Бегалин С. И.
- Обновлено 18.07.2025 14:24
Бегалин Сапаргали Искакулы (1895-1983) - писатель, поэт, переводчик, один из основоположников казахской детской литературы.
Родился 24 ноября в 1895 г. в ауле Дегелен Абайского района (ныне область Абай) в семье скотовода. Он вырос в семье, в которой хорошо знали произведения Абая, Шакарима, произведения из наследия степных поэтов-жырау. Когда мальчику исполнилось 7 лет, отец отдал его мулле для обучения грамоте. Учеба давалась ему легко, и от природы любознательный мальчик быстро овладел чтением и письмом.
Трудна была в те годы жизнь простого казаха, сопровождаемая лишениями и нуждой. Много испытаний выпало и на долю Сапарагали. С 12 лет он пасет скот. А после свирепого джута семья лишилась всех овец, и 16-летний подросток вынужден был уехать в г. Самипалатинск (ныне г. Семей), где работал вначале грузчиком на речной пристани, затем кучером. Здесь он изучает русский язык, поступает в приходскую школу. На грамотного паренька обращает внимание школьный учитель Нургали Кульджанов, который помог поступить в русско-казахское училище, которое Сапаргали успешно закончил в 1915 г.
В 1916 г. по мобилизации С. Бегалин попадает на тыловые работы под Петроградом, домой возвращается в марте 1917 г. С. Бегалин долгое время работал там, где требовались его энергия и талант: в 1921 г. - председатель Дегеленского волостного исполкома, в 1923 г. - народный судья Каркаралинского уезда, затем работал в Семипалатинскомгубсуде, комиссариате земледелия, управленииТурксиба, с 1935 г. он трудился в органах печати, в Институте языка и литературы Академии наук Казахской CССР, а затем в Союзе Писателей Казахстана.
Первоестихотворение «Қазақ қыз-бозбалаларына» («Казахским подросткам») было опубликовано в журнале «Айқап» в 1914 г. Автор сборников: "Месть орла" (1943), «Яблоко Ермека» (1955), «Молодая ветка» (1953), «Перевалы Шокана» (1971), «Школьные друзья» (1961) и др.; романа «Замана белестері» («Ступени эпохи», 1975); монографии о жизни и творчестве Жамбыла Жабаева «Жамбылдың ата тегі, өмірі» (1946).
С. Бегалин также занимался собиранием и исследованием образцов казахского устного творчества, внёс значительный вклад в публикацию и издание произведений известных народных поэтов Исы Байзакова, Доскея Алимбаева, Шашубая Кошкарбаева, Куата Терибаева, Толеу Кобдикова.
Он является автором полусотни текстов современных песен. На стихи поэта создавали мелодии такие композиторы, как М. Тулебаев, Л. Хамиди, Е. Рахмадиев и другие талантливые композиторы. Переводил произведения А. С. Пушкина, М. Лермонтова, Н. Лескова, Д. Н. Мамина-Сибиряка, Т. Шевченко, Л. В. Соловьева.
Произведения С. Бегалина переведены на многие языки мира.
Награжден орденом Дружбы народов (1975), двумя орденами «Знак почета» и медалями СССР и Почетной грамотой Верховного Совета Казахской ССР.
Скончался 05 марта в 1983 г. в г. Алматы.
В г. Алматы именем Сапаргали Бегалина названы улица (до августа 1983 – Дачная, 2800 м; территория Медеуского района), Государственная республиканская детская библиотека.
На доме, где последние годы жил писатель (ул. Чайковского, 174), установлена мемориальная доска.
С. Бегалиннің шығармалары
Произведения С. Бегалина
Кітаптар-Книги
1944-1950
Бегалин, С. Қыран кегi / С. Бегалин. - Алматы : Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1944. - 40 б.
Бегалин, С. Төлбасылар / С. Бегалин. - Алматы: Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1948. - 120 б.
Бегалин, С. Ермектiң алмасы / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1950. - 92 б.
Проза
1953-1960
Бегалин , С. Жас бұтақ. әңгімелер жыйнағы / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 47 б.
Бегалин, С. Жеткіншектер.: әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 99 б.
