Оразалин К.

Обновлено 27.05.2024 18:08

Оразалин Камен (1920-2008 гг.) – писатель, участник Великой Отечественной войны.

Родился на территории бывшего совхоза имени Жданова Абайского района Семипалатинской области (ныне область Абай) на джайляу Кылышбека.

С первых дней Великой Отечественной войны участвовал в боях, награждён медалями и орденом Славы III степени. После ранения вернулся на родину и поступил в Семипалатинский педагогический институт. Окончив институт в 1947 году, поступил на работу в школу имени Абая в селе Караул, где проработал более тридцати лет.

Первая книга - автобиографическая повесть «Жексен» (1950) об испытаниях на полях сражений, в огне боев. Основой своего произведения начинающий писатель избрал Сталинградскую битву.

Автор романов «Ак-жазык» - «Белая равнина» (1959) об освоении целины; «Коктем салкыны» - «Весенняя прохлада» (1964) о классовой борьбе периода коллективизации. Наиболее известен роман-трилогия К. Оразалина «Абайдан соң» («После Абая»), повествующий о личности М. О. Ауэзова, которому К. Оразалин помогал собирать материалы для романа «Путь Абая». Камен Оразалин - автор многочисленных стихотворений, очерков, рассказов.

К. Оразалин шығармалары

Произведения Оразалина К.

 Кітаптар - Книги

 

Оразалин, К. Абайдан соң [Мәтін] : роман / К. Оразалин - Алматы : Жазушы, 1972. - 263 б.

Оразалин, К. Кеңбайтақ [Мәтін] : роман / К. Оразалин. - Алматы : Жалын, 1980. - 232 б.

Оразалин, К. Көктем салқыны [Мәтін] : романдар / К. Оразалин. - Алматы : Жазушы, 1980. - 480 б.

Оразалин, К. Аттаныс [Мәтін] : роман, повесть / К. Оразалин. - Алматы : Жазушы, 1985. - 528 б.

Оразалин, К. Абайдан соң [Мәтін] : роман / К. Оразалин. - Алматы : Жазушы, 1987. - 422 б.

Оразалин, К. Абай ауылына саяхат [Мәтін] : деректі әңгімелер / К. Оразалин - Алматы : Жалын, 1994. - 288 б.

Оразалин, К. Абайдан соң [Мәтін] : роман / К. Оразалин. - Алматы : Ана тілі, 1995. - 584 б.

Оразалин, К. Абайдан соңғы арыстар [Мәтін] : роман / К. Оразалин - Астана : Елорда, 2002.

Оразалин, К. Абайдан соңғы арыстар [Мәтін] : роман. 2- кітап / К. Оразалин. - Астана : Елорда, 2003. - 504 б.

Оразалин, К. Абайдан соңғы арыстар [Мәтін] : роман. 3- кітап/ К. Оразалин. - Астана : Елорда, 2005. - 584 б.

 

К. Оразалиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

Публикации Оразалина К. в периодических изданиях и сборниках

 

Оразалин, К. Орақбай [Мәтін] :  аңыз әңгiме / К. Оразалин // Пионер.- 1958.- № 2. - 6 б.

Оразалин, К. Ақ жазық [Мәтін] : роман / К. Оразалин. - Алматы: Қазмемкөркемәдеббас, 1959. - 354 б.

Оразалин, К. "Абай ұрпақтары" қолжазба журналы [Мәтін] / К.Оразалин // Қазақстан мектебi. - 1961.- N 9. - Б. 56-59.

Оразалин, К. "Амал жоқ қайттым бiлдiрмей"... [Мәтін] / К. Оразалин ["Өр кезең" атты романнан үзiндi] // Қазақ әдебиетi. - 1964. - 20 март. - Б.4.

Оразалин, К. Шырқау биiктегi ұлы тұлға [Мәтін] : Абайдың өмiрi мен творчествосы туралы /К. Оразалин // Ертiс. - 1965. - 10 август. - Б.2.

Оразалин, К. Абайдан соң[Мәтін] : М.Әуезов туралы романнан тарау / К. Оразалин// Семей таңы.- 1967.- 28, 29 сент. - Б.3.

Оразалин, К. Көктемде [Мәтін] : ["Абайдан соң"романының бiр тарауы] / К. Оразалин  // Семей таңы. - 1969.-27 сент. - Б.4.

Оразалин, К. Абай өлеңдерi [Мәтін] : [М.Әуезов туралы романнан үзiндi] // Соц. Қазақстан.- 1970. - Б. 2.

Оразалин, К.Абай ауылына саяхат [Мәтін] : роман / К. Оразалин. - Алматы: Мектеп, 1976.- 120 б.

