Бегалин С. И.

Обновлено 09.09.2020 17:14

Бегалин Сапаргали Искакулы (1895-1983) - писатель, поэт, переводчик, один из основоположников казахской детской литературы.

Родился 24 ноября в 1895 г. в ауле Дегелен Абайского района Восточно-Казахстанской области в семье скотовода. Он вырос в семье, в которой хорошо знали произведения Абая, Шакарима, произведения из наследия степных поэтов-жырау. Когда мальчику исполнилось 7 лет, отец отдал его мулле для обучения грамоте. Учеба давалась ему легко, и от природы любознательный мальчик быстро овладел чтением и письмом.

Трудна была в те годы жизнь простого казаха, сопровождаемая лишениями и нуждой. Много испытаний выпало и на долю Сапарагали. С 12 лет он пасет скот. А после свирепого джута семья лишилась всех овец, и 16-летний подросток вынужден был уехать в г. Самипалатинск (ныне г. Семей), где работал вначале грузчиком на речной пристани, затем кучером. Здесь он изучает русский язык, поступает в приходскую школу. На грамотного паренька обращает внимание школьный учитель Нургали Кульджанов, который помог поступить в русско-казахское училище, которое Сапаргали успешно закончил в 1915 г.

В 1916 г. по мобилизации С. Бегалин попадает на тыловые работы под Петроградом, домой возвращается в марте 1917 г. С. Бегалин долгое время работал там, где требовались его энергия и талант: в 1921 г. - председатель Дегеленского волостного исполкома, в 1923 г. - народный судья Каркаралинского уезда, затем работал в Семипалатинскомгубсуде, комиссариате земледелия, управленииТурксиба, с 1935 г. он трудился в органах печати, в Институте языка и литературы Академии наук Казахской CССР, а затем в Союзе Писателей Казахстана.

Первоестихотворение «Қазақ қыз-бозбалаларына» («Казахским подросткам») было опубликовано в журнале «Айқап» в 1914 г. Автор сборников: "Месть орла" (1943),  «Яблоко Ермека» (1955), «Молодая ветка» (1953), «Перевалы Шокана» (1971), «Школьные друзья» (1961) и др.; романа «Замана белестері» («Ступени эпохи», 1975); монографии о жизни и творчестве Жамбыла Жабаева «Жамбылдың ата тегі, өмірі» (1946).

С. Бегалин также занимался собиранием и исследованием образцов казахского устного творчества, внёс значительный вклад в публикацию и издание произведений известных народных поэтов Исы Байзакова, Доскея Алимбаева, Шашубая Кошкарбаева, Куата Терибаева, Толеу Кобдикова.

Он является автором полусотни текстов современных песен. На стихи поэта создавали мелодии такие композиторы, как М. Тулебаев, Л. Хамиди, Е. Рахмадиев и другие талантливые композиторы. Переводил произведения А. С. Пушкина, М. Лермонтова, Н. Лескова, Д. Н. Мамина-Сибиряка, Т. Шевченко, Л. В. Соловьева.

Произведения С. Бегалина переведены на многие языки мира.

Награжден орденом Дружбы народов (1975), двумя орденами «Знак почета» и медалями СССР и Почетной грамотой Верховного Совета Казахской ССР.

Скончался 05 марта в 1983 г. в г. Алматы.

В г. Алматы именем Сапаргали Бегалина названы улица (до августа 1983 – Дачная, 2800 м; территория  Медеуского района), Государственная республиканская детская библиотека.

На доме, где последние годы жил писатель (ул. Чайковского, 174), установлена мемориальная доска.

 С. Бегалиннің шығармалары

Произведения С. Бегалина

 Кітаптар-Книги

 1944-1950

Бегалин, С. Қыран кегi [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1944. - 40 б.

Бегалин, С. Төлбасылар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы: Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1948. - 120 б.

 Бегалин, С. Ермектiң алмасы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1950. - 92 б.

 Проза

 1953-1960

Бегалин , С. Жас бұтақ. әңгімелер жыйнағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 47 б.

Бегалин, С. Жеткіншектер. [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 99 б.

Бегалин, С. Көгалды көтергендер [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1956. - 12 б.

Бегалин, С. Бақыт [Мәтін] : әңгiмелер жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 141 б.

Бегалин, С. Ана қайраты; Ана туралы әңгiмелер [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Казмемкөркемәдеббас, 1960. - 182 б.