Бегалин, С. Көгалды көтергендер: әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1956. - 12 б.
Бегалин, С. Бақыт: әңгiмелер жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 141 б.
Бегалин, С. Ана қайраты; Ана туралы әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Казмемкөркемәдеббас, 1960. - 182 б.
Бегалин, С. Жеткiншек / С. Бегалин // Таңдамалы әңгiмелер: жас өспiрiмдер мен жастар үшiн. - 2-шi басылым. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1960. - 390 б.
1961-1968
Бегалин, С. Мектеп түлектерi: әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1961. - 110 б.
Бегалин, С. Бала Шоқан / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1964. - 120 б.
Бегалин, С. Мұстапа қарттың әңгімесі: әңгімелер / С. Бегалин -Алматы : Жазушы, 1966. - 91б.
Бегалин, С. Уақыт тынысы: повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1968. - 283 б.
1970-1979
Бегалин, С. Уақыт тынысы: повестер мен әңгімелер / С. Бегалин.-Алматы: Жазушы, 1970.- 280б.
Бегалин, С. Шоқан асулары / С. Бегалин . - Алматы : Жазушы, 1971. - 192 б.
Бегалин, С. Сәтжан: повестер мен әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1973. - 368 б.
Бегалин, С. Замана белестері: роман / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1975. - 368 б.
Бегалин, С. Қыран туралы аңыз: повесть және әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1976. - 278 б.
Бегалин, С. Сахара сандуғаштары / С. Бегалин. - Алматы : Қазақстан, 1976. - 165 б.
Бегалин, С. Есеннің кірпісі: мектеп жасына дейінгі балалар үшін / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1977. - 12 б.
Бегалин, С. Көгалды көтергендер / С. Бегалин. - Алматы : Қазмембас, 1977. - 12 б.
Бегалин, С. Сәтжан: повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1978. - 168 б.
Бегалин, С. Екі томдық шығармалар / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1979.
Т. 1 : Замана белестері : роман. - Алматы : Жазушы, 1979. - 440 б.
Т. 2 : Повесть пен әңгімелер. - Алматы : Жазушы, 1979. - 282 б.
1985-1996
Бегалин, С. Ермектің алмасы / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1985. - 24 б.
Бегалин, С. Жамбыл: өмірбаяндық хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1996. - 184 б.
Бегалин, С. Шоқан асулары :повесть / С. Бегалин. - Алматы: Балауса, 1996. - 208б.
2003- 2005
Бегалин, С. Шоқан асулары: повесть / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2003. - 240 б.
Бегалин, С. Шоқан асулары: хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Қазақпарат, 2005. - 265 б.
2007-2011
Бегалин, С. Шоқан асулары: хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2007. - 240 б.
Бегалин, С. Көксегеннiң көргендерi: повесть, әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Атамұра, 2007. - 280 б.
Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.
Т. 1: Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007. - 248 б.
Т. 3: Әңгімелер. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 352 б.
Т. 4: Бала Шоқан. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 268 б.
Т. 5: Жамбыл : өмірбаяндық хикаят. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 267 б.
Т. 7: Тасарал. Тау сыры. Өрісті өмір. Қарқаралы. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2011. - 488 б.
***
Бегалин, С.Сатжан: рассказы / С. Бегалин. - М.- Л., 1950.- 64 с.
Бегалин, С.Сатжан: повесть / С. Бегалин;перевод с казахского Алма-Ата, 1952.- 48 с.
Бегалин, С.Рассказы / С. Бегалин. - Алма-Ата, 1957.- 147с.
Бегалин, С. Молодой охотник:рассказы / С. Бегалин. - М.: Детгиз, 1958.- 126 с.
Бегалин, С.Стихи и поэмы / С. Бегалин. - Алма-Ата: Казгослитиздат, 1958.- 140 с.
Бегалин С.Чокан Валиханов: повесть / С. Бегалин.- М.: Детгиз, 1967.- 174 с.
Бегалин, С.Еж Есена / С. Бегалин. - Алма-Ата: Жалын, 1980.- 13 с.
Поэзия
Бегалин, С. Таңдамалы өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 233 б.