Оразалин, К. Ғабиден [Мәтін] : Ғ.Мұстафинге арналған повестен үзiндi / К. Оразалин // Семей таңы.- 1982.- 26-27 нояб.;  2,3,4,7 дек.

Оразалин, К. Атыраудың ақиығы [Мәтін] : [ақын Ә.Сәрсенбаевтың творчествосы туралы] / К. Оразалин  // Семей таңы. - 1985. - 16,17,18 окт. - Б. 2.
Оразалин, К.Өнегелi ортада  [Мәтін] : [Абай ауылында] / К. Оразалин // Қазақстан мектебi.- 1994. - N 2. - Б. 15-17.

Оразалин, К. Шежiрелi Шыңғыстау [Мәтін] / К.Оразалин  // Абай.- 1995.- № 3. - Б. 90-94.

Оразалин, К. Қазының қазасы [Мәтін] : [автордың "Абайдан соңғы арыстар" шығармасынан үзiндi] / К.Оразалин // Абай. - 1997. - N2-3. - Б.183-206.

Оразалин, К.Абайдан соңғы арыстар[Мәтін] :тарихи роман / К. Оразалин// Жұлдыз.- 2000.- № 6. -Б. 56-105.

Оразалин, К. Ғасырдан озған жылдар [Мәтін] : [1853 жылы Найзатаста Құнанбай қажы ашқан мектептiң тарихы] / К.Оразалин // Абай.- 2000.- N 1.- Б. 74-78.

Оразалин, К. Ұстаз өркені [Мәтін] / К.Оразалин // Жалын . - 2010. - № 2. -  Б. 17-21.

Оразалин, К. Абай ауылында [Мәтін] / К.Оразалин // Семей таңы.- 2011. - 16 - 23 тамыз. -  Б. 3.

 

К. Оразалиннің өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Оразалина К.

 

Қазақстан жазушылары  [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы: Ан Арыс, 2009. -  Оразалин Кәмен:  б.310.

Қазақ әдебиеті  [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы, 2005.- Оразалин Кәмен: б. 415.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] :  энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014.- Оразалин Кәмен: б.593-594

Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. - Камен Оразалин : б.56-57.

Байқадиұлы, С. Алыптар елінің ақиығы [Мәтін] : [жерлес жазушы К.Оразалиннің сыры...] / С. Байқадиұлы // Дидар. - 1997. - 16 қазан.- Б.2.

Ахметбекова, А. Қаламгер тойы-ел тойы [Мәтін] : [жазушы К.Оразалиннің 80 жылдық мерекесі Қарауылда салтанат құрды ] / А.Ахметбекова // Семей таңы. - 2000. - 21шілде. - Б.11.

Кемелбаева, А. Мұхтардың мұрагері [Мәтін] : К.Оразалин 80 жаста  / А.Кемелбаева // Үш анық. - 2000. - шілде. - Б. 2.

Сәрсенбайқызы Ғ. Қарауылдан шыққан қаламгер [Мәтін] : [«Парасат» орденінің иегері К.Оразалин туралы ] / Ғ.Сәрсенбайқызы // Дидар. - 2001. - 1қаңтар. -  Б. 5.

Бәшей, К. Өмірі - өнеге, мұрасы - мектеп [Мәтін] / К.Бәшей // Ертіс өңірі. - 2008. -  30 сәуір. - Б.7.

Мұхамеджанов, Ж. Абайдан соңғы тірліктер [Мәтін] / Ж. Мұхамеджанов // Ақиқат. - 2009. - N 3.- Б. 98 - 100.

Жанғалиев, Т.. Менің мұғалімім [Мәтін] : [жазушы К. Оразалин туралы] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2009. - 18 наурыз. - Б.12.

Махметов, С.  Ұстаз [Мәтін] / С. Махметов // Семей таңы. - 2010. - 23 қыркүйек.- Б.3.

Сәрсенбайқызы , Ғ. Туған жер арыстарын жырлап өткен  [Мәтін] : [өнер мұражайында жазушы К. Оразалиннің туғанына 90 жыл толуына орай мәдени шара өткізілді] / Ғ. Сәрсенбайқызы  // Дидар. - 2010. - 18 маусым. - Б.1.

Жарылғап, М. Абай елінің азаматтары [Мәтін] : [Шыңғыстау өңірінің шежірелі қарттары жайлы] / М. Жарылғап // Ертіс өңірі. - 2013. - 25 желтоқсан. - Б.10-11.

