Аксенов Виктор Степанович (1935-2014) – поэт, ученый-геохимик, изобретатель, кандидат геолого-минералогических наук.
Родился 22 января в 1935 г. в с. Шемонаиха Шемонаихинского района Восточно-Казахстанской области в
многодетной семье. В 1953 г. окончил Семипалатинский геологоразведочный техникум (ныне Геологоразведочный колледж г. Семей). С 1954 по 1957 гг. служил в армии на Дальнем Востоке. В 1964 г. окончил Томский политехнический институт. Работал преподавателем в школе, лаборантом и научным сотрудником в НИИ геологии Академии Наук КССР, преподавателем в ВУЗе.
По направлению Академии Наук КССР поступил в аспирантуру при Институте геохимии и аналитической химии им. В. И. Вернадского АН СССР в г. Москва. В 1972-1973 гг. работал руководителем научных групп в Алтайском отделе Института геологии АН КазССР, в 1995-1996 гг. в Ульбинском проектно-конструкторском институте Ульбинского металлургического завода, в 1974-1995 доцентом в ВКГТУ им. Д. Серикбаева. В 1989-1993 гг. избирается депутатом областного совета, занимался решением вопроса водоснабжения населения Ульбинского района экологически чистой водой.
В ВКГТУ им. Д. Серикбаева многие годы редактировал литературный материал газеты «За знания». В 2002 г. избран ответственным редактором литературного журнала «Восток».
Публиковался в различных газетах и журналах «Молодая гвардия», «Простор», «Иртыш», «Восток». Имеет благодарственное письмо от премьер-министра Индии Раджива Ганди за стихотворение «Индира».
Имеет авторские изобретения и зарегистрированные минералогические открытия.
Автор 132 научных работ по геологии и многочисленных поэтических сборников: «Дым Отечества», «Искушение», «В пути», «Свет Иисуса», «Баллады и поэмы», «Стихи и рассказы», «Песни и романсы», «Долг», «Война», «Женщины», «Зеница ока», «Мой дедушка – памятник», «Дни и ночи».
Скончался 3 октября в 2014 г. в г. Усть-Каменогрск.
В. С. Аксенов шығармалары
Произведения В. С. Аксенова
Аксенов, В. С. Дым отечества : Стихи,баллады,поэмы / В.С.Аксенов., 1995. - 135 с.
Аксенов, В. С. Искушение : Басни,шутки,иронии,притчи,частушки,стихи,баллады,поэмы / В.С. Аксенов, В.С., 1995. - 132 с.
Аксенов, В.С. Баллады и поэмы : из серии "Поэзия и проза" / В.С.Аксенов, 2004. - 153 с.
Аксенов, В.С. Война : 60-летию победы советского народа в Великой Отечественной войне посвящается! / В.С. Аксенов В., 2005. - 124 с.
Аксенов, В. С. Песни и романсы / В. С. Аксенов. - Усть-Каменогорск : Реклама Дайджест, 2005.
Аксенов, В. С. Стихи и рассказы / В.С. Аксенов, 2004. - 227 с.
Аксенов, В. С. Зеница ока : вместо мемуаров / В.С. Аксенов, 2005. - 496 с.
Аксенов, В.С. Мой дедушка - памятник : (с продолжением) / В. С. Аксенов ; худ. Г. Мазурин ; предисл. М. Елиферовой, 2007. - 479 с. (Введено оглавление)
Аксенов, В.С. Дни и ночи. Т. 1 : вариант третий, расширенный новыми произведениями, 2010. - 450 с.
Мерзімді басылымдағы мақалалар
Публикации в периодичесокй печати
Аксенов,,В. С. Две весны : стихотворение / В. С. Аксенов// Рудный Алтай. - 1985. - 27 март. - С. ; Простор. - 1988.; №3. - С. 10-11.
Аксенов, В. С. Мираж; Арабская легенда; Муялды : стихи / В. С. Аксенов// Рудный Алтай. - 1986. - 27 июн. - С.
Аксенов, В. С. Синь - синицы : стихи / В. С. Аксенов// Рудный Алтай. - 1986. - 27 сент.
Аксенов, В. С. Шемонаиха: стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1986. - 1 нояб.
Аксенов, В. С. Голубой залив: стихотворение / Аксенов. // Рудный Алтай. - 1987. - 30 сент.
Аксенов, В. С. Родина : стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1988. - 16 февр.
Аксенов, В. С. Тихим вальсом грустил листопад; Алтайская осень : стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1988. - 16 нояб. - С.
Аксенов, В. С. Предзимье; Мораль - монета : стихи / В. С. Аксенов. // Рудный Алтай. - 1993. - 1 янв.
Аксенов, В. С. Светка; Время: стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1993. - 14 дек.
Аксенов, В. С. Алтайское утро; Уба : Стихи / В. С. Аксенов. // Рудный Алтай. - 1998. - 22 окт.
Аксенов, В. С. Дочери Востока; Новации : стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1994. - 1 янв.
Аксенов, В. С. Козел и волк : Басня / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1994. - 17 мая
Аксенов, В. С. Еще не вечер;Тихим вальсом грустил листопад : Стихи;Есть краткая биогр.справка / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1995. - 24 янв.
Аксенов, В. С. Белуха : Стихи / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1998. - С. 7июля
Аксенов, В. С. Вечный зов : Анатолию Иванову - 70 лет : [О жизни и творчестве писателя] / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1998. - 5 мая
Аксенов, В. С. Вечный зов: А.Иванову - 70 лет : [об Анатолии Иванове: биография, творчество, издания] /В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1998. - 5 мая. - С. 4
Аксенов, В. С. Здравый смысл восторжествует : [Беседа с дир. усть-каменогор.АО"УК КЗ"(конденсаторный з-д)] / В. С. Аксенов. // Рудный Алтай. - 1998. - 17 янв.
Аксенов, В. С. Эверест : Акростихи А.Целищеву:усть-каменогор.альпинисту / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 1998. - 16 мая
Аксенов, В. С. Умер автор "Вечного зова" : [Биогр.писателя А.Иванова] / АксеновВ. С. // Рудный Алтай. - 1999. - 5 июня(вкл.
Аксенов В. С. Осенний рубеж : [Стихотворение] / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 2000. - 22 апр. - С. 12
Аксенов, В. С. Эверест; Маэстро; Душа геолога : [Акростихи] / В. С. Аксенов // Простор. - 2000. - №10. - С. 29
АксеновВ. С. "Задача 2001 года - выйти на мировой рынок" / В. С. Аксенов // Рудный Алтай. - 2000. - 7 окт. - С. 2
Аксенов, В. С. Писатель : [Акростих. Стихотворение,посвященное Александру Ивановичу Егорову] / В. С. Аксенов // Устинка плюс. - 2001. - 6 апр. - С. 4
Аксенов, В. С. Кесарево свечение : Роман / В. С. Аксенов, 2001. - 640 с.
Аксенов, В. С. Чечек; Париж : Стихи / В. С. Аксенов // Вестник Казцинка. - 2003. - 18 июля. - С. 20
Аксенов, В. С. Школа; Осенний этюд : Стихи / В. С. Аксенов // Вестник Казцинка. - 2003. - 5 сент. - С. 12
Аксенов, В. С. Косой брод / В. С. Аксенов // Семь дней. - 2004. - 8, 15, 22 окт. - С. 10
Аксенов, В. С. Кузнечиха: (Из воспоминаний Марии Цветинской) / В. С. Аксенов // Семь дней. - 2005. - 11 марта. - С. 8
Аксенов, В. С. Гибель : (Быль) / В. С. Аксенов // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2005. - №2-3. - С. 127-133
Аксенов, В. С. Госпиталь /В. С. Аксенов // У-Ка. - 2005. - С. 27
Аксенов, В. С. Первая водородная / В. С. Аксенов // Семь дней. - 2005. - 20 мая. - С. 8
Аксенов, В. С. Волчица: Рассказ-Кузнечика /В. С. Аксенов // Нива. - 2007. - №4. - С. 167-175
В. С. Аксенов туралы әдебиеттер – Литература о В. С. Аксенове
Кітаптар-книги:
Звено Алтая : история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения / Т. Сидихменова. - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. - 472 с.
Мақалалар - Статьи
Ефимова, Н. Изображение государственной власти в произведениях В. С. Аксенова / Ефимова, Н. // Вестник Моск. Ун-та. Сер. 9. Филология. - 1995. - №3. - С. 31-39
Изданы книги поэта-земляка : [ В. С. Аксенова "Дым Отечества" и "Искушение"] // Рудный Алтай. - 1996. - 22 февр. - С.
Кратенко, А. Два сборника Виктора Аксенова : [О сб.стихов В. С. Аксенова "Дым Отечества" и "Искушение"] / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 1996. - 18 апр. - С.
Вологодская, Г. Я пришел как поэт : [ К биогр.поэта В. С. Аксенова] / Г. Вологодская // Устинка плюс. - 1999. - 15 янв. - С. 25
Шустер, В. С. Геолог и поэт : [ К 65-летию поэта и ученого В. С. Аксенова] / В. С Шустер. // Рудный Алтай. - 2000. - 29 янв. - С. 12
Серов, С. Двухтомник Виктора Аксенова / С. Серов // Устинка плюс. - 2004. - 11 июня. - С. 9
Творчества полет // Семь дней. - 2005. - 21 янв. - С. 8
Виктору Аксенову - известному поэту - 70 лет // Рудный Алтай. - 2005. - 22 янв. - С. 2
Ельшенова, Л. "Женщина" Виктора Аксенова / Л. Ельшенова. // Рудный Алтай. - 2007. - 3 ноября. - С. 8.
Жолковский, Александр. Уроки испанского / А. Жолковский // Иностранная литература. - 2010. - N 3.- С.250-255
Ожарова, Асем. Стихи по вертикали / А. Ожарова // Устинка плюс . - 2014. - 13 нояб. (№ 46). - С. 10
Шимырбаева, Г. Песни "Небесного кочевника" / Г. Шимырбаева // Казахстанская правда. - 2012. - 21 февраля. - С. 10
Григорьева, Е. Экспедиция на Тянь-Шань / Е. Григорьева // ЛЗ Сегодня. - 2017. - 16 август. - С. 4
Слонов, А. Горы зовут / А. Слонов // Уба-Информ. - 2017. - 16 август. - С. 5
Интернет-сілтемелер
Интернет-ссылки
Аксенов Виктор Степанович [Электронный ресурс] : [биография] // КГУ Шемонаихинская центральная районная библиотека : сайт. – Режим доступа : https://shemlibrary.kz/index.php/ru/8-shemonaikha-literaturnaya/7-aksenov-viktor-stepanovich (12.11.2024)
Аксенов, В. С. Гибель в степи [Электронный ресурс] : рассказ // Литсовет : сайт. – Режим доступа : https://litsovet.ru/litsovet/883451-gibel-v-stepi (12.11.2024)
Виктор Степанович Аксенов [Электронный ресурс] : [биография] // Государственный архив ВКО : сайт. – Режим доступа http://e-arhiv.vko.gov.kz/ru/Page/Index/780 (12.11.2024)
Актай Аскерхан (Хуанбай Аскерхан) (1974 г. р.) – поэт, драматург.
