Ахметжанова Ф. Р.
- Обновлено 20.12.2024 12:03
Ахметжанова Фарзана Рафиковна (1950) - педагог-просветитель, ученый, почетный работник образования Республики Казахстан.
Родилась в г. Ушарал Алматинской области. После окончания филологического факультета УКПИ (ВКГУ им. С. Аманжолова, г. Усть-Каменогорск) прошла научную стажировку в Институте филологии и философии Сибирского отделения Академии Наук СССР; научную стажировку и обучение в аспирантуре в Институте языкознания им. А. Байтурсынова НАН РК, защитила кандидатскую диссертацию.
В УКПИ-ВКУ прошла профессиональный путь от преподавателя до профессора. В разные годы занимала ответственные должности в структурных подразделениях вуза: заведующая кафедрой, заместитель декана, директор института. Инициатор открытия в структуре вуза факультета казахской филологии, который возглавила и на базе которого впоследствии обосновала и открыла впервые в Казахстане магистратуру и аспирантуру по данному профилю.
Область научных интересов: современный казахский язык; лексикология; семасиология; словообразование; сопоставительное исследование казахского и русского языков; контрастивная лингвистика.
Ф.Р. Ахметжанова – неоднократный лауреат и победитель конкурса «Жемчужины Востока» в номинации «Сила духа»; победитель Республиканского конкурса «Настоящая женщина» в номинации «Уверенность и оптимизм» (Астана, 2002 г.). Ф.Р. Ахметжанова – Почетный работник образования РК, обладатель государственного гранта «Лучший преподаватель вуза – 2006, 2009». Автор более 300 научных трудов, в т.ч. фундаментальных исследований в области казахского языкознания и контрастивной лингвистики, составитель оригинальные двух- и трехъязычных словарей, участник многочисленных научных конференций международного и республиканского уровня. Воспитала более ста учеников.
Ф. Р. Ахметжанованың ғылыми еңбектері
Научные труды Ф. Р. Ахметжановой
Кітаптар – Книги
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақша-орысша, орысша-қазақша сәйкестіктер = Казахско-русские и русско-казахские соответствия: Сөздік = Cловарь / Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен, 2000. - 137 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақша-ағылшынша-орысша қатарластар: сөздік / Ф. Р. Ахметжанова; Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі, Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті. - Усть-Каменогорск : Изд-во ВКГУ, 2001. - 220 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Әлеуметтiк лингвистика және тiларалық қатынастардың өзектi мәселелерi: әдiстемелiк нұсқаулар мен бағдарлама /Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен : ШҚМУ баспасы, 2003. - 86 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Аударматанудың кейбір мәселелері / Ф. Р. Ахметжанова. - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат, 2009. - 155 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Күрделі сөздердің қазақша-орысша сөздігі / Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен, 2009. - 247 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Таным жолы- ғажайып бақыт... / Ф. Р. Ахметжанова. - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат, 2012. - 256 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Көпұлтты қоғамдағы тіл мәселесі: монография / Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМТУ "Берел" баспасы, 2014. - 598 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Сәрсен Аманжолов және терминшығармашылықтың кейбір мәселелері: монография / Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМТУ "Берел" баспасы, 2014. - 282 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Фразеотіркестердің лингвомәдениеттанымдық құдіреті: монография / Ф. Р. Ахметжанова. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2014. - 308 б.
***
Ахметжанова, Ф. Р.Фразеологические единицы типа "относительное прилагательное плюс существительное" в казахском языке : диссертация ... кандидата филологических наук : 10.02.06 / Ф. Р. Ахметжанова;АН КазССР. Ин-т языкознания. - Алма-Ата, 1988. - 220 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Словарь: русско-казахские кальки / Ф. Р. Ахметжанова. -Усть-Каменогорск, 1994. - 75 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Программа: основы теории и техники перевода / Ф. Р. Ахметжанова. -Усть-Каменогорск, 1994.
Ахметжанова, Ф. Р. Словосложение в казахском и русском языках : учебное пособие / Ф. Р. Ахметжанова, В. А. Кудрявцева. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2007. - 206 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Определительные фразеосочетания казахского языка: монография / Ф. Р. Ахметжанова. - Усть-Каменогорск : Изд-во ВКГУ, 2012. - 156 с.
Абай мұрасы әлемдік руханият кеңістігінде : [Электрондық ресурс] : халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдар жинағы = Наследие Абая в мировом духовном пространстве : сборник материалов международной научно-практической конференции. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМУ баспасы, 2015. - 299 б.
Авторларымен біріп шыққан басылымдар
Издания, вышедшие в соавторстве
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақша-орысша,орысша-қазақша сәйкестіктер = Казахско-русские и русско-казахские соответствия. Cөздік = Словарь / Ф. Р. Ахметжанова, Т. С. Мұхамедханова. - Өскемен : ШҚМУ баспасы, 1999. - 110 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақ шығысының жер-су атаулары. / Ф. Р. Ахметжанова, А. Ә. Әлімхан. - Өскемен : Шығыс Қаз. мемлек. ун-ті, 2000. - 103 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Түр-түске байланысты тұрақты сөз тіркестері. / Ф. Р. Ахметжанова, Қ. Т. Қайырбаева. - Өскемен : Шығыс Қаз.мемлек. ун-ті, 2000. - 136 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Қасиетті сандар қатысқан қазақ ескіліктері: ғылыми басылым / Ф. Р. Ахметжанова, Қ. С. Дүсіпбаева. - Өскемен : ШҚТУ баспасы, 2001. - 112 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақ тілі: талапкерлерге арналған әдістемелік құрал / Ф. Р. Ахметжанова, Г. Қ. Сисанова. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМУ баспасы, 2004. - 80 б.
