Известные имена

Есим Г.

Обновлено 15.08.2024 15:02

Есим ГарифоллаЕсим Гарифолла  (1947 г.) - ученый-философ, абаевед.

Родился в ауле Акку Лебяжинского района Павлодарской области. После окончания филологического факультета Семипалатинского педагогического института им. Н. К. Крупской (ныне Семипалатинский государственный педагогический институт, 1970) работает преподавателем на кафедре политологии и философии. После прохождения стажировки при кафедре философии Московского государственного педагогического института им. В. И. Ленина (1972) и аспирантуры факультета философии и экономики Каз ГУ им. С. М. Кирова (ныне Казахский Национальный университет им. аль-Фараби, 1977) занимает должности декана художественно-графического факультета (1977), заведующего кафедрой философии Семипалатинского педагогического института (1982), старшего научного сотрудника Института философии и права Академии наук Каз ССР (1989). Декан факультета изобразительного и прикладного искусства (1992), заведующий кафедрой философии и научной методологии (1998) в Алматинском государственном университете (ныне Каз НПУ им. Абая), декана факультета философии и политологии КазНУ им. аль-Фараби (2001).
Научный редактор «Вестника Каз НУ им. аль-Фараби»; главный редактор журнала «Научный мир Казахстана»; член редакционных коллегий журналов «Ақиқат», «Абай», «Евразия», «Жалын», «Шәкәрім», «Туған тіл», «Мұқағали», Национальной энциклопедии «Казахстан». Член Союза писателей Казахстана. Председатель Национального комитета платформы «Диалог Евразии» («DА») по РК. Член Государственной комиссии по памятникам и монументам, сооружаемым в РК. Член Президиума Комитета по надзору и аттестации в сфере образования и науки Министерства образования и науки РК. Член общественного Совета по реализации программы «Культурное наследие» Министерства культуры и информации РК. Член комиссии по вопросам помилования при Президенте РК. Член Комиссии по дальнейшему совершенствованию государственной языковой политики.
Почетный профессор Семипалатинского государственного педагогического института (2004), Павлодарского государственного университета им. С. Торайгырова (2007), Семипалатинского государственного университета им. Шакарима (2007), Восточно-Казахстанского государственного университета им. С. Аманжолова (2007), Казахского государственного женского педагогического университета (2008), университета «Қайнар» (г. Семей, 2008), Кокшетауского государственного университета им. Ш. Уалиханова (2008), Карагандинского государственного технического университета (2009). Академик НАН РК (с 2003). Член-корреспондент НАН РК (1995). Член НДП «Нур Отан» (с 2008). С 2007 по 2015 гг. – депутат Сената Парламента РК, член Комитета по социально-культурному развитию. Профессор и заведующий кафедрой философии Евразийского национального университета имени Л. Н. Гумилёва.
Автор книг «Хакім Абай (даналық дүниетанымы)» (1994), «Санадагы танбалар» (1995), «Абай философиясы мен дуниетанымы» (1995), «Абай энциклопедиясы» (1995), «Фалсафа тарихы» (2000), «Абай туралы философиялық трактат» (2004), «Философия слов» (2005), «Философский трактат об Абае» (2006), «Қазақ ренессансы» (2006), «Жар жағасы» (2007), «Наука совести» (2008), «Данышпан Шәкәрім» (на казахском и русском языках, 2008); An Insider’s Critique of the Kazakh Nation: Reflections on the Writings of Abai Kunanbai-uhli (Los Angeles, California, USA, 2009), «На краю бездны» (2009), «Саяси философия» (2009), «Адам-зат» (на казахском языке, 2008), «Адам-зат» (на турецком языке, г. Стамбул, 2009), «Философия независимости» (2011), «Метафизика человека» (2012), «Тұлғалар- қаламгерлер» (2013),«Тарланбоз» («Агония социализма» (2015); учебника-хрестоматии «Фалсафа тарихы» (2004), соавтор учебника «Основы религиоведения» (2010); более 400 статей, публикаций. Имеет авторское свидетельство «Абайдың қара сөздері туралы пайымдаулар» (электронный учебник, 2005).
Награжден знаком «Отличник народного просвещения КазССР» (1984), знаком «Отличник народного просвещения СССР» (1988), знаком «За заслуги в развитии науки Республики Казахстан» (2003); орденом «Құрмет» (2006). Лауреат премии им. С. Садуакасова Союза журналистов Казахстана (1994), премии Республиканского фонда Абая (1995), премии им. Х. А. Яссауи Международного Фонда «КАТЕV» (2000). Почётный гражданин Абайского района Восточно-Казахстанской области (2006), Лебяжинского района Павлодарской области (2007). 