Родился 22 ноября 1974 года в Кызылкайынском сомоне Баян-Улгийского аймака Монголии. В 1993 г. окончил Кызылкайынскую среднюю школу им. М. Зайсанова. Высшее образование получил в Казахстане и Монголии.
Произведения Аскерхана публиковались в казахстанских газетах «Егемен Қазақстан», «Қазақ әдебиеті» и журналах «Айтұмар», «Ақжүніс», «Дарабоз», «Иман», «Отыкен». Также на республиканских сайтах «БАҚ.кз», «Абай.кз», «Ұлт порталы», «Қамшы», «Күлтөбе» и других.
Аскерхан Актай призер республиканского поэтического состязания «Ер жеңісі - Ел жеңісі» (2012, Астана), обладатель первого места поэтического конкурса к 155-летию Шакарима Кудайбердиева (2013, Семей), обладатель гран-при республиканского состязания стихотворцев «Дінім-діңгегім» Духовного управления мусульман Казахстана Костанайской областной мечети Марал Ишан (2014, Қостанай), обладатель третьего места международного поэтического состязания «Ел қорғаны-Ер Жәнібек» к 300-летию Ер-Жанибека, обладатель второго места республиканского творческого конкурса «Лучшая поэзия» к 550-летию казахского ханства, организованного фондом «Қамшы» (2015, Алматы), лауреат специально премии «Дарабоз» (2015, Алматы), гран-при республиканского поэтического состязания к 550-летию казахского ханства «Ұлытау ұлағаты-ұлт мұраты» (2015, Астана), гран-при республиканского конкурса к 150-летию со дня рождения Зука-батыра (2016, Астана), гран-при поэтического состязания «Бағытым - Ислам, Бақытым - Тәуелсіздік» представительства усть-каменогорского духовного управления мусульман Казахстана (2016, Усть- Каменогорск).
Автор поэтического сборника «Зүбаржаттың жарқылы» (2016), драматических пьес «Жылқышы бидің аманаты», «Сүмбіле», «Жүрегіңді аяла», «Отың өшпейді, Әке», «Жатбауыр», «Көшім хан-Сүзге сұлу».
Член Союза писателей Казахстана, обладатель нагрудного знака «Мәдениет саласының үздігі», Почетный гражданин Кызылкайынского сомона Баян-Ульгийского аймака Монголии, лауреат международных, республиканских и областных поэтических конкурсов. Награжден медалью к 550-летию Казахского ханства. Живет в г. Усть-Каменогорск Восточно-Казахстанской области.
В 2021 году избран депутатом городского маслихата г. Усть-Каменогорска.
Ақтай, Ә. Шығармалары
Произведения Актай А.
Ақтай, Ә. Сүмбіле: өлеңдер / Ә. Ақтай . - Алматы : Үш Қиян, 2017. - 168 б.
Ақтай, Әскерхан. Баян таудың көлінде балалы үйрек / бірнеше өлеңі жарияланған // Қазақ әдебиеті. - 2019. - 8 наурыз.- Б.10
Ақтай, Әскерхан. Шығыста квотаға қол жеткізе алмай жүргендер көп / Ә Ақтай // Түркістан. - 2020. - 16 шілде.- Б.4.
Мақалалар-Статьи
Таңат А. Ахметтің аманаты : [Семей театрында Ахмет Байтұрсынов туралы драма сахналанды. ] / А. Таңат // Дидар. - 2018. 20 наурыз.- Б.5.
Жеңісұлы , О. Әдебиет аспанында "Сүмбіле" туды: [Ақын Ә. Ақтаймен кездесу өтті.] / О. Жеңісұлы // Дидар. - 2018. - 21 сәуір.- Б.5.
Дүргінбайұлы, Қызырбек. Рухани құндылыққа қайта оралу ғасыры келе жатыр / Қ. Дүргінбайұлы // Алдаспан. - 2019. - 5 желтоқсан.- Б.12.
Дүргінбайұлы Қ. Қаламгерлердің қатары көбейді : Мәтін / Қ. Дүргінбайұлы // Дидар. - 2020. - 29 Қыркүйек.- Б.4.
Алексеев Николай Евдокимович (по матери Байгулов) (1941-2016) - поэт, журналист, член Союза Писателей РК.
Родился 27 октября в 1941 г. в Семипалатинске (ныне г. Семей), на станции Жана - Семей в области Абай. В марте 1966 г. в газете «Иртыш» было опубликовано первое стихотворение Н. Алексеева «Клены стреляют почками». В начале 70-х годов Н. Алексеев работает в штате редакции данной газеты.
Нколай Евдокимович Алексеев автор более пятисот эссе, очерков, статей, поэтических сборников «Новые стихи» (1969), «Комсомольский проспект» (1978), «Ледостав» (1982), «Алтыбакан» (2003), «Сумерки. Луна над Жидебаем» (2004), «Вершины видны издалека» (2004), «Вершины и бездны» (2005), «Покаяние» (2005). Герои его стихов, очерков – земляки, великие сыны Степи: Абай, Мухтар Ауэзов, ссыльный писатель Ф. М. Достоевский, писатели К. Мухамедханов, Д. Черепанов, С. Анисимов. Знание казахского языка позволяет Николаю Алексееву использовать сюжеты казахских легенд и сказаний в своем творчестве: «Алтыбакан», «Поклон тебе, земля Абая» и другие.
К 280-летию Семипалатинска (ныне г. Семей) Н. Алексеев закончил работу над коллективным сборником эссе и очерков «Город Семипалат». По итогам литературного республиканского конкурса, проводимого в честь юбилея Абая, Николаю Алексееву за цикл очерков и стихов «На земле Абая» была присуждена поощрительная премия.
Николай Алексеев почти два десятка лет работал литературным консультантом в Семипалатинском отделении Союза писателей Казахстана, помогал местным молодым дарованиям. Пятнадцать лет возглавлял творческое литературное объединение «Иртышские огоньки».
Скончался 23 ноября 2016 года.
Н. Алексеев шығармалары
Произведения Н. Алексеева
Алексеев, Н. Новые стихи [Текст] / Н. Алексеев. - Алма-Ата, 1969. - 23 с.
Алексеев, Н. Комсомольский проспект [Текст] / Н. Алексеев. - Алма-Ата, 1978. - 64 с.
Алексеев, Н. Ледостав [Текст] / Н. Алексеев. - Алма-Ата, 1982. - 55 с.
Алексеев, Н. Алтыбакан [Текст] : [стихи для детей младшего и среднего школьного возраста] / Н. Алексеев. - Семипалатинск, 2003.
Алексеев, Н. Сумерки. Луна над Жидебаем [Текст] : стихи; мини-рассказы / Н. Алексеев. - Семипалатинск, 2004. - 197 с.
Алексеев, Н. Вершины и бездны [Текст] : очерки, мини-рассказы, писательские байки / Н. Алексеев. - Семипалатинск, 2005. - 221 с.
Алексеев, Н. Последний октябрь [Текст] / Н. Алексеев. - Семей, 2005. - 194 с.
Алексеев, Н. Апрель в городе [Текст] / Н. Алексеев. - Семипалатинск : Талант, 2007. - 163 с.
Алексеев, Н. Пламенный июль [Текст] : стихи / Н. Алексеев. - Семей : Талант, 2008. - 276 с.
Алексеев, Н. Раздумья у живого огня [Текст] / Н. Алексеев. - Семей, 2009. - 169 с.
Алексеев, Н. Отголоски большой войны [Текст] : очерки, стихи / Н. Алексеев. - Семей : "Талант", 2009. - 173 с.
Алексеев, Н. Отраженный свет. Стихи. Очерки. Статьи [Текст] / Н. Алексеев. - Семипалатинск : Талант, 2010. - 220 с.
Алексеев, Н. В ритме солнца [Текст] : стихи / Н. Алексеев. - Семей : Талант, 2011. - 124 с.
Н. Алексеевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации Н. Алексеева в периодических изданиях и сборниках
Алексеев, Н. Бетон [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Казахстанская правда. - 1967. - 8 сентября.
Алексеев, Н. Клокастый дым все выше и незримей... [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Ленинская смена. - 1968. - 8 декабря.
Алексеев, Н. О чем грустят пески пустыни?[Текст]: стихи / Н. Алексеев // Ленинская смена. - 1970. - 27 октября.
Алексеев, Н. В музее[Текст]: стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1971. - 27 мая. - Музею Абая.
Алексеев, Н. Закат [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Ленинская смена. - 1972. - 8 июля.
Алексеев, Н. Зимняя мозаика: Обрушился белый десант...; В снегу по пояс все деревья... [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Ленинская смена. - 1972. - 29 января.
Алексеев, Н. В затоне [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Казахстанская правда. - 1975. - 19 января.
Алексеев, Н. Алексеев Николай [Текст] / Иртышанка : коллективный сборник стихотворений / сост. Н. М. Чернова. - Алма-Ата : Жалын, 1984. - 72 с. - С. 3-6.
Алексеев, Н. Чингизские ущелья [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1991. - 22 июня.
Алексеев, Н. Меня сгибает тоска [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1993. - 25 марта. - Посвящение Абаю.
Алексеев, Н. Жидебай. Музей Абая[Текст]: стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1993. - 9 феврая.
Алексеев, Н. Судьба поэта [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 18 октября.
Алексеев, Н. Как неразгаданная тайна; Закат в Жидебае[Текст]: стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 3 декабря.
Алексеев, Н. Размышления у мавзолея Абая - Шакарима [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 20 июля.
Алексеев, Н. Гость с Кавказа [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 8 апреля. - Шелве Мчедлишвили, грузинскому поэту, переводчику Абая.
Алексеев, Н. Разящие строки Джамбула [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 18 июля.
Алексеев, Н. На земле Мухтара [Текст]: стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 25 сент.
Алексеев, Н. Абай - Мухтар [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Новое поколение. - 1997. - 14-20 марта. - С.13.
Алексеев, Н. Убежавший закат [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Простор. - 2006. - N 1. - С. 102.
Алексеев, Н. Шелковый путь [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Простор. - 2012. - № 8. - С. 93.
Алексеев, Н. Отец [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Простор. - 2015. - № 5. - С. 32.
***
Алексеев, Н. Бәрi де жатқан тарих [Мәтін] : өлең / Н. Алексеев; ауд. К. Әлiпбаев // Семей таңы. - 1987. - 25 сентябрь.
Н. Алексеев мақалалары, очерктері
Статьи, очерки Н. Алексеева
Алексеев, Н. Постижение[Текст]/ Н. Алексеев // Иртыш. - 1987. - 3 сент. - О роли романа М. Ауэзова в жизни автора.
Алексеев, Н. Создавая образ времени [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1989. - 19 апреля. - О поэте О. Сулейменове.
Алексеев, Н. Дом, где бывал поэт [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1992. - 16 декабря. - О памятных местах в Семипалатинске, которые посещал Абай.
Алексеев, Н. Абай и его эпоха [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 22 июня. - О книге М. Бейсенбаева.
Алексеев, Н. Все про Абая [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 20 октября. - О подготовке Абаевской энциклопедии.
