Клименко Т.М.

Жаңартылды 06.04.2022 17:24

Клименко Трофим Михайлович (1919-2003) – Кеңес Одағының Батыры.

Трофим Михайлович Клименко 10- гвардиялық атқыштар полкінің батальон командирі. (6- гвардиялық атқыштар Ровен Қызыл Тулы дивизиясы, 13- армия, 1-  Украина майданы), гвардия майоры.

Клименко Трофим Михайлович 1919 жылы 25 наурызда Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы Украинка селосында шаруа отбасында туған. 1937 жылы Өскемен қаласындағы жетіжылдық мектепті бітірген. 1939 жылы Алматы теміржол техникумының 2 курсын бітіреді. Сол жылы күзде Қызыл Армия қатарына шақырылады. 1941 жылдың шілде айында Куйбышев жаяуәскер училищесін лейтенант шенінде бітіріп шығады. 1941 жылдың тамыз айынан майдан даласында. Батыс, Орталық, қайтадан Батыс, қайтадан Орталық, 1-Украина майдандарында соғысқа қатысқан. Бес рет жараланған. Львов-Сандомир шабуыл операциясы кезінде ерекше көзге түскен.   Батыс  Буг, Сан, Висла өзендерінен өтуді сәтті ұйымдастыра білген.  1944 жылы 2 тамызда Сандомир қаласының оңтүстігінде Висла өзенінен өту кезінде батальон плацдармды басып алып, үш тәулік бойы ұстап тұрған, сөйтіп полк пен дивизияның басым күшінің өткелден аман өтуіне жағдай жасаған.Күші басым жау танктері мен жаяу әскер шабуылы кезінде батальон 14 танк, 8 бронетранспортер, көптеген жау солдаттарының көзін құртқан.   

1944 жылы 23 қыркүйекте КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен Львов –Сандомир операциясы кезінде  бөлімшені дұрыс басқарып, батырлық пен ержүректілік көрсеткені үшін Клименко Трофим Михайловичке Кеңес Одағының батыры атағы беріліп, Ленин ордені , «Алтын Жұлдыз» медалі қоса тапсырылды.  

1945 жылы «Выстрел» жаяуәскер құрама командасының  атқыштар тактикалық Жоғарғы білім жетілдіру курсының бітіріп Кавказда қызмет еткен. Емделіп шыққан соң Краснодар өлкесі Усть-Лабинская станциясында, одан кейін Краснодар өлкесі Сочи қаласындағы Адлер аудандық әскери комиссары болып қызмет атқарған.  1964 жылдан подполковник Т.М. Клименко –запаста. Сочи қаласында тұрған. 2003 жылы 28 маусымда қайтыс болып, Сочи қаласы Адлер орталық зиратына жерленген. 2 мәрте Қызыл Ту (13.07.1943, 5.08.1944), 1-дәрежелі Отан соғысы (11.03.1985), Қызыл Жұлдыз ордендерімен, медальдармен марапатталған. 

Т. М. Клименко туралы әдебиеттер – Литература о Т. М. Клименко

Кітаптар-книги:

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы: Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. – 52 с.

Отан батырларын мадақтайды.: Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай-қорығы = Родина награждает отважных : Восточноказахстанцы - Герои Советского Союза : фотоальбом / Акимат Восточно-Казахстанской области, Восточно-Казахстанский областной архитектурно-этнографический и природно-ландшафтный музей-заповедник ; сост. Н. В. Крутова. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. - 290 с.

                                                   ***
Герои Советского Союза казахстанцы : Сборник документов и материалов: В 1 т. - Алма-Ата : КазОгиз, 1945. –  373-374 с.

Герои Советского Союза: историко-статистический очерк / Д. Н. Артамонов [и др.] ; ред. И. Н. Шкадов. - М. : Воениздат, 1984. - 664 с.

Мақалалар –статьи:

Чернявская, Р. Трижды воскресший/ Чернявская Р., Раскина С. // Знамя коммунизма. - 1964. - 15 дек. 

Шелудько, А. Герою - от героя / Шелудько А. // Путь Ильича. - 1975. - 29 мая.

Кириллова, Л. Солдат великой победы  : [о Герое Советского Союза из с. Украинка Таврического (Уланского) р-на Т. М. Клименко ] / Л. Кириллова // ШҚО педагогика жаршысы = Педагогический вестник ВКО : ғылыми-әдістемелік журнал. - 2010. - N 2. - С. 25-26. : портр

Клименко, Т. М. Обязан детству своему  Клименко Т. М. // Путь Ильича. - 1984. - 7, 10, 15, 17, 20, 27 нояб. - С. 6, 11дек.

Златоустовская, Л. Товарищ комбат: очерк / Златоустовская Л. // Путь Ильича. - 1984. - 25 окт. – С.2

Багаутдинов, Ш. Аллея Героев в Улкен Нарыне [Текст] : [об открытии Аллеи Героев Советского Союза] / Ш. Багаутдинов // Рудный Алтай. - 2015. - 16 декабря. - С. 10

Интернет ресурстар

Интернет ресурсы:

Клименко Трофим Михайлович [Электронный ресурс] : [биография] // Герои страны : сайт. – Режим доступа : http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=15090 (05.12.2018)

Клименко Трофим Михайлович [Электронный ресурс] : [биография] // Официальный интернет-ресурс Омского областного Дома ветеранов : сайт. – Режим доступа : http://domveteranovomsk.ru/geroi/klimenko-trofim-mihaylovich (05.12.2018)

Клименко Трофим Михайлович [Электронный ресурс] : [биография] //Биографии героев и писателей СССР : сайт. – Режим доступа http://pavelskaz.ru/194.html (05.12.2018)