Қабанбай батыр

Жаңартылды 04.12.2025 08:55

Қожағұлұлы Қабанбай (1692-1781) - батыр.

Қожағұлұлы Қабанбай (1692-1781) – жоңғар басқыншыларына қарсы күресті ұйымдастырушылардың бірі, қазақтың біріккен қолының Бас қолбасшысы, жекпе-жекте жеңіліп көрмеген халық қаһарманы. Шыққан тегі Орта жүздің Найман тайпасының Қара- ракерей руынан, ел азаттығы жолында күрескен киелі батыр әулетінен. Оның атасы Мәмбет те, әкесі Қожағұл да, Қожағұлдың ағасы Күшік те өз заманының аты шыққан батырлары болған. Ел аузындағы әңгімелер дерегіне қарағанда Күшік батыр Еңсегей бойлы Ер Есімнің Ташкентті алатын соғысына қатысып, сол Тұрсын хан өлген жылы жамбасына улы найзаның ұшы тиіп, 25 жасында қайтыс болады.

Қабанбай батыр әйгілі «Ақтабан шұбырындыдан» кейінгі айтулы ірі шайқастардың бәріне қатысқан. «Хан батыры», «Дарабоз» деген атақтарға ие болған. Сан рет шайқас алдындағы жекпе-жекке шығып, бәрінде жаудың үміткер батырларын жер жастандырып, жауынгерлерін жеңіске рухтандырып отырған. Халқы оны «Қаракерей Қабанбай» деп ардақ тұтып, есімін жырға бөлеп, ұрпақтан ұрпаққа жеткізген. Абылай хан дәуіріндегі қазақтың ең соңғы әскери қақтығысы 1770 жылғы қазақ-қырғыз соғысы. Бұл – осы соғысқа қатысқан Қабанбай батырдың да ерлік жолының соңғы белесі.

Халық арасында Қаракерей Қабанбай батыр жөнінде аңыз -әңгімелер, жыр-дастандар өте көп. Бұған керісінше тарихи құжаттарда Қабанбай батырдың 1740-1762 жылдардағы өмірі ғана көрінеді. Бұл кезде оның есімі ел арасының бітімгершілігіне жүрген дана, би ретінде айтылады.

Қабанбайдың Үмбетей, Кішкентай, Сырымбет, Едіге, Байтық, Мойнақ, Әлі деген жеті ұлы болған. Оларды «Жеті Қабанбай» деп атаған. Осының Әлісі жоңғардың соңғы ханы Әмірсананың Мәней деген қызына үйленіп, одан бес перзент көреді. Оларды шешесінің атымен «Бес Мәней» дейді.

Батырдың ұрпақтары бұл күнде Шығыс Қазақстан, Алматы облыстарының жерінде мекендегенімен, олардың арғы аталары оңтүстік жақтан ауып келіп, Есіл, Нұра бойын қоныс еткен. Бұл өңірдің 1728-1762 жылдар аралығында батырдың да құтты мекені болғаны белгілі. Қайтыс болғаннан кейін Қаракерей Қабанбайдың денесі осы ата мекеніне әкеп жерленген көрінеді.

Қабанбай (Ерасыл) Қожағұлұлы туралы әдебиеттер
Литература о Кабанбай (Ерасыл) Кожагулулы

