Мағауин // Жұлдыз. - 1999. - №5.- Б.164-185.

 

 

2000-2005

 

Мағауин, М. Абайдың суреті: [Эссе] / М. Мағауин // Жұлдыз. - 2000. - № 8-9. - Б. 3-33.

Мағауин, М. Гетенің соңғы махаббаты: хикаяттан үзінді / М. Мағауин // Қазақ әдебиеті. - 2000. -  28 қаңтар. -  Б. 5, 8.

Мағауин, М. Тамыздан соңғы әңгімелер : [Жүсіптің қызы Светлана; Жаздыгүн шілде болғанда] / М. Мағауин // Жұлдыз. - 2000. - № 7.-  Б. 89-114.

Мағауин, М. Шанышқылы Бердіқожа батыр / М. Мағауин // Ұлағат. - 2000.- N10. - Б.108-109.

Мағауин, М. Шортанбайдың зар заманы: [ұлы ақын Шортанбайдың 175 жылдығына] / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2003. - № 2. - Б.185-187.

Мағауин, М. Шортанбайдың жаңа зары: [Ш. Қанайұлының Мәскеу архивінен алынған жазбалары туралы] / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2004. - № 10. - Б. 169-174.

Мағауин, М. Ескілікті сөздер: [Шал ақынның  мұрасын жинап тапсырған  Ғаббас Елеусізұлының дәптерінен] / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2004. - № 9. - Б. 195-203.

Мағауин, М. Мұраттың арман-наласы: Мұрат ақынның 150 жылдығына орай / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2003. - № 2. -  Б.186-188.

Мағауин, М. Ақыр-дүние: естелік әңгімелер / М. Мағауин  // Жұлдыз . - 2004. - № 11. -  Б.121-140.

Мағауин, М. Ұлтсыздану ұраны: ұлттық рух, қазақ тілі туралы зарлы толғау / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2004. - № 7. -  Б. 96 -169.

Мағауин, М. Абайдың белгісіз әңгімесі: ["Дала уалаяты" газетінде басылған хикая авторы туралы] / М. Мағауин // Шәкәрім. - 2005. - № 1.- Б.12-19.

Мағауин, М. Дулат, Әмір, Нұғыман. Белгісіз ңұсқалар: [Омбы архиві, адвокат Н. Я. Коншин қорындағы әдеби нұсқалар туралы] / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2005. - № 11. -  Б. 113.

Мағауин, М. Қыпшақ аруы: хикаят / М. Мағауин  // Жұлдыз . - 2005. - № 1. - Б. 3-59.

 

2006-2013

 

Мағауин, М. Алаштың азаматы: академик Кәмәл Ормантаев -70 / М. Мағауин  // Жұлдыз. - 2006. - № 8. -  Б. 172-174.

Мағауин, М. Бір бейбақ "Өтініш": Мағжанның жарына зейнетақы тағайындау тартысы / М. Мағауин  // Жұлдыз. - 2006. - № 11-12. -  Б.197-199.

Мағауин, М. Қырық-ошақ - Абайдың өлген жері... / М.Мағауин // Жұлдыз . - 2009. - № 7. -  Б. 127-132.

Мағауин, М. Түркі  жұртының қара шаңырағы - бізбіз! / М. Мағауин / сұхбат. М. Сембай // Дидар. - 2010. - 1 ақпан. - Б. 5.

Мағауин, М. Мағжанның әні / М. Мағауин  // Егемен Қазақстан. - 2011. - 30 шілде .- Б. 4.

Мағауин, М. Шәкерімге қатысты үш дерек / М. Мағауин  // Жұлдыз. - 2011. - № 4.- Б.130-144.

Мағауин, М. Шыңғыс хан және оның заманы / М. Мағауин // Жұлдыз . - 2011. - № 11. - Б. 42-129;   № 12. - Б. 7-88; 2012. - № 7. - Б. 69-103 

Мағауин, М. Қазақ хандығы / М. Мағауин // Таң-Шолпан. - Алматы, 2013. - № 1. -  Б. 189-190.; № 2.- Б.189-190.