Бегалин, С. Өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. - Алматы : Қазақ мемлекет көркем әдебиет баспасы, 1962. - 272 б.
Бегалин, С. Сырлы қайнар: балаларға арналған өлең-поэмалар / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1963. - 80 б.
Бегалин, С. Шығармалары: өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 436 б.
Бегалин, С. Шығармалары: өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 435 б.
Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.
Т. 2: Өлеңдер мен поэмалар. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2007. - 252 б.
С. Бегалиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации С. Бегалина в периодических изданиях и сборниках
Жинақтар - Сборники
Бегалин, С. Ақын өмiрiнен: [И. Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Байзақов И. Шығармалары.- Алматы, 1956. - Б.421-438.
Бегалин, С. Естен кетпес ешқашан: әншi-композитор Естаймен кездесуi жайлы естелiк / С. Бегалин // Естай Беркiмбаев. - Павлодар : ҒӨФ "ЭКО", 2003. - Б. 31-43.
Бегалин, С. Майра: [атақты балуан Қажымұқан, әншiлер Майра Уәлиқызы, Иса Байзақовтардың 1925 ж. Қоянды жәрмеңкесiнде бiрлесiп өнер көрсеткендерi жайлы] / С. Бегалин // Қажымұқан: естелiктер / құраст. Н. Бегалыұлы. - Алматы : Бiлiм, 2004. - Б. 46-57.
Бегалин, С. Тасарал [Мәтін] : Кенесары мен Ағыбай батыр жайлы дастан / С. Бегалин // Жетiншi қазына. - Алматы : Алаш, 2004. - Б. 200-227.
Бегалин, С. Шығармалар жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - 2011.
Т. 1: Естелiктер : (М. Әуезов туралы). - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi: Б.39-52.
Бегалин, С. Асыл адам едi / С. Бегалин // Н. Құлжанова. Шығармалары. - Алматы: Ана тiлi, 2014. - Б. 322-327.
Мерзімді басылым беттерінде
На страницах периодической печати
Мақалалар – Статьи
Бегалин, С. Ақын Иса Байзақов: [туғанына 50 жыл толуына] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1950. - 25 октябрь.
Бегалин, С. Балалар әдебиетiнiң басты мәселесi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1962. - № 6. - Б. 130-136.
Бегалин, С. Замандас туралы сөз [М. Әуезовтiң қайтыс болғанына бiр жыл] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1962. - 29 июнь.
Бегалин, С. Ақын замандасты еске алғанда: I. Жансүгiровтың туғанына 70 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1965. - 3 июнь.
Бегалин, С. Төлеу ақынды еске алғанда: [Т. Көбдiкұлының қайтыс болғанына 10 жыл толуына] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1964. - 27 ноябрь.
Бегалин, С. Абайдың Қордайда болу-болмауы туралы / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 16 март.
Бегалин, С. Бiр ғасырдың куәгерi : Жабаевтың туғанына 120 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 4 март.
Бегалин, С. Жазушы. Журналист. Аудармашы: Николай Анов 75 жаста / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан.- 1966.- 30 декабрь.
Бегалин, С. Дауылпаз ақынды еске аламыз: [Иса Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 20 март.
Бегалин, С. Құралайдың салқыны: "Саңлақтар сайыпкерi" әңгiмесiнен / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 10 сентябрь.
Бегалин, С. Сауық кеш: "Замана белестерi" атты шығармадан үзiндi / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 10 декабрь.
Бегалин, С. Шеркешқали : "Замана белестерi" атты мемуарлық шығармасынан үзiндi // Лениншiл жас. - 1971. - 16 декабрь.
Бегалин, С. Журналист-жазушы, педагог, аудармашы Н. Құлжанова туралы / С. Бегалин // Қазақстан әйелдерi. - 1973. - № 10. - Б.10-11.
Бегалин С. Естiгенiм, көргенiм : М.Әуезов туралы естелiктер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 8 июль.
Бегалин,С. "Шығыста әншiнi неге құсқа теңейтiнiн ендi түсiндiм": Әмiренiң - Парижде ән шырқағаны туралы естелiктерден үзiндi / С. Бегалин // Алматы ақшамы. - 2005. - 5 шiлде. - Б.11.
Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1977. - № 9. - Б. 150-157.
Бегалин, С. Жамбылдың өлеңдi бастауы жайында бiр-екi сөз: [Жамбылдың айтыс өнерi] / С. Бегалин // Жалын. - 1996. - № 3-4. - Б. 78-89.
Бегалин, С. Жыр алыбы: [жыр алыбы Жамбыл туралы 1972 ж. таспаға жазылып алынған әңгiме] / С. Бегалин // Заман-Қазақстан. - 1996. - 12 қаңтар. - Б. 7; 19 қаңтар. - Б. 7.
2005
Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi: М. Әуезовтiң Абай турасында дерек жинау сапары жөнiндегi естелiгi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 2005. - № 11. - Б. 120-127.
Бегалин, С. Халық мұратын iздеген сегiз қырлы, сексен сипатты Қожанасыр / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2012. - № 7. - Б. 23.
***
Бегалин, С.Больше хороших книг для детей! / С. Бегалин // Учитель Казахстана.- 1959.- 5 март.
Бегалин, С.Годы, как мгновение: к 60-летию со дня рождения И.П.Шухова / С. Бегалин // Ленинская смена.- 1966.- 15 октября.
Бегалин, С. Писатель, ученый, природовед / С. Бегалин // Воспоминания о Максиме Звереве. - Алматы: Бiлiм, 2005.-С.79-81.
Әңгімелер - Рассказы
1958-1959
Бегалин, С. Қозышы бала: әңгiме / С. Бегалин // Пионер. - 1958. - № 6. - Б.16-18.
Бегалин, С. Жеңiс: әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 8. - Б. 59-72.
Бегалин, С. Пионер Кәрiбай:очерк / С. Бегалин // Пионер.– 1959.-№ 8.- Б. 1-2.
Бегалин, С. Шеберлер: әңгiме / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1959. - 6 ноябрь.
1961- 1965
Бегалин, С. Алғашқы айлық: әңгiме / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1961. - № 1. - Б.13-15.
Бегалин, С. Еңбек сапары: әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1961. - № 3. - Б. 103-106.
Бегалин, С. Сыя сауыт: әңгiме / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1963. - 17 январь.
Бегалин, С. Аң да ана мерейiн ұмытпайды: болған оқиға: балалар үшiн / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1964. - № 9. - Б. 125-126.
Бегалин, С. Боржай: болған оқиға : әңгiме / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 14 январь
.
1971-1977
Бегалин, С. Аңшы-екең ағызады-ау: әңгiмелер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 7 май.
Бегалин, С.Замана белестерi: естелiк әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1971. - № 10. - Б. 1-46; № 11. - Б. 52-80.
***
Бегалин, С.Женис: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского А.Кафанов // Советский Казахстан.- 1959.- № 9.- С.63-72.
Бегалин, С.Холодная рука: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского Ф.Моргун// Простор.- 1961.- № 2.- С.75-82.
Повестер - Повести
Бегалин, С. Адасқанның айыбы жоқ... : повесть / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 9. - Б. 9-33.
Бегалин, С. Жаңа төл: повестен үзiндi / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 19 сентябрь.
Бегалин, С. Балдырғандар тiлегi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 12. - Б. 139.
1966-1968
Бегалин, С.Асыл төл: повестен үзінді / С. Бегалин // Жұлдыз.- 1967.- № 3.- Б.43-80.
Бегалин, С. Бала Шоқан: [повестен үзінді] / С. Бегалин; дайынд. Ж. Қойлыш / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2011. - № 12. - Б. 25.
Роман
Бегалин, С. Жамбыл: ғұмырнамалық роман / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1996. - № 3. - Б. 3-95.
Балладалар – Баллада
Бегалин, С. Он алты: баллада / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1958. - 15 октябрь.
Бегалин, С. Бибiханым: баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 5 февраль.
Бегалин, С. Қыз мұнарасы: баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 6 январь.
Өлеңдер-Стихи
Бегалин, С. Ақын және теңiз: өлең [А. С. Пушкин образы қазақ поэзиясында] / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 18 февраль.
Бегалин, С. Пушкин туралы өлең / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 12 февраль.
