Amanov T. I.

Details

Last Updated on Thursday, 08 September 2022 09:32

Toleubai Idrisovich Amanov (1923-1978) was a prominent scientist, professor, Doctor of Physical and Mathematical Sciences.

He was born and grew up in the village of Kurmangozha, Zhanasemeysky district. He entered the Kirov Kazakh State University, was called up to the front, and was seriously wounded while crossing the Dnieper. After returning from the front, he graduated from the Physics and Mathematics Faculty of the Semipalatinsk Pedagogical Institute.

After graduating from the graduate school of the Steklov Institute of Mathematics of the USSR Academy of Sciences, he defended his PhD thesis (1953), worked as an associate professor, later head of the Department of Higher Mathematics, vice-rector for Academic and Scientific Work of the Semipalatinsk Pedagogical Institute.

The field of scientific interests and serious discoveries is "Theory of functions and functional analysis". Shortly after defending his doctoral dissertation in Novosibirsk Akademgorodok (1967), T. I. Amanov was transferred to Almaty as head of the laboratory, soon appointed Deputy Director of the Institute of Mathematics and Mechanics of the Academy of Sciences of Kazakhstan, then director, at the same time head of the Department of Differential Equations at Al-Farabi Kazakh State University.

T. I. Amanov is the founder of the Kazakhstan School of Theory of Functions and Functional Analysis, corresponding member of the Academy of Sciences of Kazakhstan (at the age of 49!). T. I. Amanov's creative plans were interrupted by sudden death. He left behind a whole galaxy of mathematicians and excellent teachers, among them Professor K. Nursultan, member of the Union of Writers of Kazakhstan Taulyk Rymzhanov, candidates of physical and mathematical Sciences, associate professors S. Kaliev, Sh. Kasenov, N. Mashrapov, B. Bazarkhanov and others. The theory of T. I. Amanov and the results of his more than 30 studies in mathematics are studied by students of Russia, the USA, Canada, Great Britain and other countries.

Semipalatinsk Secondary School No. 16, which our talented scientist-countryman graduated from, now bears his name.

Literature on scientific activity of T. I. Amanov

Books

Қазақстан ғылымы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2009.

Т. 1 : А-К. - 535 б. – Аманов Төлеубай Ыдырысұлы: б.108.

Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Астана : Фолиант, 2011.

Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Аманов Төлеубай: б.134

Шығыс Қазақстан Облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Аманов Төлеубай Ыдырысұлы: б. 179.

***

Славные земляки [Текст] : (био-библиографическая памятка). - Семипалатинск , 1998. - Аманов Толеубай: с. 4.

Articles 

Елубаев, С. Е. Қазақтын байырғы қара есептері және қазақ математиктері [Мәтін] / С. Е. Елубаев . - Алматы : Қазақстан, 1996. - 144 б.

Түгіс, У. Аманов теориясы [Мәтін] : [Семейлік жерлесіміз, қазақтың әйгілі математик-ғалымы, Т. Ы. Аманов туралы] / У. Түгіс // Семей таңы. - 1998. - 27тамыз-2 қыркүйек. - Б. 9.

Мадрахимова, Г. Ғалым тағылымы [Мәтін] : [Семей өңірінен шыққан, аты әлемге әйгілі болған математик, ғалым Төлеубай Ыдырысұлы Аманов туралы] / Г. Мадрахимова // Дидар. - 2002. - 18 мамыр. - Б. 4.

Жолымбетов, О. Дара тұлға [Мәтін] : [жерлесіміз Т. Ы. Амановтың ғылыми мұрасы жайлы естелік] / О. Жолымбетов // Аудан тынысы. - 2010. - 12 ақпан.- Б. 6.

Есенжолов, Е. Әлемдік деңгейдегі математик [мәтін] / Е. Есенжолов, М. Жанбөбекова // Семей таңы . - 2014. - 23 қыркүйек. - Б. 4.

***

Султанбеков М. Формула жизни Аманова [Текст] / М. Султанбеков // Иртыш сегодня. - 2003. -18 апреля. - С. 5.

Часнык, Л. Памяти казахского математика [Текст] / Л. Часнык // Казахстанская правда. - 2003. - 17 июля. - С. 2.

Шайхынова, А. Обсудили перспективы математической науки [Текст] / А. Шайхынова // Вести Семей. - 2013. - 15 октября. - С. 6.