Мағауин, М. Бір уыс бидай: әңгіме / М. Мағауин // Парасат. - 2013. - № 8.- Б. 22-23.

Мағауин, М. Қазақ әдебиетінің хал - ахуалы / М. Мағауин // Парасат. - 2013. - № 9.- Б. 4-5, 14-15.

Мағауин, М.  Қазақ Ордасының хан сайлау дәстүрі / дайын.: Ұ. Дәлейұлы // Дәстүр. - 2013. - № 5 .- Б. 6-7.

Мағауин, М. Шыңғыс хан  және оның заманы / М. Мағауин  // Жұлдыз. - 2013. -№ 2;   № 3. - Б. 3-55;  №4. - Б. 54-90.
Мағауин, М. Абай тойы / М. Мағауин; пер. Д. Қыдырәлі. // Абай. - 2020. - N1. - Б. 23-42.
Мағауин, М. Абайдың суреті / М. Мағауин. // Жұлдыз. - 2000. - N8-9. - Б. 3-33

Мағауин, М. Біздің Ғалекең: [қоғам қайраткері Ғалым Доскенов туралы] / М. Мағауин. // Қазақ әдебиеті. - 2020. - 17 шілде. - Б. 8.
Мағауин, М. Әйтікеш Толғанбаев: [қазақ скрипкашысы туралы] / М. Мағауин.  // Жас Алаш. - 2021. - 26 қаңтар. - Б. 1,6,7.
Мағауин, М. Жұмекен Нәжімеденов (естеліктер кітабынан) / М. Мағауин.  // Жас Алаш. - 2021. - 11 ақпан. - Б. 6-7.
Мағауин, М. Жамбыл қазақты әлемге әйгілеп кетті: [жыр алыбы Жамбылдың туғанына 175 жыл] / М. Мағауин.  // Қазақ әдебиеті. - 2021. - 26 ақпан. - Б. 6.
Мағауин, М. Балақан: ғұмыр-бастау шежіресі / М. Мағауин. // Жұлдыз. - 2021. - №3. - Б. 3-66
Мағауин, М. Кенжеғали Сағадиев: [экономист-ғалым туралы] / М. Мағауин. // Жас Алаш. - 2021. - 18 наурыз. - Б. 8-9.
Мағауин, М. Балақан : ғұмыр бастау шежіресі / М. Мағауин.  // Жұлдыз. - 2021. - №4. - Б. 23-62
Мағауин, М. Жәнібек Кәрменов / М. Мағауин. // Жас Алаш. - 2021. - 6 мамыр. - Б. 8-9, 10.
Мағауин, М. Балақан : ғұмыр бастау шежіресі / М. Мағауин.  // Жұлдыз. - 2021. - N5. - Б. 99-130 ; Жұлдыз. - 2021. - №6. - Б. 14-45.
Мағауин, М. Тоқай - Темір / М. Мағауин. // Жас Алаш. - 2021. - 13 шілде. - Б. 6.

Мағауин, М. Қазақтың қырғыз руы: тарихи дәйектеме / М. Мағауин. // Жас алаш http://www.zhasalash.kz. - 2021. - 20 шілде. - Б. 6-7.
Мағауин, М. Жұмабек Тәшенов / М. Мағауин.  // Ертіс өңірі. - 2021. - 1 қыркүйек. - Б. 8-9
Мағауин, М. Қазақ әдебиетінің жаңа дәуірі - ерекше болашағына сенемін! / М. Мағауин. // Қазақ әдебиеті. - 2022. - 29 шілде. - Б. 9

Мағауин, М. Қазақстан дәуірлей берсін / М. Мағауин.  // Егемен Қазақстан. - 2022. - 31 қазан. - Б. 9