Бегалин, С. Казақ бұлбұлы Күләш қарындасқа арнадым: өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1937. - 2 апрель.
Бегалин, С. Қарындасқа: әнші К. Байсейiтоваға арналған өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1957. - 2 апрель.
Бегалин, С. Зулашы желi арқаның; Меллай; Көктiң көлi; Ескерткiш басында; Атасу; Манақы; Меруерт көл туралы баллада: өлеңдер / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 1. - Б. 47-51.
Бегалин, С. Тың тұңғышы: өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1958. - 16 май.
Бегалин, С. Жаңа заң: өлең / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1959. - 3 декабрь.
Бегалин, С. Сүйем сенi: өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1960. - № 11. - Б. 42.
Бегалин, С. Тұр жайнап; Тың тұңғышы: өлеңдер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 22 декабрь.
Бегалин, С. Самарқанд сапарынан: Зерабшан; Самарқанд : өлеңдер / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1964. - № 12. - Б. 7.
Бегалин, С. Бұхара; Самарқанд; Темiр қа*пасы: өлеңдер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1965. - 16 февраль.
Бегалин, С. Сүйiктi өлкем туралы сөз: өлең / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 26 ноябрь.
Бегалин, С. Петр досқа: өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1967. - № 11. - Б. 51.
Бегалин, С. Қағаз: өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 14 сентябрь.
Бегалин, С. Мен көргем жоқ Лениндi: өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 26 март.
Бегалин, С. Тебiренсе ой теңiзi: өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 23 сентябрь.
Бегалин, С. Абай әнi: өлең / С. Бегалин // Орталық Қазақстан. - 2008. - 24 мамыр. - Б. 8.
***
Бегалин, С.Семипалатинск; Исповедь; Кураи; Шани; Окоп; Жеребенок: стихи / С. Бегалин; перевод с казахского: С.Маршака, Н.Душкина; А.Жовтиса // Советский Казахстан.- 1958.- № 4.- С.20-23.
Бегалин, С.Тансык: [отрывки из поэмы] / С. Бегалин;перевод с казахского В.Копытина // Ленинская смена.- 1958.- 7 июня.
Бегалин, С. На холме Шанханая: [стихи, посвященные Ч. Валиханову] / С. Бегалин; перевод с казахского П.Якушева// Учитель Казахстана.- 1958.- 26 июня.
С. Бегалиннің шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о творчестве С. Бегалина
Кітаптар – Книги
Қирабаев, С. Әдебиет және дәуір талабы: сын мақалалар, зерттеулер / С. Қирабаев. - Алматы : Жазушы, 1957. - 300 б. - С. Бегалин туралы.
Таңдамалы шығармалар: 16 томдық. - Алматы, 1972.
Т. 1. - - Алматы, 1972. - 367 б. - Мұқанов, С. Сапарғали Бегалинге : өлең.
Бегалин, С. Төртiншi, бесiншi класс оқшыларына арналған ескерткiш: туғанына 80 жыл толуына / С. Бегалин; құрастырушылар: С. С.Бүркiтбаева, Г. В.Искакова, редакторы А. А. Насырова. - Алматы, 1975. - Б. 5.
Мәуленов, С. Телтолқын: әдеби жазбалар, эсселер, портреттер, естеліктер / С. Мәуленов. - Алматы : Жалын , 1989. - 464 б. - С. Бегалин туралы.
Бегалин Сапарғали: (туғанына 95 жыл толуына). - Алматы, 1990. - 12 б.
Алпысбаев, Қ. Поэма және сюжет: көмекші оқу құралы / Қ. Алпысбаев. - Алматы : Қазақ университеті, 1992. - 124 б. - С. Бегалин туралы.
Қазақстан жазушыларыХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Бегалин С.: б. 77.
Семей өңірінің ақын-жазушылары: био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Бегалин С.: б. 22.
Бердiбай, Р. Дәстүр қуаты / Р. Бердiбай. - Алматы: Бiлiм, 2005. - Рухани мұра қамқоры : жазушы Сапарғали Бегалин туралы: б. 181-185.
Қирабаев, С. Өмір тағылымдары : естеліктер / Қирабаев С Алматы : Білім, 2006. - 480 б.- Бегалин С. туралы.
