Бурлаченко С.Ф.

Жаңартылды 28.12.2020 11:29

Бурлаченко Степан Филиппович (1914-1989) - Кеңес Одағының Батыры.

1914 жылы Семей облысы (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы) Ново-Шульба ауданының Алексеевка ауылында кедей шаруа отбасында туған. КПСС мүшесі. Ауыл мектебін бітіреді. Темір ұстасы, жүргізуші болып істейді. Қызыл Әскер қатарына 1942 жылдың қаңтарында шақырылады. Батыс, Сталинград, 1-Белорус майдандарындағы ұрыстарға қатысқан. 1943 жылы екі рет жараланады. Қызыл Жұлдыз, 1-дәрежелі Отан соғысы ордендерімен, медальдармен наградталған. Біздің жерлесіміз Сталинград іргесінен Одерге дейінгі даңқты да ұзақ соғыс жолынан өтті.

1945 жылдың басында поляк жерінде кескілескен ұрыстар болып жатты. Неміс-фашист командованиесі совет әскерлерінің фашистік рейхқа баратын жолындағы соңғы бөгет - Польшадан айрылып қалудан қорықты. Генерал-полковник Богдановтың 2-гвардияшы танк армиясы әскерлерінің алдында Груец, Жирардув, Сохачев қалаларын алу, сөйтіп шегініп бара жатқан жаудың Варшавадағы тобының шегінетін жолын кесіп тастау міндеті тұрды.

47-Қызыл Тулы Суворов орденді гвардияшы Умань танк бригадасының танкистері қатты ұрыстарда дұшпанның қасарысқан қарсыласуын қирата отырып, Груец қаласын алды да шегініп бара жатқан жауды өкшелей қуып, Жирардув ірі тіректі пунктіне жетті. Қала күшті бекінгендіктен оны бірден шабуыл жасап алу қиынға соқты.

1945 жылғы 16 қаңтарда таң ата ішінде жүргізуші-механик Бурлаченконың машинасы бар «Т-34» танктер тобы қалаға кіретін жолдарды барлап, қаланың батыс жақ шетіне кіріп, жаяу әскер бөлімдері келгенше сол арада бекінуге бұйрық алды.

Танкистер қалаға таяп қалған кезде ұзақ уақытқа арналып салынған бекіністе отырып алған дұшпан артиллериядан нөсерлете оқ жаудырды. Қаланың шет жағында қызу шайқас басталды. Ұрыс қыза түскен кезде танк командирі оққа ұшты. Бірнеше танк істен шықты. Жағдай қиындай түсті.

Танкті басқаруды Бурлаченко өз қолына алды. Қазақстандық жауынгер шеберлікпен басқарған қуатты машина шынжыр табанымен зеңбіректерді, минометтер мен пулемет ұяларын жаныштап, фашистердің арасында үрей тудырып, зәрелерін ұшырды. Бурлаченконың танкісі қалаға басып кірді де оның орталық көшесімен жүріп, жолында кездескеннің бәрін басып-жаншып отырды. Гитлершілердің үрейі ұшып қаша жөнелді. Бурлаченко өзінің машинасын батылдықпен гитлершілердің соғыс техникасы мен ат-арба колоннасына қарай тура бағыттады. Колоннаның ойран-топыры шықты. Осы ұрыста батыр танкист жаудың 5 зеңбірегін, 4 минометін, 6 гранатометчигін, 12 автомашинасын, 20 ат-арбасын, 70-тен аса гитлершіні жойды. Оның ер жүректілігі мен тапқырлығы арқасында жауынгерлік тапсырма орындалды.

КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1945 жылғы 27 ақпандағы Жарлығы бойынша осы ұрыстағы батырлығы мен тапқырлығы үшін гвардия кіші сержанты С. Ф. Бурлаченкога Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. Сонымен бірге, Ленин ордені, Қызыл Жұлдыз медалі, І дәрежелі Отан соғысы орденімен марапатталған. Степан Филиппович жаумен шайқаса отырып, Берлинге жетті. Соғыстан кейін бейбіт еңбекке оралды. Семей қаласындағы (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласы) № 6 автобазада жүргізуші болып жұмыс істеді.

1989 жылы 22 наурызда қайтыс болды.

С. Ф. Бурлыченко  туралы әдебиеттер

Литература о С. Ф. Бурлыченко

Совет Одағының қазақстандық батырлары. Т 1.- Алматы "Қазақстан" 1969. - Б. 265-266

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Бурлыченко Степан Филиппович: б. 286.

Кеңес Одағының батырлары - шығысқазақстандықтар = Герои Советского Союза - восточноказахстанцы [Мәтін] : Мағлұматнама. - Өскемен : ШҚМУ, 2005. - 132 б.

Отан батырларын мадақтайды. [Мәтін] : Шығысқазақстандықтар - Кеңес Одағының Батырлары : фотоальбом / Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи ландшафтық мұражай-қорығы. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2010. - 290 с.

***

Герои Советского Союза - семипалатинцы. - Семипалатинск : [б. и.], 2004. - 56 с.

 Мақалалар –статьи

Бурлаченко С.Ф. Некролог // Иртыш.- 1989.- 27 марта.- с. 4.

 Интернет ресурстар

Интернет ресурсы

Бурлыченко С. Ф. [Электронный ресурс] : [биография] // Герои страны : сайт. – Режим http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=22488 (03.01.2019)

Бурлыченко С. Ф. [Электронный ресурс] : [биография] // Подвиг народа : сайт. – Режим http://podvignaroda.ru/?#tab=navResult (03.01.2019)