Сақатов М. С.
- Жаңартылды 22.02.2022 16:53
Сақатов Марат Сайдешұлы (1947-2000) - режиссер, «Тамаша» театр комедиясының негізін қалаушы, сатирик.
1947 жылы 27 тамызда Шығыс Қазақстан облысы, Күршім ауданы (бұрынғы Марқакөл), Ақбұлақ (Горный) ауылында дүниеге келген. Ол 1966 жылы Боран ауылының орта мектебін бітіріп, 1970 жылға дейін Ішкі істер министрлігінде қызмет еткен. Мараттың туа біткен таланты мектеп жасынан басталған. Көп ұзамай Аудандық мәдениет бөлімінің бастығы Зейнолда Омаров пен драма театрының директоры Ораз Кәкеевтің қолдауымен Мараттың мәдениет саласындағы өмірі басталды. Алғашқы шығармашылық жылдары Марат Марқакөл мәдениеті саласының майталмандары Е. Тұрабаев, Нығматуллин, Ораз Кәкеев, замандастары Т. Әбедімов, А.Отарбаев, Ш. Есетов, М. Шідеринов, Н. Кемешевпен басталған. Ол әйелі Айтжамалмен бірге драма театрының режиссері Ораз Какеевтің қойылымдарында көптеген рөлдерді сомдайды. Марқакөл аудандық мәдениет бөлімінде жұмыс істеген жылдары оның шеберлігі шыңдалып, актерлік және режиссерлік таланттары ашылады.
1975 жылы Ораз Какеев ауданнан кеткеннен кейін Марат Сақатов драма театрының директоры болады. Екі жыл Марқакөл халық драма театрының режиссері болып жұмыс істеп: «Қозы Көрпеш - Баян Сұлу», «Отелло», «Жоғалған дос», «Дала гүлі», «Абай», «Ақан сері – Ақтоқты» және т.б. спектакльдерін қойды. 1972 жылы Марат Щукин атындағы Мәскеу Жоғары театр училищесінің режиссерлік факультетіне түсіп, 1976 жылы үздік бітірді. Ол дипломдық жұмысына С. Жүнісовтің «Өлім мен Ажар» драмасын таңдап, Мәскеуден келген комиссия басшысы Осакинаның жоғары бағасына ие болады. 1980-1982 жылдары Марқакөл ауданының мәдениет бөлімінің меңгерушісі болып жұмыс істейді. Марат Зайдешұлының «Тамаша» Марқакөл театрының қалыптасуы мен нығаюына қосқан үлесі де маңызды.
Ол сатиралық көріністердің сценарийлерін жазып, көрермендерді шебер орындаушы ретінде күлдіре білген. Марат Сақатов сонымен қатар Ұлттық ағарту театрына, «Сәуле» ұлттық театрына және «Марқакөл» ұлттық халық аспаптар оркестріне қатысады. Кейін Марат Сайдешұлы Өскемен мәдени ағарту училищесінің оқытушысы, Семей облыстық драма театрының директоры болып жұмыс істейді. 1987 жылы Алматыға көшіп келіп, Қазақ телевизиясының редакторы қызметін атқарады. 1990 жылдан бастап өмірінің соңына дейін «Тамаша», «Бауыржан-шоу» ойын-сауық бағдарламаларының режиссері болып, танымал әртістермен бірлесіп жұмыс істейді. Оның ағасы Омаров Зейнолда мен сүйікті әйелі Айтжамал Маратқа әрқашан өз өнерін дамытуға қолдау көрсетті. Мараттың бірнеше кітаптарда жарияланған әзілдерін әлі күнге дейін танымал суретшілер қолданады. Марат Сайдешұлының күрделі қойылымдардағы еңбекқорлығы мен батылдығы-өскелең ұрпақ үшін тамаша үлгі.
Марат Сақатов 2000 жылы 1 наурызда Алматы қаласында қайтыс болады.
М. Сақатовтың мақалалары мен жарияланымдары
Статьи и публикации М. Сакатова
Сакатов, М.Вышли мы все из "Тамаши" : [Беседа с гл.режиссером "Бауржан-шоу",земляком курчумцев .] / М. Сакатов - Текст // Рудный Алтай. - 1998. - 15 дек. -.
М. Сақатов туралы кітаптар
Книги о М. Сакатове
Кемешев, Н. Өмірім-өлеңім / Н. Кемешев. - Өскемен : [б. и.], 2007. - 360 б.-Б. 46-47.
М. Сақатов туралы мерзімді басылым беттерінде жарық көрген мақалалар
Публикации о жизни и творчестве М. Сакатова
Досқараева М. Сахна сатирасының сұр жебесі [Мәтін] / М. Досқараева // Дидар. - 2007. - 19 шілде.- Б.4.
"Оның дипломы жүрегінде еді.." [Мәтін] // Жас алаш. - 2007. - 10 шілде. - Б. 4.
Сақатов, А. Өнердің қиындығын әкеммен бірге көріп өстім [Мәтін] / А. Сақатов // Дидар. - 2013. - 22 ақпан.- б.8.
Ерқасов, К. Көрермендерін күлкіге кенелтіп кетті [Мәтін] : [Марқа өңірінің өнер тарландары туралы] / К. Ерқасов // Дидар. - 2015. - 10 сәуір.- Б.18-19.
Ол тамаша сатирик еді [Мәтін] : биылғы шілдеде Марат Сақатовтың туғанына 70 жыл толды. Соған орай әріптестерінің, ұлының естелігі жарияланып отыр // Дидар. - 2017. - 20 шілде.- Б.29
Ол тамаша сатирик еді [Мәтін] : [сатира саңлағы, жерлесіміз Марат Сақатов туралы бір топ естеліктер ] // Дидар. - 2017. - 20 шілде.- Б.29.
Үркіншінов, М. Сақатовты сағынып жүрмін [Мәтін] / М. Үркіншінов // Дидар. - 2019. - 4 маусым.- Б.6.
Сақатов, А. Өмірім мен өнердегі шамшырағым - әкем еді. [Мәтін] : [жерлесіміз Алмас Сақатовпен сұхбат] / А. Сақатов ; сұхбат: Б. Тайжігіт // Дидар. - 2021. - 12 тамыз.- Б.9.
Сақатов, А. "Жастармен санасу керек" [Мәтін] : Алмат Сақатов қай актердің талантын мойындайды? / А. Сақатов ; сұхбат: Б. Тайжігіт. // Устинка плюс. - 2021. - 26 тамыз.- Б.51.