2007
Бегалин С.Шығармалар жинағы. /С.Бегалин . - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - ... .
Т.1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Қашқынов Ж. Тәлiм мен туындылар [жазушы С. Бегалиннiң әңгiмелерi жайлы]: б.146-154.
Қирабаев С. Қазақ әдебиетiнiң ақсақалы : [жазушы С. Бегалин туралы]: б. 19-30.
Өмiрбек Ж. Өн бойы - үлгi, өнеге : [жазушы С. Бегалин жайлы естелiк]: б. 15-18.
Қабдолов З. Сапекеңнiң сапары .: б.72-76.
Қирабаев, С. Тарих және әдебиет: [жазушы Сапарғали Бегалиннiң өмiрi мен шығармашылығы жайында] / С. Қирабаев. - Алматы : ҚазАқпарат, 2007. - Б. 363-376.
Бегалин, С. Шығармалар жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...
Т. 1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Сапарғали Ысқақұлы Бегалин (1895-1983): б. 3-5.
Сапаргали Бегалин (1895-1983): б. 5-8.
Ғабдуллин Н. Елiн ерекше сүйген : [С. Бегалин туралы]: б. 34-39.
Қоңыр дәптер : [жазушы С. Бегалиннiң 1957 ж. ақын I. Жансүгiровтың жары Фатимаға "Құлагер" поэмасының қолжазбасын тапсырғаны жайлы]: б. 87-99.
Мұқанов С. Сапарғали Бегалинге : [C. Бегалиннің туғанына 60 жыл толуына орай жазылған өлең]: б.15.
Сәрсекеев М. "Дүниедегi ең бақытсыз шал - мен болдым...": б. 121-141.
Молдағалиев Т. Ұмытылмайтын ұстаз: б. 84-87.
Нұрғалиев Р. Дегелеңге бiткен шынар: б. 76 -82.
Сәрсенбаев Ә. Қазақ әдебиетінің егде солдаты: б. 59-72.
Сыздықова Р. Ана тiлiмiздiң асыл қоймасы : [жазушы С. Бегалин шығармаларының тiлi жайында]: б. 52-58.
Омарова, Б. О. С. Бегалин - халық ақындары мұрасын жинаушы / Б. О. Омарова // "Отандық түркология : мәселелер, iзденiстер, нәтиже" атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары = Материалы международной научно-теоретической конференции "Отечественная тюркология : проблемы. - Алматы : Арыс, 2007. - Б. 151-155.
2008 - 2015
Балалар бағының бағбандары: анықтамалық. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 300 б.- С. Бегалин туралы.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Бегалин Сапарғали:б. 92.
Нұрғали, Р. Діңгек. 2-ші том / Р. Нұрғалиев: ред. А. Социалқызы; суретші Қ. Каметов. - Алматы : Арда, 2009. – Бегалин С.: б. 304-308.
Жолдасбекова, З. Сапарғали Бегалиннiң қолжазба мұралары: [кiтапханада жазушының 505 қолжазбасы сақталған] / З. Жолдасбеков // "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығы: құжаттар, мақалалар, библиографиялық сипаттамалар.- Астана, 2011. - Б. 160-162.
Қабдолов, З. Шығармалары Т. 5 : Ғылыми зертеулер. Әдеби-көркем сын. / З. Қабдолов Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2013. - Бегалин С.: б. 108.
Нұрғали, Р. Шығармалары Т. 4 : Сөз өнерінің эстетикасы, 2-ші кітап. /Р. Нұрғалиев Астана : Фолиант, 2013. - Бегалин С.: б. 39-45.
Есімсейтова, А. А. С. Бегалиннiң "Шоқанның асулары" повесiндегi көркем бейне жасау шеберлiгi А. Есімсейітова// Рымғали Нұрғали және алаш әдебиеттануы: респ. ғыл.-теор. конф. материалдары (9 желтоқсан 2011 ж.).- Алматы: Қазақ университетi, 2013. - Бегалин С.: б. 197-200.
Шығыс Қазақстаноблысы : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Бегалин Сапарғали: б. 257.
***
Бегалин, С. Шығармалар жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...