Бегалин, С. Жеткiншек [Мәтін] / С. Бегалин // Таңдамалы әңгiмелер: жас өспiрiмдер мен жастар үшiн. - 2-шi басылым. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1960. - 390 б.

1961-1968

Бегалин, С. Мектеп түлектерi [Мәтін] : әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1961. - 110 б.

Бегалин, С. Бала Шоқан [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1964. - 120 б.

Бегалин, С. Мұстапа қарттың әңгімесі [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин -Алматы : Жазушы, 1966. - 91б.

Бегалин, С. Уақыт тынысы [Мәтін] : повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1968. - 283 б.

1970-1979

Бегалин, С. Уақыт тынысы[Мәтін]: повестер мен әңгімелер / С. Бегалин.-Алматы: Жазушы, 1970.- 280б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] / С. Бегалин . - Алматы : Жазушы, 1971. - 192 б.

Бегалин, С. Сәтжан [Мәтін] : повестер мен әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1973. - 368 б.

Бегалин, С. Замана белестері [Мәтін] : роман / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1975. - 368 б.

Бегалин, С. Қыран туралы аңыз [Мәтін] : повесть және әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1976. - 278 б.

Бегалин, С. Сахара сандуғаштары [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақстан, 1976. - 165 б.

Бегалин, С. Есеннің кірпісі [Мәтін] : мектеп жасына дейінгі балалар үшін / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1977. - 12 б.

Бегалин, С. Көгалды көтергендер [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмембас, 1977. - 12 б.

Бегалин, С. Сәтжан [ Мәтін] : повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1978. - 168 б.

Бегалин, С. Екі томдық шығармалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1979.

Т. 1 : Замана белестері : роман. - Алматы : Жазушы, 1979. - 440 б.

Т. 2 : Повесть пен әңгімелер. - Алматы : Жазушы, 1979. - 282 б.

1985-1996

Бегалин, С. Ермектің алмасы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1985. - 24 б.

Бегалин, С. Жамбыл [Мәтін] : өмірбаяндық хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1996. - 184 б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] :повесть / С. Бегалин. - Алматы: Балауса, 1996. - 208б.

2003- 2005

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : повесть / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2003. - 240 б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Қазақпарат, 2005. - 265 б.

 2007-2011

 Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2007. - 240 б.

Бегалин, С. Көксегеннiң көргендерi [Мәтін] : повесть, әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Атамұра, 2007. - 280 б.

Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы[Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.

Т. 1: Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007. - 248 б.

Т. 3: Әңгімелер. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 352 б.

Т. 4: Бала Шоқан. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 268 б.

Т. 5: Жамбыл : өмірбаяндық хикаят. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 267 б.

Т. 7: Тасарал. Тау сыры. Өрісті өмір. Қарқаралы. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2011. - 488 б.

***

Бегалин, С.Сатжан[Текст] : рассказы / С. Бегалин. - М.- Л., 1950.- 64 с.

Бегалин, С.Сатжан[Текст]: повесть / С. Бегалин;перевод с казахского Алма-Ата, 1952.- 48 с.

Бегалин, С.Рассказы[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата, 1957.- 147с.

Бегалин, С. Молодой охотник[Текст] :рассказы / С. Бегалин. - М.: Детгиз, 1958.- 126 с.

Бегалин, С.Стихи и поэмы[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата: Казгослитиздат, 1958.- 140 с.

Бегалин С.Чокан Валиханов[Текст] : повесть / С. Бегалин.- М.: Детгиз, 1967.- 174 с.

Бегалин, С.Еж Есена[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата: Жалын, 1980.- 13 с.

Поэзия

Бегалин, С. Таңдамалы өлеңдер мен поэмалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 233 б.

Бегалин, С. Өлеңдер мен поэмалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақ мемлекет көркем әдебиет баспасы, 1962. - 272 б.

Бегалин, С. Сырлы қайнар [Мәтін] : балаларға арналған өлең-поэмалар / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1963. - 80 б.

Бегалин, С. Шығармалары [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 436 б.

Бегалин, С. Шығармалары [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 435 б.

Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы[Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.

Т. 2: Өлеңдер мен поэмалар. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2007. - 252 б.

 С. Бегалиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары

Публикации С. Бегалина в периодических изданиях и сборниках

Жинақтар - Сборники

 Бегалин, С. Ақын өмiрiнен [Мәтiн] : [И. Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Байзақов И. Шығармалары.- Алматы, 1956. - Б.421-438.