Кітаптар – Книги

Қаракерей Қабанбай 300. - Өскемен, 1991. - 25 б.
Сәнік, З. Қаракерей Қабанбай / З. Сәнік. - Алматы: Жазушы, 1991. - 176 б.
Тауасарұлы, Қ. Түп-тұқианнан өзіме шейін: 1776-жылы жазылған қазақ тарихы / Тауасарұлы Қазыбек бек. - Алматы: Жалын, 1993. - 416 б.
Жұмаділов Қ. Дарабоз: 2 томдық / Қ. Жұмаділов.- 1-ші кітап: Қаракерей Қабанбай батыр туралы тарихи роман / ред. Естенов А. - Алматы: Шабыт, 1994. - 415 б.
Жұмаділов Қ. Дарабоз: 2 томдық / Қ. Жұмаділов.- 2-ші том: Қаракерей Қабанбай батыр туралы тарихи роман / ред. А. Естенов. - Алма-Ата: Жазушы, 1996. - 411 б.
Советқызы, Д.Ж. Халық мұрасының жанашыры: Зейнолла Сәніктің фольклорлық-этнографиялық мұрасы негізіндегі ғылыми-танымдық эссе / Д. Ж. Советқызы. - Алматы: Ғылым, 1996. - 344 б. - (Зейнолла Сәнік атындағы мәдениет қоры).
Алтынбаев, Қ. Ақсуат: (тарихи-деректі басылым) / Қ. Алтынбаев , Е. Жұмахан. - Алматы: Ер-Дәулет, 1998. - 288 б.
Әбдірахман, Қ. Хан батыр - Қаракерей Қабанбай / Қ. Әбдірахман. - Астана: Фолиант, 2001. - 74 б.
Егізбай, Қ. Тағлым: [Қаракерей ұрпақтарының даңқты тұлғалары туралы тарихи деректер] / Қ. Егізбай. - Семей, 2001. - 335б.
Елтұтқа: Ел тарихының әйгілі тұлғалары / Жолдасбекұлы М., Салғараұлы Қ., Сейдімбек А. - Астана: KULTEGІN, 2001. - 356 б.
Жақыпов, А. Хан батыр Қабанбай / Жақыпов А. - Алматы: Нұрлы Әлем, 2001. - 240 б.
Қайсенов З.Ә. Найман шежіресі / З. Ә. Қайсенов, А. Қайсенов. - Өскемен: "Рудный Алтай" газетінің баспаханасы, 2001 - 2-ші кітап. - 272 б.
Сәдуақасұлы, Ә. Қабанбай-хан ұраны / Ә. Сәдуақасұлы. - Алматы: Арқас, 2002. - 252 б.
Қазақ тарихындағы Ұлы Тұлғалар: портреттер. - Алматы: Өнер, 2003.
Қошым-Ноғай, Б. С. Тіл ұшындағы тарих: Алғыр оқырмандар кітабы / Қошым-Ноғай Б.С. - Алматы: Жазушы, 2003. - 496 б.
Жұмаділов Қ. Он екі томдық шығармалар жинағы / Қ. Жұмаділов. - Алматы: Қазығұрт, 2005 - Т. 12: Қалың елім, қазағым. - 600 б.
Келгембаева, Б. Ел мен жер тарихы: Шығыс Қазақстанның фольклорлық прозасы: қазақ филологиясы факультетінің студенттері мен магистранттарына арналған оқу құралы / С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің Алтайдағы түркі тарихи-мәдени мұрасын оқыту-ғылыми зерттеу орталығы мен университеттің Ғылыми кеңесі ұсынған. - Өскемен: Медиа-Альянс, 2005. - 168 б.
Мұхамедханов Қ. Көп томдық шығармалар жинағы / Қ. Мұхамедханов. - Алматы: Алаш, 2005. - Т. 2: Зерттеулер, мақалалар. - 344 б. - (Алаш мұрасы).
Күмісбайұлы, Ш. Қаракерей Қабанбай: Қабдеш Жұмаділовтың "Дарабоз" романы бойынша / Күмісбайұлы Ш. - Алматы: Аруна, 2006. - 92 б. - (Шығыстың ұлылары).
Есім Ғ. Сана болмысы / Ғ. Есім.- 10-шы кітап. - Алматы: Қазақ университеті, 2007. - 330 б.
Тұңғыштар. - Алматы: Алматыкiтап, 2007. - 295 б. - (Мектеп кітапханасы).