Мағауин, М. Оралханды да, құдайыңды да ұмытқан екенсің яғни Д. Исабековты тәубаға түсіру рәсімі / М Мағауин.  // Жас Алаш. - 2022. - 6 желтоқсан. - Б. 6
Мағауин, М. Бауырсақ / М. Мағауин.  // Айқын. - 2023. - 25 қараша (№132). - Б. 8
Мағауин, М. Алтын Орда: танымдық тауарих. XIII-XIV-XV ғасырлар / М. Мағауин. // Жұлдыз. - 2024. - N1. - Б. 3-81 ; Жұлдыз. - 2024. - N2. - Б. 20-99 ; Жұлдыз. - 2024. - N3. - Б. 3-95
Жиырма алты томдық. Толық жинақ - толағай еңбек: [Мұхтар Мағауиннің шығармаларының жиырма алты томдық толық жинағы туралы].  // Қазақ әдебиеті. - 2024. - 7 маусым (N22). - Б. 11.

 

1967-2014 

 

 

Магауин, М. У истоков казахской литературы: о творчестве каз. поэтов позднего средневековья / М. Магауин  // Простор.- 1967.- № 10.- С.58-60.

Магауин, М. На пути к Абаю: [о творчестве Шал-акына] / М. Магауин // Простор. - 1970. - № 9. -  С. 96-100.

Магауин, М. Трудно быть великим народом, не зная величия своей истории: [беседа с писателем ...] / М.Магауин // Казахстанская правда. - 1998. - 17 янв. -  С. 2.

Магауин, М.Великая охота, или Улуг Ау: по роману "Смутное время" / М.Магауин // Зеркало. - 2003.- № 5. - С. 34.

Магауин, М.К дискуссии об исторической роли Чингис-хана / М.Магауин // Книголюб. - 2005. - № 2. - С. 36-38.

Магауин, М.Клевета и полный абсурд: о религиоз. мусульманских организациях и казахской интеллигенции / М.Магауин // Начнем с понедельника. - 2006. - 13-19 окт. - С. 1,8,20.

Магауин, М.  Кобыз и копье: о каз. литературе / беседу вел В.Бадиков / М.Магауин// Central Asia Monitor.- 2006. - 17 нояб.  - С. 7.

Магауин, М.Сизый голубь: рассказ / М. Магауин;  перевод с каз. языка А. Курчаткина // Начнем с понедельника.- 2007. - 15-21 июня. - С. 16.

Магауин, М. Гибель Борзого: повесть / М.Магауин // Литературный Казахстан . - 2010. - № 2. -  С. 68-100.

Магауин ,М. Шахан-шер: повесть / М.Магауин // Все об охоте в Казахстане.- 2010.- № 3.- С. 26-29.

Магауин М. Казахстан без казахов / М.Магауин // Общественная позиция.- 2014. - 6 марта . - С.7,8-9,10-11.

 

 

М.Мағауиннің өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Магауина М.

 

 

Қазақ әдебиеті: энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: Аруна, 2005. – Мағауин Мұхтар Мұқанұлы : б. 353.

Қазақ әдебиетінің тарихы: 10 томдық. Т. 9: Кеңес дәуірі (1956-1990), 2005. – Мұхтар Мағауин

Қазақстан жазушылары: анықтамалық. - Алматы: Ан Арыс, 2009. – Мағауин Мұхтар Мұқанұлы : б. 254.

Қазақстан: ұлттық энциклопедия. Т. 6. - Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2004. - Мағауин Мұхтар Мұқанұлы : б. 304.

Семей өңірінің ақын-жазушылары: био-библиографиялық көрсеткіш, 2005.- Мұхтар Мағауин : б.59.

Шығыс Қазақстан Облысы: энциклопедия. - Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Мағауин Мұхтар Мұқанұлы:  б. 506.

 

1996 - 1999

 

Асанов, Ж. Келісім: [Мұхтар Мағауин әңгімелерін оқығанда] / Ж. Асанов // Заман Қазақстан. - 1996. - 13 қыркүйек.- Б.15. Асанов, Ж. Шындық кестесі: [жазушы М. Мағауиннің "Күй бабасы Байжігіт" және "Әбдіғапар сері" әңгімелері жайында] / Ж. Асанов // Ақиқат. - 1998. - № 2. - Б.63-66.

