Турдыгулов (Турдугулов) Ж.

Обновлено 15.11.2024 10:19

Турдыгулов (Турдугулов) Жолаушы (1950 г.) – художник, мастер национальных музыкальных инструментов, деятель культуры Казахстана, член Союза художников Казахстана, член Союза ремесленников Казахстана.

Родился 15 июля в 1950 г. в Маркакольском районе Восточно-Казахстанской области. В 1977 г. окончил с отличием Алма-Атинское художественное училище им. Н. В. Гоголя (ныне Алматинский колледж декоративно-прикладного искусства им. Орала Тансыкбаева) по специлаьности художник-постановщик театра. В 1992 г. окончил факультет художественной графики КазГПУ им. Абая по специальности учитель изобразительного искусства, черчения и труда.
В 1977-1985 гг. работал художником-постановщиком народного театра в отделе культуры Маркакольского района (ныне Курчумский район). В 1985-1992 гг. работал художником-реставратором в объединении «Казреставрация» г. Алматы. С 1993 г. работает на факультете художественной графики КазГПУ им. Абая.
Им изготовлено около 2000 домбр, около 100 кобызов и 20 жетигенов, а также других национальных музыкальных инструментов.
Награжден грамотами Министерства культуры СССР и Профсоюза работников культуры.
Удостоен главного приза третьего республиканского конкурса «Үкілі домбыра» (1996), обладатель специального приза «Алтын домбыра» (1996), лауреат третьего международного конгресса варгандской музыки (1998, Австрия, Мольн), обладатель первой специальной премии «Алтын қобыз» и главного приза республиканского конкурса «Дана қобыз» среди лучших мастеров изготовителей кылкобыза (2006), лауреат международного научно-творческого фестиваля «Әлем жауһарлары» (2009, Туркменистан, Ашхабат).

Ж. Тұрдығұловтың кітаптары

Книги Турдыгулова Ж.

Тұрдығұлов, Ж. Домбыра. Қазақ домбырасының құрылымы және жасалу технологиясы = Домбра. Строение и технология изготовления казахской домбры : жоғары оқу орнына арналған оқу құралы / Ж.Ә. Тұрдығұлов, З.Ж. Рабилова. – Алматы : Атамұра, 2013. – 256 бет : сур.

 Ж. Тұрдығұловтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары

Публикации Турдыгулова Ж. в периодических изданиях и сборниках

Тұрдығұлов, Ж. Қолөнер де құпия: [Белгілі қолөнер шебері,"Үкілі дамбыра" байқауының жеңімпазы Жолаушы Тұрдығұловпен сұхбат.../Сұхб. Төлепберген Б.] / Тұрдығұлов Ж. // Ана тілі. - 1998. - 9 сәуір. - Б. 15
Тұрдығұлов, Жолаушы. "Ұлытау" тобы, Бекболат Тілеухан мен Мақпал Жүнісова секілді өнерпаздар мен жасаған домбыраларды ұстап жүр / Ж. Тұрдығұлов ; әңгімелескен: М. Қайнарұлы. // Дидар. - 2014. 12 сәуір. - б. 8.

Ж. Турдыгуловтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Турдыгулова Ж.

 Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1. - Астана : Фолиант, 2011. – Тұрдығұлов Жолаушы : Б. 278.

Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Тұрдығұлов Жолаушы. - Б. 758.

Рабилова, З. Ж. Жолаушы = Zholaushy / З. Ж. Рабилова. - Алматы : Атамұра, 2010. - 256 с.

***

Жүнісов, У. Ұлы даланың әуезді әуендері : ән күй жинағы / У Жүнісов. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМУ "Берел", 2019. - Тұрдығұлов Жолаушы : Б. 157-158.