Алексеев, Н. Есть такое письмо Абая [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 4 октября.
Алексеев, Н. Штрихи к родословной [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 27 октября. - По материалам очередного журнала "Абай".
Алексеев, Н. Валиханов - Потанин [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 7 ноября. - О Г. Потанине, о его политических взглядах.
Алексеев, Н. Правдивые свидетели военных лет [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1994. - 3 дек. - О письмах с фронта ВОВ.
Алексеев, Н. Кто автор некролога? [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 30 ноября. - О некрологе Абая, автором которого был А. Букейханов - глава правительства Алаш-Орды.
Алексеев, Н. Путь к подлинному Абаю [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 11 марта. - О русскоязычных переводах поэта.
Алексеев, Н. Семипалатинские друзья поэта [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1995. - 16 марта. - Литературное краеведение.
Алексеев, Н. Великие имена. Незабываемые встречи [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 23 июля. - Русские писатели о М. Ауэзове.
Алексеев, Н. Доблестный сын казахского народа [Текст] : стихи / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 26 сентября. - О национально-освободительном восстание Амангельды Иманова в 1916 г. К 80-летию восстания.
Алексеев, Н. Слово во всех измерениях [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 7 мая. - О творчестве О. Сулейменова.
Алексеев, Н. Не только "Енлик-Кебек" [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 17 сентября. - О драматических произведениях М. Ауэзова.
Алексеев, Н. Поэзия беспредельна, как вселенная[Текст]/ Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 18 мая. - К 60-летию со дня рождения О.О.Сулейменова.
Алексеев, Н. Непревзойденный акын-импровизатор [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 5 марта. - О стихах-импровизациях Джамбула Жабаева.
Алексеев, Н. Перекличка эпох [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1996. - 14 марта. - О казахско-украинских литературных взаимоотношениях, о посвящении Ж. Жабаевым стиха поэту Т. Шевченко.
Алексеев, Н. Ауэзов и "Помгол" [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 5 июля. - об осуждении М. Ауэзовым факта умолчания и несправедливого распределения продуктов во время голода в Поволжье и Западном Казахстане и выхода из состава ВЦИК и из партии ВКП(б) в 1922 г.
Алексеев, Н. Вершины видны издалека [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 23 сентября. - Размышления над романом "Путь Абая".
Алексеев, Н. Его помнил Ауэзов [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 1 мая. - О Д. Есенжолове - друге М. Ауэзова, учителе, певце, актере, одном из первых каз. просветителей, репрессированном в 1938 г., реабилитирован в 1954 г.
Алексеев, Н. Имени Ауэзова [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997.- 26 апреля. - о новом статусе семипалатинского дома-музея им. Ф. Достоевского: научно-исследовательский центр литературы им. М. Ауэзова
Алексеев, Н. Кержацкая заимка в Америке [Текст] / Н. Алексеев // Казахстанская правда. - 1997. - 24 октября. - 115 летию Г. Гребенщикова.
Алексеев, Н. Мухтар - Камиля - Валентина [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 28 января. - Женщины в жизни М. Ауэзова.
Алексеев, Н. На перекрестке торговых путей [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 23 января. - К 280-летию Семипалатинска.
Алексеев, Н. Пока жив народ, живы писатели [Текст] // Иртыш. - 1997. - 29 мая. - О переводчиках произведений М. Ауэзова Л. Соболеве, А. Никольской и др.
Алексеев, Н. Сеял разумное, доброе, вечное [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 26 июня. - О М. Ауэзове, как педагоге и наставнике. Из воспоминаний казахских писателей о встречах с М.О. Ауэзовым в 60-е годы.
Алексеев, Н. Серый Лютый [Текст] / Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 12 апреля. - О художественной ценности и психологическом анализе произведения М. Ауэзова "Кок серек".
Алексеев, Н. После "часа прощания" [Текст]/ Н. Алексеев // Иртыш. - 1997. - 12 июня. - К 90-летию со дня рождения писателя Д. Черепанова.
Алексеев, Н. Крепость на Иртыше [Текст] / Н. Алексеев // Рудный Алтай. - 1998. - 10 сентября. - С. 3. - История Семипалатинска.
Алексеев, Н. Пушкин и Казахстан [Текст] / Н. Алексеев // Звезда Прииртышья. - 1998. - 6 июня. - С.6. - Пушкин в Уральске. О переводах произведений А.С. Пушкина казахскими поэтами и писателями.
Н. Алексеев туралы әдебиет
Литература о Н. Алексееве
Гайнуллина, Ф. Литература Семипалатинского Прииртышья [Текст] : учебное пособие / Ф. Гайнуллина. - Семипалатинск, 2002. - 136 с. - С. 107-109.
Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био - библиографический указатель / сост. О.Ф. Мальцева. – Семипалатинск: Талант, 2006. - С. 6 -7.
Горный, Н. Алтыбакан - «солнечные качели» [Текст] // Н. Горный // Спектр. - 2004. - 11 марта. - С. 6.
Часнык, Л. И душа с душой заговорит [Текст] / Л. Часнык // Рудный Алтай. - 2004. - 28 дек. - С. 4.
Султанбеков, М. Поэт на Жидебае [Текст] : о книге Николая Алексеева "Сумерки. Луна над Жидебаем" / Султанбеков М. // Семипалатинские вести. - 2004. - 29 окт. - С. 4.
Титаев Е. Николай Алексеев: "Вековечно только небо" / Е. Титаев // Наше дело. - 2016. - 1 декабря. - С. 6-7 : фото.
Акыш Нурдаулет Бабиханович (1950) - писатель, журналист, ученый-литературовед, доктор филологических наук, профессор.
Родился 15 июня 1950 г. в с. Манырак Тарбагатайского района Восточно-Казахстанской области. С 1968 г. работал заведующим сельским клубом. Окончил филологический факультет Казахского педагогического института им. Абая (1973, ныне КазНПУ им. Абая). После службы в рядах Советской Армии работал редактором в издательствах «Мектеп» и «Жалын».
В 1980-1984 гг. Н. Акиш – журналист газеты «Қазақ әдебиеті», в 1984-1986 гг. – сотрудник журнала «Жұлдыз». В последующие годы работал сценаристом на киностудии «Казахфильм», в газетах «Қазақстан мұғалімі», издательстве «Балауса», главным редактором республиканского научно-педагогического журнала «Білім – Образование».
Первый рассказ «Қияда» опубликован в 1972 г. В 1980 г. издательством «Жалын» была выпущена книга «Жұмбақ іздер». В 1982-1990 гг. изданы книги «Үндемейтін ұл», «Қияннан келген көгершін», «Сынық домбыраның сазы», «Жатақхана қыздары», «Таң алдындағы дабыл», «Необыкновенное лето», Приключенческая повесть писателя «Жұмбақ іздер» («Необыкновенное лето») опубликована на русском языке в газете «Дружные ребята» (1987), отдельной книгой издана в 1989 г. В 2000- 2016гг изданы книги «Ұры қыздың тағдыры», «Алтынбектің балалық шағы», «Балалар елін бағындыру», «Зұлмат жылдары қазақ прозасында», «Бейуақта жанған от», «Момақан қыз», «Екі томдық таңдамалы шығармалары», «Қазақ мемуарлық романы», «Замана рухы», «Рақымсыз көктем».
Его произведения для детей включены в учебники школьной программы.
Член Союза писателей и Союза журналистов Казахстана, лауреат республиканского фестиваля молодежи «Жігер», международной премии им. Жамбыла, призер конкурса Министерства Культуры Республики Казахстан, Дипломант Международной Ассоциации критиков-литераторов.Почетный гражданин Тарбагатайского района.
В настоящее время работает научным сотрудником в Отделе литературы и художественной публицистики эпохи Независимости в Институте литературы и искусства имени М. О. Ауэзова Министерства образования и науки Республики Казахстан.
Н. Б. Ақыш шығармалары
Произведения Акыш Н. Б.
Ақыш, Н. Алтынбек Қоразбаев (Балалық шағы...) Елiмнiң асқақ өнерi : деректi повесть / Н. Ақыш. - Алматы:
Балауса, 2003.- 138 б.
Ақыш, Н. Бейуақта жанған от : хикаяттар, әңгiмелер / Н. Ақыш. - Алматы : Нұр-Принт-75 , 2010. - 320 б.
Ақыш, Н. Момақан қыз: хикаят және әңгiмелер / Н. Ақыш // Ақпарат және мұрағат комитетi "Әдебиеттiң әлеуметтiк маңызды түрлерiн басып шығару" бағдарламасы.- Алматы: Таймас, 2011. - 88 б.
Ақыш, Н. Шығармалары / Н. Ақыш ; Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі. Т. 1 : повестер. - Астана : Фолиант, 2011. - 456 б.
***
Акишев, Н. Голубь с Марса : повести и рассказы / Н. Акишев. - Алма-Ата : Жалын, 1984.
Акишев, Н. Долг сына : рассказы и повесть / Н. Акишев. - Алма-Ата : Жалын, 1982.
Акишев, Н. Незамужние : повести / Н. Акишев. - Алма-Ата : Жазушы, 1990.
Акишев, Н. Необыкновенное лето : приключен. повесть / Н. Акишев; авториз. пер. с каз. К. Кешина; худ. Р. Аканаев. - Алма-Ата : Жалын, 1989.
Акишев, Н. Тревога под утро : повесть, рассказы / Н. Акишев. - Алма-Ата : Жазушы, 1987.
Ғылыми зерттеулер
Научные исследования
Ақыш, Н. 1930-1980 ж.ж. повестерiндегi ұлттық рухтың көрiнiстерi : Тәуелсiздiк идеясы және көркем мәдениет / Н.
Ақыш. - Алматы, 2011.- 5-кiтап.
Ақыш, Н. Замана рухы: әдеби зерттеулер мен сын мақалалар / Н. Ақыш // М.О. Әуезов атын. әдеб. және өнер ин-ты ; жауп. ред. С.С. Қирабаев. - Қарағанды, 2013. - 294 бет.
Ақыш, Н. Зұлмат жылдары қазақ прозасында. 1928-1933 жылдар қасiретiнiң қазақ прозасында көрiнiс табуы : Монография / Н. Ақыш // М.О.Әуезов атын. әдебиет және өнер ин-ты; Ред.алқасы.:Егеубаев А.Қ., Елеукенов Ш.Р., Қасқабасов С.А. ж.б.. - Алматы: Нур-Принт 75, 2005. - 136 бет.
Ақыш, Н. Қазақ мемуарлық романы: филология ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Н. Ақыш. - Алматы : [б. ж.], 2009. - 35 б.
Ақыш Н. Қазақ мемуарының романы / Н. Ақыш // М.О. Әуезов атын. Әдебиет және өнер ин-ты. - Алматы: Арда, 2010. - 416 б.
Ақыш, Н. Қазақ прозасындағы ұжымдастыру шындығы және көркемдiк шешiм : филол. ғыл. канд. дис. / Н. Ақыш; ғыл. жет. С.С. Қирабаев. - Алматы, 2004.- 159 б. - Библиогр. : б. 156-159.
Н. Ақыш қатысуымен жарық көрген кітаптар
Книги, изданные при участии Акыш Н.