Сейдахметова, Ж. "Жүйрік" повесіндегі ұлттық ерекшеліктер: [М. Мағауиннің повесі туралы] / Ж. Сейдахметова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 1998. - № 7-8. - Б. 63-66.

Сыдықов, Қ. Тарих һәм тұлға: [М. Мағауиннің "Аласапыран" дилогиясындағы Ораз-Мұхаммед образы] / Қ. Сыдықов // Қазақстан жоғары мектебі. - 1998. - №1.- Б. 69-75.

Сейдахметова, Ж. Әдеби тұлғаның адамгершілік әлемі: [жазушы М. Мағауин шығармашылығы] / Ж. Сейдахметова // Ұлт тағылымы. - 1999. - №6.- Б.108-113.

 

 

2000-2008

 

Бөдешұлы, Ж. Қобыз сарыны: [М.Мағауинге арналған өлең] / Ж. Бөдешұлы // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 28 қаңтар.- Б. 6-7.

Жұмаділов, Қ. Мұхтар Мағауин туралы сөз. / Қ. Жұмаділов // Қазақ әдебиеті. - 2000. -  28 қаңтар.- Б. 6-7.

Күмісбайұлы, Ш. Үш ғасырды тірілткен: [М.Мағауиннің 60 жасқа толу мерейтойы қарсаңында] / Ш. Күмісбайұлы // Ұлан. - 2000. - 1 ақпан.- Б.3.

Сейдахметова, Ж. Қаhарманның әлеуметтік әрекеті: [жазушы М.Мағауин шығармаларына талдау] / Ж. Сейдахметова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2000. - №1.- Б. 49-50.

Қауғабай, О. "Қыпшақ аруы" қызықтырып жатыр: Мұхтар Мағауиннің соңғы жарияланған шығармасы бойынша пікір алмасу / О. Қауғабай // Қазақстан - ZAMAN . - 2005. - 1 сәуір. - Б.14.

Омарова, Г. Ұлт және .. Мағауин / Г. Омарова // Түркістан һttp://www.turkestan.kz. - 2005. - 24 наурыз.- Б. 7.

Тоқсанбаева, А. М. Мағауин хикаяттарындағы ұлттық характер / А.Тоқсанбаева // Ұлт тағылымы. - 2006. - №2.- Б.296-299.

Әбілқайыр, Қ. Мұхтар аға, елге қайтыңызшы немесе М.Мағауин көкеме "Менен" үшбу хат / Қ. Әбілқайыр // Қазақстан - ZAMAN . - 2008.- 7 тамыз. - Б. 8.

 

 

 

  2010

 

Алтай, А. Нарқызылдың шабысы: жазушы Мұхтар Мағауин туралы / А. Алтай // Қазақ әдебиеті. - 2010. - 19 наурыз.- Б.10.

Аманжол, Қ. Классик немесе Мұхтар Мағауиннің мәңгілік күйі / Қ. Аманжол // Егемен Қазақстан. - 2010. - 2 ақпан.- Б. 5-6.

Елшібек, Ж. Құдіретті қазына: көрнекті жазушы Мұхтар Мағуиннің сөз өнері хақында / Ж. Елшібек ; әңг. Қ. Аманжол // Егемен Қазақстан. - 2010. - 20 наурыз.- Б. 9.

Жерлесіміз Мұхтар Мағауин -70 жаста // Аягөз жаңалықтары. - 2010. - 6 ақпан.- Б. 1.

Жүнісбеков, Б. Мен - адамдық мәні, оны "менменсумен" шатастыру-мешеуліктің шатағы / Б. Жүнісбеков // Ақиқат. - 2010. - № 5.- Б. 67-70.