Қазақ батырлары: ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен. - Астана: Фолиант, 2008. - 360 б. - (Нартұлға).
Қалилаханов, Т. Қазақнама / Қалилаханов Т. - Алматы: Абзал-Ай, 2008. - 200 б.
Тоғызтаңбалы наймандар: тарихи басылым. - Астана: Астана полиграфия, 2008. - 240 с.
Камал, Ә. Қаракерей Қабанбай / Ә. Камал. - Астана, 2009. - 276 б.
Тілеужанұлы З. Қаракерей Қабанбай: тарихи роман / З. Тілеужанұлы. - (Парасат). - 1-ші кітап. - Алматы: Баспалар Үйі, 2009. - 239 б.
Ахметов, Е. Ер Қабанбай / Е. Ахметов // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 308-318.
Әділбеков, Қ. Қабанбай туралы жыр / Т. Мағзиев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 289-307.
Байырбеков, С. Ер Қабанбай / Е. Ахметов // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 319-340.
Кәрібаев, Ш. Қабанбай батырдың қиссасы / Ш. Кәрібаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 239-255.
Мағзиев, Т. Қабанбай батыр қиссасы / Т. Мағзиев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 256-288.
Мергенбаев, Б. Қабанбай туралы жыр / Б. Мергенбаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 219-238.
Омарұлы, Қ. Қаракерей Қабанбай батырдың әңгімесі / Қ. Омарұлы. - Мәтін // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58.
Сағымбаев, М. Қаракерей Қабанбай батыр / М. Сағымбаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 341-359
Серкпаев, М. Ө. XV ғасыр мен XVIII ғасырдың ортасындағы Қазақ хандығы және оның Жоңғариямен әскери-саяси қатынастар / М. Ө. Серкпаев. - Щучинск, 2010. - 72 б.
Тарихи жырлар / ред. Ұ. С. Тілегенова. - Астана: Фолиант, 2010. - 454 б. - (Бабалар сөзі: жүз томдық ; т. 58).
Аяған, Б. Ғ. Қазақ хандығы тарихы: құрылуы, өрлеуі, құлдырауы / Б. Ғ. Аяған, Х. М. Әбжанов, А. И. Исин. - Алматы: Сөздік-Словарь, 2011. - 320 б.
Шығармашылық беттері = Страницы творчества / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск, 2011. - 420 б.
Ғасыр көші / құраст.: Ақанұлы Сағынбек. - Өскемен: Рекламный Дайджест, 2013. - 404 б.
Қайран, Ә. Наркескен: тарихи дастандар, толғаулар, өлеңдер, аудармалар / Ә. Қайран. - Алматы: Нуракынов, 2014. - 400 б.
Айтұлы Н. Шығармалары. 7 томдық / Несіпбек Айтұлы.- Т. 7: Мақалалар мен сұхбаттар. - Астана: Фолиант, 2015. - 592 б.
Қазақ батырлары: танымдық жинақ. - Алматы: Айғаным, 2016. - 148 б. - (Ұлы даланың дара тұлғалары).
Озғанбай, Ө. Тарихи тұлғалар тағылымы / Ө. Озғанбай. - Астана: Фолиант, 2016. - 440 б.
Ұлы даланың қорғаушылары = Хранители великой степи = A Country of great steppe. - Алматы: Тау Кайнар, 2016. - 312 б.
Келгембаева, Б. Қазақ фольклорындағы этникалық стереотиптер : монография / Б. Келгембаева. - Өскемен : Берел - С. Аманжолов атындағы ШҚУ, 2017. - 131 б.