 Бегалин, С. Естен кетпес ешқашан [Мәтін] : әншi-композитор Естаймен кездесуi жайлы естелiк / С. Бегалин // Естай Беркiмбаев. - Павлодар : ҒӨФ "ЭКО", 2003. - Б. 31-43.

Бегалин, С. Майра [Мәтін] : [атақты балуан Қажымұқан, әншiлер Майра Уәлиқызы, Иса Байзақовтардың 1925 ж. Қоянды жәрмеңкесiнде бiрлесiп өнер көрсеткендерi жайлы] / С. Бегалин // Қажымұқан: естелiктер / құраст. Н. Бегалыұлы. - Алматы : Бiлiм, 2004. - Б. 46-57.

Бегалин, С. Тасарал [Мәтін] : Кенесары мен Ағыбай батыр жайлы дастан / С. Бегалин // Жетiншi қазына. - Алматы : Алаш, 2004. - Б. 200-227.

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтiн] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - 2011.

Т. 1: Естелiктер : (М. Әуезов туралы). - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi: Б.39-52.

Бегалин, С. Асыл адам едi [Мәтін] / С. Бегалин // Н. Құлжанова. Шығармалары. - Алматы: Ана тiлi, 2014. - Б. 322-327.

 Мерзімді басылым беттерінде

На страницах периодической печати

Мақалалар – Статьи

Бегалин, С. Ақын Иса Байзақов [Мәтін] : [туғанына 50 жыл толуына] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1950. - 25 октябрь.

Бегалин, С. Балалар әдебиетiнiң басты мәселесi [Мәтін] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1962. - № 6. - Б. 130-136.

Бегалин, С. Замандас туралы сөз [М. Әуезовтiң қайтыс болғанына бiр жыл] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1962. - 29 июнь.

Бегалин, С. Ақын замандасты еске алғанда [Мәтін] : I. Жансүгiровтың туғанына 70 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1965. - 3 июнь.

Бегалин, С. Төлеу ақынды еске алғанда [Мәтін] : [Т. Көбдiкұлының қайтыс болғанына 10 жыл толуына] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1964. - 27 ноябрь.

Бегалин, С. Абайдың Қордайда болу-болмауы туралы [Мәтін] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 16 март.

Бегалин, С. Бiр ғасырдың куәгерi [Мәтін] : Жабаевтың туғанына 120 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 4 март.

Бегалин, С. Жазушы. Журналист. Аудармашы [Мәтін] : Николай Анов 75 жаста / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан.- 1966.- 30 декабрь.

Бегалин, С. Дауылпаз ақынды еске аламыз [Мәтін] : [Иса Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 20 март.

Бегалин, С. Құралайдың салқыны [Мәтiн] : "Саңлақтар сайыпкерi" әңгiмесiнен / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 10 сентябрь.

Бегалин, С. Сауық кеш [Мәтін] : "Замана белестерi" атты шығармадан үзiндi / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 10 декабрь.

Бегалин, С. Шеркешқали [Мәтін] : "Замана белестерi" атты мемуарлық шығармасынан үзiндi // Лениншiл жас. - 1971. - 16 декабрь.

Бегалин, С. Журналист-жазушы, педагог, аудармашы Н. Құлжанова туралы [Мәтін] / С. Бегалин // Қазақстан әйелдерi. - 1973. - № 10. - Б.10-11.

Бегалин С. Естiгенiм, көргенiм [Мәтін] : М.Әуезов туралы естелiктер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 8 июль.

Бегалин, С. "Шығыста әншiнi неге құсқа теңейтiнiн ендi түсiндiм" [Мәтiн] : Әмiренiң - Парижде ән шырқағаны туралы естелiктерден үзiндi / С. Бегалин // Алматы ақшамы. - 2005. - 5 шiлде. - Б.11.

Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi [Мәтiн] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1977. - № 9. - Б. 150-157.

Бегалин, С. Жамбылдың өлеңдi бастауы жайында бiр-екi сөз [Мәтін] :  [Жамбылдың айтыс өнерi] / С. Бегалин // Жалын. - 1996. - № 3-4. - Б. 78-89.

Бегалин, С. Жыр алыбы [Мәтін] : [жыр алыбы Жамбыл туралы 1972 ж. таспаға жазылып алынған әңгiме] / С. Бегалин // Заман-Қазақстан. - 1996. - 12 қаңтар. - Б. 7; 19 қаңтар. - Б. 7.