Қасқабасов, С. Мұхтар Мағауиннің "Жармақ" романы: жазушының 70 жылдығы қарсаңында / С. Қасқабасов // Қазақ әдебиеті. - 2010. - 15 қаңтар.- Б. 1,4.

Тойшанұлы, А. М. Мағауин жаңа прозасының алтын өзегі / А. Тойшанұлы // Жұлдыз. - 2010. - № 8.- Б.182-191.

 

 

2011- 2015

 

Әбікенұлы, С. Мұхтар - Иманның мұңы немесе "Жармақ"  / С. Әбікенұлы // Жалын . - 2011. - № 1. -  Б. 168-176.

Қабылов, Ә. Мұхтар Мағауин прозасындағы ирония / Ә. Қабылов // Ұлағат . - 2011. - № 1. - Б. 3-14.

Медетбек, Т. Мағауия Мағауин туралы  / Т. Медетбек // Түркістан . - 2012. - 15 наурыз. - Б. 10.

Мағауиннің "Шыңғыс ханы"  // Түркістан . - 2012. - 5 сәуір. - Б. 6.

Юсуп, П. К. М. Мағауиннің "әдепкі әңгімелер" циклі  / П. К. Юсуп // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. - 2012. - N 5-6.- Б. 95-98.

Абишева, А. М.Мағауин. "Бір атаның балалары" / А. Абишева // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2015. -  №11.- Б. 57- 62.

Айтұлы, Н. Нарқызыл мен жалғыз ұл: [жазушы Мұхтар Мағауин 75 жасқа толды] / Н. Айтұлы  // Ертіс өңірі . - 2015. - 4 ақпан.- Б. 11.

Аманжол, Қ.  Менің Мұхтар ағатайым... немесе мағауиндік мәңгілік күй туралы толғау / Қ. Аманжол // Ана тілі. - 2015. - 12-18 ақпан.- Б. 6-7.

Сембай, М. Жазушы бақыты: [М.Мағауин туралы]  / М. Сембай // Егемен Қазақстан . - 2015. - 20 ақпан. - Б. 12.

 

 

 

2020-2024

 

Әуезхан, Ә. Бабалар рухының шырақшысы: [халық жазушысы Мұхтар Мағауин туралы] / Ә. Әуезхан. // Алдаспан. - 2020. - 4 маусым. - Б. 11.
Елшібек, Ж. Қайталанбас ғажайып құбылыс немесе классик жазушы Мұхтар Мағауин Абай портретін сырлы сөзбен қалай зерлеген ? / Ж. Елшібек. // Егемен Қазақстан. - 2020. - 10 тамыз. - Б. 9
Мәмесейіт, Т. Зобалаң заманның жолбарыс-адамы: Мұхтар Мағауиннің "Шақан Шері" романын қайталап оқығанда / Т. Мәмесейіт. // Қазақ әдебиеті. - 2020. - 9 қазан. - Б. 20.
Әбдіқалық, К. Мұхтар Мағауин айналып өтпеген тақырып - аштық / К. Әбдіқалық. // Қазақ әдебиеті. - 2021. - 22 қаңтар. - Б. 8.

Нұғыман, С. Жоғалған рухты жоқтау / С. Нұғыман.  // Қазақ әдебиеті. - 2021. - 16 қазан. - Б. 10-11. ; 16 қазан. - Б. 23. 
Шандор, Л. Мұхтар Мағауиннің қазақ тарихының әліппесі мажар тілінде / Л. Шандор.  // Түркістан. - 2022. - 17 ақпан. - Б. 7

Абайхан, Ж. Қазақаралық жанжал: [жазушы Мұхтар Мағауиннің "Ұлтаралық жанжал" әңгімесін оқығаннан кейін] / Ж. Абайхан. // Найзатас. - 2023. - №4. - Б. 166-169