Сәнік З. Көптомдық шығармалар жинағы / З. Сәнік. - Т.1: Сергелдең. - Алматы: Ан Арыс, 2017. - 328 б.
Сәнік З. Көптомдық шығармалар жинағы / З. Сәнік. - Т.4: Қаракерей Қабанбай. Хан батыр Қабанбай. - Алматы: Ан Арыс, 2017. - 396 б.
Жұмаділов, Қ. Дарабоз: тарихи роман-дилогия / Қ. Жұмаділов. - 1-кітап. - Алматы: Мерей, 2018. - 488 б.
Жұмаділов, Қ. Дарабоз: тарихи роман-дилогия / Қ. Жұмаділов. - 2-кітап. - Алматы: Мерей, 2018. - 476 б.
Ғафуров, А. Ержүрек, батыр бабам-Ер Қабанбай: тарихи поэма / А. Ғафуров. - Алматы: Полиграфкомбинат, 2019. - 176 б.
Борбасов, С. Қожаберген батыр Жәнібекұлы: монография / С. Борбасов, А. Тоқтабай, Ж. Шәкенұлы. - Алматы: Palitra-Press, 2020. - 428 б.
Нұржеке-ұлы, Б. Қазақ батырлары / Б. Нұржеке-ұлы. - Алматы: Жалын баспасы, 2020. - 672 б.
Айтқожин, Қ.Б. 80 күндік Шорға шайқасы. Қазақ батырлары / Қ.Б. Айтқожин. - Өскемен: ШҚПҚ АРГО, 2021. - 204 б.
Алтыбаев, Қ. Бабадан қалған байтағым / Қалибек Алтыбаев. - 2021. -
Кн. 1. - Өскемен: Шығыс Ақпарат, 2021. - 456 б.
Жанахмет, А. Дәулетбай батыр: эссе, мақала, зерттеу, жыр-дастан / А. Жанахмет. - Алматы: Дайыр Баспасы, 2021. - 208 б.
Наймандар / құраст.: Н. Мұқанова. - Алматы: Қазақ кітабы, 2021. - 584 б.
Жақып, Ш. Қабанбай батыр: балаларға арналған танымдық әдебиет / Ш. Жақып. - Алматы: Асыл кітап, 2022. - 36 б.
Қабанбай батыр - 330 жыл: жаугершілік заманның қазақ батырлары: тарих және тағылым атты республикалық ғылыми-тәжірибелік материалдарының жинағы. - Өскемен: Арго ШҚПК, 2022. - 437 б.
Қинаятұлы, З. Найман хандығы: тарихы және мәдениеті (ХІІ-ХІХ ғғ) / З. Қинаятұлы. - Алматы: Мерей, 2022. - 376 б.
V Қаптағай. Тұлғалар: тарихи- танымдық кітап / Құраст. Н.М. Мұқанова. - 2 Том. - Алматы: Үш Қиян, 2023. - 704 б.
Айтқожин, Қ. Б. Қас жауына қарсы шапқан баhадүр / Қ. Б. Айтқожин; "AIDONI" ЖШС демеуші-құрылтайшы. - Өскемен: Арго ШҚПК, 2023. - 214 б.
Айтқожин, Қ. Б. Тарбағатай-Барқытбел тарихыңды тани жүр / Қ. Б. Айтқожин. - Өскемен: ШҚПҚ АРГО, 2023. - 315 б.
Орда, Г. Зейнолла Сәнік шығармаларындағы көркемдік ізденістер : монография / Г. Орда. - Алматы: Arshyn, 2023. - 184 б. - (Зейнолла Сәнік атындағы мәдениет қоры).
Тарихи жырлар. 1-ші кітап. - Алматы: Атамұра, 2023. - 144 б. - ("Атамұра" мектеп кітапханасы).
Әлімжанов, Б. Елдік пен ерлік сырлары: танымдық мақалалар, естеліктер, сұхбаттар / Б. Әлімжанов. - Алматы: Тоғанай Т, 2024. - 464 б.
Қамшыгер, С. Ұлы дала батырлары / С. Қамшыгер. - Алматы: Алтынсақа, 2024. - 152 б.
Қабден-Кәрім, А. Тұлғасын ғасыр сомдаған Би Боранбай / А. Қабден-Кәрім. - Өскемен: Рекламный Дайджест, 2025. - 272 б.
"Кетбұқа-Төлегетай" халықаралық қайырымдылық қоры" қоғамдық қоры. - Өскемен қаласы, 2025. - 166 б.

