Кольцов П.Ф.

Жаңартылды 11.11.2024 11:42

Кольцов Павел Федорович (1910-2011) - Совет Одағының Батыры
Оңтүстік, 3-Украина және 1-Белорус майдандарында 905-ші атқыштар полкінің жүргізуші, атқыш, пулемет бригадасының командирі.
1910 жылы Владивосток қаласында қарапайым жұмысшы отбасында дүниеге келген. 1926 жылы 7 сыныпты аяқтап, жүргізуші курсын бітірген. Омбыдағы автобазада жүргізуші болып істеген. 1940-1941 жылдарда Адыгей республикасында Майкоп қаласында жүргізуші болып істеді. 1941 жылы шілдеден майданда болды. 3-ші Украиналық және 1-ші Белорус майдандарында неміс-фашистік басқыншыларға қарсы күреске қатысты. Іскерлігі мен қайсарлығы үшін Қызыл Ту орденімен марапатталды.
1941- 42 жылдары Днестр, Оңт. Буг, Днепр өзендерінен өтуге, Каховка ауданында Молочная, Мелитопол елді мекендерін, Донбасты, Ростовты, Батайск қорғауға қатысты.
1944 ж. - Одесск облысын жаудан азат етуге, Ясск-Кишинев операциясына, Кишиневты азат етуге қатысты.
1945 ж. - Варшавско-Познанской операциясы, Пилица өзенінен өту, Одер өзенінен өтіп оның жағалауына бекіну, Берлин операциясы, Империя канцерляриясы үшін шайқасқа қатысты.
Берлин үшін болған көше шайқасында 27 сәуір мен 2 мамыр аралығында П. Кольцовтың бір өзі 105 жау әскері мен офицерінің көзін жойған.
Берлинді алу жолындағы батылдығы мен ерлігі үшін Павел Федорович Кольцовқа 15 мамыр 1945 жылы Совет Одағының Батыры атағы берілді. 1953 жылдан бастап П.Ф.Кольцов өмірі Зырян (қазір Алтай) қаласымен байланысты болды. Ол Зырян қорғасын комбинатының байыту фабрикасында 7-ші дәрежелі темір ұстасы, кейін 1969 жылы зейнеткерлікке шыққанға дейін аға аспапшы қызметін атқарды. Оның Зырян қорғасын комбинатында атқарған көп жылғы адал еңбегі бірнеше мәрте алғыс хаттармен мадақталып отырды. Соғыстан кейінгі жылдары да П.Ф. Кольцов бірнеше мерейтой медальдарымен марапатталды. Сонымен бірге, ол Зыряновск (казір Алтай) қаласының Құрметті азаматы. 1969 жылдан – құрметті демалыста.
2010 жылы Совет Одағының Батыры Павел Федорович Кольцов ( ТМД – да тұратын бірден-бір ғасыр жасаған батыр) өзінің 100 жылдық мерейтойын атап өтті. Шығыс Қазақстан облысының әкімі Б.Сапарбаев Президент атынан мерейтой иесін құттықтап, ардагерге ВАЗ-2107 автокөлігін сыйға тартты.
Павел Кольцов 2011 жылы 31 наурызда Зыряновск (казір Алтай) қаласында қайтыс болды. Ленин (15.05.1946), Қызыл Ту (24.04.1945), Отан соғысы (11.03.1985) ордендерімен, бірнеше медальдармен марапатталған. Зырян қаласының (казір Алтай) (1987), Зырян ауданының (2005) Құрметті азаматы. Зырян қаласында батыр атында көше бар.

                                                                      П. Ф. Кольцов туралы әдебиет
                                                                      Литература о П. Ф. Кольцове
Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 129 б.
Олардың есімі берілген... = Их именами названы... : [Мәтін] : Ұлы Жеңістің 60 жылдығына = К 60 летию Великой Победы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2005. - 12 б.
Отан батырларын мадақтайды. [Мәтін] : Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай- қорығы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. – Б.
Шығыс Қазақстан облысы.Энциклопедия/ Бас ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014.-Б.395.
                                                                                                   ***

Есть в памяти мгновения войны = Отты жылдар есімізде / сост. Л. В. Аксенова. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2010. - 65 с. : фот.