Қазақ әдебиетінің тарихы ; жалпы ред. басқ. С. Қирабаев ; [жауапты шығ.: Н. Ақыш, Г. Орда] ; Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі ; М. О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты .- Алматы : ҚАЗақпарат, 2004. - 7-т. - 462 б.
Қазақ әдебиетінің тарихы ; жалпы ред. басқ. С. Қирабаев ; [жауап. шығ.: Н. Ақыш, Г. Орда] ; Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі ; М. О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты .- Алматы : ҚАЗақпарат, 2004. - 8-т. .- 520 б.
Қазіргі әдебиеттегі жалпыадамдық құндылықтар / ; [ред. алқа: С. Қирабаев [ж.б.] ; жауап. ред. Г.Ж. Орда ; жауап. шығ. Н.Б. Ақыш] - Алматы : [б. ж.], 2014 . - 707 б.
Н. Ақыш шығармаларының мерзімді басылымдардағы жарияланымдары
Публикации произведений Акыш Н. в периодических изданиях
Ақыш, Н. Аласа таулар аясында : роман / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2015. - № 9. - Б. 42-90; № 10. - Б. 65-115.
Ақыш, Н. Амалсыз байыған момақан : әңгiме / Н. Ақыш // Өтүкен. - 2013. - № 1. – Б. 58-72.
Ақыш, Н. Байлар кварталында : әңгiме / Н. Ақыш // Жас Алаш. - 2014. - 22 сәуiр. - Б. 5.
Ақыш, Н. Босағада ұрысқан бойдақтар: әңгiме/ Н. Ақыш// Ана тiлi. - 2013. - 19 - 25 қыркүйек. - Б. 10.
Ақыш, Н. Бiр - бiрiн көрмей ... үйленген : әңгiме // Ақ Жайық kz. - 2013. - № 2. - Б. 161-166.
Ақыш, Н. Валетка: әңгiме/ Н. Ақыш// Қазақ әдебиетi. - 2014. - 7 - 13 ақпан. - Б. 14.
Ақыш, Н. Ғашық жiгiттiң күнделiгi : әңгiме / Н. Ақыш // Нұр Астана. - 2011. - 17 қараша. - Б. 12; 24 қараша. - Б. 12; 1 желтоқсан. - Б. 12.
Ақыш, Н. Дон Жуанның қалыңдығы : әңгiме / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 15 желтоқсан. - Б. 20.
Ақыш, Н. Ел-жұртымен үнсiз қоштасқан ер : деректiәңгiме / Н. Ақыш // Алматы ақшамы.- 2009. - 5 наурыз. - Б. 25.
Ақыш, Н. Еркегүлдiң екi күйеуi: әңгiме / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны.- 2005.- 21 шiлде.- Б. 10.
Ақыш, Н. Жалғыздың шешесi : әңгiме / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2000. - 14 шiлде. - Б. 6-7.
Ақыш, Н. Жолы ауыр абитуриент : повестен үзiндi/ Н. Ақыш // Керуен. - 2005. - N 1. - Б. 152-172.
Ақыш, Н. Жұмыс iздеген қыз : әңгiме / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 9-15 қараша. - Б. 8.
Ақыш, Н. Зары өткен перзент : әңгiме / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2012. - № 11. - Б. 155-160.
Ақыш, Н. Интернетте iздеп жүр... : әңгiме / Н. Ақыш // Жас Қазақ. - 2014. - 7 наурыз. - Б. 1,6.
Ақыш, Н. Көнбiс бәйбiше: әңгiме/ Н. Ақыш// Ана тiлi. - 2007. - 16 тамыз. - Б. 10-11.
Ақыш, Н. Құрсаудағы қалам : кеңестiк қазақ прозасындағы ақтаңдақ кезеңiнiң көрiнiстерi / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны.- 2006. - 7 қыркүйек. - Б. 4-5.
Ақыш, Н. Қиқар жауынгер : әңгiме / Н. Ақыш // Жұлдыз.- 2010. - № 10. - Б. 41-81.
Ақыш, Н. Қалмақтан қашқан Қыстаубай : әңгiме / Н. Ақыш // Жалын. - 2011. - № 6. - Б. 38 - 43.
Ақыш, Н. Қылмыс заңының құрбаны : Хикаят // Жұлдыз.- 1999. - N1. - Б. 116-132.
Ақыш, Н. Өксiктiөмiр : хикая / Н. Ақыш // Керуен. - 2010. - № 2. - Б. 190-202.
Ақыш, Н. Өндiрiстiк практикада : проза / Н. Ақыш // Жалын. - 2015.- № 6. - Б. 24-34.
Ақыш, Н. Рақымсыз көктем: хикаят/ Н. Ақыш// Жұлдыз. - 2014. - № 2. - Б. 3-50.
Ақыш, Н. Сезiм жетегiндегi жiгiт : проза / Н. Ақыш // Жалын. - 2010. - № 7. - Б. 20-39.
Ақыш, Н. Сыйлашы жұлдыздарын жанарыңның...: новелла / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2010. - 30 желтоқсан. - Б. 9; Көкшетау.- 2013. - № 3. - Б. 57-63.
Ақыш, Н. Тағдыр жетегiнде : Повесть // Керуен. - 2006.- N 1. - Б. 176-195.
Ақыш, Н. Үнсiз қоштасу : әңгiме / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2013. - 10 - 16 қаңтар. - Б. 10.
Ақыш, Н. Ұлы ғашықтар ұрпағы : әңгiме / Н. Ақыш // Таң-Шолпан. - 2011. - № 2. - Б. 85-137.
Ақыш, Н. Шала ұйқылы саудагер: әңгiме /Н. Ақыш// Жұлдыз. - 2013. - № 4. - Б. 94-102.
Ақыш, Н. Шарапат шашқан тұлға едi: деректiәңгiме / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2009. - 24 сәуiр. - Б. 6. - Смағұл Шабдарбаевтың тағдыры тартымды тiлмен, қызықты деректермен баяндалған.
Ақыш, Н. Ықылассыз бозбала : әңгiме / Н. Ақыш // Үркер.- 2015.- № 3.- 36-42 б.
Ақыш, Н. Байлар кварталында: проза / Н. Ақыш // Тәңіртау. - 2025. - N1. - Б. 3-9.
Ақыш, Н. Еркегүлдің екі күйеуі: проза / Н. Ақыш // Тәңіртау. - 2025. - N1. - Б. 10-15.
Ақыш, Н. Көнбіс бәйбіше: проза / Н. Ақыш // Тәңіртау. - 2025. - N1. - Б. 16-21.
Ақыш, Н. Тесік қалталы жаяу: проза / Н. Ақыш // Тәңіртау. - 2025. - N1. - Б. 22-24.
Н. Ақыш мақалалары
Статьи Акыш Н.
1998
Ақыш, Н. Бейiмделу тәсiлiұшпаққа шығармайды / Н. Ақыш // Дат. - 1998. - 9 қараша. - Б. 2. - Қазақстан Респ. Президентi Н. Назарбаевтың саяси-қоғ. бейнесi туралы.
Ақыш, Н. Оқырманның өз әлемi / Н. Ақыш // Кiтапхана: (Қазақстан кiтапханашылары съезiнiң (1998 ж.) қосымша материалдары). - Алматы, 1998. - Б. 15-16.
1999
Ақыш, Н. Азапты асулар / Н. Ақыш // Қазақстан мұғалiмi. - 1999. - 24 ақпан - Б. 6. - 1916 ж. 25 маусымдағы майданға қазақтан жiгiт алу туралы патша жарлығының қазақ даласына әкелген зардабы жайлы.
Ақыш, Н. Дәуiрлер тоғысындағы толғаныс / Н. Ақыш // Қазақстан мұғалiмi. - 1999.- 29 желтоқсан. - Қазақстан Респ. Тәуелсiздiк күнiне орай.
Ақыш, Н. Көппартиялылық кiмге керек?! / Н. Ақыш // Қазақ Елi. - 1999. - 19 ақпан Қазақстандағы саяси партиялар туралы.
2000
Ақыш, Н. Балаларымыз осы қандай кiтап оқып жүр? / Н. Ақыш; әңг. Б. Әбдiрейқызы // Түркiстан. - 2000. - 1 қыркүйек - Жазушымен мектеп оқулықтары жайлы сұхбат.
Ақыш, Н. Мұғалiмге қамқорлық керек / Н. Ақыш // Қазақстан мұғалiмi. - 2000. - 19 сәуiр
Ақыш, Н. Өлкесiн өрiстеткен әкiм / Н. Ақыш // Заң газетi. - 2000. - 22 қараша. - Б. 2. - Шығыс Қазақстан обл. Тарбағатай ауд. әкiмi Т. Тусiпбеков туралы.
2001
Ақыш, Н. Әуресi мол әуестiктер / Н. Ақыш; әңг. Қ. Мұқашұлы // Қазақ әдебиетi. - 2001. - 20 шiлде. - Б. 12.
Ақыш, Н. Қайсысы жақсы, қайсысы жаман? / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2001. - 16 ақпан. - Б. 9. - Ақын А.Әлiмнiң "Қазақ әдебиетi" газ. (2001 ж. 19 қаңтар N 3) жарияланған "Өлең! Өлең? Өлең..." атты мақаласына орай ашық хат.
Ақыш, Н. Озбырлық бар жерде терроризм бар / Н. Ақыш // Заң газетi. - 2001.- 26 қыркүйек. - Б. 5.
2002
Ақыш, Н. Ақтаңдақ тақырыпты игеру : Қазақ әдебиетiн оқыту мәселелерi / Н. Ақыш // Бiлiм = Образование. - 2002. - N 4. - Б. 46-49.
Ақыш, Н. Әлеуметтiк сұраныс және нәубет кезеңi : С. Елубаевтың "Ақ боз үй" романы туралы / Н. Ақыш // Әдебиеттанудың өзектi мәселелерi : Акад. С.Қирабаевтың 75 жыл.арн.жинақ / М.О.Әуезов атын. әдебиет және өнер ин-ты; Ред.алқасы.:Ахметов З., Қасқабасов С.(жауап.ред) ж.б..- Алматы: Комплекс, 2002. - Б. 182-191.
Ақыш, Н. "Қазақ салдатын" қайта оқығанда : [Ғ. Мүсiреповтiң 100 жылдығы қарсаңында] / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2002. - N 5. - Б. 16-24.
Ақыш, Н. Қазақ мектебiнiң келешегi алаңдатады / Н. Ақыш // Бiлiм = Образование. - 2002. - N 4. - Б. 3-6.
2003
Ақыш, Н. Абитурент Алтынбек / Н. Ақыш // Қыз құпиясы. - 2003. - N 5. - Б. 16-17. Атақты әншi-сазгер А. Қоразбаевтың жастық шағынан бiр үзiк сыр.
Ақыш, Н. Бейiмбет Майлин және қазақ халқының басындағы зұлмат кезең / Н. Ақыш // Академик Зәки Ахметов және руханият мәселелерi: "Академик Зәки Ахметовтiң ғылыми мұрасы және қазақ әдебиеттану мәселелерi" респ. ғыл.-теор. конф. материалдары, зерттеулер, мақалалар, өлеңдер.- Алматы: "Үш қиян" баспасы, 2003. - Б. 71-75.
