Marsekov R. M.

Details

Last Updated on Tuesday, 17 May 2022 16:58

Marsekov Rayymzhan Marsekovich (1877-1937) was a prominent statesman and politician, a member of the Alash movement, a lawyer, and a publicist.

He was born in 1879 in Ayyrtau parish of Ust-Kamenogorsk district of Semipalatinsk province (now Ulansky district of East Kazakhstan region). He graduated from the district Russian-Kazakh school in Ust-Kamenogorsk, the classical gymnasium in Omsk. In 1897-1902 he studied at the Faculty of Law of the Imperial University in St. Petersburg. During his student years, Raimzhan Marsekov took an active part in political life, for which he was taken under the supervision of the gendarmerie in 1899.. During his studies, Marsekov often published his articles in the newspaper "Dala Ualayaty" (1899-1900). After graduating from university, Marsekov is at the center of political events.

Before the Revolution of 1917 Raimzhan Marsekov works in the Semipalatinsk District Court (1902-1908), in the Judicial Chamber of Omsk (1908-1912). He was an active member of the Semipalatinsk Department of the West Siberian Department of the Russian Geographical Society in the period from 1902 to 1911, which was opened on April 13, 1902 in Semipalatinsk (now Semey).

In 1917 he joined the Alash party. He was elected chairman of the Semipalatinsk Regional Committee of Kazakhs and a member of the regional executive Committee of the Provisional Government. Raimzhan Marsekov is one of the organizers of the Semipalatinsk Regional Congress of Kazakhs (April-May 1917), where he was elected a delegate from the Alash party to the All-Russian Constituent Assembly.

Raimzhan Marsekov is often published in the newspapers "Kazakh" (1914-1916), "Saryarka" (1917-1919), "Alash" (1917) and the magazine "Aikap" (1911-1913), on the pages of which representatives of the Kazakh intelligentsia of the XX century expressed their advanced views. Marsekov took part in the organization of the newspaper "Saryarka" in Semipalatinsk (now Semey) and was one of its first editors in (1917-1919).

Starting from April 14, 1919, he served as chairman of the Semipalatinsk regional Administration of the Zemstvo.

In the early years of the civil war in Kazakhstan, Marsekov actively took up the creation of national regiments in Semirechye to organize resistance to the Bolsheviks, motivating his activities by the danger posed by the Bolsheviks to the population of the republic. After the dissolution of the government of Alashorda, the declaration of Kazakh autonomy, from 1920 to June 1922, he worked as an inspector in the information and organizational department of the Semipalatinsk provincial Executive Committee. However, since that time, Raimzhan Marsekov has been removed from public and political life and subjected to persecution.

In 1922, he was forced to immigrate to China. But on the territory of China, he was constantly persecuted for participating in the national liberation movement of the Kazakhs. The exact date of Marsekov's death is unknown. According to his memoirs, he was arrested in 1937.

 

 

 The works of R. Mursekov

 

Мәрсеков, Р. Қазақ қайда бара жатыр?[Мәтін] / Р. Мәрсеков; [жауап. ред. Х. М. Әбжанов; құраст.: С. О. Смағұлова, А. М. Жұмабаева]. - Алматы : Елтаным, 2013. - 302 б.

Мәрсеков, Р. Қазақ қайда бара жатыр? = Что ожидает казахов? [Мәтін] / Р. Мәрсеков, [жауап. ред. Х. М. Әбжанов ; құраст.: С. О. Смағұлова, А. М. Жұмабаева] - 2-бас. - Алматы : Центр Азии, 2014. - 367 б.

Мәрсеков, Р. Көлбайдың сөзiнен шындық табылар ма екен [Мәтін] / Р. Мәрсеков // Қазақ. - 1915. - 21 июнь (№ 137).

Мәрсеков, Р. Қазақ әдебиеті жайынан [Мәтін] / Р. Мәрсеков // Шәкәрiм әлемi. - 2007. - № 4. - Б. 14-17.

 

Literature by R. Marsekova

 

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Мәрсеков Райымжан: б. 526.

Өзбекұлы, С. ХVІІ ғасырдың соңы- XX ғасырдың бас кезеңінде Қазақстандағы саяси- құқықтық ой-пікірдің тарихы және қайраткерлері [Мәтін] : автореферат / С. Өзбекұлы. - Алматы, 1997. - 52 б.

Өзбекұлы, С. Арыстары Алаштың [Мәтін] : тарихи очерктер / С. Өзбекұлы. - Алматы : Жеті жарғы, 1998. - 192 б.

Қазыбек, Н. Тасада қалған тарландар [Мәтін] : танымдық мақалалар / Н. Қазыбек. - Алматы : Білім, 2003. - 76 б.

Қазақстан [Мәтін] : ұлттық энциклопедия. 6 том. - Алматы, 2004. - 427 б. - Мәрсеков Р.

Қамзабекұлы, Д. Алаштың рухани тұғыры [Мәтін] : ғылыми зерттеу / Д. Қамзабекұлы. - Алматы : Ел шежіре, 2008. - 357 б.

Қапанов, Б. Нәрін, дарын, бәрін берген - туған жер [Мәтін] : очерктер / Б. Қапанов. - Өскемен : Рекламный Дайджест, 2008. - 703 б.

Алаш. Алашорда [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Арыс, 2009. - 544 б. - Мәрсеков Райымжан: б. 239.

Қазыбекұлы, Н. Ағалардан қалған із [Мәтін] / Н. Қазыбекұлы. - Алматы : Қазығұрт, 2011. - 376 б.

Дулатбеков, Н. Алаш ардақтылары : Санкт -Петербург іздері [Мәтін] / Н. Дулатбеков. - Қарағанды : Болашақ-баспа, 2012. - 188 б.

