Известные имена

Есімдер

Звание
"Герой Советского Союза"

zvezda

Герой Советского Союза - высшая степень отличия СССР. Звание, которого удостаивали за личные или коллективные заслуги перед Советским государством и обществом, связанные с совершением геройского подвига или выдающихся заслуг во время боевых действий, а также, в виде исключения, и в мирное время.

Звание впервые установлено Постановлением ЦИК СССР от 16 апреля 1934 года, дополнительный знак отличия для Героя Советского Союза - медаль "Золотая Звезда" - учреждена Указом Президиума Верховного Совета СССР
от 1 августа 1939 года.

Сапалев И.Г.

Жаңартылды 08.04.2022 10:53

SapalevIvGr1Сапалев Иван Григорьевич (1912-1976) – Кеңес Одағының Батыры.

Иван Григорьевич Сапалев – Орталық майдан 13-Армия, 322 атқыштар дивизиясы, 603 жеке саперлер батальонының бөлімше командирі, кіші сержант.

Иван Сапалев  1912 жылы 20 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Көкпекті ауданы Московка ауылында шаруа отбасында туған. Білімі-бастауыш. Алтын өндіретін  «Жұмба» кенішінде кенші болып істеген. Соғысқа 1942 жылы шілде айында аттанған.

Соғыс бойы 322 атқыштар дивизиясы 603 жеке саперлер батальоны құрамында – Батыс, Воронеж, Орталық, 1-ші, 4-ші Украина майдандарында шайқасқан. 

Чернигов –Припять шабылдау операциясы кезінде Сейм, Десна өзендерінен өтуде ерекше батырлық көрсетіп көзге түскен.

Новые Млыны селосы тұсында Сейм өзенінен өту үшін жүзебелі көпірді дайындау кезінде оның бөлімшесі  әуе шабуылына тап болады. Бораған оққа қарамастан көпірді қалпына келтіріп, дивизияның артеллериясын өткелден өткізуге ықпал етті. Бомбылау кезінде бүлінген көпірді қолма-қол жөндеп, іске қосып отырды. Десна өзенінен өту кезінде екі тәулік бойы өткелді үздіксіз жұмыс істетіп, дивизияның негізгі  бөлімдерін арғы жағаға өткізді.

 КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1943 жылғы 16 қазандағы Жарлығы бойынша Сейм, Десна өзендерінен өту кезінде көрсеткен ерлігі үшін Сапалев Иван Григорьевичке Кеңес Одағының Батыры атағы беріліп, Ленин ордені мен «Алтын Жұлдыз» медалі қоса тапсырылды.

Соғыстан кейін еліне оралып, «Жұмба» кенішінде еңбек еткен. 1956 жылы Алтай өлкесінің Бийск қаласына қоныс аударып, № 122құрылыс-монтаж тресінде тас қалаушылар бригадирі  болып жұмыс істеген. Еңбекте де үнемі алда көрініп, бригадасы тресте алғашқылардың бірі болып,  коммунистік еңбек ұжымы атағын алған. Еңбек майданындағы табыстарын үкімет жоғары бағалап, 1966 жылы 5 тамызда КСРО Жоғарғы Кеңесі  Президиумының Жарлығымен Ленин орденімен марапаттаған.

1976 жылы 27 ақпанда Бийск қаласында қайтыс болған. Батыр тұрған үйге мемориалды тақта орнатылған.    

Екі мәрте Ленин (16.10.1943; 5.08.1966), Қызыл Жұлдыз (16.10.1943; 5.08.1966),3-дәрежелі Даңқ, (30.08.1944), ордендерімен, 2 мәрте «За отвагу» (23.02.1943; 27.09.1943), «За боевые заслуги» (20.02.1943) т.б. медальдармен марапатталған.

Соғыстан кейінгі жылдары марапаттау қағаздарында Батырдың тегі – Сопалев, Сополев, Саполев болып жазылған.

Әдебиеттер:

  • Шығыс Қазақстан облысы.Энциклопедия/ Бас ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2014.-Б.657.
  • Отан батырларынмадақтайды.: Шығысқазақстандықтар -  Восточноказахстанцы - Герои Советского Союза : фотоальбом. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. - 217 с.
  • Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 132 б.

Интернет-ресурстар: