Сафонов Ф.М.

Жаңартылды 06.09.2024 14:37

Сафонов Федор Матвеевич (1923-2008) –Кеңес Одағының Батыры.

3-ші Беларусь майданы 1-ші Әуе армиясы 1-гвардиялық шабуылдаушы авиация дивизиясының Суворов штурмдық авиация полкінің 74-ші гвардиялық Сталинград Қызыл Ту орденді аға ұшқышы, гвардия кіші лейтенанты.
1923 жылы 21 наурызда Челябі облысы, Варна ауданы, Масловецкое селосында шаруа отбасында дүниеге келген. Отбасында 11 бала болды, оларды асырау қиын болғандықтан, 1932 жылы отбасы Қырғызстанның Фрунзе облысына көшті. Ал сосын 1933 жылы әкесі Матвей Васильевич Шығыс Қазақстан облысы Шемонайха ауданының Михайлов совхозына жалдамалы жұмыс үшін көшіп келді. 1939 жылы Федор Сафонов Шығыс Қазақстан облысының Үбі орталау мектебінен жеті сынып бітіріп, Семейдің ауылшаруашылығы техникумына оқуға түсті, өйткені осы техникумның жатақханасында бос орындар болған еді. Сонымен бірге Семейде аэроклуб ісімен айналысты. Сафонов аэроклубтың үздік түлегі болғандықтан І -Чкалов әскери ұшқыштар мектебіне жіберілді.
1940 жылы Сафонов Қызыл Армия қатарына шақырылып, әскери ұшқыштар мектебінде оқи бастайды. Ил-2 штурмовигімен ұшуды игереді.
1944 жылы Куйбышевке жіберіледі, онда 12-запастағы авиация полкына алынып, Ил-2 самолетін иеленген соң майданға аттанады. 1944 жылы 21 шілдеде 1-гвардиялық шабуыл авиациясының, 74-гвардиялық шабуыл авиациясы полкының құрамында әскери іс-қимылдарға қатысқан. Белоруссия, Литваны азат етуге, Шығыс Пруссияны жаудан қорғауға, соңынан Шығыс Пруссияда қарсыластарды жоюға және Кенигсберг, Пиллауды шабуылдауға қатысты.
Соғыс жылдары Федор Сафонов әскери ұшақпен 109 рет ұшып, 7-әуе ұрысына қатысты. Жау аймағында 300 сағаттан аса болып, екі рет оққа ұрынды. Ұрыс кезінде Сафонов 11 танк, 2 өздігінен жүретін зеңбірек, 2 миномет батареясы, шамамен 46 автокөлік, 2 әскери қару- жарақ қоймасын, жанар май қоймасын, паровоз, 30-шақты теміржол вагонын, 3 зенит батареясын, 7 зеңбірек батареясын және шамамен 300 жау солдатын жойды.
1945 жылы 24 маусымда Қызыл алаңда Жеңіс Парадына қатысып, Белорусс майданының оң жақтағы 3-сапында қатар түзеді.
Соғыстан кейін Барановичи қаласында әскери қызметте болды. 1949 жылы Краснодардағы жоғары штурмандар мектебін бітірді. Соңынан Хабаровскіде және Сахалинде қызмет атқарды.
1956 жылдан бастап Куйбышевте ПВО корпусының бас командалық пунктінің бастығы болып қызмет істеді. 1961 жылдан отставкаға шықты.
Куйбышев авиация заводында инженер және бөлім бастығы жұмысын атқарды. Куйбышев халық депутаттары қалалық Кеңесінің депутаты болып сайланды.
1979 жылдан бері зейнетке шығып, мектеп оқушыларымен тәрбие жұмысымен айналысып, №12 самар мектебінің кеңесі мен ондағы тарих мұражайының мүшесі болды. 2008 жылы 11 мамырда қайтыс болды.
Ленин орденімен, 2-ші Қызыл Ту, 1-дәрежелі Отан соғысы, 2-ші және 3-ші дәрежелі Даңқ ордендерімен, медальдармен марапатталған.
Самара қаласының № 12 мектебі, бір сквері Фёдор Сафонов атында. Өскемен қаласында Сафонов атында көше бар.

Ф. М. Сафонов туралы әдебиет

Литература о Сафонове Ф. М.

Шығыс Қазақстан облысы.Энциклопедия/ Бас ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014.-Б.669.

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 132 б.

Отан батырларын мадақтайды. [Мәтін] : Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай- қорығы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. – Б.221.

Интернет ресурстар

Интернет-ресурсы

Биографии Героев и писателей СССР 

Герои страны 

Ветеран ВКО