Т.1: Естелiктер.- Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. -Алимбаев М. Посол державы детства : [о жизни и творчестве писателя Сапаргали Бегалина. Статья написана в 1975 г.]: с. 101-106.
Алимжанов А. О герое этой книги и ее авторе : [о повести "Шоқан асулары" писателя Сапаргали Бегалина] : с.8-14.
Отетілеуов Е. Джигит из Дегелена : [к 100-летию писателя С. Бегалина (1895-1983)]: с.170-173.
Алтайский К. Рецензия на повесть Сапаргали Бегалина "Юность Чокана": с. 205-210.
Ауэзов М. О. Отзыв о книге товарища Бегалина С. на тему "Материалы и библиография Джамбула: с.202-203.
Варшавский Л. Творческий путь Сапаргали Бегалина: с. 203-205.
Санбаев С.Патриарх казахской литературы : [к 110-летию писателя С.Бегалина (1895-1983): с. 115-121.
Ермолинский С.О биографической повести Сапаргали Бегалина "Чокан Валиханов": с. 211-217.
Бегалин К. Сапаргали Бегалин : [воспоминание об отце сына писателя С.Бегалина] : с. 196-201.
Машанов А.Ж.Рецензия на повесть писателя Бегалина С. "Чокан Валиханов": с. 218-220.
Мақалалар - Статьи
Сәрсенбаев, Ә. Жеткiншектер жайлы шежiре: [C. Бегалиннің әңгімелері туралы] / Ә. Сәрсенбаев // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 31 март.
Талжанов, С. Дегелеңнiң дүлдiлi / С. Талжанов // Социалистік Қазақстан - 1965. - 26 ноябрь.
Жәмiшев, Ә. Жiгiт мүсiн, өр талант: С. Бегалин 70 жаста / Ә. Жәмішев // Лениншiл жас. - 1965. - 12 декабрь.
Дүйсенбиев, Ә. Жетпiстегi жiгiт: өлең / Ә. Дүйсенбиев // Бiлiм және еңбек. - 1965. - № 11. - Б. 28.
Мұқанов, С. Торқалы той: [C. Бегалиннiң 70 жасқа толуына] / С. Мұқанов // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.
Мұстафин, Ғ. Жазушы Сапарғали Бегалин 70 жаста / Ғ. Мұстафин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.
Өмiрбеков, Ж. Өнбойы - үлгi, өнеге: [жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Ж.Өмірбеков // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 10 қазан. - Б. 6.
Нұрғалиев, Р. Дегелеңге бiткен шынар: [жазушы С. Бегалин туралы] / Р. Нұрғалиев // Қазақ әдебиетi. - 1995. -10 қазан. - Б. 6-7.
Қашқынов, Ж. Ұмытпайды өсер ұрпақ тектiсiн: [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қашқынов // Халық кеңесi. - 1995. - 18 қазан.
Қараев, М. Балалар әдебиетiнiң қадiрлi ағасы / М. Қараев // Алматы ақшамы. - 1995. - 15 қараша.
Ергөбек, Қ. Замана шежiрешiсi: [жазушы С. Бегалиннiң әдеби мұрасы туралы] / Қ. Ергөбек // Жас Алаш. - 1995. - 17 қараша.
Ғабдуллин, Н. Елiн ерекше сүйген: [белгiлi жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Н. Ғабдуллин // Егемен Қазақстан. - 1995. - 17 қазан.Темiрханов, О. Өткен күнде белгi бар...: [белгiлi ақын, әрi жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / О. Темірханов // Сақшы. - 1997. - 13 қараша. - Б. 9; 20 қараша. - Б. 9.
Нысаналин, А. Бала жанының бағбаны: белгiлi жазушы С. Бегалиннiң туғанына 110 жыл толды / А. Нысаналин // Заң газетi. - 2005. - 13 қыркүйек. - Б. 4.
Мұхаева, С. С. Бегалинның "Құлыншақ" өлеңiн мәнерлеп оқуға және талдай бiлуге үйрету / С.Мұхаев // Ұлт тағылымы = Достояние нации. - 2006. - № 3. - Б. 262-263.