 

Г. Есімнің (Есімовтың) ғылыми еңбектері
Научные труды Есима (Есимова) Г.
 Кітаптар – Книги

 

Есімов (Есім), Ғ. Санадағы таңбалар / Ғ. Есімов. - 1994. - 200 б.
Есімов (Есім), Ғ. Абай дүниетанымындағы Алла мен адам болмысы: (герменевтикалық талдау). Автореферат / Ғ. Есімов. - Алматы, 1994. - 47 б.
Есім, Ғ. Фалсафа тарихы: оқулық-хрестоматия / Ғ. Есім. - Алматы : Ы. Алтынсарин атындағы Қазақтың білім академия Республикалық баспа кабинеті, 2000. - 278 б.
Есім, Ғ. Адам-зат: эсселер, новеллалар, зерттеулер / Ғ. Есім. - Астана : Фолиант, 2002. - 312 б.
Есім, Ғ. Бостандықтың бағасы / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақстан, 2003. - 24 б.
Есім, Ғ. Абай туралы философиялық трактат / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2004. - 83 б.
Есім, Ғ. Фалсафа тарихы: оқулық-хрестоматия / Ғ. Есім. - 2-ші бас. - Алматы : Раритет, 2004. - 304 б.
Есім, Ғ. Сана болмысы: 8-ші кітап / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2004. - 330 б.
Есім, Ғ. Сана болмысы: 9-шы кітап / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2005. - 309 б.
Есім, Ғ. Қазақ ренессансы / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2006. - 98 б.
Есім, Ғ. Қазақ философиясының тарихы / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2006. - 216 б.
Есім, Ғ. Саяси философия : ойлар, тұжырымдар / Ғ. Есім. - Алматы : Ел-шежіре, 2006. - 256 б.
Есім, Ғ. Жар жағасы: философиялық новеллалар мен эсселер / Ғ. Есім. - Алматы : Санат, 2007.
Есім, Ғ. Адам-зат: философиялық эсселер кітабы / Ғ. Есім. - Астана : Ақарман, 2008. - 381 б. - Есімдер көрсеткіші: 368-378 б.
Есім, Ғ. Данышпан Шәкәрім / Ғ. Есім. - Алматы : Атамұра, 2008. - 336 б.
Есім, Ғ. Этнос мәдениеті-елдік мәйегі / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2008. - 4 қараша. - Б. 5.
Есім, Ғ. Саяси философия : акме-қоғам мәселелері / Ғ. Есім. - Астана : Елорда, 2009. - 376 б. - Есімдер көрсеткіші: 358-374 б.
Есім, Ғ. Социализм күнә және кінә туралы роман / Ғ. Есім. - Астана : Елорда, 2010. - 286 б.
Есім, Ғ. Сана болмысы / Ғ. Есім. - Алматы : Қазақ университеті, 2007 - 201.. .
10-шы кітап. - Алматы : Қазақ университеті, 2007. - 330 б.
11-ші кітап: Саясат пен мәдениет туралы ойлар. - Алматы : Қазақ университеті, 2008. - 360 б.
12-ші кітап: Саясат пен мәдениет туралы ойлар. - Алматы : Қазақ университеті, 2011. - 388 б.
Есім, Ғ. Хакім Абай / Ғ. Есім. - Астана : Фолиант, 2012. - 400 б.
Есім, Ғ. Тұлғалар- қаламгерлер  / Ғ. Есім. - Астана : Фолиант, 2013. - 424 б.

***

Есим, Г. Философия слов / Есим Г. - Алматы : Қазақ университеті, 2005. - 135 с.
Есим, Г. Философский трактат об Абае  / Есим Г. - Алматы : Қазақ университеті, 2006. - 76 с.
Есим, Г. Мудрость Шакарима  / Есим Г. - Алматы : Атамұра, 2008. - 343 с.
Есим, Г. Наука совести / Г. Есим. - Алматы : Раритет, 2008. - 480 с.
Есим, Г. На краю бездны  / Г. Есим. - Астана : Елорда, 2009. - 223 с.
Есим, Г. Философия независимости  / Г. Есим. - Алматы : Білім, 2011. - 384 с.
Есим, Г. Метафизика человека: книга философских эссе / Г. Есим. - Алматы : Білім, 2012. - 384 с.
Есим, Г. Хаким Абай / Г. Есим. - Астана : Фолиант, 2012. - 384 с.
Есим, Г. Агония социализма: романы, новеллы, драма / Г. Есим. - Астана : Фолиант, 2015. - 616 с.

 Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдар
Публикации в сборниках и периодических изданиях
 Мақалалар - Статьи
 1986

Есімов (Есім), Ғ. Адамзат тағдыры туралы толғаныс: [Ш. Айтматовтың "Боранды бекет" повесі романы көтерген әлемдік проблема] / Ғ. Есімов // Жалын. - 1986. - № 4. - Б. 12-16.