Ахметжанова, Ф. Р. Қазақ тіліндегі ұқсату мен теңеу: монография / Ф. Р. Ахметжанова, Е. К. Әбішев. - Өскемен : ШҚМУ баспасы, 2006. - 174 б.
***
Ахметжанова, Ф.Р. Слово в системе словарей русского и казахского языков: учеб.пособие / Ф.Р. Ахметжанова, В.А.Кудрявцева. - Усть-Каменогорск : Изд-во ВКГУ, 1996. - 126 с.
Ахметжанова, Ф.Р. Определительные фразеосочетания казахского языка: учеб. пособие / Ф. Р. Ахметжанова. - Усть-Каменогорск : Издательство ВКГУ, 1998. - 212 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Словосложение в казахском и русском языках: учебное пособие / Ф. Р. Ахметжанова, В. А. Кудрявцева. - Усть-Каменогорск : ВКГУ им. С. Аманжолова, 2005. - 191 с.
Ахметжанова, Ф. Р. Словосложение в казахском и русском языках: учебное пособие / Ф. Р. Ахметжанова, В. А. Кудрявцева. - Усть-Каменогорск, 2007. - 206 с.
Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации в периодических изданиях и сборниках
Ахметжанова, Ф. Р. Ғалым және қазақ терминологиясы / Ф. Р. Ахметжанова // Дидар. - 2003. - 6 мамыр. - Б. 4.
Ахметжанова, Ф. Р. Өскеменде қазақ тілінің мамандарын даярлайтын факультет ашу оңайға соққан жоқ / Ф. Р. Ахметжанова // Дидар. - 2012. - 9 сәуір. - Б. 5.
Ахметжанова, Ф. Р. Ұлы жеңіске жеткен Ұланның ұлы: [әйгілі партизан-жазушы Қасым Қайсенов туралы] / Ф. Р. Ахметжанова // Менің өлкем. - 2013. - 20 маусым. - Б. 21.
Ахметжанова, Ф. Р. Байыпты бағдар: [ҚР Президенті Н. Назарбаевтың М. В. Ломоносов атын. Мәскеу мемл. университетінде сөйлеген сөзіне орай пікір] / Ф. Р. Ахметжанова // Егемен Қазақстан. - 2014. - 29 сәуір. - Б. 4.
***
Ахметжанова, Ф. Р. Межкультурная коммуникация и этнопсихология языковой личности / Ф. Р. Ахметжанова // Алтай - Түркі әлемінің алтын бесігі = Алтай - колыбель Тюркского народа : халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары 26-27 тамыз. - Өскемен, 2013. - С. 30-35.
Ахметжанова, Ф. Р. Говорите со мной на казахском! / Ф. Р. Ахметжанова // Рудный Алтай. - 2014. - 4 октября. - С. 3.
Авторларымен бірігіп шыққан мақалалар
Статьи, вышедшие в соавторстве
Ахметжанова, Ф. Р. Түр-түс атауларының қолданылу сипаты: [көркем шығарма тіліндегі түр-түс атаулары ] / Ф. Р. Ахметжанова, Қ. Қайырбаева // Шығыс Қазақстан техникалық университетінің хабаршысы. - 1999. - № 2. - Б.172-178.
Ахметжанова, Ф. Р. Мәндес теңеулерді топтастыру мәселесі / Ф. Р. Ахметжанова, А. Айтмұқашова // Шығыстың аймақтық хабаршысы. - 2000. - № 1.- Б. 121-130.
***
Ахметжанова Ф. Р. Типологические особенности казахского и русского языков на уровне структуры слова / Ф. Р. Ахметжанова, В. Кудрявцева // Поиск.Серия гуманитарных наук. - 1998. - №2. - С. 1-24.
Ахметжанова, Ф. Р. Имена как национальные реалии и проблемы их перевода / Ф. Р. Ахметжанова, Б.Кумарова // Поиск. Серия гуманитарных наук. - 2002. - №1. - С. 49-54.
Өмірі мен ғылыми шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и деятельности
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы. - 2014. - Ахметжанова Фарзана Рафикқызы: б. 194-195.
Әбішев, Е. Ұстаздың жаңа еңбегі: [Ф. Ахметжанованың «Күрделі сөздердің қазақша-орысша сөздігі» жаңа кітабы туралы] / Е. Әбішев // Дидар. - 2009. - 29 сәуір. - Б. 4.
Садықова, С. Өмірі де, өнері де жастарды оқытып тәрбиелеуге арналған: [профессор Фарзана Ахметжанова туралы] / С. Садықова // Менің өлкем. - 2013. - 2 қаңтар. - Б.19.
***
Ученые Восточно-Казахстанского государственного университета имени С. Аманжолова: биографический справочник. Т. 1 / сост. А. Ф. Сурнина, Ж. Т. Бопурова ; под ред. А. А. Абжаппарова. - Усть-Каменогорск : ВКГУ, 2004. -Ахметжанова (Усманова) Фарзана Рафиковна: с. 88-91.
Царегородцева, С. Алтын қызым, оқы!: [профессор ВКГУ Фарзана Ахметжанова получила грант "Лучший преподаватель вуза"] / С.Царегородцева // Рудный Алтай. - 2006. - 7 марта. - С. 1-2.
Қазақстанның қанатты әйелдері = Окрыленные женщины Казахстана : Шығыс Қазақстан облысы. - Астана : ИД "Арт Статус Медиа". - Ахмеджанова Фарзана Рафиковна: с. 23.