Ибрайханова, А. Қ. Сапарғали Бегалин поэмаларындағы аңыздар iзi / А. Ибрайханова // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестник КазНУ. Серия филологическая. - 2008. - № 1. - Б. 82-85.
Ысқақова, А. С. Бегалин. "Шоқан асулары" : [үш көрінiстi әдеби-әуендi қойылым] / А. Ысқақова // Әдiскер мұғалiм = Учитель методист. - 2008. - № 2. - Б. 8-10.
Қасымбек, Ж. Қазақ балалар әдебиетiнiң атасы: [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қасымбек // Алты Алаш. - 2012. - 20 сәуiр. - Б. 3.
Кеңесбекқызы, Ж. Ғалымдар мұрасы: [ "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығындағы кiтаптар қоры туралы] / Ж. Кеңесбекқызы // Қазақстан тарихы. Әдiстемелiк журнал. - 2012. - № 5. - Б. 42-45.
Брусиловская, Е. Отанды сүю : [қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн салушы С. Бегалиннiң туғанына 120 жыл] / Е. Брусиловская; орысшадан ауд. Г. Омарова // Туған тiл. - 2015. - № 2. - Б. 68-73.
Балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы: [жазушының 120 жылдық мерейтойына орай "Сапарғали Бегалин - қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы" атты дөңгелек үстел өттi] // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 11 - 24 желтоқсан. - Б. 2.
Қасымжанұлы, С. Дегдар: [жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / С. Қасымжанұлы // Егемен Қазақстан. - 2015. - 26 желтоқсан. - Б. 10.
***
Попов, Ю. Встречи с Сапаргали Бегалиным / Ю. Попов // Қазақ әдебиеті. - 1936. - 22 сентябрь.
Канахин, У. Старейшина: к 70-летию С.И.Бегалина / У. Канахин // Казахстанская правда.- 1965.- 30 ноября.
Алимбаев, М. Джигит из Дегелена: к 100-летию со дня рождения С.Бегалина / М. Алимбаев // Казахстанская правда.- 1995.- 24 ноября.
Асылбеков, Е. Абралинцы отметили юбилей мастера: [в Абралинском районе Семипалатинской области прошли торжества по случаю юбилея писателя С.Бегалина] / Е. Асылбеков // Казахстанская правда.- 1995.- 4 ноября.
Сапаргали Бегалин: [о писателе] // Книголюб.- 2002.- 30 мая.- С.18.
Санбаев, С.Свое сокровенное слово: к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Казахстаская правда.- 2005.- 22 сентября.- С.7.
Алимбаев, М.Посол державы детства: к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / М. Алимбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 99-103.
Бегалин, К. Вспоминая отца: к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / К. Бегалин // Простор.- 2005.- № 12.- С.97-98.
Санбаев, С.Патриарх казахской литературы: к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Книголюб.- 2005. - № 11. - С. 45-47.
Санбаев, С.Домбра, зовущая к добру: к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 104-106.
Миленькая, Ю.Родом из детства: в Казахстане отметили день рождения Сапаргали Бегалина / Ю. Миленькая // Литер.- 2010.- 1 декабря.- С. 8.
Шашкова, Л. Полпред державы детства: [ о мероприятиях к 115-летию классика казахской детской литературы С. Бегалина] / Л. Шашкова // Казахстанская правда.- 2010.- 21 декабря. - С.14.
Брусиловская, Е. Любить свою Родину: [о казахстанском писателе, драматурге, поэте С. Бегалине] / Е. Брусиловская // Казахстанская правда.- 2015.- 7 августа. - С. 12; Туған тiл.- 2015.- № 1. - С. 74-77.
С. Бегалиннің аудармалары
Переводы С. Бегалина
Соловьев, Л. Қожанасыр: повесть /Л. Соловьев; орысшадан аударған, соңғы сөзiн жазған С. Бегалин. - Алматы: Қазмемкөркемәдеббас, 1963. - 570 б.
Интернет сілтемелер
Интерент ссылки
Бегалин Сапаргали [Электронный ресурс] : [биография] // Литературный портал : сайт. – Режим доступа : http://adebiportal.kz/ru/authors/view/413 (09.06.2017)