Ақыш, Н. Министр мен мектептiң арасы жақындай түстi / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2003. - 9 қаңтар. - Б. 2. - Бiлiм және ғылым министрi Ш. Беркiмбаеваның ауыл мектептерiн жетiлдiру туралы атқарған қызметтерi туралы.
2004
Ақыш, Н. Ақтаңдақ тақырып, ашылған ақиқаттар : 20-30 жж. ұжымдастыру мен ашаршылық тақырыбының қазақ прозасындағы көрiнiсi / Н. Ақыш // ҚР ҰҒА хабарлары. Тiл, әдебиет сериясы = Известия НАН РК. Серия филологическая. - 2004. - N 2. - Б. 49-52.
Ақыш, Н. Қасiрет жылдарының кейiпкерлерi қалай сомдалған / Н. Ақыш // Ақиқат. - 2004. - N 4. - Б. 42-47. - Ш. Мұртазаның " Қызыл жебесiндегi" Тұрар, Оразбақ, Ахат, Түймегүл, З. Жәкеновтiң "Зұламатындағы" Тұрсын,Темiртас, Б. Қыдырбекұлының "Алатауындағы" Қойыртпақ, Құтпан, Жалбық, сияқты кейiпкерлердiң сомдалған тұлғалары туралы.
Ақыш, Н. Отаршылдық ойрандары / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 4-10 маусым. - Б. 5. - Қазақ әдебиетi және отызыншы жылдар оқиғасы
2005
Ақыш, Н. Баритон дауысты Бақытжан едi / Н. Ақыш // Алматы ақшамы. - 2005. - 29 қараша. - Б. 15. - Қазақ опера өнерiнiң жарық жұлдызы Б. Ысқақов жайлы.
Ақыш, Н. Отызыншы жылдар ойраны көркем әдебиетте / Н. Ақыш // Қазақ тарихы. - 2005.- N 3. - Б. 66-69. - 1928-1933 жылдары бастан кешiрген ауыр нәубет-кәмпеске, күштеп ұжымдастыру туралы.
2006
Ақыш, Н. Қазiргi кiтаптардың бет-бағдары / Н. Ақыш // Кiтапхана. - 2006. - №3. - Б. 12-13. - Қазiргi көркем әдебиет өнiмдерiнiң сапасы, мазмұны, нарықтық экономикалық мәселелерi.
Ақыш, Н. Қазақ операсының үнi едi... / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны. - 2006. - 28 желтоқсан. - Б. 15. - Әншi Бақытжан Ысқақовтың шығармашылығы жайында.
Ақыш, Н. Қаһармандық суреттерi: С.Сейфуллиннiң "Тар жол, тайғақ кешу" романындағы қаһармандық рух / Н. Ақыш // Пушкин - Абай және қазақ әдебиетi = Пушкин - Абай и казахская литература: Халықаралық ғыл. конф. материалдары = Материалы междунар. науч. конф.(27 сент.2006 г.). - Алматы, 2006. - Б. 343-348.
Ақыш Н. Көркемдiк өрнектерi / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2006. - 24 наурыз. - Б. 7. - Жазушы Е. Әкiмқұловтың 2 томдық шығармалар жинағы туралы.
Ақыш, Н. Мемуарлық шығармалардағы патриотизм / Н. Ақыш // Ұлағат. - 2006. - N 6. - Б. 93-99.
Ақыш, Н. Орынды ұсыныстар : Қ.Сәрсекеевтiң "Бес тармақ немесе Пiкiрлер тоғысының түйiнi" атты мақаласына орай / Н. Ақыш // Қазақ. - 2006. - 1 қыркүйек. - Б. 10.
Ақыш, Н. Суретшiәзiлi, қалам қыжылы / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны. - 2006. - 14 желтоқсан. - Б. 16. - Сатира суретшi Еркiн Нұразхан туралы.
Ақыш, Н. "Тар жол, тайғақ кешу" мемуарындағы ұлт-азаттық шындығы / Н. Ақыш // Рухани мұра және қазiргi мәдениет: текстология, игеру, зерттеу = Духовное наследие и современная культура: текстология, освоение и изучение: Халықаралық ғылыми симпозиумның материалдары = Материалы междунар. науч. симпозиума 12-13 окт. 2005 г.). - Алматы, 2006. - Б. 199-203.
2007
Ақыш, Н. Асыра сiлтеу қалай асқынды ? / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны. - 2007. - 26 шiлде. – Б. 5. - Жазушы С. Мұқановтың шығармашылығына қатысты жаңаша ұстаным.
Ақыш, Н. Ғұмырнамалық толғау / Н. Ақыш // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Сер. филологическая. - 2007. - N 9. - Б. 30-32. - Қазақ жазушыларының мемуарлық жанрда жазылған романдары жайында.
Ақыш, Н. Ғ. Мұстафин "Көз көрген" мемуарлық романы жөнiнде (жаңаша сараптау) / Н. Ақыш // Шәкәрiм әлемi. - 2007. - N 3. - Б. 35-42.
Ақыш, Н. Жеке тұлғалар туралы шындық / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 17-23 тамыз. - Б. 10. - Академик С. Қирабаевтың "Өмiр тағылымдары" атты кiтабы туралы.
Ақыш, Н. Қазақ қоғамының әлеуметтiк қалпы [Мәтін] / Н. Ақыш // Ақиқат. - 2007. - N 9. - Б. 40-43. - С. Мұқановтың "Өмiр мектебi" мемуарлық трилогиясы туралы.
Ақыш, Н. Қайраткерлiгi көрiнген жырлар / Н. Ақыш // ҚР ҰҒА хабарлары. Тiл, әдебиет сериясы = Известия НАН РК. Сер. филологическая. - 2007. - № 6. - Б. 7-9. - Сәбит Мұқановтың коммунистiк белсендiлiгi.
Ақыш, Н. Көңiлсiз режиссер... / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2007. - 6 қыркүйек. - Б. 13. - "Облыстық театрлар: белде ме, белесте ме?" атты мақалалар топтамасын талқылаймыз.
Ақыш, Н. Көркем туынды және шығармашылық лабораториясы / Н. Ақыш // Абай дәстүрi және қазiргi қазақ әдебиетi: респ. ғыл.-теор. конф. материалдары. - Алматы, 2007. - Б. 94-99. - Мұхтар Мағауиннiң "Мен" роман-эссесi туралы.
Ақыш, Н. Күрес және күрескер / Н. Ақыш // Алматы ақшамы. - 2007. - 15 желтоқсан. - Б. 8. - Тiлдердi жамыту жөнiндегi басқарма бастығы, фольклористиканы зерттеушi ғалым К.I. Матыжанов туралы.
Ақыш, Н. Сәбит Мұқановқа неге тисе беремiз? / Н. Ақыш // Жас Қазақ. - 2007.- 2 қараша. - Б. 8. - "Жас қазақ" (2007 ж. 10 тамыз) газетiнде жарияланған "Қадылбековтер әулетiнiң қасiретi" атты мақалаға орай.
2008
Ақыш, Н. Арқаға да арқа сүйер керек шығар / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2008. - 25 сәуiр. - Б. 3. - Астана қаласының әкiмi, қоғам қайраткерi И. Тасмағамбетов туралы.
Ақыш, Н. Ел еңсесiн ер көтерер / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2000. - N 12. - Б. 144-147. - Тарбағатай ауданының экономикасы мен әкiмi Т. Түсiпбеков туралы.
Ақыш, Н. Естелiк сипатындағы мемуарлық роман / Н. Ақыш // ҚР ҰҒА хабарлары. Тiл, әдебиет сериясы = Известия НАН РК. Сер. филологическая. - 2008. - № 3. - Б. 10-12. - Жазушы Ә. Нұршайықовтың "Мен және менiң замандастарым" атты өмiрбаяндық романы туралы.
Ақыш, Н. Жеке тұлғаларға жете үңiлген: С.Мұқановтың "Өмiр мектебi" атты мемуарлық трилогиясы бойынша / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2008. - N 2.- Б. 194-196.
Ақыш, Н. Қазақ қасiретiнiң суреттерi / Н. Ақыш // Таң-Шолпан. - 2008. - N 2. - Б. 176-181. - А. Мекебаевтың "Қазына сыры" романы жайлы.
Ақыш, Н. Кең тынысты дилогия / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны. - 2008. - 1 мамыр. - Б. 5. - Жазушы Жолтай Әлмашұлының 2007 жылы "Арыс" баспасынан шыққан "Күлкi мен көз жасы" атты романы туралы.
Ақыш, Н. Кеңестiк Қазақстанның қатпарлы шежiресi // Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы. Филология ғылымдары сериясы = Вестн. КазНПУ им. Абая. Сер. филол. науки. - 2008. - № 2. - Б. 80-83. - С. Мұқановтың "Өмiр мектебi" кiтабындағы тарихи шындық.
Ақыш, Н. Кiшiпейiл Әбекең / Н. Ақыш // Алматы ақшамы. - 2008. - 19 қаңтар. - Б. 12. - Әбiлхамит Нарымбетов - 80 жаста.
Ақыш, Н. Көңiл бөлетiнi - көркемдiк жүйе / Н. Ақыш // Әдебиет айдыны. - 2008. - 18 желтоқсан. - Б. 17. - Г. Орданың "Көркем ойдың құдiретi" зерттеулер кiтабы хақында.
Ақыш, Н. Мемуарлық шығармадағы этнографияға байланысты тiлдiк қолданыстар / Н. Ақыш // Абылай хан ҚазХҚӘТУ Хабаршы "Филология" сериясы = КазУМО и МЯ им. Аблай хана Вестник Серия "Филология.- 2008. - № 3.- Б. 123-126..
Ақыш, Н. Мемуарлық романның көркемдiк асулары // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Сер. филологическая. - 2008. - № 4. - Б. 178-181. - Жазушы Ә. Нұршайықовтың "Мен және менiң замандастарым" романының тәрбиелiк мәнi.
Ақыш, Н. Өмiр фактiсiн жеткiзу деңгейi / Н. Ақыш // Абылай хан ҚазХҚӘТУ Хабаршы "Филология" сериясы = КазУМО и МЯ им. Аблай хана Вестник Серия "Филология. - 2008. - № 1. - Б. 238-242. - Х. Әдiбаевтың "Өмiр дария" мемуарлық романы бойынша.
Ақыш, Н. Ұлттық ұстаным негiздерi / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2008. - 16 мамыр. - Б. 5. - Жазушы Б. Момышұлының "Ұшқан ұя" мемуарлық шығармасы жайында.
2009
Ақыш, Н. Абай қара сөздерiндегi ұлттық идея / Н. Ақыш // Абай мұрасы - қазақтың ұлттық қазынасы: республикалық ғылыми-теориялық конференция материалдары / жуапты ред.Т. Әлiбек. - Алматы, 2009. - Б. 70-74.
Ақыш, Н. Қазақ тарихының қасiреттi суреттерi: Балғабек Қыдырбекұлының туғанына - 80 жыл / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2009. - 3 сәуiр. - Б. 7. - "Алатау" романы әдебиеттанушылық тұрғысынан талданады.
