Аухадиев Қ.

Жаңартылды 15.11.2023 14:21

Аухадиев Қойгелді (1907-1943) - Кеңес Одағының Батыры.

1907 жылы Семей облысы Көкпекті ауданы Өрнек ауылында дүниеге келген. Соғысқа дейін «Талапкер» ауыл шаруашылық артелінде төраға болып қызмет істеген.

1942 жылдан армия қатарында болды, танкіге қарсы 10-гвардиялық атқыштар полкінің командирі, 6-гвардиялық атқыштар дивизиясы, 60-армия, Орталық майдан/, гвардия кіші сержанты Аухадиев 1943 жылы 23-24 қыркүйек ұрыстарында ерекше көзге түсті: оның жауынгерлік тобы Нижние Жары ауылы маңындағы Днепрден/ Гомель облысы, Брагин ауданы/ өтіп, жаудың бірнеше танкісін жойып, соғыс құралдарын істен шығарды. Батыл әрі ержүрек Қ. Аухадиев арғы жағалауға бірінші болып өтіп, негізгі күштің өтуіне жол ашып берді. Оның жауынгерлік есебінде 3 қираған және 2 өртенген танк, 3 оқ-дәрі тиелген жүк машинасы, «Фердинанц» өздігінен жүретін зеңбірек және 5 станокты пулемет. 1943 жылы 29 қыркүйекте сұрапыл шайқаста қаза тапты. Киев облысы Чернобыль ауданы Паришев ауылында жерленген.

Кеңес Одағының батыры атағы 1943 жылы 16 қазанда КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен қаза тапқан соң берілді. Қойгелді Аухадиев Ленин орденімен, бірнеше медальдармен марапатталған. А.К. Гордиенко «Днпровские были» (М.Воениздат,1967) кітабында Припять өзенінен (Белорусь пен Украинадағы өзен, Днепрдің оң саласы) өту кезіндегі Қ. Аухадиевтік көрсеткен айрықша ерлігін суреттейді.

Көкпекті ауданының Үлкен Бөкен ауданында батырға мүсін, ал Көкпекті ауданы Теректі ауылында ескерткіш орнатылған. Колхоз атаулары,  Көкпекті ауылында көше, Теректі ауылында мектеп Қойгелді Аухадиев есімімен аталады.

Аухадиев К. туралы әдебиеттер

Литература об Аухадиеве К.

Герои Советского Союза казахстанцы: Сборник документов и материалов: В 2 т. - Алма-Ата : Казахстан, 1968. - Т.1. - С. 73-75.

Герои Советского Союза: краткий автобиографический словарь. В 2-х т. - М.: Воениздат, 1987. - Т. 1. - С. 86.

Семипалатинску 285 лет. - Семипалатинск, 2003. - С. 44.

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы: Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. – с.7

Отан батырларын мадақтайды: шығысқазақстандықтар – Кеңес Одағының батырлары: фотоальбом = Родина награждает отважных: восточноказахстанцы – Герои Советского Союза: фотоальбом. – Өскемен: Медиа-Альянс, 2010. – 288 б. – С. 25.

Мақалалар-Статьи

Подвиг героя бессмертен: [О Герое Советского Союза Койгельды Аухадиеве] // Новая жизнь. - 2000. - 6 мая. - С. 1,2.

Битин, Н. Подвиг Героя бессмертен: к 100-летию Героя Советского Союза Койгельды Аухадиева /Н. Битин // Новая жизнь. - 2007. - 13 окт. - С. 2.

Каир, К. Юбилей героя [Текст] / К. Каир // Рудный Алтай. - 2007. - 30 окт. - С. 1.

Кудайбергенов К. Благородный жест благодарных потомков [Текст] / Кудайбергенов К. // Рудный Алтай. - 2007. - 22 ноября. - С. 4.

Мухамадиева, Л. Путь в бессмертие [Текст] / Л. Мухамадиева // Новая жизнь. - 2004. - 3 июня. - С. 1

Мусин, М. Гордый сын Толагая: [о Герое Советского Союза Койгельды Аухадиеве из Кокпектинского р-на] / М. Мусин // Рудный Алтай. - 2010. - 3 мая. - С. 4.

Мусин, М. Путь в бессмертие: [о Герое Советского Союза Койгельды Аухадиеве из Кокпектинского района] / М. Мусин // Новая жизнь. - 2010. - 15 мая. - С. 4.

Давайте, люди, никогда об этом не забудем ! [Текст] // Вести Семей. - 2015. - 10 февраля. - С. 4

Малгаждаров, К. Одно из ярких созвездий [Текст] / К. Малгаждаров // Вести Семей. - 2015. - 6 октября. - С. 4

Бердюгин, Г. Героизм земляков живет в сердцах односельчан [Текст] : [об участнике ВОВ Федоре Кузмиче Гарганове (участие в освобождении Украины), Герое Советского Союза Койгельды Аухадиеве, и его внуке Ержане Койгельдине и Таисии Васильевне Шнайдер - руководителе Центра памяти села Преображенка] / Г. Бердюгин // Рудный Алтай. - 2018. - 16 января. - С. 3

Интернет - ресурстар

Интернет-ресурсы

Герой страны

Документы о присвоенном звании Героя Советского Союза