2005

Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi [Мәтін] : М. Әуезовтiң Абай турасында дерек жинау сапары жөнiндегi естелiгi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 2005. - № 11. - Б. 120-127.

Бегалин, С. Халық мұратын iздеген сегiз қырлы, сексен сипатты Қожанасыр [Мәтін] / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2012. - № 7. - Б. 23.

***

Бегалин, С.Больше хороших книг для детей! [Текст] / С. Бегалин // Учитель Казахстана.- 1959.- 5 март.

Бегалин, С.Годы, как мгновение[Текст]: к 60-летию со дня рождения И.П.Шухова / С. Бегалин // Ленинская смена.- 1966.- 15 октября.

Бегалин, С. Писатель, ученый, природовед[Текст] / С. Бегалин // Воспоминания о Максиме Звереве. - Алматы: Бiлiм, 2005.-С.79-81.

 Әңгімелер - Рассказы

 1958-1959

Бегалин, С. Қозышы бала [Мәтiн] : әңгiме / С. Бегалин // Пионер. - 1958. - № 6. - Б.16-18.

Бегалин, С. Жеңiс [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 8. - Б. 59-72.

Бегалин, С. Пионер Кәрiбай [Мәтін] :очерк / С. Бегалин // Пионер.– 1959.-№ 8.- Б. 1-2.

Бегалин, С. Шеберлер [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1959. - 6 ноябрь.

 1961- 1965

 Бегалин, С. Алғашқы айлық [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1961. - № 1. - Б.13-15.

Бегалин, С. Еңбек сапары [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1961. - № 3. - Б. 103-106 .

Бегалин, С. Сыя сауыт [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1963. - 17 январь.

Бегалин, С. Аң да ана мерейiн ұмытпайды [Мәтін] : болған оқиға: балалар үшiн / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1964. - № 9. - Б. 125-126.

Бегалин, С. Боржай [Мәтін] : болған оқиға : әңгiме / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 14 январь.

1971-1977

Бегалин, С. Аңшы-екең ағызады-ау [Мәтін] : әңгiмелер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 7 май.

Бегалин, С.Замана белестерi [Мәтін] : естелiк әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1971. - № 10. - Б. 1-46; № 11. - Б. 52-80.

***

Бегалин, С.Женис[Текст]: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского А.Кафанов // Советский Казахстан.- 1959.- № 9.- С.63-72.

Бегалин, С.Холодная рука[Текст]: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского Ф.Моргун// Простор.- 1961.- № 2.- С.75-82.

 Повестер - Повести

Бегалин, С. Адасқанның айыбы жоқ... [Мәтін] : повесть / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 9. - Б. 9-33.

Бегалин, С. Жаңа төл [Мәтін] : повестен үзiндi / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 19 сентябрь.

Бегалин, С. Балдырғандар тiлегi [Мәтін] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 12. - Б. 139.

 1966-1968

Бегалин, С.Асыл төл [Мәтін] : повестен үзінді / С. Бегалин // Жұлдыз.- 1967.- № 3.- Б.43-80.

Бегалин, С. Бала Шоқан [Мәтін] : [повестен үзінді] / С. Бегалин; дайынд. Ж. Қойлыш / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2011. - № 12. - Б. 25.

 Роман

Бегалин, С. Жамбыл [Мәтін] : ғұмырнамалық роман / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1996. - № 3. - Б. 3-95.

Балладалар – Баллада

Бегалин, С. Он алты [Мәтін] : баллада / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1958. - 15 октябрь.

Бегалин, С. Бибiханым [Мәтін] : баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 5 февраль.

Бегалин, С. Қыз мұнарасы: [Мәтiн] : баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 6 январь.

Өлеңдер-Стихи

 Бегалин, С. Ақын және теңiз [Мәтiн] : өлең [А. С. Пушкин образы қазақ поэзиясында] / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 18 февраль.

Бегалин, С. Пушкин туралы өлең [Мәтiн] / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 12 февраль.

Бегалин, С. Казақ бұлбұлы Күләш қарындасқа арнадым [Мәтiн] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1937. - 2 апрель.

Бегалин, С. Қарындасқа [Мәтiн] : әнші К. Байсейiтоваға арналған өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1957. - 2 апрель.