Ақыш, Н. Қаламымен қамал алған / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2009. - 24 сәуiр. - Б. 10. - Журналист М. Тоқашбаев туралы.
Ақыш, Н. Мемуарлық роман авторлары - халық дәстүрiнiң куәгерлерi / Н. Ақыш // Керуен. - 2009. - (№ 1). - Б. 27-45.
Ақыш, Н. Сан қырлы талант / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2009. - № 5. - Б. 169-173. - Әдебиет зерттеушiсiМырзабек Төлегенұлы Дүйсенов туралы.
Ақыш, Н. Сұлу сезiм хикаясы / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2009. - 7 тамыз. - Б. 5.- Ш.Елеукеновтың "Әттең, дүние" романындағы негiзгi сюжет екi жастың арасындағы махаббат сезiмiнiң қалай өрбитiндiгiне құрылған.
Ақыш, Н. Тарихи тақырыпқа көркем барлау / Н. Ақыш // Таң-Шолпан. - 2009. - № 1. - Б. 166-173. - 1991-2007 жж. қазақ көркем әдебиетi, жазушы шығармаларына шолу.
Ақыш, Н. Тәуелсiздiк дәуiрiндегiәдебиеттi кiм зерттейдi? / Н. Ақыш // Айқын. - 2009. - №184. - Б. 5. - Саясатқа бағынған Кеңес дәуiрiндегiәдебиет тарихын бүгiнгi демократиялық ойлау үрдiстерi тұрғысынан, тәуелсiздiк биiгiнен сараптау керек.
Ақыш, Н. Тұлғалы дарын / Н. Ақыш // Керуен. - 2009. - № 4.- Б. 164-170. - Ақын М. Мағауин шығармалары туралы.
Ақыш, Н. Ыбырайтанушы / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2009. - 19 ақпан. - Б. 9. - Әдебиеттанушы ғалым Әнуар Дербiсалин туралы.
2010
Ақыш, Н. Абай қара сөздерiндегi ұлттық идея / Н. Ақыш // Абай. - 2010. - № 2. - Б. 15-19.
Ақыш, Н. Арыз қалай жазылады? / Н. Ақыш // Алматы ақшамы. - 2010. - 20 мамыр. - Б. 25.
Ақыш, Н. Дүниенiң тiрегiәншiлер ме? / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2010. - 13-19 мамыр. - Б. 12. - Әншiлердiң бар экранды жаулап алуы, басқа мамандықтың насихатталмауы.
Ақыш, Н. Жаралы жылдар жырлары / Н. Ақыш // Керуен. - 2010. - № 2. - Б. 3-13. - Мерзiмдiбасылымдардағы майдан жырлары жайында.
Ақыш, Н. Жаралы жандар жоқшысы / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2010. - 18 наурыз. - Б. 9. - Танымал прозашы Н. Қапалбекұлы туралы.
Ақыш Н, Қалам қадiрi / Н. Ақыш // Ана тiлi.- 2010. - 17 - 23 маусым. - Б. 9. - Жазушы Д. Әшiмханұлының шығармашылығы туралы.
Ақыш, Н. Мемуарлық шығармадағы патриотизм / Н. Ақыш // Абай. - 2010. - № 3. - Б. 113-116.
Ақыш, Н. Н. Айтұлының лирикасы. / Н. Ақыш // IХ Әуезов оқулары: халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары / жауапты ред. А.Әлiбекұлы. - Алматы , 2010. - Б. 125-128.
Ақыш, Н. Халық трагедиясының тамыршысы / Н. Ақыш // Айқын. - 2010. - 16 сәуiр. - Б. 5. - Жазушы Адам Мекебаевтың шығармашылығы жайында.
Ақыш, Н. Шөл және күрескерлiк рух / Н. Ақыш // Егемен Қазақстан. - 2010. - 22 қыркүйек. - Б. 6. - Ақын Ш. Сариевтiң шығармашылығы туралы.
2011
Ақыш, Н. Арыстан жүрек Сұраншы / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2011. - 7 сәуiр. - Б. 10. - Ж.Жабаевтың "Сұраншы батыр" дастанындағы патриоттық рух.
Ақыш, Н. Асыл тектi ағамыз едi... : қазанама / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2011. - 21-27 қаңтар. - Б. 11. - Ғалым Ж. Ысмағұлов дүниеден озды.
Ақыш, Н. Дүкенбай Досжан / Н. Ақыш // ХХI ғасырдағы қазақ әдебиетi (2001-2011 жж.) : ұжымдық монография / жауапты ред.Б.Қ. Майтанов. - Алматы, 2011. - Б. 352-361.
Ақыш, Н. Жазушы - бейнелi сөздiң иесi / Н. Ақыш; дайынд. Ә. Байбол // Қазақ әдебиетi. - 2011. - 11 - 17 қараша. - Б. 3.
Ақыш, Н. Жұмабай Шаштайұлы / Н. Ақыш // ХХI ғасырдағы қазақ әдебиетi (2001-2011 жж.): ұжымдық монография/ жауапты ред.Б.Қ.Майтанов. - Алматы, 2011. - Б. 487-496.
Ақыш, Н. Жыршылық өнерi жанданып келедi / Н. Ақыш; әңг. Т.Тәшенов // Айқын. - 2011. - 21 желтоқсан. - Б. 5. - Жазушымен жыршылық өнер жайында сұхбат.
Ақыш, Н. Зайда Елғондинова / Н. Ақыш // ХХI ғасырдағы қазақ әдебиетi (2001-2011 жж.): ұжымдық монография/ жауапты ред. Б.Қ. Майтанов. - Алматы, 2011. - Б. 458-466.
Ақыш, Н. Заманауи тақырыптағы романдар / Н. Ақыш // Тәуелсiздiк идеясы және көркем мәдениет.- Алматы, 2011. - 8-кiтап. - Б. 116-139.
Ақыш, Н. Қағидасына берiк қаламгер / Н. Ақыш // Жетiсу. - 2011. - 26 наурыз. - Б. 10. - Жазушы Ұ. Доспанбетовтiң шығармашылығы туралы.
Ақыш, Н. Қалам Қағаны / Н. Ақыш // Дала мен қала. - 2011. - 27 маусым. - Б. 10. - Жазушы Ш. Мұртазаның шығармашылығы жайында бiрер сөз.
Ақыш, Н. Қанық бояулы қаламгер / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2011. - 11 ақпан. - Б. 5. - Жазушы Ә. Асқаров туралы.
Ақыш, Н. Кейiпкерлер мен қайраткерлер / Н. Ақыш // Дала мен қала. - 2011. - 25 шiлде. - Б. 11. - Б. Омарұлының "11-шiқаламұш" атты жинағы жарық көрдi.
Ақыш, Н. Повестердегiұлттық дербестiк рухы / Н. Ақыш // Керуен. - 2011. - № 4.- Б. 66-80.
Ақыш, Н. Сырлар жатыр тарихында бөлiмнiң / Н. Ақыш // Президент және Халық.- 2011. - 16 қыркүйек. - Б. 6. - М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының құрылғанына 50 жыл.
Ақыш, Н. Тәуелсiздiкпен бiрге ой еркiндiгi келдi / Н. Ақыш; әңг. А. Исәдiл // Алаш айнасы. - 2011. - 16 наурыз. - Б. 5. - Жазушымен ұлттық әдебиет жайында сұхбат.
Ақыш, Н. Тәуелсiздiк жылдары өмiрге келген повестер / Н. Ақыш // Керуен. - 2011. - № 2. - Б. 33-40. - Т. Сәукетаевтың "Құзғын тойған қыс" повесi жайында.
Ақыш, Н. Төлен Әбдiков / Н. Ақыш // ХХIғасырдағы қазақ әдебиетi (2001-2011 жж.) : ұжымдық монография / жауапты ред.Б.Қ. Майтанов. - Алматы, 2011. - Б. 361-368.
Ақыш, Н. Туындыгерлiк тәжiрибенiң толыққан кезеңi / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2011. - № 3. - Б. 149-152. - Жазушы Ұ. Доспанбетов жайында.
Ақыш, Н. Хикаят жанрының жаңа келбетi / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2011. - 11 тамыз. - Б. 11. - Тәуелсiздiк жылдарындағы жарық көрген бiрнеше хикаятқа шолу.
Ақыш, Н. Хикаят кейiпкерлерi - қазақ кейуаналары / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2011. - 21 сәуiр. - Б. 4. - Ж. Ахмадидың "Зар-Зарауқа" және С.Оспановтың "Екi дүниенiң абыройы" атты повестерi жайында.
Ақыш, Н. Этнографиялық штрихтар - ұлттық әдебиетке тән атрибут / Н. Ақыш // Ақиқат. - 2011. - № 5. - Б. 64-67. - Жазушы Б. Момышұлының "Ұшқан ұя" шығармасы туралы.
2012
Ақыш, Н. Адами капитал - мемлекет байлығы / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2012. - 13 сәуiр. - Б. 2.
Ақыш, Н. Әдебиеттану ғылымындағы жаңа леп / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2012. - 20 қаңтар. - Б. 5. - Профессор А. Iсмақованың "Алаш әдебиеттануы" атты ғылыми зерттеу еңбегi жайында.
Ақыш, Н. Байланыс батольонындағы қазақ / Н. Ақыш // Президент және Халық.- 2012. - 31 тамыз. - Б. 4. - Байланысшылар ротасының ефрейтерi Сұлтанбек Өтегенов туралы.
Ақыш, Н. Беймаза тағдырлар / Н. Ақыш // Айқын. - 2012. - 21 тамыз. - Б. 5. - Қ. Жиенбайдың "Ән салуға әлi ерте" романы жайында.
Ақыш, Н. Ғалым мұрасы ел билiгi / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2012. - 5 - 11 сәуiр. - Б. 7. - Әдебиеттанушы ғалым Бақытжан Майтанов туралы.
Ақыш, Н. Ерте танылған жұлдыз / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2012. - 19 қазан. - Б.
3. - Жазушы Д. Исабековтiң 70 жасқа толуына орай.
Ақыш, Н. Жазушы шығармашылығына жаңаша қарағанда / Н. Ақыш // Қазақ тiлi мен әдебиетiқазақ,орыс сыныптарында. - 2012. - № 3. - Б. 2-5. - Ғабиден Мұстафиннiң туғанына 110 жыл толуына орай.
Ақыш, Н. Жанды ауыртқан желтоқсан / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2012. - 12 шiлде. - Б. 9.
Ақыш, Н. Қаламымен қалың жұртты қаратқан / Н. Ақыш // Керуен. - 2012. - № 4. - Б. 161-166. - Жазушы Ә.Нұршайықовтың туғанына - 90 жыл.
Ақыш, Н. Қарбалас үстiндегi қаламгер / Н. Ақыш // Da Қазақстан. - 2012. - № 4. - Б. 88-92. - Журналист Марат Тоқашбаев жайлы.
Ақыш, Н. Көркемдiк ұстанымына берiк / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2012. - № 3. - Б. 193-195. - Жазушы М. Құлкенов туралы.
