Попов А.Г.

Жаңартылды 02.09.2024 16:16

Попов Александр Григорьевич (1917-2004) - Кеңес Одағының Батыры.

7- гвардиялық Далалық майданның 73 –гвардиялық атқыштар дивизиясы, 209-гвардиялық атқыштар полкінің штаб бастығы, гвардия майоры.

Александр Попов 1917 жылы 24 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласында туған. Орта мектепті  бітірсімен Қазақ мемлекеттік Университетінің биология факультетіне оқуға түсіп, оның төрт курсын бітіреді. 1941 жылдың маусым айында Қызыл Армия қатарына шақырылған. 1942 жылы Алматыдағы жеделдетілген жаяуәскерлер училищесін бітіреді. Осы кезде университеттегі  оқуын да сыртай бітіріп, дипломын қолға алады.  Ұлы Отан соғысына 1942 жылдың мамыр айынан бастап қатысқан. Алғашқы ұрысқа лейтенант Александр Попов 1942 жылдың 12 мамыр күні Харьков түбінде батальон командирінің адьютанты қызметінде кірген еді. Оңтүстік Батыс, Сталинград, Воронеж, Дала, Сталинград, Курск майдандарына қатысқан. Әсіресе Днепрден  (Чернигов-Припять операциясы,1943 ж.) өту кезінде айрықша көзге түскен. 209 гвардиялық атқыштар полкінің (73-гвардиялық атқыштар дивизиясы, 7-гвардиялық армия, Дала майданы) гвардия майоры Александр Попов 1943 жылы 25 қыркүйекте Днепропетровск облысы Верхнеднепровск ауданы Бородаевка селосы тұсында Днепр өзенінен өтуді  асқан шеберлікпен ұйымдастыра білді. Басып алған плацдармды жау шабуылынан қорғау кезінде үш шабуылға тойтарыс бере отырып, бөлімшелерді жақсы басқарды.  

КСРО Жоғарғы Кеңесі  Президиумының  1943 жылғы 26 қазандағы Жарлығымен жауынгерлік тапсырманы бұлжытпай сәтті орындағаны үшін гвардия майоры Попов Александр Григорьевичке Кеңес Одағының Батыры атағы беріліп, Ленин ордені, «Алтын Жұлдыз » (№ 1363) медалі қоса тапсырылды.  Одан кейін Ясско-Кишинев операциясына, Румыния, Болгария, Венгрия, Юголавияның астанасы – Белград қаласын азат етуге қатысты. Соғысты Австрия Альпісінде аяқтады.

Соғыстан кейін ержүрек офицер КСРО Қарулы күштерінде қызмет етті. М.В. Фрунзе атындағы Әскери Академияны бітірді. Командованиенің шешімімен жаңадан құрылған Алматы Далалық округіне округтің жедел дайындық бөлімі бастығының  көмекшісі қызметіне жіберілді.  Одан кейін Түскістан әскери округінде қызмет етті.

1952 жылы Әскери-дипломатиялық академияны бітіріп,  Бас штабтың бас барлау басқармасында қызмет етті.  1964 жылдан шет тілдері Әскери институттың оқытушысы қызметін атқарды. 1973 жылдың тамыз айынан бастап А.Г. Попов запасқа шықты. Мәскеу қаласында тұрды. Зейнеткерлікке шыққанға дейін  РСФСР көлік министрлігінде қызмет істеді. Қоғамдық жұмыстарға белсене араласып, Ардагерлер Кеңесін басқарды.  2004 жылы 30 сәуірде қайтыс болды. Мәскеудің «Горбрус» зиратына жерленген. (участок 18а).

А. Г .Попов туралы әдебиет

Литература о Попове А. Г.

Кітаптар - Книги

Шығыс Қазақстан облысы.Энциклопедия/ Бас ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014.-Б.619.

Отан батырларын мадақтайды. [Мәтін] : Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай-қорығы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. – Б.205

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 132 б.

Мақала - Статьи

Черных, С. Начальник штаба : [о Герое Советского Союза А. Г. Попове] / С. Черных, А. Потапов. - Текст // Рудный Алтай. - 1963. - 12 мая.

Блажко, А. От Волги до Балатона : [о герое Советского Союза А. Г. Попове] / А. Блажко. - Текст // Рудный Алтай. - 1969. - 22 февр.

Интернет- ресурстар

Интернет-ресурсы

Герои страны 

Биографии героев и писателей СССР 

Бессмерный полк 

ЦБС г. Семей 

Разведчики-герой советского союза