Амантайқызы, С. Майдангер жазушы [Мәтін] : [жазушы, мұхтартанушы К. Оразалин туралы.] / С. Амантайқызы // Ертіс өңірі. - 2015. - 30 қыркүйек. - Б.13.

Иманғали, М.  "Абай ұрпақтары" қолжазба журналы қалай шықты? [Мәтін] : [1939 жылдан бері шығып келе жатқан әдеби -көркем қолжазба журналының әр саны тарихтан сыр шертеді.] / М. Иманғали  // Дидар. - 2015. - 3 сәуір. - Б.19.

Оразалин, Е. Ұлы Мұқаңның соңғы хаттары әкеме арналыпты [Мәтін] : [хлық жазушысы К. Оразалин туралы] / Е. Оразалин ; сұхбат. М. Иманғали  // Дидар. - 2015. - 2 наурыз.  - Б 5.

Иманғали, М. "Абай ұрпақтары" қолжазба журналы қалай шықты? [Мәтін] : [1939 жылдан бері шығып келе жатқан әдеби -көркем қолжазба журналының әр саны тарихтан сыр шертеді.] / М. Иманғали // Дидар. - 2015. - 3 сәуір.- Б.19.

Ғалымов, Е. "Жексен" повесіндегі Ұлы Отан соғысы тақырыбы [Мәтін] / Е. Ғалымов // Абай. - 2015. - № 3.- Б.49-53

Амантайқызы, С. Майдангер жазушы [Мәтін] / С. Амантайқызы // Семей таңы . - 2015. - 18 тамыз.- Б.6

Әнуарбекқызы, Б. Кәмен оқулары мәресіне жетті [мәтін] / Б. Әнуарбекқызы // Семей таңы . - 2016. - 7 маусым.- Б.5

Қасым, А. Жазушы тұрған үй музейге айнала ма? [Мәтін] / А. Қасым // Ертіс өңірі. - 2019. - 3 шілде.- Б.9.

Лепесова, А. Тағылым мен тағзым кезеңі [Мәтін] / А. Лепесова // Түркістан. - 2020. - 9 қаңтар.- Б.4

Балтақайұлы, М. Ұлыларды ұлықтаған ұстаз [Мәтін] : [Жазушы Кәмен Оразалиннің туғанына 100 жыл.] / М. Балтақайұлы // Дидар. - 2020. - 21 мамыр.- Б.17.; 28 мамыр.- Б.14.

***

Алексеев, Н.Е Писателю Камену Оразалину - 50 лет[Текст] / Н.Е Алексеев // Иртыш. - 1970. - 22 июля. - С.2.

Нуршаихов, А. Солдат, учитель, писатель[Текст] / А.Нуршаихов // Иртыш. - 1980. - 10 июля. - С. 4.

Молдашева, Р. Новые книги земляка[Текст] / Р.Молдашева // Иртыш. - 1987. - 3 июня.- С.3.

Досанов, С. Талант виден издалека[Текст] :К 70-летию Камена Оразалина / С.Досанов // Иртыш. - 1990. - 21 июня. - С.2.

Куандыкова ,А. Казахи в России[Текст] /А.Куандыкова // Exclusive. -2002. - N 4 (июль). - С. 30-31.

Часнык, Л. Три музы Камена Оразалина [Текст] : [К. Оразалин удостоин ордена "Парасат"] / Л.Часнык // Рудный Алтай. - 2001. - 18 янв. -  С. 2.

Баймагамбетова ,Л. Летописец казахской степи [Текст] : [к 90-летию со дня рождения писателя К.Оразалина] / Л. Баймагамбетова // Вести Семей. - 2010. - 22 июля. -  С. 3.

Коксегенова, А. Наследие Камена Оразалина [Текст] : [о вечере воспоминаний писателя-мухтароведа, Заслуженного учителя Каз ССР Камена Оразалина] / А. Коксегенова // Рудный Алтай. - 2010. - 17 июня. -  С. 2.

Титова, С. Два крыла Камена [Текст] : [к 90-летию со дня рождения писателя Камена Оразалина] / С. Титова // Заря Востока. - 2010. - 10 нояб. -  С. 3.

Памяти писателя [Текст] : [о писателе К. Оразалине] // Рудный Алтай. - 2010. - 5 ноября. -  С. 3.

Титова, С. Участник войны, педагог и писатель Камен Оразалин [Текст] / С. Титова // Мәдениет жаршысы  / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - N 10. - С. 9-10.

Титова, С. Фронтовик, педагог и писатель [Текст] : [о писателе К. Оразалине] / С. Титова // Семь дней. - 2010. - 28 окт. -  С. 4.