Әбуғалиев М.

Жаңартылды 16.06.2017 11:59

Әбуғалиев Мұқан (1932 - 2008 жж.) - журналист, аудармашы, ақын.

Әбуғалиев Мұқан 1927 жылы 27 наурызда Семей қаласында жұмысшы отбасында дүниеге келген. 16 жасында Шығыс Қазақстан облыстық “Алтай большевигі” газетіне курьер болып қызметке кіріседі. Курьер бола жүріп қолына қалам алып, газетке мақалалар жаза бастайды. Аз уақытта корректор, әдеби қызметкер, бөлім бастығына дейін көтеріледі. Мұқан Әбуғалиев журналист бола жүріп, облыстық “Коммунизм туы” газетінде жауапты хатшы, редактордың орынбасары, редактор қызметін атқарған.
1952-1955 жж. Қазақстан КП ОК-нің Жоғарғы партия мектебін, 1961 ж. КОКП ОК-нің Жоғарғы партия мектебін бітірген. 1964-1974 жж. облыстық «Коммунизм туы газетіне редактор болып тағайындалады, 1976-1990 жж. республикалық «Социалистік Қазақстан» газетінің Шығыс Қазақстан облысы бойынша меншікті тілшісі болған.
Мұқан Әбуғалиев – Алтайдың әйгілі азаматтары, өндіріс алыптары туралы «Алтайдың егіз алыбы» (1968) очерктер жинағын бірлесе отырып шығарған. Құмаш Нұрғалиев туралы жазған өмірбаяндық “Өлімді жеңген өмір” деген кітабы лезде тарап кетеді. Қаламгер әзірбайжан жазушысы Эльчиннің кітаптарын қазақша сөйлетті.
КСРО-ның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, «Құрмет белгісі» орденінің иегері. Құрметті демалысқа шыққан соң да Мұқан Әбуғалиев облыс әкімдігінде аударма ісімен шұғылданған.

2009 жылы 26 шілдеде Өскемен қаласында қайтыс болды.

М. Әбуғалиев шығармалары

Произведения Абугалиева М.

Кітаптар - Книги

Әбуғалиев, М. Алтайда туған алып [Мәтін] / М. Әбуғалиев. - Алматы, 1968. - 26 б.

Әбуғалиев, М.Алтайдың егіз алыбы [Мәтін] / М. Әбуғалиев, Т. Шәріпжанов. - Алматы : Қазақстан, 1968.

Әбуғалиев, М.Өлімді жеңген өмір [Мәтін] / М. Әбуғалиев - Алматы : Мектеп, 1984. - 78 б.

М. Әбуғалиев аудармалары

Переводы Абугалиева М.

Эльчин. Күміс түсті фургон [Мәтін] : повестер мен әңгімелер / Эльчин ; ауд. М. Әбуғалиев. - Алматы : Жазушы, 1986. - 220 б. - (Достық кітапханасы).

М. Әбуғалиев жарияланымдары

Публикации Абугалиева М.

Әбуғалиев, М. Көп жыл өткен соң [Мәтін] : әңгiме/ М. Әбуғалиев // Қазақстан әйелдерi.- 1968.- N 4.- Б. 10-11.

Әбуғалиев, М. Асыл әжімдер [Мәтін] : очерк / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы. - 1972. -  8 июль.

Әбуғалиев, М. Ынтымақ жемісі [Мәтін] : очерк / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1977. - 27 янв.

Әбуғалиев, М. Шахта шамшырағы [Мәтін] : очерк / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1981. - 21 янв.

Әбуғалиев, М. Бас жүлде алғанымда сасып қалдым [Мәтін] / М. Әбуғалиев; әңг. С. Әдiгенқызы // Жұлдыздар отбасы. - 2012. - № 17. - Б 50. - Халықаралық ән байқауының жеңiмпазымен сұхбат.

М. Әбуғалиев мақалалары

Статьи Абугалиева М.

Әбуғалиев, М. Бір мың күн, бір мың түн [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы . - 1966. - 10 март.

Әбуғалиев, М. Алтайдың бір байлығы [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы. - 1969. -  22 окт.

Әбуғалиев, М. Өмірі оның өнеге [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Қазақстан ауыл шаруашылығы. - 1971. - № 10.- Б.52-54.

Әбуғалиев, М. Партия солдаты [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы . - 1971. - 14 апр.

Әбуғалиев М. Өмірі оның өнеге [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Қазақстан ауыл шаруашылығы. - 1971. - №10. - Б.52-54

Әбуғалиев,, М. Ұмытылмас кездесу [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы. - 1972. - 22 март. -  Ғ. Мүсiрепов туралы естелiк.

Әбуғалиев, М. Рахман қайнары [Мәтін] :  [шипажай тарихынан] / М. Әбуғалиев // Мәдениет және тұрмыс. - 1972. - № 2.- Б.10-11.