***

Валиханов, Ч. Ч. Собрание сочинений : в 5 т. Т. 4 / Ч. Ч. Валиханов. - Алма-Ата : Гл. редакция Казахской советской энциклопедии, 1985. - С. 8, 11.
Халид, К. Тауарих хамса (бес тарих) / К. Халид. - Алматы : Казахстан, 1992. - 105 с.Карпык, Аль-Халел. Импрам, достойный ханов... Наши современники / А. Карпык. - Алматы : Агентство «Аль-Халел», 1995. - 320 c.
История Казахстана с древнейших времен до наших дней : в 5 т. Т. 3 / (редакционная коллегия). - Алматы : Атамұра, 2000. - 69 с.
Аманжолов, С. А. Вопросы диалектологии и истории казахского языка / С. А. Аманжолов. - Алматы : Санат, 1997. - 69 с.Шахимарден (Шахимарден Кусаинов). Биографии исторических личностей Казахстана XIV-XIX веков : хроника, факты, легенды : учеб. пособие / Шахимарден. - Алматы : Литера, 2001. - 116 c.
Данияров, К. Аныракай и Джунгария : (История гибели Джунгарии) / К. Данияров. - Алматы : [б. и.], 2002. - 167 c.
Құмысбайұлы, Ш. Қаракерей Қабанбай / Ш. Құмысбайұлы. - Алматы : Аруна, 2005. - 92 б.
Азмухамбетов, Шакерхан. Соколиная судьба / Ш. Азмухамбетов. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2006. - 351 c.
Жумадилов, К. Кабанбай батыр : исторический роман-дилогия / К. Жумадилов. - Астана : Аударма, 2006- 504 с.
Левшин, А. И. Описание киргиз-казачьих, или киргиз-кайсацких орд и степей / А. И. Левшин. - Алматы : Санат, 2009. - 497 с.
История Казахстана : энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан, Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна, 2010. - 631 с.
Игибаев, С. К. Шығармашылық беттері / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск, 2011. - 420 б.
Бектурсунов, Н. 100 казахских батыров / Н. Бектурсунов. - Алматы : Дәуір, 2021. - 216 c.
Легенды и сказания Восточного Казахстана / сост. З. Слямова. - Алматы : Дәуір, 2024. - 296 c.
Игибаев, С. К. Шығармашылық беттері = Страницы творчества / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2011. - 420 c.

