Satpayev (Zeinov) A. Z.

Details

Last Updated on Friday, 05 January 2018 14:29

Satpayev (Zeinov) Abikey Zeinovich (1881-1937) - a prominent teacher, chairman of the Gubono in Semipalatinsk (now Semey), teacher of the Semipalatinsk Teachers' Seminary of the Omsk Labor Faculty, Frunze Pedagogical Institute, the first director of the Semipalatinsk Pedagogical College, a member of the national liberation movement "Alash Orda".

He was born in 1881 in the village of Shadra of Akkelin parish of Pavlodar district (now the K. I. Satpayev state farm of Bayanaul district of Pavlodar region). Member of the Communist Party since 1920

In 1908 he graduated from Semipalatinsk Teachers' Seminary (now M. Auezov Pedagogical College, Semey), majoring in Russian language and literature, history. In 1908-1910 he taught in the volosts of Pavlodar county, and in 1910-1917 he worked in the Pavlodar two-class Russian-Kazakh school.

In 1917, he took part in the First All-Kazakh Congress in Orenburg, was a delegate from the All-Muslim Union in Petrograd and was elected a candidate for deputy of Akmola and Semipalatinsk regions (now East Kazakhstan region) on behalf of the Alash party at the Constituent Assembly. In 1918-1920 he was a member of the Board of the Zemstvo of Semipalatinsk region (now East Kazakhstan region), head of the education department, member of the Union of Alashords of Semipalatinsk region (now East Kazakhstan Region) and served as the authorized Military Staff under the Alashord of the Siberian Provisional Government.

In 1920-1921 - Chairman of Gubono (Provincial Department of Public Education) and taught at the Semipalatinsk Teachers' Seminary (now M. Auezov Pedagogical College, Semey). In 1922-1927 - Director of the Semipalatinsk Pedagogical College. Until the end of 1927, he taught at the Omsk rabfak.

In the 1930s, he was persecuted by the NKVD because of his origin from a wealthy family, membership of the Alashorda movement, and also had the status of an influential teacher. Because of this, he moved to Kyrgyzstan, where he worked at the Bishkek Pedagogical Institute. He published articles on the problems of education in such publications as "Tan" ("Morning") and "Sana".

Arrested in 1937 for participating in the Alashordinsky movement, sentenced to death.

Literature about Satbaev A. 

Books 

Кереку - Баян кітапханасы  Рухнама Кітапта [Мәтін] : биография (автобиография). 12-кітап. Әбікей Сәтбаев. - Павлодар : С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті. - 2003. - 109 б.

Алаш. Алашорда [Мәтін] : энциклопедия / құраст.: Ғ. Әнес, С. Смағұлова. - Алматы : Арыс баспасы, 2009. - 544 б. – Сәтпаев Әбікей Зейінұлы: б. 285.

Қазақтың тәлімдік ойлар антологиясы [Мәтін] : 10 томдық. Т. 6 : Ұлттық тәлім-тәрбиелік ғылымдардың дамып, қалыптасу тарихынан : 1920-2000 жылдар. - Алматы : Сөздік - Cловарь, 2009. - 400 б.

Әлемдік педагогикалық ой-сана [Мәтін] : 10 томдық / Қазақстан Республикасының байланыс және ақпарат министрлігі, Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі, Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру академиясы. Т. 10 : XV-XX ғғ. қазақ ойшыл оқымыстыларының тәлім-тәрбие туралы ой-пікірлері. - Алматы : Таймас, 2010. - 400 б.

Алаштың білім ордасы [Мәтін] / бас ред: Ш. А. Жанаева. - Семей : Тенгри, 2013. - 293 б.

Тілешов, Е. Алаш қозғалысы [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық / Е. Тілешов, Д. Қамзабекұлы. – Алматы : Сардар, 2014. – 528 б. – Сәтпаев Әбікей Зейінұлы: б. 357-358.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін]: энциклопедия. – Алматы : Қазақ энциклопедиясы. - 2014. – Сәтбаев Әбікей Зейінұлы: б. 673.

Articles

Садыкова, К. Ж. Әбікей Зейінұлы Сәтбаев [Мәтін] / К. Ж. Садыкова, А. М. Садыкова // Ғылыми журнал С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті. - 2004. - № 1. – Б. 32-42.

Жақсыбаев, С. Есімі ел есінде [Мәтін] : [Ә. Сәтбаев туралы] / С. Жақсыбаев // Сарыарқа самалы. - 2008. - 19 ақпан. - С. 5.

Жанаева, Ш. А. Семейдің мұғалімдер семинариясы және Сәтбаевтар әулетінің үш өқілі / Ш. А. Жанаева // Қазақ әдебиеті. - 2009. -10-16 сәүір. - Б. 10.

Утюбаев, Е. Ш. Әбікей Зуйінұлы Сәтбаевтың өмірі мен қызметі/ Е. Ш. Утюбаев // Арнайы басылым Қазақстан педагогикалық хабаршысы "Мәшһүр-Жүсіп мұрасы : таным және тағылым" атты халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның материалдар жинағы. - 2009. - № 2. – Б. 192-198.

Мұзафаров, Б. Н. Әбікей Сәтбаев аса көрнекті ұстаз-ағартушы [Мәтін] / Б. Н. Мұзафаров, Е. К. Рахимов // Академик Қ. И. Сәтбаевтың 110-жылдығына арналған "Ғылым және білім : іргелі негіздері, технологиялары және инновациялары" атты халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары. Т. 2. - Павлодар : ПМПИ, 2009. - Б. 102-106.

Сәтбаев Әбікей – Алашорданың Семей облыстық комитетінің мүшес // Восточная Алашорда. Сборник документов. Составители Е.Б. Сыдыков и др. - Семей, 2010. - 425 с. - Сатбаев Абикей: с. 54,97.

Садыкова, К. Әбікей Сәтбаев - ұстаздардың ұстазы [Мәтін] / К. Садыкова // "ІХ Седельников оқулары. Көптілділік : қазіргі хал-ахуалы және болашағы" атты халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары. Т. 1. – Павлодар : ПМПИ, 2011. - Б. 309- 315.

Хамитова, М. А. Қазақ зиялылары және ұлттық рухани көзқарастар табиғаты [Мәтін] / М. А. Хамитова // Отан тарихы. - 2015. - № 3. - Б. 100-109.

Internet links

Сатпаев Абикей Зеинович [Электронный ресурс] : [биография] //bibliotekar.kz – Казахская библиотека : сайт. – Режим доступа : http://bibliotekar.kz/svet-ochaga-shamshijabanu-satpaeva/satpaev-abikei-zeinovich.html (09.02.2017)

Просветители казахской земли - Муса Шорманов и Абикей Сатпаев [Электронный ресурс] : [биография] // ПАВЛОДАРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ИНСТИТУТ : сайт. – Режим доступа : http://www.ppi.kz/pedagogi-prosvetiteli (09.02.2017)

Алаш партиясыныңқұрылуы мен мақсаты [Электрондық ресурс] : [Ә. Сәтбаев туралы ақпараты бар] //Bigox.kz : сайт. – Режим доступа : http://bigox.kz/alash-partiyasynyn-kuryluy-men-maksaty/ (09.02.2017)

Әбікей Сәтпаев [Электрондық ресурс] : [өмірбаян] // Уикипедия – ашық энциклопедиясы : сайт. – Режим доступа : https://kk.wikipedia.org/wiki/Әбікей_Сәтпаев (09.02.2017)