1990-1999

Есімов (Есім), Ғ. Абай және Ренессанс / Ғ. Есімов // Қазақ әдебиеті. - 1990. - 10 тамыз. - Б. 12.
Есімов (Есім), Ғ. "Адасқанның алды жөн, арты соқапқ..." : Абай өлеңдерінен туатын философиялық ой -тұжырымдар / Ғ. Есімов // Ақиқат. - 1993. - № 7. - Б. 77-79.
Есімов (Есім), Ғ. Социализм ғылым ба,әлде қиял ма/ Ғ. Есімов // Ақиқат. - 1994. - № 2. - Б. 20-25.
Есімов (Есім), Ғ. "Мұтылған"философиясы: [Шәкәрімнің философиясы туралы] / Ғ. Есімов // Ақиқат. - 1995. - № 5. - Б. 93-95.
Есім, Ғ. "Өлең сөздің патшасы, сөз сарасы": [Абай өлеңдері туралы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1995. - № 5. - Б. 69-70.
Есім, Ғ. Философиялық түйіндер/ Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 1996. - 9 қаңтар. - Б. 6-7.
Есім, Ғ. Шаманизм дегеніміз не: [қазақ арасындағы бақсылық жөнінде] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1996. - № 2. - Б. 47-49.
Есім, Ғ. Намыс философиясы немесе Доспамбет жырау туралы бірер сөз / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1996. - № 6. - Б. 77-79.
Есім, Ғ. Ренессанс: [философиялық ұғым туралы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1996. - № 10. - Б. 24-26.
Есім, Ғ. Қазақ ұлтшыл емес,сонда кім : [желтоқсан оқиғасы туралы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1996. - № 12. - Б. 58-63.
Есім, Ғ. Философиялық пайымдар: [мәдениет, ұят, дерт туралы] / Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 1997. - 22 шілде. - Б. 10-11.
Есім, Ғ. Суфизм: тарихы және философиясы / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1997. - №2; №3; №4; №5. - Б. 47-50.
Есім, Ғ. Философиялық толғамдар: [дүниетаным] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1998. - № 2. - Б. 48-51.
Есім, Ғ. Адамға тіршіліктің ең керегі не үшін ?: [Ш. Құдайбердиевтің 140 жылдық мерейтойына орай] / Ғ. Есім // Абай. - 1998. - № 3. - Б. 11-17.
Есім, Ғ. Шәкәрім сауалдары төңірегінде: [Шәкәрімнің адамды жаратушы ғылым туралы қойған бес сауалының біріншісіне берілген ізденіс] / Ғ. Есім // Абай. - 1998. - № 2. - Б. 9-14.
Есім, Ғ. Қорқыт дүниетанымы / Ғ. Есім // Парасат. - 1998. - № 4. - Б. 22-24.
Есім, Ғ. Араб философиясы және Араб тіліндегі философия: [араб философиясының шығуы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1998. - № 5. - Б. 56-58.
Есім, Ғ. Ұлттық интеллигенция.: [қазақ интеллигенциясының қалыптасуы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1998. - № 6. - Б. 42-45.
Есім, Ғ. Араб философтары және араб тіліндегі философия: [философия тарихы және дамуы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1998. - № 10. - Б. 55-59.
Есім, Ғ. М. Әуезов. Жазушының «Философия жәйінен» деген мақаласы туралы / Ғ. Есім // Абай және Әуезов = Абай и Ауэзов [Мәтін] : абайтану оқулары=Абаевские чтения. 3-ші шығуы = Выпуск 3. - Алматы, 1998. - Б. 79-88.
Есім, Ғ. "Цивилизациялар адасуы" : [Мұхтар Шаханов шығармашылығы туралы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1999. - № 2. - Б. 31-36.
Есім, Ғ. "Заман өткен сайын адамның адамшылығы түзеліп бара,бұзылып бара жатыр ма?.": [Шәкерімнің бесінші сауалына жауап] / Ғ. Есім // Абай. - 1999. - № 4. - Б. 1-7.
Есім, Ғ. Абай айтқан : "Туғызған ата, ана жоқ...!  / Ғ. Есім // Ақиқат. - 1999. - № 5. - Б. 58-60.