Мақалалар - Статьи

Ғабдуллина, А. «Ер Қабанбай» жыры: [Тарихи жырдың Нұғман нұсқасына талдау] / Ғабдуллина А. // Жұлдыз . - 1992. - № 5. - Б. 179-184.
Ғабдуллина, А. Қабанбай туралы жырлар мен аңыздар және тарихи шындық: [Қаракерей Қабанбай] / Ғабдуллина А. // Жұлдыз . - 1995. - № 1. -Б. 187-203.
Сәнік, З. Қабанбай батыр және тарихтағы «Үрімші-Шәуешек саудасы» / 4. Сәнік, З. // Ақиқат. - 1995. - №6. - Б. 45-46.
Ғаббасов, С. Ер есімі мен ел тарихы егіз: [Қабанбай батырға арн. тарихи эссе] / Ғаббасов С. // Дидар. - 1996. - 26,28 қыркүйек;1,3 қазан. - Б.1-2.
Нұржекеұлы, Б. Қаhары қатты Қабанбай: [Тарихи тұлға] / Нұржекеұлы Б. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - №4 ақпан(N5). - Б. 8.
Садуақасұлы, Ә. Хан батыры Қабанбай: [Семей қаласында Қабанбайға ескерткіш орнату туралы ] / Садуақасұлы Ә. // Дидар. - 2000. - 8ақпан. – Б.1.
Тортайұлы, Қ. Қабанбай туралы сөз: Тортайұлы Қ. // Дидар. - 2000. - 18шілде. – Б.3.
Жұмаділов, Қ. Қолбасы Қабанбай Ақмолаға жерленген бе?: Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 3 қараша. - Б. 5.
Жұмаділов, Қ. Мен білетін ақиқат / Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 24 қараша. - Б. 5
Әбдірахман, К. Қаракерей Қабанбай Ақмолаға жерленген: Әбдірахман К. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 10 қараша. - Б. 5.
Ыбыраев, А. Қабанбай батыр атындағы дивизия: [Аякөздегі әскери дивизияға Қаракерей Қабанбай есімінің берілуі, әскери дивизиядағы игі істер туралы] / Ыбыраев А. // Дидар. - 2001. - 5 мамыр. - Б. 1.
Жұмаділов, Қ. Ақмолада жерленген қай Қабанбай?: Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2002. - 1наурыз. - Б. 10.
Жақсыбаев, Д. Дарабоз аталатын атың дара, Қазақтың айбарындай батыр баба! / Жақсыбаев Д., Жұмағалиқызы Ж. // Ертіс өңірі. - 2004. - 23 желтоқсан. - Б. 5.
Абдиманапова, М. Бабалар мұрасы - ұрпаққа өнеге: Абдиманапова М. // Сынып жетекшісі. - 2005. - №2 - Б. - Б. 3.
Бейісқұлов, Т. Қабанбайдың қосағы: Бейісқұлов Т. // Егемен Қазақстан. - 2006. - 26 сәуір. - Б. 5.
Қайыров, Ә. Қаракерей Қабанбай батырдың туған жері қай жер?: [Қайыров Ә. // Дидар. - 2006. - 27 маусым. - Б. 4.
Баялиева, Ә. Ерасыл қалай Қабанбай, Дарабоз атанды?: Баялиева Ә. // Ұлағат. - 2007. - №4. - Б. 98-106.
Байжұмаұлы, Т. Ерасыл - Қабанбай батыр: Байжұмаұлы Т. // Дидар. - 2008. - 22 қаңтар. - Б. 2.
Сәдуақасұлы, Ә. Қол ағасы - Қабанбай не құрметке де лайық: Сәдуақасұлы Ә. // Дидар. - 2008. - 6 наурыз. - Б. 2.
Сәнік, З. Қаракерей Қабанбай батыр: Сәнік З. // Қазақ тарихы. - 2008. - №3. - Б. 30-32.
Байқадиұлы, С. Қабанбайдың асы - ай, қойылған ескерткіш тасы-ай ! /Байқадиұлы С. // Қазақстан - ZAMAN . - 2008.- 26 маусым (N 26). – Б. 3.
Байжұмаұлы, Т. Қабанбай батыр мен Әтеке жырықтың жекпе-жегі: / Т. Байжұмаұлы // Дидар. - 2009. - 21 наурыз. - Б. 6.
Қапасұлы, С. Ұлыларымызды ұлықтап, жайсаңдарымызды қызықтай білейік: С. Қапасұлы // Рауан. - 2009. - 26 қыркүйек. - Б. 4.
Байжан, К. Даңқты дарабоз дидары Жетiсу жерiнде асқақтады: ["Қаракерей Қабанбай" ескерткішінің ашылуы] / К. Байжан // Егемен Қазақстан. - 2009. - 25 қыркүйек. - Б. 1.
Шонабай, Г. Талдықорғанда Қабанбайға ескерткіш қойылды: Шонабай Г. // Қазақстан - ZAMAN . - 2009. - 1 қазан (№ 39). – Б. 4.
Абылғазинова, Г. Т. Ерасыл қалай Қабанбай, Дарабоз атанды? / Г. Т. Абылғазинова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2010. - N 9. - Б. 5-7.
Ғаббасов, С. Халқымыздың теңдессіз ұлы қолбасшысы Қаракерей Қабанбай: Ғаббасов С. // Қазақстан - ZAMAN . - 2010.- 4 қараша (№ 44/45). –Б. 21.
Ақмолда, Б. Шығысқа жол ашқан Шорға шайқасы: Б. Ақмолда. // Дидар. - 2010. - 11 қараша. - Б. 7.
Құттыбаев , Е. Батыр бабаға құрмет / Е. Құттыбаев // Семей таңы. - 2011. - 4 қазан. - Б. 6