Бегалин, С. Зулашы желi арқаның; Меллай; Көктiң көлi; Ескерткiш басында; Атасу; Манақы; Меруерт көл туралы баллада [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 1. - Б. 47-51.

Бегалин, С. Тың тұңғышы [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1958. - 16 май.

Бегалин, С. Жаңа заң [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1959. - 3 декабрь.

Бегалин, С. Сүйем сенi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1960. - № 11. - Б. 42.

Бегалин, С. Тұр жайнап; Тың тұңғышы [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 22 декабрь.

Бегалин, С. Самарқанд сапарынан [Мәтін] : Зерабшан; Самарқанд : өлеңдер / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1964. - № 12. - Б. 7.

Бегалин, С. Бұхара; Самарқанд; Темiр қа*пасы [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1965. - 16 февраль.

Бегалин, С. Сүйiктi өлкем туралы сөз [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 26 ноябрь.

Бегалин, С. Петр досқа [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1967. - № 11. - Б. 51.

Бегалин, С. Қағаз [Мәтiн] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 14 сентябрь.

Бегалин, С. Мен көргем жоқ Лениндi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 26 март.

Бегалин, С. Тебiренсе ой теңiзi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 23 сентябрь.

Бегалин, С. Абай әнi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Орталық Қазақстан. - 2008. - 24 мамыр. - Б. 8.

***

 Бегалин, С.Семипалатинск; Исповедь; Кураи; Шани; Окоп; Жеребенок [Текст]: стихи / С. Бегалин; перевод с казахского: С.Маршака, Н.Душкина; А.Жовтиса // Советский Казахстан.- 1958.- № 4.- С.20-23.

Бегалин, С.Тансык[Текст]: [отрывки из поэмы] / С. Бегалин;перевод с казахского В.Копытина // Ленинская смена.- 1958.- 7 июня.

Бегалин, С. На холме Шанханая[Текст]: [стихи, посвященные Ч. Валиханову] / С. Бегалин; перевод с казахского П.Якушева// Учитель Казахстана.- 1958.- 26 июня.

 С. Бегалиннің шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о творчестве С. Бегалина

 Кітаптар – Книги

Қирабаев, С. Әдебиет және дәуір талабы [Мәтін] : сын мақалалар, зерттеулер / С. Қирабаев. - Алматы : Жазушы, 1957. - 300 б. - С. Бегалин туралы.

Таңдамалы шығармалар [Мәтін] : 16 томдық. - Алматы, 1972.

Т. 1. - - Алматы, 1972. - 367 б. - Мұқанов, С. Сапарғали Бегалинге : өлең.

Бегалин, С. Төртiншi, бесiншi класс оқшыларына арналған ескерткiш [Мәтін] : туғанына 80 жыл толуына / С. Бегалин; құрастырушылар: С. С.Бүркiтбаева, Г. В.Искакова, редакторы А. А. Насырова. - Алматы, 1975. - Б. 5.

Мәуленов, С. Телтолқын [Мәтін] : әдеби жазбалар, эсселер, портреттер, естеліктер / С. Мәуленов. - Алматы : Жалын , 1989. - 464 б. - С. Бегалин туралы.

Бегалин Сапарғали [Мәтін] : (туғанына 95 жыл толуына). - Алматы, 1990. - 12 б.

Алпысбаев, Қ. Поэма және сюжет [Мәтін] : көмекші оқу құралы / Қ. Алпысбаев. - Алматы : Қазақ университеті, 1992. - 124 б. - С. Бегалин туралы.

Қазақстан жазушыларыХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Бегалин С.: б. 77.

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Бегалин С.: б. 22.

Бердiбай, Р. Дәстүр қуаты [Мәтін] / Р. Бердiбай. - Алматы: Бiлiм, 2005. - Рухани мұра қамқоры : жазушы Сапарғали Бегалин туралы: б. 181-185.

Қирабаев, С. Өмір тағылымдары [Мәтін] : естеліктер / Қирабаев С Алматы : Білім, 2006. - 480 б.- Бегалин С. туралы.

2007

Бегалин С.Шығармалар жинағы. [Мәтін] /С.Бегалин . - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - ... .

Т.1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Қашқынов Ж. Тәлiм мен туындылар [жазушы С. Бегалиннiң әңгiмелерi жайлы]: б.146-154.