2000-2010

Есім, Ғ. Қорқыт  / Ғ. Есім // Абай. - 2000. - № 1. - Б. 40-42.
Есім, Ғ. Көлденең көзқарастарды дүниетанымға айналдырып алмау керек: абайтану мәселелері туралы / Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 2001. - 20 сәуір. - Б. 2.
Есім, Ғ. Шыңғысхан вирусы: Мұхтар Шахановтың жаңа романы туралы ойлар / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2001. - 8 мамыр. - Б. 3.
Есім, Ғ. Тәуелсіздік философиясы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2001. - 13 желтоқсан. - Б. 2, 3.
Есім, Ғ. Иасауи дүниетанымы / Ғ. Есім // Абай. - 2001. - № 3. - Б. 19-25.
Есім, Ғ. Елдік келісім болашақ кепілі  / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2002. - 4 желтоқсан. - Б. 2.
Есім, Ғ. Махаббат мұнарасы: "Қозы Көрпеш-Баян сұлу" күмбезі жайлы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2002. - 28 желтоқсан. - Б. 9.
Есім, Ғ. Әл-Ғазали (1058-1111): көрнекті ойшыл, философ Әбу Хамид Мұхаммед әл-Ғазали жайлы дерек / Ғ. Есім // Абай. - 2002. - № 4. - Б. 11-12.
Есім, Ғ. Қазақ дүниетанымындағы тән мен жан мәселелері / Ғ. Есім // Абай. - 2003. - №2. - Б. 20-25.
Есім, Ғ. "Қартайдық, қайғы ойладық, ұлғайды арман... Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы. Әуелде бір суық мұз - ақыл зерек..." / Ғ. Есім // Абай. - 2003. - № 3. - Б. 1-5.
Есім, Ғ. Бальзактың белгілі де белгісіз кейіпкерлері / Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 2004. - 2 шілде. - Б. 6.
Есім, Ғ. Дала пирамидасы : "Қозы Көрпеш -Баян Сұлу" жыры туралы толғаныс / Ғ. Есім // Ақиқат. - 2004. - № 1. - Б. 30-37; № 6. - Б. 8-15.
Есім, Ғ. Туыстық философиясы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2005. - 23 ақпан. - Б. 5.
Есім, Ғ. Бекзада ақын: ақын Т. Медетбек 60 жаста / Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 2005. - 3 мамыр. - Б. 6.
Есім, Ғ. Данышпан: Абайдың хакімдігі туралы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2005. - 15 маусым. - Б. 4.
Есім, Ғ. Дін идеологияға айналса-қауіпті  / Ғ. Есім // Түркістан. - 2005. - 23 маусым. - Б. 5.
Есім, Ғ. Хакім : Абай туралы / Ғ. Есім // Қазақ әдебиеті. - 2005. - 19 тамыз. - Б. 8-9.
Есім, Ғ. Нарық диірмені пендені құл етеді, ислам пәрмені адамды ұлы етеді: Ғарифолла Есіммен сұхбат / Ғ. Есім; әңг. Г. Серғазы // Жалын. - 2005. - № 4. - Б. 48-54.
Есім, Ғ. Қазақ ренессансы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2006. - 14 наурыз. - Б. 2.
Есім, Ғ. "Шәкәрім өз бойындағы барлық мүмкіндікті толық іске асырған адам" / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2006. - 4 тамыз. - Б. 3.
Есім, Ғ. Ұлттық ойлауды әлемдік деңгейге көтерген ойшыл: Абайдың хакімдігі туралы / Ғ. Есім // Қазақстанның ғылыми әлемі=Научный мир Казахстана. - 2006. - № 1. - Б. 5-15.