Әбуғалиев, М. Қисыны қашқан іс [Мәтін] : [Шығыс Қазақстан облысында су қорларын пайдалану мәселелері] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1976. - 4 қараша.

Әбуғалиев, М. Қисыны қашқан іс [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1976. -  4 ноябрь.

Әбуғалиев, М. Еміне ел риза [Мәтін] : [гинеколог Қ. Бақтыбаева жайлы] / М. Әбуғалиев // Қазақстан әйелдері. - 1976. - № 10.- Б.22-23.

Әбуғалиев, М. Жемісі мол кезең [Мәтін] / Әбуғалиев М. // Социалистік Қазақстан. - 1977. -  13 январь.- Б.

Әбуғалиев, М. Алты қыз [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1979. -  26 дек.

Әбуғалиев, М. Балық қорын қорғаушы [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Коммунизм туы. - 1979. -  12 янв.

Әбуғалиев М. Жастар жүрген жер думан [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1981. -  8 янв.

Әбуғалиев, М. Алғысқа бөленген үшеу [Мәтін] :  [Шығыс Қазақстан облыстық ауруханасынаң бас хирургі Б. Э. Рейш жайлы] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1980. - 12 март

Әбуғалиев, М. Құлпырған, көркейген Лениногор [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1983. -  20 март.

Әбуғалиев, М. Өркені өскен Өскемен [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1984. -  4 июнь.- Б.

Әбуғалиев, М. Бұғы бағу оңай ма ? [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1987. -  9 декабрь.

Әбуғалиев, М. Ұмытылмас үш күн [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1991. - 25 желтоқсан. - Ғ.Мүсiрепов туралы естелiк.

Әбуғалиев, М. Жол үстінде [Мәтін] : [кезіндегі обл. басшыларының бірі А.К. Протозановтың 80 жасқа толуына орай естелік] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1994. - 13 тамыз.

Әбуғалиев, М. Антына адал дәрігер [Мәтін] : [Катонқарағай ауд. түлегі, облыстың бас терапевті Ш.Дүсіпұлы жайлы] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1996. - 11 шілде.

Әбуғалиев, М. Ұстаз туралы ой [Мәтін] : [Облыстық "Дидар" газетінің шыға бастағанына 65 жыл толуына орай авт. өзінің ұстазы Б. Исабеков жайында] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1996. -  9 мамыр.

Әбуғалиев, М. Ұзақ жол [Мәтін] / М. Әбуғалиев // Егемен Қазақстан. - 1998. - 3 сәуiр. - Ұлы Отан соғысының ардагерi Төлеухан Қоғабаев туралы.

Әбуғалиев, М. Димекеңнен алғыс алған қаламгер [Мәтін] : [қарымды қаламгер Шығысқазақстандық Т. Кенжебаев туралы бір үзік сыр ] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1999. – 25 желтоқсан.

Әбуғалиев, М. Тұғыры биік тұлға. [Мәтін] : [А.К. Протазановтың туғанына 85 жыл] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 1999. -  14 тамыз.

Әбуғалиев, М. Асыл азамат еді [Мәтін] : [Зәріпхан Дәукеевтің туғанына -70 жыл толуына орай] / М. Әбуғалиев // Дидар. - 2002. - 20 тамыз. - Б. 2.

М. Әбуғалиев туралы әдебиеттер

Литература об Абугалиеве М.

Елубай, О. Алтайым, алтын тамырым [Мәтін]: деректі әңгіме, очерк, публицистика,толғау / О. Елубай. - Алматы : Әл-Фараби, 2000. - 181 б. - Әріптесім, әз ағам...: тұңғыш ұсазым Мұқан Әбуғалив туралы бір үзік сыр: б. 25-28.

Қасымов, А. Тарихи жол [Мәтін] / Қасымов А. - Өскемен : [б. и.], 2006. – Б. 82-127.

Қасымұлы, А. Курьерліктен бас редакторлыққа дейінгі жол [Мәтін] / А. Қасымұлы // Дидар. - 2003. - 2 тамыз. - Б. 2.

Елубай, О.Қаламгер қасиетi [Мәтін] : [журналист М.Әбуғалиев туралы] / О. Елубай // Егемен Қазақстан. - 1997. - 27 наурыз.

Әміренов, М. Қаламы Мұқалмаған Мұқан аға [Мәтін] : [Облыс журналистерінің көшбасшысы Мұқан Әбуғалиұлы туралы] / Әміренов М. // Дидар. - 2002. - 26 наурыз. - Б. 2.

Мұхамадиев, А. Өмірі өнеге еді [Мәтін] / А. Мұхамадиев // Дидар. - 2008. - 6 мамыр. - Б. 4.

Басылым басшылары [Мәтін] // Дидар. - 2006. - 26 желтоқсан. - Б. 1-4.

***

Кудайбергенов, К. Беспокойные хлопоты эти... [Текст] : [Об одном из старейших журналистов области] / Кудайбергенов К. // Рудный Алтай. - 2002. - 26 марта. - С. 4.