Балғынбайұлы Б.

Жаңартылды 23.04.2020 14:48

Байкөкше Балғынбайұлы (1813-1892) – ақын, шежіреші.

1813 жылы Семей уезі, Қызыладыр болысы, Арқат, Ащысу өңірінде дүниеге келген. Қабас батырдың ұрпағы. Сөзге шешен, тапқыр да тура айтатын Байкөкшені Абай құрмет тұтып, уытты өлеңдерін жоғары бағалаған. Абай оның есімін атамай Байкөке дейді екен. Байкөкше де жастайынан ісі орнықты, сөзі салмақты Абайды ерекше құрметтеген. Сондықтан да ол Құнанбайдың бата оқырында дүйім жұрттың көзінше: «Құнан кетті - алдынан жарылқасын, Артында алтын қалды ат басындай...» деп, Абайға сенім арта сөйлейді. Байкөкшенің «Әнет баба», «Мамай батыр», «Тоқтамыс батыр», «Кеңгірбай би», «Қараменде би», «Көбей би» т.б. тарихи жырлары мен өлеңдері бар.

Б.Балғынбайұлының өмірі мен шығармашылығы

Литература о жизни и творчестве Б.Балгынбайулы

Абай [Мәтін]: энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 1995. -Ақылбай  Абайұлы:  Б. 137-138.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] :  энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014. – Байкөкше Балғынбайұлы:  б. 238. 

***

Абай мен Байкөкше ақын / Ел аузынан жинаған С.Қарамендин [Мәтін] // Жұлдыз . - 1984. - № 8. -  Б. 207-208.

Байкөкше ақын [Мәтін] : [Байкөкшенің Абайға айтқан арызы және шешендік тапқырлық сөздері.] // Жұлдыз . - 1985. - № 6. -  Б.201-203.

Қарамендин, С. Абай мен Байкөкше ақын [Мәтін] / С. Қарамендин // Жұлдыз . - 1984. - № 3. -  Б.3.

Қарамендин, С. Байкөкше ақын [Мәтін] / С.Қарамендин // Жұлдыз . - 1985. - № 6. -  Б.6.