                                                                                Мақалалар-Статьи
Әбішев, Е. Орда бұзар отызында отқа түсті : [Мәтін] / Е. Әбішев . - Текст : непосредственный // Дидар. - 2010. - 23 қаңтар. - Б. 3.
Абайқызы, Б. 100-ге келген батыр : [Мәтін] : [ҰОС -ның батыры Павел Кольцов жайында] / Б. Абайқызы // Айбын. - 2010. - № 1. - Б. 35.
Өмірзақова, Ш. Жеңіске - тағзым : [Мәтін] / Ш. Өмірзақова. - Текст : непосредственный // ШҚО педагогика жаршысы = Педагогический вестник ВКО : ғылыми-әдістемелік журнал. - 2010. - N 2. - Б. 68-69.
Павел Федорович Кольцов : [Мәтін] : [101 жасқа қараған шағында Кеңес Одағының батыры П.Ф.Кольцов дүниеден озды. Қазанама ]. - Текст : непосредственный // Дидар. - 2011. - 4 сәуір. - Б. 5.
                                                                                                 *** 

Капустин, П. Дороги солдата / Капустин П. // Рудный Алтай. - 1964. - 15 сент
Малютин, Ю. Кавалер золотой звезды / Малютин Ю. // Заря Востока. - 1975. - 8 апр.
Гладышев, П. Мгновения подвига / Гладышев П. // Рудный Алтай. - 1979. - 31 мая. -.
Юбилей героя / Шуваев В. // Заря Востока. - 1980. - 19 янв.
Герои Советского Союза: историко-статистический очерк / Д. Н. Артамонов [и др.] ; ред. И. Н. Шкадов. - М. : Воениздат, 1984. - с. 704– Т.1
Никифоров, В. Павел Федорович - настоящий герой!: [О Герое Советского Союза Кольцове П.Ф.] / Никифоров В. // Рудный Алтай. - 2000. - 6 мая. - С. 2.
Багаутдинов, Ш. Сбил самолет... из пулемета / Багаутдинов Ш. // Рудный Алтай. - 2005. - 5 апр. - С. 2.
Кольцов, П. Сороковые, фронтовые... : [воспоминания о войне] / П. Кольцов. - Текст : непосредственный // Рудный Алтай. - 2007. - 6 мая. - С. 3.
Осипов, В. Столетний рубеж Павла Кольцова : [о Герое Советского Союза Павле Кольцове] / В. Осипов. - Текст : непосредственный // Рудный Алтай. - 2010. - 20 янв. - С. 3.
Прокопьева, О. Герою Павлу Кольцову - 100 лет: [Герою Советского Союза из Зыряновска П. Ф. Кольцову исполнилось 100 лет] / О. Прокопьева // Заря Востока. - 2010. - 21 янв. - С. 1. : ил.
3.
Яковлева, Н. Герои - люди скромные : [о Герое Советского Союза Павле Кольцове] / Н. Яковлева. - Текст : непосредственный // Мой город. - 2010. - 21 янв. - С. 3.
Гантели долголетия: [о Герое Советского Союза Павле Кольцове из Зыряновска] // Рудный Алтай. - 2011. - 31 янв. - С. 3.
Никифоров, В. Подарок Герою от Президента : [о рабочей поездке Акима области Б. Сапарбаева в Зыряновский район] / В. Никифоров. - Текст : непосредственный // Рудный Алтай. - 2010. - 6 февр. - С. 1, 2.
Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - Кольцов Павел Федорович: [Герой Советского Союза ; некролог] // Рудный Алтай. - 2011. - 2 апр. - С. 6.
Яковлева, Н. Последний Герой: 31 марта умер П. Ф. Кольцов - последний Герой Советского Союза из Восточного Казахстана. Ему было 101 год / Н. Яковлева, И. Кирилюк // Мой город. - 2011. - 7 апр. - С. 7.

                                                                              Интернет ресурстар
                                                                               Интернет-ресурсы
Герои страны