 Әлиман, Ж. Мәңгі жұмбақ: [жазушы Мұхтар Мағауиннің "Өмір жыры" хикаясы туралы] / Ж. Әлиман.  // Егемен Қазақстан. - 2023. - 15 тамыз. - Б. 10
Нұржан , С. Мэтр Мағауинмен Мәшһура: [жазушы Мұхтар Мағауин туралы] / С. Нұржан.  // Түркістан. - 2023. - 27қазан (№43). - Б. 5
Қазымұратұлы, Ж. Мұхтар Мағауиннің үйінде / Ж. Қазымұратұлы.  // Жас Алаш. - 2024. - 30 қаңтар (N7). - Б. 1-7
Қорғасбек, Ж. Мұртаза мен Мағауин / Ж. Қорғасбек.  // Егемен Қазақстан. - 2024. - 29 ақпан (N42). - Б. 11
Төлтай, Т. Мұхтар Мағауинге сәлем бере барғанда... / Т. Төлтай. // Семей таңы. - 2024. - 29 ақпан (№26). - Б. 3
Махан, Н. Мұхтар Мағауиннің "Көк мұнары" хақында / Н. Махан. // Жұлдыз. - 2024. - N7. - Б. 136-148
Әлім, Қ. Кемердегі кәдімгі Мағауин: жазушы Мұхтар Мағауин туралы / Қ. Әлім.  // Егемен Қазақстан. - 2024. - 19 қыркүйек (N181). - Б. 11.

 

***

 

 

Бадиков, В. Полет в будущее:  [о М. Магауине]  // С вечностью – на чистоту: очерки современного литературного процесса литературного Казахстана / В. Бадиков; сост. А.Арцишевский.  - Алматы: Алаш, 2014. - С.124-126. 

Джуанышбеков, Н.Мухтар Магауин: (очерк жизни и творчества) / Н. Джуанышбеков . - Алматы :  2004. - 56 с.

Казахстан: национальная энциклопедия. Т.3. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. - Магауин Мухтар Муканович: с. 449.

Литература Казахстана: энциклопедический справочник- Алматы: Қазығұрт, 2010. – Магауин Мухтар Муканович: с. 324.

Писатели Семипалатинского региона: био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск: Талант, 2006.- Мухтар Магауин: с. 48.

 

 

***

 

Кекилбаев, А. Могучее древо,поднявшее пласт веков: исполнилось 60 лет известному казахскому писателю Мухтару Магауину / А. Кекилбаев // Казахстанская правда. - 2000. - 12 февраля. -  С. 5.

Сушко, П. И слух ласкает красота речений  / П. Сушко // Деловой Усть-Каменогорск. - 2006. - № 3. -  С. 40-41.

Досанова, А.  Мы дети одного отца: [о творчестве писателя М. Магауина] / А.  Досанова // Семь дней. - 2010. - 18 марта. -  С. 6.

Досанова, А.  Творчество как история и судьба: [о писателе-земляке М. Магауине] / А.  Досанова, Я. Абдеева // Мәдениет жаршысы  = Вестник кльтуры. -  2010. - № 2. - С. 12.

Китаева, О. На книжной полке в самом уголке: [о повести М. Магауина "Дети одного отца"] / О. Китаева // Мәдениет жаршысы  = Вестник культуры. - 2011. - № 11. - С. 41.

 

 

М. Мағауиннің  жеке шығармалары туралы әдебиеттер

Литература об отдельных произведениях М.Магауина

«Қазақ тарихының әліппесі» (1995)

 

Мағауин, М. Тарих тамыры тереңде: ["Қазақ тарихының әліппесі" кітабы жайында] / М. Мағауин // Қазақ әдебиеті. - 1995. - № 7 ақпан.- Б.4.

 

 

«Азбука казахской истории» (1997)

 

Добрая, Р. Они были подняты на белой кошме: [о кн. М. Магауина "Азбука казахской истории" / Р.Добрая // Казахстанская правда. - 1998. - 31 январь. - С.3.

 

 

"Чингисхан и его время" (2011)

Азмухамбетов. Ш. В лучах славы отцов: [о книге М. Магауина "Чингисхан и его время"] / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2013. - 4 окт. - С.4.