Ақыш, Н. Роман жанры тоқырауға ұшырамайды / Н. Ақыш; дайынд. Т. Тәшенов // Айқын. - 2012. - 8 мамыр. - Б. 5. - Қазiргiәдебиеттегi постмодернизм, бизнес-роман ағымы туралы ой-пiкiр.
Ақыш, Н. Символдық мағынадағы сипаттар / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2012. - 8 - 14 қараша. - Б. 10. - С. Елубаевтың "Жалған дүние" романының мазмұндық белгiлерi жайында.
Ақыш, Н. Таланты тиянақты, еңбегi еселi / Н. Ақыш // Керуен. - 2012. - № 1. - Б. 104-110. - Әдебиеттанушы ғалым, сыншы Б. Майтанов жайында.
Ақыш, Н. Тәкентану тағлымы / Н. Ақыш // Ақиқат. - 2012. - № 11. - Б. 100-105. - Әдебиеттанушы ғалым, сыншы Қ. Әбдезұлының шығармашылығы жайлы штрихтар.
Ақыш, Н. Эстетикалық биiктер деңгейiнен көрiнейiк / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 25 - 31 мамыр. - Б. 3. - 2010-2011 жылдардағы прозалық шығармалар туралы.
2013
Ақыш, Н. Аңғал да аңғарымыз: қазанама / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2013. - 18 - 24 қазан. - Б. 11. - Жазушы Т. Алшынбаевтың қазасына орай.
Ақыш, Н. Ар сөзiн айта бiлген / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2013. - 24 қаңтар. – Б. 10. - Жазушы Қуандық Түменбай туралы.
Ақыш Н. Әуезов әлемiн аттаған сәттерiм... / Н. Ақыш // М.О. Әуезов мемориалдық мұражай - үйiне - 50 жыл ! = Мемориальному дому - музею М.О. Ауэзова - 50 лет !. - Алматы, 2013. - Б. 141-145.
Ақыш, Н. Жан сезiмi қаламының ұшында / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2013. - 4 - 10 сәуiр. - Б. 7. - Ақын Бақытжан Тобаяқов туралы.
Ақыш, Н. Жамбыл жырлаған Сұраншы, Саурық / Н. Ақыш // Жетiсу ХIХ ғасыр : атамекеннiң тұтастығы мен елдiң тәуелсiздiгi үшiн күрес: респ. ғылыми-теор. конф. материалдары. - Алматы, 2013. - Б. 80-84. - Жамбылдың "Сұраншы батыр" атты шығармасы жайлы.
Ақыш, Н. Жаралы жылдар жырлары / Н. Ақыш // Айқын. - 2013. - 9 мамыр. - 9 б.
Ақыш, Н. Қалам майталманы / Н. Ақыш // Қазақ тiлi мен әдебиетi. - 2013. - № 5. - Б. 2-4. - Жазушы Т. Ахтановтың 90 жылдығына орай.
Ақыш, Н. Қаламгер Қалижановтың "Ойкөзi" / Н. Ақыш // Айқын. - 2013. - 7 ақпан. - Б. 6. - Уәлихан Қалижановтың "Ойкөз" атты кiтабы шыққандығы жайында.
Ақыш, Н. Қасiрет кезеңi және суреткерлiк сұрыптау / Н. Ақыш // ҚР ҰҒА хабарлары. Тiл, әдебиет сериясы. - 2003. - N 2. - Б. 10-13. - Жазушы Ш. Мұртазаевтiң "Қызыл жебе" романы туралы.
Ақыш, Н. Қонақжайлылық пен қолжаулықтың арасы / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2013. - 17 қазан. - Б. 7. - Демографиялық ахуал жайлы.
Ақыш, Н. Қонаев туралы қос кiтап / Н. Ақыш // Керуен. - 2013. - № 3. - Б. 16-28. - Мемлекет және қоғам қайраткерi Д.А. Қонаев туралы кiтаптар мазмұнынан.
Ақыш, Н. Латын әрпi: көшемiз бе, жоқ па? / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2013. - № 10. - Б. 167-172. - Қазақ жазуын латын әлiпбиiне көшiру туралы пiкiрлер.
Ақыш, Н. Мағыналы өмiр / Н. Ақыш // Айқын. - 2012. - 14 наурыз. - Б. 3. - Академик Серiк Қирабаев 85 жаста.
Ақыш, Н. Мақсаты айқын мағыналы өмiр / Н. Ақыш // Керуен. - 2012. - № 1. - Б. 12-16. - ҚР ҰҒА Академигi С. Қирабаев жайында.
Ақыш, Н. Маңғыстауын сүйетiн тұлға / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2012. - 5 қаңтар. - Б. 10. - Профессор Өмiрзақ Озғанбайұлы туралы.
Ақыш, Н. Олқы соқпас оймақтай ойлар / Н. Ақыш // Керуен. - 2013. - № 1. - Б. 203-205. - Қаламгер М. Отарбаевтың "Ойқазан" атты кiтабы жайында.
Ақыш, Н. Өзек өртеген өзектi мәселе / Н. Ақыш // Ақиқат. - 2013. - № 7. - Б. 87-91. - Латын қарiпiне көшуге байланысты ой-пiкiрлерге сараптама.
Ақыш, Н. Өзектi саланың өмiршең қырлары / Н. Ақыш // Алматы ақшамы. - 2013. - 26 ақпан. - Б. 5. - "Қазақстан - 2050" стратегиясы жайында.
Ақыш, Н. Сығымдалған шымыр ойлар иесi / Н. Ақыш // Президент және Халық.- 2013. - 9 тамыз. - Б. 4. - Балалар ақыны Сұлтан Қалиев шығармашылығынан штрихтар .
Ақыш, Н. Тарата талдағаны - өнер тақырыбы [Мәтін] / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2013. - 10 қаңтар. - Б. 10. - Журналист Қали Сәрсенбайдың "Өнер-өмiр" кiтабы жайында.
Ақыш, Н. Тәуелсiздiк жылдары жарық көрген тарихи романдардағы Төле би бейнесi / Н. Ақыш // Әз Төле би: респ. ғыл.-практ. конф. материалдары (25-26 қазан 2013 ж.). - Алматы, 2013. - Б. 226-238.Ақыш, Н. Сұлу үшiн сабалған [Мәтін] / Н. Ақыш // Жас Алаш. - 2013. - 14 наурыз. - Б. 5. - Көрнектi аудармашы Ғ. Мұқановты еске алу.
Ақыш, Н. Шындықтан туған шырайлы ой / Н. Ақыш // Дала мен қала. - 2013. - 15 сәуiр. - Б. 10. - Ақын Есләм Зiкiбаевтiң шығармашылығынан штрихтар.
2014
Ақыш, Н. Диаспора өкiлдерiұлт патриоты бола ала ма ? / Н. Ақыш // Айқын. - 2014. - 4 ақпан. - Б. 3. - Жолдаудағы патриотизм мәселесi туралы.
Ақыш, Н. Дiн тақырыбын iндеткен / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2014. - 19 желтоқсан. - Б. 6. - Имандылық тәрбиесi туралы.
Ақыш, Н. Қабанбай батырдың қарулас iнiсi / Н. Ақыш // Дидар.- 2014.- 28 тамыз.- Б. 22.
Ақыш, Н. Қазақ көсемсөзiндегi ұлттық мәселелер / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2014. - № 10. - Б. 164-170. - Қазақ халқының ұлттық проблемаларын жазып жүрген көсемсөзшiлер, көркем публицистика жайында.
Ақыш, Н. Қасiреттi кезеңдердiң ортақ кейiпкерi / Н. Ақыш // Үш қоңыр. - 2014. - 14 ақпан. - Б. 4. - Халық ақыны Үмбетәлi Кәрiбаевтың туғанына 125 жыл.
Ақыш, Н. Кеңес дәуiрiнде ашаршылық оқиғасы туралы жазуға қатаң тыйым салынды / Н. Ақыш;әңг. А. Әлдибекова // Аңыз адам. - 2014.- № 11. - Б. 30-33. - Жазушымен ашаршылық тақырыбында жазылған шығармалар туралы сұхбат.
Ақыш, Н. Кейiпкерлерi - қаламдастары / Н. Ақыш // Керуен. - 2014. - № 2. - Б. 166-170. - Ақын Ұ. Есдәулеттiң "Әбiлхаят" атты жинағы жайлы.
Ақыш, Н. Кейiпкерлерi - қаламдастары / Н. Ақыш // Жалын. - 2014.- № 4. - Б. 39-40. - Ұ. Есдәулеттiң көркем публицистикасы жөнiнде.
Ақыш, Н. Кейiпкерлерi - қаламдастары / Н. Ақыш // Есдәулет Ұ.Үш томдық шығармалар жинағы. - Алматы : Қазығұрт, 2014. - 3-том. - Б. 387-390. - Ақын Ұ.Есдәулеттiң поэзиясы жайлы.
Ақыш, Н. Көркемсөзге көрсетiлген құрмет / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2014. - 16 - 22 қазан. - Б. 1,3. - Жазушы Бердiбек Соқпақбаевтың туғанына 90 жыл толуына орай, Нарынқолда ұйымдастырылған iс-шара туралы.
Ақыш, Н. Көркемдiгi кенеулi туындылар неге тапшы ? / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2014. - 6 -12 маусым. - Б. 11. - Балалар әдебиетi кiтаптары туралы.
Ақыш, Н. Ойнаған тақырып - оқырман олжасы / Н. Ақыш // Керуен. - 2014. - № 1. - Б. 32-36. - Қ. Олжай, Ә. Әуелбек, Т. Тәшенов шығармашылығы жайында.
Ақыш Н. "Өлгендер қайтып келмейдi" деп күрсiнiп алып, Бердiбек Соқпақбаев өз шығармасында оларды өлместей етiп қайта тiрiлтедi / Н. Ақыш // Жас Алаш. - 2014. - 24 шiлде. - Б. 7. - Бердiбек Соқпақбаевтың туындылары жайында.
Ақыш, Н. Ұлтының жанашыр перзентi / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2014. - 3-9 шiлде. - Б. 1, 6-7. - Сатирик жазушы Шона Смаханұлының шығармашылығы мен қоғамдық iстерi жайлы.
2015
Ақыш, Н. "Жатқа тiзгiн бермеңiз, жаламенен бас кетер" / Н. Ақыш // Ана тiлi.- 2015.- 11 - 17 маусым. - Б. 3.
Ақыш, Н. Қазақ көсемсөзiнiң танымдық бағыты / Н. Ақыш // Керуен. - 2015. - № 3. - Б. 3-13. - Танымдық бағыттағы публицистика жайында.
Ақыш, Н. Қазаққа көңiл бөлмеу - қалыпты жағдай: Орыстiлдi көсемсөзшiлердiң оралымсыздығы ойлантуға тиiс / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2015. - 9 шiлде. - Б. 19.
Ақыш, Н. Кезең шындығы зерттелуге зәру / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 6 - 12 ақпан. - Б. 3. - Қазақ әдебиетiнiң қазiргi жағдайы жайында пiкiр.