Есім, Ғ. "Тәңірі қосқан жар едің сен": Пушкиннің Абай аудармасындағы бір өлеңі, оның ұғымы туралы / Ғ. Есім // Абай. - 2006. - № 4. - Б. 15-16.
Есім, Ғ. Абайдың хакімдігі туралы / Ғ. Есім // Шәкәрім. - 2006. - № 4. - Б. 17-21.
Есім, Ғ. "Әрбір істі елдік ұғым тұрғысынан қарасақ" / Ғ. Есім // Түркістан . - 2007. - 19 сәуір. - Б. 4. - Философ ғалыммен ел, ұлт, халық ұғымдары төңірегінде сұхбат.
Есім, Ғ. "Қазақ" деген этнос емес, ол - ел / Ғ. Есім // Қазақстан - ZAMAN . - 2007. - 27 сәуір. - Б. 7 . - Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетің философия және политология факультетінің деканымен сұхбат.
Есім, Ғ. Жастар құлшынысының философиясы  / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2007. - 20 қазан. - Б. 1-2.
Есім, Ғ. Жаңаша ойлаудың символы  / Ғ. Есім // Ақиқат. - 2008. - № 10. - Б. 22-30.
Есім, Ғ. "Жұлдыз" журналының жаңа жылдық сауалнамасы: өткен жылға өкпеңіз бар ма? / Ғ. Есім // Жұлдыз. - 2007. - № 1. - Б. 129-130.
Есім, Ғ. Шәкәрімнің бес сауалы. Төртінші сауал : "Ең жақсы адам не қылған кісі?" / Ғ. Есім // Мәдени мұра = Культурное наследие. - 2008. - № 5/6. - Б. 50-55.
Есім, Ғ. Акме-қоғамға аяқ басу - адамзат қажеттілігінен туындап отыр / Ғ. Есім // Қазақстан - ZAMAN . - 2009. - 30 сәуір. - Б. 8 . - ҚР Парламент Сенатының депутаты мен "Қазақстан-ZAMAN" газетінің Бас директоры А.Алаяздың арасындағы болған қоғам төңірегіндегі сұхбаттан.
Есім, Ғ. Қазақ болу - ренессанстық идея / Ғ. Есім // Түркістан. - 2009. - 28 мамыр. - Б. 1-2. - Қазақ хандығының құрылған күнін белгіле туралы сенатор, академиктің пікірі.
Есім, Ғ. Астана - акме-қоғам символы  / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2009. - 30 маусым. - Б. 5.
Есім, Ғ. "Бесінші жол" - елдік рух философиясы: [дағдарысты еңсеру] / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2009. - 21 қазан. - Б. 3.
Есім, Ғ. Жарылыс басы-қозғалыс  / Ғ. Есім // Шәкәрім. - 2009. - № 1. - Б. 37-41.
Есім, Ғ. Сағат туралы сыр: әдебиет сыншысы Сағат Әшімбаев либералдық рухани қозғалыстың басы еді / Ғ. Есім // Жалын. - 2009. - № 4. - Б. 23-24.
Есім, Ғ. Акме-қоғам - "Нұқ кемесі": [Елбасының "Дағдарыстан шығудың кілті" мақаласы туралы] / Ғ. Есім // Ақиқат. - 2009. - № 9. - Б. 4-12; № 10. - Б. 13-18.
Есім, Ғ. Тұлға философиясы: елімен етене Елбасы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2010. - 14 мамыр. - Б. 1, 5.
Есім, Ғ. Елбасының ең ерекше еңбегі  / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2010. - 1 желтоқсан. - Б. 5.
Есім, Ғ. Этнос мәдениеті / Ғ. Есім // Мирас. - 2010. - № 2. - Б. 71-74.
Есім, Ғ. Абайдың хакімдігі телегей-теңіз / Ғ. Есім // Жұлдыздар отбасы. - 2010. - № 5. - Б. 34-37.

