Литвинов В.М.

Жаңартылды 29.08.2024 09:42

Литвинов Василий Михайлович (1922—1974) - Кеңес Одағының Батыры

166-гвардиялық атқыштар полкінің бөлім командирі (55-гвардиялық Иркутск-Пинск атқыштар дивизиясы, 28-армия, 1-Беларусь майданы), гвардия аға сержанты.

1922 жылы Новосібір облысы, қазіргі Черепанов ауданы, Романово селосында шаруа отбасында дүниеге келген. Жеті жылдық мектепті бітіргеннен кейін Черепановский шошқа фермасында есепші болып жұмыс істеді. 1940 жылдан Шығыс Қазақстан облысы, Өскемен қаласында тұрады. 1941 жылы әскерге шақырылған.
1941 жылдан майдан шебінде. 55 гвардиялық атқыштар дивизиясының 166 гвардиялық атқыштар полкі атқыштар бөлімшесінің құрамында соғысқан. Гвардия аға сержанты Литвиновтың ерлігі туралы тек 55 гвардиялық атқыштар дивизиясы ғана емес, өзі еркімен сұранып майданға аттанған қаласы - бүкіл Өскемен өңірі құлағдар болып отыр еді. Дивизиялық «Комсомольская правда» газеті Литвинов туралы былай деп жазды: «Гвардияшыл Литвинов барлық шайқас кезінде ержүректілігімен ерекше көзге түсуде. Үнемі шабуылшылардың алдында жүріп, неміс траншеяларына алдымен кіреді. Автоматтың дүмін, пышағын шебер қолданып, әруақытта өзі құртқан немістермен өзінің әскери есебін толықтырып отырды». 1944 жылы 24 маусым күні Пружиница ауданында мықты бекінген жау шебіне шабуыл кезінде Литвиновтың бөлімшесі борап тұрған оққа қарамастан жау траншеясына басып кіреді. Окопта қояма-қолтық шайқас басталды. Литвинов автоматпен алты гитлершілдерді жер жастандырып, үш дұшпанға пышақ салды. Арасында мылтықтың дүмін де пайдаланды. Шайқас жалғаса берді. Немістер қатты қорғанды, кенет көрші окоптан жаудың қол пулеметінің үні естілді. Аға сержант асқан жылдамдықпен жау окобына гранат лақтырады. Қатты жарылыстан соң пулемет үні өшті.
1944 жылы маусым айында В.М. Литвиновтың бөлімшесі Пруженице ауданындағы шайқаста Птичь өзенінен өту кезінде көзге түсті. Артиллерия мен пулеметтен қарша бораған оққа қарамастан аға сержант Литвинов пен лейтенант Лопатин біріші болып өзенді жүзіп өтіп, жаудың қайығын басып алады да, бораған оқ астынан кері қайтады. Немістердің көз алдынан алып кеткен қайық операцияның беталысын өзгертті. Көп кешікпей осы қайықпен екі станокті пулеметпен бронебойшиктар, жаяу әскер взводы өткізілді. Гвардияшылдар өткелді күзетіп тұрған жау әскерлерінің сыртынан келіп, оқ боратты. Аға сержант Литвинов өз автоматымен оннан аса гитлершілдерді жер жастандырды. Өткел біздің әскерлердің қолына көшті.
1945 жылдың 24 наурызында КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен В. М. Литвиновқа Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. В. М. Литвинов әскери жорығын Берлинде аяқтады. Екі рет жараланып контузия алған.
Армия қатарынан босағаннан кейін Өскемен қаласына оралып, 1954 жылға дейін мырыш зауытында жұмыс істеді. Одан кейін Орджоникидзе қаласында тұрып, еңбек етті. 1974 жылы 12 шілдеде Орджоникидзе қаласында қайтыс болды.
Ленин, 1-дәрежелі Отан соғысы, 3-дәрежелі Даңқ ордендерімен, медальдармен марапатталған.

В. М. Литвинов туралы әдебиет

Литература о В. М. Литвинове

Шығыс Қазақстан облысы.Энциклопедия/ Бас ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014.-Б.503.

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 132 б.

Отан батырларын мадақтайды. [Мәтін] : Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай- қорығы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. – Б.155.

Интернет ресурстар

Интернет-ресурсы

Новосибирская книга памяти 

Общественный сайт Краснояружского района