Ақыш, Н. Көкжиегi кең көркемдiк пайымдаулар / Н. Ақыш // Жас Алаш. - 2015. - 15 қаңтар. - Б. 5. - Iлияс Есенберлиннiң шығармашылығы жайында 100 жылдығына орай.
Ақыш, Н. Көркем сөздiң ұстасы / Н. Ақыш // Таң-Шолпан. - 2015. - № 6. - Б. 127-134. - Қаламгер Қ. Ысқақтың туғанына 80 жыл толуына орай.
Ақыш, Н. Соғыс шындығының ұшқындары / Н. Ақыш // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 8 - 14 мамыр. - Б. 7. - Жазушы Кемел Тоқаевтың шығармашылығы туралы.
Ақыш, Н. Түркия төрiнде Сүйiнбай саябағы ашылды / Н. Ақыш // Айқын. - 2015. - 2 шiлде. - Б. 31. - Түркияда ақын Сүйiнбай Аронұлының туғанына 200 жыл толуына орай ТҮРКСОЙ-дың ұйымдастыруымен iс-шаралар өттi.
Ақыш, Н. Ұлт мүддесiне қызмет етудi көкседi / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2015. - 10 желтоқсан. - Б. 11. - Жазушы Қалмұқан Исабайдың қайтыс болуына орай.
Ақыш, Н. Ұлттық руханияттың кесек тұлғасы / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2015. - 30 қаңтар. - Б. 5. - Iлияс Есенберлиннiң туғанына 100 жыл толуына орай жазушының қалдырған мол мұрасы хақында.
2016
Ақыш, Н. Жазушы жасаған фразеологиялық тiркестер / Н. Ақыш // Ана тiлi. - 2016. - 14 - 20 сәуiр. - Б. 10. - Жазушы Р. Отарбаев шығармашылығы жайында.
Ақыш, Н. Жамбыл поэзиясындағы әйелдер / Н. Ақыш // Түркiстан. - 2016. - 11 ақпан. - Б. 9. - Жамбыл Жабаевтың туғанына - 170 жыл.
Ақыш, Н. Жыр алыбы поэзиясындағы әйел бейнесi / Н. Ақыш // Жетiсу. - 2016. - 13 ақпан. - Б. 8. - Жыр алыбы Жамбыл Жабаевтың шығармашылығындағы әйел тақырыбы туралы.
Ақыш, Н. Келешекке - қазақстандық арманмен / Н. Ақыш // Президент және Халық. - 2016. - 22 қаңтар. - Б. 3. - ҚР Президентi Н. Назарбаевтың жаңа Жолдау туралы пiкiр.
Ақыш, Н. Ұлт азаттығының парасатты панорамасы / Н. Ақыш // Жұлдыз. - 2016. - № 2. - Б. 201-208. - Жазушы Ә. Оспановтың "Наркескен" трилогиясы жайында.
Ақыш, Н. Жаман әдетім-жұртқа не жазып жүргенімді жария етпеу / Н. Ақыш. - Мәтін // Қазақ әдебиеті. - 2021. - 3 қыркүйек. – Б. 11
Ақыш, Нұрдәулет. Менен мін іздегісі келетіндер де жоқ емес / Н. Ақыш ; сұхбат: М. Иманғали . // Дидар. - 2023. - 25 мамыр. - Б. 9.
Ақыш, Н. Алашқа танымал қаламгер : [жазушы Н. Қапалбекұлының шығармашылығы жайында] / Н. Ақыш // Үш қоңыр. - 2025. - 14 наурыз (№11). - Б. 3
Ақыш, Н. Қазақ балалар әдебиеті - ұлттық рухани құндылықтың бастауы : балалар әдебиеті бойынша 2024 жылы жарық көрген кітаптар туралы / Н. Ақыш // Қазақ әдебиеті. - 2025. - 9 мамыр (№18). - Б. 4.
Н. Ақыш туралы әдебиет
Литература об Акыш Н.
Орда, Г. "Бейуақта жанған от" / Орда Г. // Жұлдыз . - 2011. - № 8. - Б. 182-187. - Жазушы Н.Ақыштың "Бейуақта жанған от" атты жинағы жайында.
Чаяхметова, М. Реалистік өрнектер / Чаяхметова М. // Түркістан . - 2012. - 29 наурыз- 10 . - Жазушы Н.Ақыштың "Бейуақта жанған от" прозалық жинағы жайында.
Ысқақұлы, Д. Қазақ қариялары қаламгер көзімен... / Ысқақұлы Д. // Жұлдыз . - 2010. - № 3. - Б. 131-134. - Қаламгер Н. Ақыш туралы.
Қаламгер, әдебиеттанушы // Қазақ әдебиеті. - 2016. - 22 - 28 сәуір (№ 17). - 2 . - Әдебиеттанушы-ғалым Н. Ақыштың шығармашылығына арналған кеш өтті.
Шәріпова, Үміт."Кейіпкерлерім - адалдық үшін күрескен жандар" / Ү. Шәріпова // Ертіс өңірі. - 2020. - 5 ақпан. - Б. 8.
Құсанбаев, С. Нұрдәулет Ақыштың әдеби әлемі : [А.С. Пушкин атындағы облыстық кітапханада "Нұрдәулет Ақыштың әдеби әлемі" атты әдеби-шығармашылық кеш өтті] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2025. - 1 мамыр (N18). - Б. 20.
Алимбетов Сапаргали (1888-1956) - акын-импровизатор.
Родился в 1888 г. в ауле Шамак (ныне а. Егиндыбулак) Жарминского района Восточно-Казахстанской области. Один из ярчайших представителей народной поэзии, оставивший после себя богатое поэтическое наследие. Вскоре в народе Сапаргали стали называть «сын Алимбета – поэт». Сапаргали знал и пел все без исключения песни Абая. Блестящий мастер метафоры, острого слова, выразитель передовой мысли, Алимбетов неизмеримо обогатил устную народную сокровищницу. Совершенно по-новому, ярко заиграли слова в песнях Сапаргали-акына, посвященных послереволюционной созидательной деятельности советского народа. Полюбились людям лирические стихи С. Алимбетова. Он писал о неравноправном положении женщин, о колхозном строительстве, воспевал героические поступки, бичевал зло и насилие. В годы Великой Отечественной войны поэт выступал в отдаленных районах вместе с народными акынами Толеу Кобдиковым, Нурлыбеком Баймуратовым. Состязался в айтысах с акынами Есенсары Кунанбаевым, Маясаром Жапаковым, Калка Жапсарбаевым, Куатом Терибаевым, Магжаном Орынбаевым.
Стихи, поэмы, толгау Алимбетова публиковались в республиканских и областных газетах. Автор поэм «Меір батыр», «Молдабай палуан», «Қойгелді батыр» и др.
В 1945 году С. Алимбетову был вручен орден Красной Звезды.
Активно участвовал в айтысах акынов-импровизаторов. Как акын-импровизатор награжден грамотой Верховного Совета Казахской ССР.
Скончался 10 октября в 1956 г.
Могила поэта является историческим памятником республиканского значения и находится на территории Михайловского сельского Совета Жарминского района Восточно-Казахстанской области.
С. Әлімбетов шығармалары
Произведения С. Алимбетова
Әлімбетов, С. Өлеңдер мен поэмалар [Мәтін] / С. Әлімбетов. - Алматы : Қазақтың мемлекеттік көркем әдебиет баспасы, 1962. - 204 б.
Әлімбетов, С. Өлең гүл [Мәтін] : таңдамалы. 1-кітап. / С. Әлімбетов. - Семей, 2003. - 104 с.
Әлімбетов, С. Жырмұра [Мәтін] : поэмалар, айтыстар, естелік- пікірлер, арнаулар / С. Әлімбетов. - Семей, 2004. - 160 б.
Әлімбетов, С. Анадан шыншыл туған Сапарғали [Мәтін] : шығармалары : өлеңдер, поэмалар, арнаулар, естеліктер / С. Әлімбетов. - [Б. м.] : б. ж., 2010. - құрастырып алғы сөзін және түсініктемелерін жазған Мұрат Иманжапар.
Мерзімді басылымдардағы жарияланымдар
Публикации в периодических изданиях и сборниках
Әлiмбетов, С. Ақын тойы [Мәтін] : өлең / С. Әлімбетов // Абай мұражайының хабаршысы. - 2010. - № 1. - Б. 119.
Әлiмбетов, С. Молддабай балуан [Мәтін] : поэма / С. Әлімбетов // Қазақ балуандары : тарихи-деректi басылым / әзiрл. Қ.Рысбекұлы.- Астана: Ер-Дәулет, 2006.- 1-т.-Балуан Молдабай Төкеұлы жайында поэма: б. 294-306.
С. Әлімбетов туралы әдебиеттер
Литература об Алимбетове С.
Алтынбаев, Қ. Ақын талантына бас ию [Мәтін] / Қ. Алтынбаев // Семей таңы. - 1988. - 12 тамыз ; 24 тамыз.
Серікбаев, Н. Төгемін сөз маржанын сауылдатып [Мәтін] : [Халық ақыны С.Әлімбетовтың туғанына 110 жыл] / Серікбаев Н. // Дидар. - 1998. - 7 тамыз.
Сапарғали Әлімбеков (1888-1956) [Мәтін] : [Жармалық суырып салма сөз шебері...] // Рауан. - 1998. - 24 сәуір.
Сәрсекеев, М. "Ақылды адам арманмен егеспейді" [Мәтін] : [Cемейде жазушы М. Сәрсекеевтің "Бес тұғыр" кітабы жарық көрді] / М. Сәрсекеев // Семей таңы. - 2000. - 1қыркүйек. - Б. 4.
Мұрат, И. Анадан шыншыл туған Сапарғали [Мәтін] / И. Мұрат // Семей таңы. - 2003. - 6-12 мамыр. - Б. 4,15.
Сапарғали Әлімбетов (1888-1956) [Мәтін] // Рауан - Восход. - 2003. - 14 ақпан . - Б. 5.
Жармұхаметов, С. Халық ақыны Сапарғали Әлімбетов [Мәтін] / С. Жармұхаметов // Дидар. - 2008. - 23 тамыз. - Б. 2.
Иманжапаров, М. Халық ақыны Сапарғали Әлімбетов [Мәтін] / М. Иманжапаров. - Семей : Үш биік, 2007. - 176 б.
Зүкенов, М. Ақын тойынан тәбәрік [Мәтін] / М. Зүкенов // Дидар. - 2008. - 11 қараша. - Б. 4.
***
Алтынбаев, К. Вековой юбилей [Текст] / К. Алтынбаев // Звезда. - 1988. - 23 августа.
Ерменбаев, Т. Имя твое - акын [Текст] / Т. Ерменбаев // Иртыш. - 1988. - 14 апреля.
Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. - 82 с. - Сапаргали Алимбетов: с. 7-8.
Байтокова, А. Посвящается народному акыну [Текст] / А. Байтокова // Вести Семей. - 2013. - 23 апреля. - С. 4.
Иманжапар, М. Сапарғалидың алғашқы айтыстары : ақын Сапарғали Әлімбетовтың шығармашылығы туралы / М. Иманжапар. - Мәтін // Ертіс өңірі. - 2021. - 27 қазан. - Б. 8-9.