2011-...

Есім, Ғ. Өр Алтайдың өрені : [жазушы Әлібек Асқаровтың шығармашылығы жайында] / Ғ. Есім; әңг. Қ. Ергөбек // Егемен Қазақстан. - 2011. - 22 қаңтар. - Б. 6.
Есім, Ғ. 2007 : 2007 жылғы еліміздегі болған саяси және тарихи деректер / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2011. - 24 тамыз. - Б. 2.
Есім, Ғ. Қазақ елі - атамекен ренессансы/ Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2011. - 24 қараша. - Б . 3. - Ел, Би, Сарайшық билігі үлгісі, Ер Едігенің ұстанымы, Шыңғысхан билігі, орыс отаршылдығы, қазіргі заманғы бәсекеге қабілетті мемлекет пен Тұлға, ұлттық идея туралы.
Есім, Ғ. Айтматов - әлем тұтастығын сезіне алған қаламгер: жазушы Ш. Айтматов шығармашылығы жайында естелік сұхбат / Ғ. Есім // Аңыз адам. - 2011. - № 11. - Б. 36-37.
Есім, Ғ. Келін: қазақ келіндерінің қасиеті туралы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2012 . - 21 наурыз. - Б. 9.
Оқу орнындағы кездесу: Парламент Сенатының депутаты Ғ. Есім Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының оқытушылары мен студенттерімен кездесті // Егемен Қазақстан. - 2012. - 6 қазан. - Б. 6.
Есім, Ғ. Әлемдік тұлға/ Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2012. - 1 желтоқсан. - Б. 10. - Тұңғыш Президент күніне орай ҚР Парламенті Сенатының депутаты Ғ. Есіммен сұхбат.
Есім, Ғ. Халқымыз сұңқардай биікке ұшады деп сенемін: М. Қасымбековтың "Елін сүйген, елі сүйген Елбасы" кітабы жайында / Ғ. Есім // Тіл. - 2012. - № 2/3. - Б. 12-13.
Есім, Ғ. Ленин Ататүрікті өз жағына тартқысы келді / Ғ. Есім // Аңыз адам. - 2012. - № 3. - Б. 46. - Түркия Республикасының тұңғыш президенті М. Ататүріктің Ресеймен қарым - қатынасы жайында сұхбат.
Есім, Ғ. Оноре де Бальзак  / Ғ. Есім // Әлем әдебиеті. - 2012. - № 4. - Б. 197-213.
Есім, Ғ. Абай мен Омар Хайям - шығыс поэзиясының қос ағысы / Ғ. Есім // Аңыз адам . - 2012. - № 6. - Б. 41. - Шығыс ақыны О. Хайям мен ақын А. Құнанбаевтың философиялық көзқарасы, шығармашылық үндестігі жайында сұхбат.
Есім, Ғ. Қазақ елі – Атамекен ренессансы / Ғ. Есім // Түркі дүниесі [альманах] = TURKIC WORLD : ALMANAC. - Астана : Фолиант, 2012. - Б. 114-121.
Есім, Ғ. Ел ерлігі - бірлігі  / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2013. - 8 ақпан. - Б. 2. - ҚР Президенті Н. Назарбаевтың "Қазақстан-2050" Стратегиясы инновациялық ізденіс екендігі жайлы ой толғайды.
Есімов (Есім), Ғ. Опера - сонау сақ дәуірінен келе жатқан қазақ халқының қанында бар өнер / Ғ. Есімов // Аңыз адам. - 2012. - № 10. - Б. 40-41. - Қазақ опера өнері және әнші К. Байсейітова жайында сұхбат.
Есім, Ғ. Жаңа қала философиясы / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан . - 2013. - 6 шілде. - Б. 7. - ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Жаңа қала идеясы туралы.
Есім, Ғ. Данышпан Абай өз ойына өріс бере білгендіктен хакім дәрежесіне көтерілді  / Ғ. Есім // Дидар. - 2013. - 8 тамыз. - Б. 8.
Есім, Ғ. Қазақ елі: пән және бағдарлама: білім және ғылым министрлігінің назарына / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан . - 2013. - 24 қыркүйек. - Б. 5. - Білім саласына биылдан бастап енгізіліп отырған "Қазақ елі" пәні жайлы.
Есім, Ғ. Менің жолым - Абай жолы / Ғ. Есім; әңг. Д. Сейсенұлы // Егемен Қазақстан. - 2013. - 12 желтоқсан. - Б. 7. - Философ-ғалыммен сұхбат.
Есім, Ғ. Инновациялық ойлау жүйесі / Ғ. Есім // ҚазҰУ Хабаршысы. Философия сериясы. Мәдениеттану сериясы. Саясаттану сериясы = Вестник КазНУ. Серия Философия. Серия Культурология. Серия Политология. - 2013. - № 2. - Б. 3-8.
Есім, Ғ. Қазақстан - 2050 - инновациялық ойлау жүйесі  / Ғ. Есім // Ақиқат. - 2013. - № 4. - Б. 4-9.
Есім, Ғ. Жаңа қала философиясы: Астана - 15 / Ғ. Есім // Ақиқат. - 2013. - № 8. - 11-18 бет.
Есім, Ғ. Абай хәкім / Ғ. Есім // Абай (Ибраhим) Құнанбайұлы / Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі, М. О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. - Алматы : Әдебиет әлемі, 2013. - Б. 352-375.
Есім, Ғ. Индонезия: аңыз бен ақиқат елі / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2014. - 13 тамыз. - Б. 6.
Есім, Ғ. Көп уақытымды өтірікке кетіріп алдым: философ-ғалыммен сұхбат / Ғ. Есім; әңг. Н.   Бай-Сақ // Жұлдыздар отбасы. - 2015. - № 12. - Б. 9-11.
Есім, Ғ. Мінез философиясы / Ғ. Есім // Досжан, Д. Тарланбоз: эсселер, пікірлер, зерттеу / Д. Досжан. - Алматы : Каратау КБ ЖШС : Дәстүр, 2015. - 480 б.
Есім, Ғ. Басты мақсат - балаға білім беру: жаңадан енгізілген бірыңғай мектеп формасына қатысты ғалыммен сұхбат / Ғ. Есім; әңг. Б. Жасұлан // Айқын. - 2016. - 1 сәуір. - Б. 15.
Есім, Ғ. Ұлт бірлігінің негізі - біртектілік: академиктің біртектілік, біртұтастық туралы айтқаны / Ғ. Есім // Айқын. - 2016. - 19 сәуір. - Б. 2.
Есім, Ғ. Жер шетелдіктерге сатылмайды, сатылуға тиісті емес: ауыл шаруашылығы жерлерін жекеменшікке және жалға беру мәселелері жайында пікір / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2016.- 29 сәуір. - Б. 1.
Есім, Ғ. Наурыз мейрамы / Ғ. Есім // Дәстүр. - 2016. - № 2. - Б. 2-3.
Есім, Ғарифолла. Хакімнің сөзі-ақылдың көзі : [Абай күніне орай мақала] / Ғ. Есім . // Егемен Қазақстан. - 2024. - 10 тамыз (N154). - Б. 4