Қирабаев С. Қазақ әдебиетiнiң ақсақалы : [жазушы С. Бегалин туралы]: б. 19-30.
Өмiрбек Ж. Өн бойы - үлгi, өнеге : [жазушы С. Бегалин жайлы естелiк]: б. 15-18.

Қабдолов З. Сапекеңнiң сапары .: б.72-76.

Қирабаев, С. Тарих және әдебиет [Мәтін] : [жазушы Сапарғали Бегалиннiң өмiрi мен шығармашылығы жайында] / С. Қирабаев. - Алматы : ҚазАқпарат, 2007. - Б. 363-376.

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...

Т. 1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Сапарғали Ысқақұлы Бегалин (1895-1983): б. 3-5.

Сапаргали Бегалин (1895-1983): б. 5-8.

Ғабдуллин Н. Елiн ерекше сүйген : [С. Бегалин туралы]: б. 34-39.

Қоңыр дәптер : [жазушы С. Бегалиннiң 1957 ж. ақын I. Жансүгiровтың жары Фатимаға "Құлагер" поэмасының қолжазбасын тапсырғаны жайлы]: б. 87-99.

Мұқанов С. Сапарғали Бегалинге : [C. Бегалиннің туғанына 60 жыл толуына орай жазылған өлең]: б.15.

Сәрсекеев М. "Дүниедегi ең бақытсыз шал - мен болдым...": б. 121-141.

Молдағалиев Т. Ұмытылмайтын ұстаз: б. 84-87.

Нұрғалиев Р. Дегелеңге бiткен шынар: б. 76 -82.

Сәрсенбаев Ә. Қазақ әдебиетінің егде солдаты: б. 59-72.

Сыздықова Р. Ана тiлiмiздiң асыл қоймасы : [жазушы С. Бегалин шығармаларының тiлi жайында]: б. 52-58.

Омарова, Б. О. С. Бегалин - халық ақындары мұрасын жинаушы [Мәтін] / Б. О. Омарова // "Отандық түркология : мәселелер, iзденiстер, нәтиже" атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары = Материалы международной научно-теоретической конференции "Отечественная тюркология : проблемы. - Алматы : Арыс, 2007. - Б. 151-155.

2008 - 2015

 Балалар бағының бағбандары [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 300 б.- С. Бегалин туралы.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Бегалин Сапарғали:б. 92.

Нұрғали, Р. Діңгек [Мәтін]. 2-ші том / Р. Нұрғалиев: ред. А. Социалқызы; суретші Қ. Каметов. - Алматы : Арда, 2009. – Бегалин С.: б. 304-308.

Жолдасбекова, З. Сапарғали Бегалиннiң қолжазба мұралары [Мәтін] : [кiтапханада жазушының 505 қолжазбасы сақталған] / З. Жолдасбеков // "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығы: құжаттар, мақалалар, библиографиялық сипаттамалар.- Астана, 2011. - Б. 160-162.

Қабдолов, З. Шығармалары [Мәтін] Т. 5 : Ғылыми зертеулер. Әдеби-көркем сын. / З. Қабдолов Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2013. - Бегалин С.: б. 108.

Нұрғали, Р. Шығармалары [Мәтін] Т. 4 : Сөз өнерінің эстетикасы, 2-ші кітап. /Р. Нұрғалиев Астана : Фолиант, 2013. - Бегалин С.: б. 39-45.

Есімсейтова, А. А. С. Бегалиннiң "Шоқанның асулары" повесiндегi көркем бейне жасау шеберлiгi [Мәтін] А. Есімсейітова// Рымғали Нұрғали және алаш әдебиеттануы: респ. ғыл.-теор. конф. материалдары (9 желтоқсан 2011 ж.).- Алматы: Қазақ университетi, 2013. - Бегалин С.: б. 197-200.

Шығыс Қазақстаноблысы[Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Бегалин Сапарғали: б. 257.

***

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...

Т.1: Естелiктер.- Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. -Алимбаев М. Посол державы детства : [о жизни и творчестве писателя Сапаргали Бегалина. Статья написана в 1975 г.]: с. 101-106.

Алимжанов А. О герое этой книги и ее авторе : [о повести "Шоқан асулары" писателя Сапаргали Бегалина] : с.8-14.

Отетілеуов Е. Джигит из Дегелена : [к 100-летию писателя С. Бегалина (1895-1983)]: с.170-173.

Алтайский К. Рецензия на повесть Сапаргали Бегалина "Юность Чокана": с. 205-210.