Мұқаметханұлы, Н. Қабанбай батыр Қытай деректерінде: Н. Мұқаметханұлы // Абай. - 2011. - № 1. - Б. 63-66.
Дарабоз жайында білетінімізден білмейтініміз көп: [Қаракерей Қабанбай батырдың туғанына 320 жыл толуына орай "Дидар" газетінде дөңгелек үстел өткізілді.] / жүргізген Б. Тоқанұлы // Дидар. - 2011. - 8 сәуір. - Б. 7.
Әбілхан, С. Тарбағатай елі тағылымды істерімен қуантты: [Бас батыр Қабанбайға ұрпақтары ас берді. ] / С. Әбілхан // Дидар. - 2012. - 22 қыркүйек. - Б. 1,7.
Қабанбай батыр ескерткіші Тарбағатайда ашылды: // Өскемен. - 2012. - 27 қыркүйек. - Б. 4.
Кәрімов , М. Астана түбінде Қабанбай кесенесі қалай салынды? / М. Кәрімов // Дидар. - 2012. - 11 желтоқсан. - Б. 5.
Еженханұлы, Бақыт. Қабанбайдың мөрі мен хаты табылды / Б. Еженханұлы // Дидар. - 2013. - 11 қаңтар. - Б. 23.
Кәрімов, М. Қаракерей Қабанбай батыр / М. Кәрімов // Қазақ тарихы. - 2013. - №5. - Б. 2-5.
Қаракерей Қабанбай батыр (1692-1770): ["Аңыз адам" журналының бір саны толығымен Қабанбай батырға арналған] // Аңыз адам. - 2013. - №9. - Б. 1-50.
Алтыбаев, Қ. Ерасылға Қабанбай есімі Зайсан жерінде берілген / Қ. Алтыбаев // Достық . - 2014. - 30 сәуір. - Б. 2.
Анаш, Д. Қабанбай батыр - Өр Алтайдың өрінде, Өскеменнің төрінде / Анаш Д. // Егемен Қазақстан- 2014.- 8 мамыр (№ 89). – Б. 1,4.
Айтұлы, Н. Тәжін киіп даңқтың : өлең / Айтұлы Н. // Егемен Қазақстан . - 2014.- 8 мамыр (№ 89). – Б. 4.
Әбілхан , С. Ұлы батырды ұлықтаған күн болды: [Өскеменде Қаракерей Қабанбай батыр ескерткішінің ашылу салтанаты өтті.] / С. Әбілхан // Дидар. - 2014. - 9 мамыр. - Б. 3, 5.
Нұғманбекова, Р. Қабанбай батыр атындағы мұражай ашылды: [Семейдің инновациялық университетінде Қаракерей Қабанбай атындағы мұражай ашылды] / Р. Нұғманбекова // Дидар. - 2015. - 13 наурыз. - Б. 6.
Күзембаев, Қ. Қаракерей Қабанбай батырдың қанжары: Қ. Күзембаев // Дәстүр. - 2015. - №6. - Б. 38-39.
Нұрланұлы, Д. Қол бастаған Қабанбайдың қолтырмашы: [Мәтін] / Д. Нұрланұлы // Дидар. - 2016. - 8 қыркүйек. - Б. 6.
Сәнік, З. Қабанбай батыр және оның жорық іздері: С. Зейнолла. // Қазақ әдебиеті және мемлекеттік тіл. - 2016. - № 10. - Б. 2-6.
Жақып, Б. Ұлтының ұраны болған Дарабоз: Б. Жақып // Семей таңы . - 2017. - 24 наурыз. - Б. 1.
Қасым , А. Баһадүр батырдың ескерткіші бой көтерді: [Үржарда Қаракерей Қабанбайға арналған ескерткіш орнатылды] / А. Қасым // Егемен Қазақстан. - 2017. - 24 наурыз. - Б. 12
Ұлықбек , Б. Үржарлықтар Қабанбай бабасымен қауышты: [Үржар ауданының орталығында Қабанбай батыр ескерткіші ашылды.] / Б. Ұлықбек // Дидар. - 2017. - 25 наурыз. - Б. 4.
Сыдықова Г. Қабанбай батыр ескерткіші тұрғызылды / Сыдықова Г. // Айқын. - 2017.- 14 сәуір (№ 55). - Б.7
Оспанбай А. Қазақтың бас батыры - Қабанбай / Оспанбай Ақниет // Түркістан. - 2017.- 25 мамыр (№ 21). – Б.11
Аллабергенұлы, Д. Ұлы даланың қаһарман тұлғасы: [Қабанбай батырдың 330 жылдық мерейтойына орай республикалық ғылыми -практикалық конференция өтті] / Д. Аллабергенұлы // Дидар. - 2021. - 2 қараша. - Б. 4.
Қайнарұлы, М. Қабанбай батыр музейі ашылады: [Сәрсен Аманжолов атындағы университетте Қабанбай музейі ашылады] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2022. - 17 наурыз. - Б. 16
Бапанов, Е. Хан батыр тойы ел рухын асқақтатты: [Қаракерей Қабанбай батырдың туғанына 330 жыл толуына орай] / Е. Бапанов // Дидар. - 2022. - 23 тамыз. - Б. 4
Айтбаев, А. Қазақтың бас батыры ұлықталды: [Тарбағатай ауданында Қабанбай батырдың 330-жылдығы атап өтілді] / А. Айтбаев // Менің өлкем. - 2022. - 25 тамыз. - Б. 2.
Қалжанова, П. Қаракерей Қабанбай, батыр туған ел үшін / П. Қалжанова // Қазақстан мектебі. - 2022. - №12. - Б. 29-30.
Айтқожин, Қ. Қабанбайды танымай, ел болуың неғайбыл...: батыр Қабанбай туралы / Қ. Айтқожин // Дидар. - 2025. - 1 мамыр (N18). - Б. 18.