***

Есим, Г. "Для молодых я свой рождаю стих...": о переводах Абая, его переводческом наследии / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2007. - 10 августа. - С. 7.
Есим, Г. Феномен казахской философии: об Асане Кайгы / Г. Есим // Мысль. - 2007. - № 5. - С. 45-49.
Есимов (Есим), Г. У каждой вершины своя высота: о Президенте РК Н. Назарбаеве / Г. Есимов // Казахстанская правда. - 2012. - 6 июля. - С. 2.  
Есим, Г. Философия Коркыта как основа культуры тюркских народов / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2012. - 24 августа. - С. 26.
Есим, Г. Белый стих - земля белых лебедей: роман – эссе / Г. Есим // Нива. - 2012. - № 8. - С. 3-54.
Есим, Г. Сны цивилизации: об Абае и Шакариме / Г. Есим // Мәдени мұра = Культурное наследие. - 2012. - № 2. - С. 9-10.
Есим, Г. Социализм: роман / Г. Есим // Простор. - 2013. - № 5. - С. 18-63; № 6. - С. 45-84.
Есим, Г. Место средоточия святынь: о значении названия горы Улытау / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2014. - 2 октября. - С. 6.
Есим, Г. По пути стабильности и толерантности: о религиозной ситуации в Казахстане / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2014. - 13 ноября. - С. 8.
Есим, Г. (Академик) Метафизическая лексика Абая / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2011 - 10 августа. - С. 6.
Есим, Г. Земля иностранцам не продается и не будет продаваться: о новых нормах земельного законодательства / Г. Есим // Казахстанская правда. - 2016. - 29 апреля. - С. 1, 4-5.

 

 Эсселер – Эссе

 

Есім, Ғ. Эсселер : Торғай; Үшінші субстанция; Нүкте; Ғашықтық; Күнә; Өзге; Жаман адам кім? Ақ жауын; Мұсылман қыз; Жар жағасы; Бөгде сезім  / Ғ. Есім // Жұлдыз. - 2007. - № 4. - Б. 187-200.
Есім, Ғ. Немере: эссе / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2012.- 4 қаңтар. - Б. 6.
Есім, Ғ. Ата: эссе / Есім Ғ. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 30 сәуір. - Б. 13. - Автор мақалада атасынан естіген қазақ ауылдарындағы көрегендік, кемеңгерлікті баяндайды.
Есім, Ғ. Ұлытау - ұлықтау ордасы: эссе / Ғ. Есім // Егемен Қазақстан. - 2014. - 9 қыркүйек. - Б. 4 . - Ұлытау аталуының тарихи мәні туралы көзқарас.

 

Романдар – Романы

 

Есім, Ғ. Социализм: күнә және кінә туралы роман / Ғ. Есім // Таң-Шолпан. - 2011. - № 3. - Б. 32-93.
Есім, Ғ. Ақ өлең - аққулы мекен: роман-эссе / Ғ. Есім // Жұлдыз. - 2012. - № 6. - Б. 9-60.

 

 Ғ. Есімның (Есімовтың) қатысуымен шыққан кітаптар
Книги, вышедшие при участии Г. Есима (Есимова)

 

Ерлан Мұхтарұлы Арын = Ерлан Мұхтарұлы Арын = Yerlan Mukhtaruly Aryn : библиографиялық көрсеткіш / Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі, С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті; ред. Ғ. Есім; құраст. Р. С. Арын. - Павлодар : ЭКО, 2011. - 370 б.
Основы религиоведения: учебник для 9 класса общеобразовательных школ с русским языком обучения / Г. Есим, А. П. Абуов, К. К. Бегалинова, Е. М. Смагулов. - Алматы : Білім, 2010. - 310 с. - Библиогр.: с. 297-300.
Основы религиоведения: учебник для 9 класса общеобразовательных школ с русским языком обучения / Г. Есим [и др.]. - Алматы : Білім, 2011. - 296 с.

 Ғ. Есім (Есімов) туралы әдебиет
Литература об Есиме (Есимове) Г.
 Кітаптар - Книги

Қазақ әдебиеті: энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна Ltd. ЖШС, 2005. - Есім Ғарифолла: б. 194.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / құраст. С. Қамшыгер; Қ. Жұмашева. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - Есім Ғарифолла: б. 148.
Шығыс Қазақстан Облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Есім Ғарифолла: б. 335.

***

Литература Казахстана: энциклопедический справочник. - Алматы: Аруна, 2010. -Есим Гарифолла: с. 170.