Ауэзов М. О. Отзыв о книге товарища Бегалина С. на тему "Материалы и библиография Джамбула: с.202-203.

Варшавский Л. Творческий путь Сапаргали Бегалина: с. 203-205.

Санбаев С.Патриарх казахской литературы : [к 110-летию писателя С.Бегалина (1895-1983): с. 115-121.

Ермолинский С.О биографической повести Сапаргали Бегалина "Чокан Валиханов": с. 211-217.

Бегалин К. Сапаргали Бегалин : [воспоминание об отце сына писателя С.Бегалина] : с. 196-201.

Машанов А.Ж.Рецензия на повесть писателя Бегалина С. "Чокан Валиханов": с. 218-220.

 Мақалалар - Статьи

Сәрсенбаев, Ә. Жеткiншектер жайлы шежiре [Мәтін] : [C. Бегалиннің әңгімелері туралы] / Ә. Сәрсенбаев // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 31 март.

Талжанов, С. Дегелеңнiң дүлдiлi [Мәтін] / С. Талжанов // Социалистік Қазақстан - 1965. - 26 ноябрь.

Жәмiшев, Ә. Жiгiт мүсiн, өр талант [Мәтін] : С. Бегалин 70 жаста / Ә. Жәмішев // Лениншiл жас. - 1965. - 12 декабрь.

Дүйсенбиев, Ә. Жетпiстегi жiгiт [Мәтін] : өлең / Ә. Дүйсенбиев // Бiлiм және еңбек. - 1965. - № 11. - Б. 28.

Мұқанов, С. Торқалы той [Мәтін] : [C. Бегалиннiң 70 жасқа толуына] / С. Мұқанов // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.

Мұстафин, Ғ. Жазушы Сапарғали Бегалин 70 жаста [Мәтін] / Ғ. Мұстафин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.

Өмiрбеков, Ж. Өнбойы - үлгi, өнеге [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Ж.Өмірбеков // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 10 қазан. - Б. 6.

Нұрғалиев, Р. Дегелеңге бiткен шынар [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Р. Нұрғалиев // Қазақ әдебиетi. - 1995. -10 қазан. - Б. 6-7.

Қашқынов, Ж. Ұмытпайды өсер ұрпақ тектiсiн [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қашқынов // Халық кеңесi. - 1995. - 18 қазан.

Қараев, М. Балалар әдебиетiнiң қадiрлi ағасы [Мәтін] / М. Қараев // Алматы ақшамы. - 1995. - 15 қараша.

Ергөбек, Қ. Замана шежiрешiсi [Мәтін] : [жазушы С. Бегалиннiң әдеби мұрасы туралы] / Қ. Ергөбек // Жас Алаш. - 1995. - 17 қараша.

Ғабдуллин, Н. Елiн ерекше сүйген [Мәтін] : [белгiлi жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Н. Ғабдуллин // Егемен Қазақстан. - 1995. - 17 қазан.

Темiрханов, О. Өткен күнде белгi бар... [Мәтін] : [белгiлi ақын, әрi жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / О. Темірханов // Сақшы. - 1997. - 13 қараша. - Б. 9; 20 қараша. - Б. 9.

Нысаналин, А. Бала жанының бағбаны [Мәтін] : белгiлi жазушы С. Бегалиннiң туғанына 110 жыл толды / А. Нысаналин // Заң газетi. - 2005. - 13 қыркүйек. - Б. 4.

Мұхаева, С. С. Бегалинның "Құлыншақ" өлеңiн мәнерлеп оқуға және талдай бiлуге үйрету [Мәтін] / С.Мұхаев // Ұлт тағылымы = Достояние нации. - 2006. - № 3. - Б. 262-263.

Ибрайханова, А. Қ. Сапарғали Бегалин поэмаларындағы аңыздар iзi [Мәтін] / А. Ибрайханова // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестник КазНУ. Серия филологическая. - 2008. - № 1. - Б. 82-85.

Ысқақова, А. С. Бегалин. "Шоқан асулары" [Мәтін] : [үш көрінiстi әдеби-әуендi қойылым] / А. Ысқақова // Әдiскер мұғалiм = Учитель методист. - 2008. - № 2. - Б. 8-10.

Қасымбек, Ж. Қазақ балалар әдебиетiнiң атасы [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қасымбек // Алты Алаш. - 2012. - 20 сәуiр. - Б. 3.