  Мақалалар-Статьи  

Ахметжан,Т. Шебер де,әнші де,күйші де-өзі: [Домбыра жасаудың белгілі шебері Ж. Тұрдығұлов туралы] / Ахметжан Т.  // Түркістан. - 1998. - 18-24 наурыз. - Б.
Салықбаев, С. Жолаушы : [Марқаның төл тумасы Жолаушы Тұрдығұловтың шығармашылық кеші туралы ] / Салықбаев С. // Дидар. - 2000. - 12қыркүйек.
Тасболатова, К. Домбыраның хас шебері : домбыра жасаушы шебер, "Үкілі домбыра" байқауының жеңімпазы Жолаушы Тұрдығұлов жайлы. / Тасболатова К. // Түркістан. - 2007. - 23 ақпан. - Б. 12.
Сахариев, Е. Жолаушы Тұрдығұловқа: өлең / Сахариев Е. // Қазақстан - ZAMAN . - 2007.- 15 қараша (N 46). – Б. 10.
Рәбілова, З. Сирек кәсіп иесі: Абай атын. Қазақ ҰПУ-нің ұстазы Ж.Ә.Тұрдығұлов туралы. / Рәбілова З. // Дарабоз . - 2010. - № 4. – Б. 57-61.
Рәбілова , Зоя.Сирек кәсіп иесі: абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің профессоры, мәдениет қайраткері Жолаушы Әбілғазыұлы Тұрдығұлов туралы бір үзік сыр. / З. Рәбілова . // Дарабоз. - 2010. - №4. - Б. 57-61.Мақалада түрлі-түсті фотосуреттері берілген.
Тілеудинова, Т. Жолаушының шеберлік мектебі:[Домбыра жасау шебері Жолаушы Тұрдығұлов туралы.] / Т. Тілкудинова. // Дидар. - 2018. - 17 наурыз. - Б. 6.

Кенежеханұлы, М. Өскемендіктер Жолаушымен жолықты: / М. Кенежеханұлы. // Дидар. - 2018. - 8 қараша. - Б. 27.
Мұхамадиев, Т. Ұлттық аспаптарды жаңғыртқан шебер: [Ұлттық аспаптар жасаудың шебері Ж. Тұрдығұлов туралы.] / Т. Мұхамадиеа . // Менің өлкем. - 2018. - 6 желтоқсан. - Б. 1,5.
Жеңісұлы, О. Алғашқы домбырасын әскерде жүргенде жасапты: / О. Жеңісұлы // Дидар. - 2019. - 2 ақпан. - Б. 4.
Тлеудинова, Т. Балалық балдәуреннен естелік: [Өнерпаз жерлесіміз Ж. Тұрдығұлов туралы.] / Т. Тлеудинова // Ертіс өңірі . - 2019. - 20 ақпан. - Б. 10-11. 

Тұрдығұлов, Ж. Алғашқы домбыраны армияда жүргенде жасадым : [Мәтін] / Ж. Тұрдығұлов. - Текст : непосредственный // Алдаспан. - 2020. - 2 сәуір. - Б. 13.

 Бегимкулова, К. К. Үлкендер жолы - ұлылық, ұрпағы жүрер ұғынып / К. К. Бегимкулова. - Мәтін // Тәрбие сағаты. - 2022. - №1. - Б. 16-17.

***

Маципуло, А. У нас пополнение! : в областном музее искусств появились уникальные экспонаты / А. Маципуло // Устинка плюс. - 2012. - 15 марта. - С. 10.

Турдыгулов, Ж. Эра кобыза [Текст] / Ж. Турдыгулов ; записала К.Вдокименко // Время. – 2012. - 7 июня (№ 83). - С. 12

Соболевская, С. Царица народной музыки : в Восточно-Казахстанском областном музее изобразительных искусств имени семьи Невзоровых 16 июля прошел традиционный, уже шестой по счету, ежегодный региональный фестиваль ремесленников ВКО "Праздник казахских ремесел", который в этом году был полностью посвящен национальному музыкальному инструменту - домбре / С. Соболевская // Рудный Алтай. - 2021. - 20 июля. - С. 8.

***

Интернет ресурстар 

Интернет-ресурсы

"Қылқалам" бағдарламасы. Жолаушы Тұрдығұлов [Электрондық ресурс] // youtube.com  : сайт. – Пайдалану орны : https://www.youtube.com/watch?v=Cdo67rLqpTQ (15.11.2024)