Мақалалар - Статьи

Сейсенұлы, Д. Ақарыспен тілдескен,Абаймен сырласқан: [ғалым-философ Ғарифолла Есімов (Есім) туралы бірер сөз] / Д. Сейсенұлы // Егемен Қазақстан. - 1997. - 6 мамыр.
Смайылұлы, А. Мақтан тұтар жерлесіміз: [белгілі абайтанушы Ғ. Есім - 50 жаста] / А. Смайылұлы // Дидар. - 1998. - 14 сәуір.
Абайтанушы философ: [Ғ. Есім туралы]// Семей таңы. - 2003. - 18-24 шілде. - Б. 4, 12.
Сәбит, М. Ұлттық ойлау көкжиегі: [Ғ. Есім туралы] / М. Сәбит // Егемен Қазақстан. - 2003. - 5 тамыз. - Б. 3.
Бұлұтай, М. Сана әлемінің көріністері: белгілі философ-ғалым Ғ. Есімнің еңбектері жөнінде толғаныс / М. Бұлұтай // Қазақстан - ZAMAN. - 2003. - 5 қыркүйек. - Б. 4.
Мұсаева, Н. Қазақ философиясының көкжиектері: философ, жазушы - публицист Ғарифолла Есім шығармашылығы туралы ой-түйіндер / Н. Мұсаева // Түркістан. - 2003. - 18 қыркүйек. - Б. 7.
Сыдықов, Т. Талант тағылымы: зерттеулер, портреттер / Т. Сыдықов. - Алматы : Арыс, 2005. - 248 б. - Санадағы жазулар : Ғ. Есім туралы: б. 201-216.
Еспенбетов, А. Сегіз қырлы бір сырлы: Ғ. Есім туралы / А. Еспенбетов // Семей таңы. - 2007. - 3 мамыр. - Б. 4.
Әбдезұлы, Қ. Даналық антологиясы: [Ғ. Есім туралы] / Қ. Әбдезұлы // Егемен Қазақстан. - 2007. - 4 мамыр. - Б. 7.
Нұрышева, Г. Ұлттық ойлау көкжиегі: [Ғ. Есім туралы] / Г. Нұрышева // Дидар. - 2007. - 5 мамыр. - Б. 2.
Борантай, Ш. Б. Өнегелі ұстаз: [Ғ. Есім туралы] / Ш. Б. Борантай // Педагогика және өнер = Педагогика и искусство. - 2008. - № 1. - Б. 3-5.
Әбдезұлы, Қ. Таным көкжиегі / Қ. Әбдезұлы. - Алматы : Арыс, 2009. - Ғарифолла Есімнің философиялық прозасы: б. 172-183.
Әбдезұлы, Қ. Таным көкжиегі / Қ. Әбдезұлы. - Алматы : Арыс, 2010. - Ой мен сөздің құдіретті : [Ғ. Есім туралы]: б. 195-206.
Мұратханқызы, М. Кейінгінің обалына қалмау үшін жастарға ар білімін оқыту керек: [Ғ. Есім туралы] / М. Мұратханқызы // Ертіс өңірі. - 2013. - 17 сәуір. - Б. 7.
Құсайын, М. Ұлы мұрат - ортақ пікір алаңында: [соның ішінде Ғ. Есімнің пікірі бар] / М. Құсайын // Биылғы жолдау ерекше = "Қазақ елі" инновациялық ұғым : ҚазИГЗУ-де "мәңгілік ел" идеясы талқыланды / М. Құсайын // Семей таңы. - 2014. - 14 наурыз. - Б. 4.
Мырзаханов , А. Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы: [Ғ. Есім туралы] / А. Мырзаханов // Семей таңы. - 2014. - 21 қазан. - Б. 2.
Абдраман, Ш. "Ескендірдегі" ескерілмеген ақиқат: ғалым Ғарифолла Есімнің "Әркім білгенін айтса" (Қазақ әдебиеті, 14.03 2014 ж.) атты мақаласына орай / Ш. Абдраман // Қазақ әдебиеті. - 2015. - 19 - 25 маусым. - Б. 11.
Самрат, Ж. Толғанған жүрекке талдау: академик Ғарифолла Есімнің жаңадан жарық көрген "Жұлдызды Жұмекен" (Жалғыздық философиясы) атты кітабы туралы / Ж. Самрат // Егемен Қазақстан. - 2016. - 19 қаңтар. - Б. 8.

***

Теренсай, Г. Земля белых лебедей: о презентации книги Г. Есима "Белый стих - земля белых лебедей" / Г. Теренсай // Казахстанская правда. - 2012. - 17 ноября. - С. 10.
Шайхынова, А. К достижению новых горизонто: профессор Гарифолла Есим провел лекцию, посвященную Стратегии "Казахстан-2050" / А. Шайхынова // Вести Семей. - 2013. - 16 апреля. - С. 1.
Рысакова, Ш. Воспитать достойных граждан своей страны: [о Г. Есиме] / Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2014. - 14 марта. - С. 3.
Нокрабекова, З. В потоке времени /З.Нокрабекова // Казахстанская правда. - 2017.- 31 октября (№ 209). - 4. - В Национальной академической библиотеке открыт зал латинской графики "Латын әліпбиі залы".