Кеңесбекқызы, Ж. Ғалымдар мұрасы [Мәтін] : [ "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығындағы кiтаптар қоры туралы] / Ж. Кеңесбекқызы // Қазақстан тарихы. Әдiстемелiк журнал. - 2012. - № 5. - Б. 42-45.

Брусиловская, Е. Отанды сүю [Мәтін] : [қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн салушы С. Бегалиннiң туғанына 120 жыл] / Е. Брусиловская; орысшадан ауд. Г. Омарова // Туған тiл. - 2015. - № 2. - Б. 68-73.

Балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы [Мәтін] : [жазушының 120 жылдық мерейтойына орай "Сапарғали Бегалин - қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы" атты дөңгелек үстел өттi] // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 11 - 24 желтоқсан. - Б. 2.

Қасымжанұлы, С. Дегдар [Мәтін] : [жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / С. Қасымжанұлы // Егемен Қазақстан. - 2015. - 26 желтоқсан. - Б. 10.

***

Попов, Ю. Встречи с Сапаргали Бегалиным [Текст] / Ю. Попов // Қазақ әдебиеті. - 1936. - 22 сентябрь.

Канахин, У. Старейшина [Текст] : к 70-летию С.И.Бегалина / У. Канахин // Казахстанская правда.- 1965.- 30 ноября.

Алимбаев, М. Джигит из Дегелена [Текст] : к 100-летию со дня рождения С.Бегалина / М. Алимбаев // Казахстанская правда.- 1995.- 24 ноября.

Асылбеков, Е. Абралинцы отметили юбилей мастера [Текст] : [в Абралинском районе Семипалатинской области прошли торжества по случаю юбилея писателя С.Бегалина] / Е. Асылбеков // Казахстанская правда.- 1995.- 4 ноября.

Сапаргали Бегалин [Текст] : [о писателе] // Книголюб.- 2002.- 30 мая.- С.18.

Санбаев, С.Свое сокровенное слово [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Казахстаская правда.- 2005.- 22 сентября.- С.7.

Алимбаев, М.Посол державы детства [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / М. Алимбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 99-103.

Бегалин, К. Вспоминая отца [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / К. Бегалин // Простор.- 2005.- № 12.- С.97-98.

Санбаев, С.Патриарх казахской литературы [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Книголюб.- 2005. - № 11. - С. 45-47.

Санбаев, С.Домбра, зовущая к добру [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 104-106.

Миленькая, Ю.Родом из детства [Текст] : в Казахстане отметили день рождения Сапаргали Бегалина / Ю. Миленькая // Литер.- 2010.- 1 декабря.- С. 8.

Шашкова, Л. Полпред державы детства [Текст] : [ о мероприятиях к 115-летию классика казахской детской литературы С. Бегалина] / Л. Шашкова // Казахстанская правда.- 2010.- 21 декабря. - С.14.

Брусиловская, Е. Любить свою Родину [Текст] : [о казахстанском писателе, драматурге, поэте С. Бегалине] / Е. Брусиловская // Казахстанская правда.- 2015.- 7 августа. - С. 12; Туған тiл.- 2015.- № 1. - С. 74-77.

С. Бегалиннің аудармалары

Переводы С. Бегалина

Соловьев, Л. Қожанасыр [Мәтін] : повесть /Л. Соловьев; орысшадан аударған, соңғы сөзiн жазған С. Бегалин. - Алматы: Қазмемкөркемәдеббас, 1963. - 570 б.

 Интернет сілтемелер

Интерент ссылки

 Бегалин Сапаргали Искакович [Электронный ресурс] : [биография] // Википедия : сайт. – Режим доступа : https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD,_%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%98%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 (09.06.2017)

Сапаргали Искакович Бегалин [Электронный ресурс] : [о писателе] // Лента памяти «Посол державы Детства» : сайт. – Режим доступа : http://begalin.spring.kz (09.06.2017)

Бегалин Сапаргали [Электронный ресурс] : [биография] // Литературный портал : сайт. – Режим доступа : http://adebiportal.kz/ru/authors/view/413 (09.06.2017)

Бегалин Сапаргали (1895-1983) [Электронный ресурс] : [биография] // Централизованная библиотечная система города Семей : сайт. – Режим доступа : http://www.cbssemey.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=468&Itemid=62&lang=ru (09.06.2017)