Дулатбеков, Н. Алаш ардақтылары : Санкт-Петербург іздері [Мәтін] / Н. Дулатбеков. - Алматы : Таймас, 2013. - 238 б.

Сыдықов, М. Қ. Терістаңбалы шежіресі [Мәтін] : тоғыз таңбалы найман / М. Қ. Сыдықов. - Павлодар : Сытин, 2013. - 694 б.

***

Кашляк, В. Семипалатинск  [Текст] : их именами названы… / В. Кашляк. -Семипалатинск, 2006. -  Марсеков Р.: с. 307-308.

История Казахстана [Текст] : энциклопедический справочник. - Алматы : Аруна, 2010. - 630 с.

Жанбосинова, А. С.Краткая энциклопедия истории Алаш и Алаш орда [Текст] / А. С. Жанбосинова. - Усть-Каменогорск : Берель, 2013. - 204 с.

Дулатбеков, Н. Деятели Алаша: Санкт-Петербургские страницы [Текст] / Н. Дулатбеков. - Алматы : [б. и.], 2015. - 182 с.

Деятельность ссыльных революционеров-демократов в конце 19 - начале 20 веков [Текст] : на примере г. Семей / Универсальная научная библиотека им. Абая г. Семей, 2008. - 41 с.

 

Articles 

 

Өзбекұлы, С. ХVІІ ғасырдың соңы- XX ғасырдың бас кезеңінде Қазақстандағы саяси- құқықтық ой-пікірдің тарихы және қайраткерлері [Мәтін] : Автореферат / С.Өзбекұлы, 1997. - 52 б.

Өзбекұлы, С. Арыстары Алаштың [Мәтін] : Тарихи очерктер / С. Өзбекұлы, 1998. - 192 б.

Әлина, Р. Райымжан Мәрсеков – алыстағы жылдардың қасіретті тағдыры : (адвокат) [Мәтін] / Р. Әлина // Дидар. - 1999. - 10 шілде. - Б. 2.

Егізбай, Қ. К . Тағлым [Электрондық ресурс] : [Қаракерей ұрпақтарының даңқты тұлғалары туралы тарихи деректер] / К. Е. Қарпық, 2001. - 335б. с.

Қазыбек, Н. Тасада қалған тарландар [Мәтін] : Танымдық мақалалар / Н.Қазыбек, 2003. - 76 б.

Қамзабекұлы, Д. Алаштың рухани тұғыры [Мәтін] : ғылыми зерттеу / Д. Қамзабекұлы, 2008. - 357 б

Қапанов, Б. Нәрін, дарын, бәрін берген - туған жер [Мәтін] : очерктер / Б. Қапанов, 2008. - 703 б.

Қазыбекұлы, Н. Ағалардан қалған із [Мәтін] / Н. Қазыбекұлы, 2011. - 376 б.

Дулатбеков, Н. Алаш ардақтылары : Санкт -Петербург іздері [Мәтін] / Н. Дулатбеков, 2012. - 188 б.

Сыдықов, М. Қ. Терістаңбалы шежіресі [Мәтін] : тоғыз таңбалы найман / М. Қ. Сыдықов, 2013. - 694 б.

Алаш қозғалысы [Мәтін] : балаларға арналған анықтамалық, 2017. - 152 б.

***

Мухамеджанов, А. "Враг народа" горячо любящий свой народ [Текст] / А. Мухамеджанов // Семипалатинские вести. - 2003. - №11. - С. 4.

Азмухамбетов, Е. Дом Жуниса Татанова [Текст] : 90 лет движению "Алаш" / Е. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2008. - 6 ноября. - С. 6.

Абылкасимова, А. Мы не должны быть на задворках власти [Текст] / А. Абылкасимова // Спектр. - 2014. - 28 мая. - С. 8.

Мырзаханов, А. На благо науки [Текст] / А. Мырзаханов, Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2015. - 6 января. - С. 3.

Активные деятели движения [Текст] // Вести Семей. - 2017. - 26 мая. - С. 5.

 

Internet links 

 

Ұлт жанашыры Райымжан Мәрсеков хақында  [Электронды ресурс] : [өмірбаян] // Ана тілі. Ұлт газеті : сайт. – Режим доступа :http://anatili.kazgazeta.kz/?p=8050(02.02.2017)

ШЫҒЫС ТҮРКІСТАН ҺӘМ «АЛАШ ҚОЗҒАЛЫСЫ» ИДЕЯСЫ [Электронды ресурс] : [Р. Мәрсеков туралы] // e-history.kz : сайт. – Режим доступа :  http://e-history.kz/kz/publications/view/1549(02.02.2017)

Райымжан Мәрсеков [Электронды ресурс] : [өмірбаян] : [видео] // e-history.kz : сайт. – Режим доступа :  http://e-history.kz/ru/video/view/270(02.02.2017)

Райымжан Мәрсекұлы Мәрсеков [Электронды ресурс] : [өмірбаян] // Уикипедия — ашық энциклопедиясы : сайт. – Режим доступа : https://kk.wikipedia.org/wiki/Райымжан_Мәрсекұлы_Мәрсеков (02.02.2017)

Райымжан Мәрсеков [Электронды ресурс] : [өмірбаян] // el.kz : сайт. – Режим доступа : http://el.kz/m/articles/view/content-18978 (02.02.2017)

Шығыс Түркістан һәм «Алаш қозғалысы» идеясы [Электронды ресурс] : [Р. Мәрсеков туралы] // qasym.kz әдеби-танымдық портал : сайт. – Режим доступа : http://qasym.kz/shygys-turkistan-am-alash-kozgalysy-ideyasy/ (02.02.2017)