***

Азмухамбетов, Ш. Ушедший в бессмертие : к 300-летию Каракерея Кабанбай-батыра / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.
Байжуманов, Т. "Мой долг - хранить свободу..." : к юбилею батыра / Т. Байжуманов // Рудный Алтай. - 1991. - 10 сентября.
Байжуманов, Т. Кабанбай-батыр : казахский полководец 1691-1769 гг. / Т. Байжуманов // Рудный Алтай. - 1991. - 20 августа.
Кадиркулов, М. Эти земли защищал батыр : из истории Тарбагатайского района / М. Кадиркулов // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.
Нукаев, Т. Батыр - гордость народа / Т. Нукаев // Рудный Алтай. - 1991. - 29 августа.
Сапаргалиев, К. Его имя хранят сказания / К. Сапаргалиев // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.
Силич, Л. Славься в веках, батыр! / Л.Силич // Рудный Алтай. - 1991. - 13 июля.
Исмагулов, Ж. Создан фонд Кабанбая : [В Семипалатинске создан фонд имени Кабанбая батыра] / Ж. Исмагулов // Спектр. - 1999. - 23 декабря. - С. 15.
Барлыбаев, А.Т. Богенбай-батыр из города Канжигалы / А.Т. Барлыбаев // Простор http://prostor.samal.kz. - 2000. - №6. - С. 106-115.
Михайлова, М. Мавзолей великого воина / М. Михайлова // Казахстанская правда. - 2000. - 7 ноября. - С. 1,6.
Кудайбергенов, К. Под железный звон кольчуги : [в селе Аксуат Тарбагатайского района состоялась научно-познавательная конференция, посвященная 310-летию со дня рождения Кабанбай-батыра] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2001. - 30 августа. - С. 2
Памятник на родине : [памятник Кабанбай-батыру будет в этом году установлен на центральной площади Урджара] // Рудный Алтай. - 2002. - 12 марта. - С. 1
Байжуманов, Т. Надежду батыр оправдывает - славу батыра народ сбережет / Т. Байжуманов, Ю. Назаренко // Рудный Алтай. - 2004. - 25 мая. - С. 4.
Шимырбаева, Г. Аныракайский треугольник / Г. Шимырбаева // Байтерек. - 2006. - №1. - С. 23-39.
Кудайбергенов, К. О предке великом замолвлю я слово... : он родился и умер в седле / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2006. - 21 марта. - С. 23.
Вторникова, Ю. В честь Кабанбая батыра : [об открытии мемориальной доски батыру Кабанбаю] / Ю. Вторникова // Рудный Алтай. - 2009. - 14 сентября. - С. 2.
Кудайбергенов, К. Под железный звон кольчуги : [о Кабанбай батыре] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2009. - 8 августа. - С. 3.
Кудайбергенов, К. Имени батыра жить в веках : [об открытии мемориальной доски батыру Кабанбаю] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2009. - 11 сентября. - С. 2.
Памятник Кабанбай батыру; Мемориал победы; Памятник Кайрату Рыскулову; Памятник воинам-афганцам : [о памятниках г. Семей] // Вести Семей. - 2010. - 14 октября. - С. 4.
Азмухамбетов, Ш. День переклички времен : [о рабочей поездке акима ВКО Б. Сапарбаева в Тарбагатайский район] / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2012. - 24 сентября. - С. 1, 7.
Азмухамбетов, Ш. Встречи на земле Тарбагатая / Ш. Азмухамбетов // Вести Семей. - 2012. - 25 сентября. - С. 1-2.
Назирова, Е. Увековечили батыра / Е. Назирова // Наше дело. - 2012. - 27 сентября. - С. 10.
Еженханулы, Б. Загадки таинственного письма / Б. Еженханулы // Казахстанская правда. - 2013. - 1 марта. - С. 13.
Еженханұлы, Б. Несбывшиеся мечты бия / Б. Еженханұлы // Казахстанская правда. - 2013. - 8 марта. - С. 13.
Альжапарова, Р. Герой увековечен в бронзе : 7 мая состоялось торжественное открытие памятника Кабанбай батыру / Р. Альжапарова // Усть-Каменогорск. - 2014. - 8 мая. - С. 3.
Иванченко, Я. Памятник батыру / Я. Иванченко // Наше дело. - 2014. - 8 мая. - С. 2.
Рысакова, Ш. За единство народа / Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2014. - 13 мая. - С. 1.
Подвиг во имя страны // Спектр. - 2014. - 14 мая. - С. 1.
Найманов, Б. Памятник батыру / Б. Найманов // 7 дней. - 2014. - 15 мая. - С. 3.
Бекбаев, Н.М. Интеллектуальные олимпиады / Н. М. Бекбаев // История Казахстана: преподавание в школах и ВУЗах. - 2016. - №1. - С. 57-61.
Памяти батыра и провидца // 7 дней. - 2016. - 9 июня. - С. 5.
Вологодская, Г. Память в граните : [в с. Урджар Восточно-Казахстанской области открыли памятник Кабанбай-батыру] / Г. Вологодская // Казахстанская правда. - 2017. - 31 марта.
Азмухамбетов, Ш. О чем говорят топонимы? : [об исторической роли Кабанбай батыра в истории ВКО и Казахстана причиной которой послужило назвать одну из улиц Усть-Каменогорска его именем] / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2019. - 25 апреля. - С. 6.
В преддверии юбилея : в Восточном Казахстане прошла первая республиканская научно-практическая конференция, посвященная предстоящему 330-летию Каракерей Кабанбай батыра. // Вести Семей. - 2021. - 26 октября.- С.6.
Сапаргалиев, Т. Память о герое Великой степи : в будущем году, 2022 году в истории Казахстана будет большое, значимое и дорогое для всего многонационального народа событие. Исполнится 330 лет со дня рождения талантливого мужественного военачальника, истинно народного героя Кабанбай батыра - незаурядной и смелой личности, оставившей след в многовековой летописи Великой степи / Т. Сапаргалиев, Т. Шаяхмет // Рудный Алтай. - 2021. - 28 октября.- С.6.
Вологодская, Г. В память о полководце : [в Восточном Казахстане 330-летие Кабанбай-батыра отметили проведением научной конференции и народными играми] / Г. Вологодская // Казахстанская правда. - 2022. - 27 августа.- С.12.
Гуляева, Е. Народный герой Кабанбай : [330-летие Кабанбай батыра широко отмечает общественность Казахстана] / Е. Гуляева // Рудный Алтай. - 2022. - 20 декабря.- С.6.
Исаева, А. Легендарный батыр Великой степи : о литературной экспозиции "Героическая личность Великой степи", посвященной 330-летнему юбилею Кабанбай батыра / А. Исаева // Рудный Алтай. - 2022. - 1 февраля.- С.6.
Утеулинова, А. Каскад событий на земле Тарбагатая : [в Восточном Казахстане широко отметили 330-летие великого казахского полководца Кабанбай батыра] / А. Утеулинова // Рудный Алтай. - 2022. - 23 августа.- С.1.