Известные имена

Сахариев Б.

Saxaryev BalamerСахариев Баламер (1929-1979 жж.) - ғалым-филолог, сыншы, аудармашы, филология ғылымдарының кандидаты.

1929 жылы 6 қарашада Шығыс Қазақстан облысы Катон-Қарағай ауданында дүниеге келді. 1951 жылы Алматы мемлекеттік педагогикалық институтының (қазір Абай атындағы ҚазҰПУ) қазақ тілі мен әдебиеті факультетін бітірген. 1975 жылы «Қазақ романдарындағы идея мен образдың эстетикалық бірлігі» («Идея казахского романа и эстетическое единство образов») тақырыбында диссертация қорғады. Еңбек жолын 1951 жылы «Халық мұғалімі» журналында әдеби қызметкер болып бастады, кейін осы басылымның қазақ тілі және әдебиеті бөлімінің меңгерушісі қызметін атқарды. 1957-62 жж. «Жұлдыз» журналы одағының мүшесі, бөлім меңгерушісі, М. Әуезов атындағы Қазақ ССР Ғылым Академиясының ғылыми қызметкері болды. Б. Сахариев Мұхтар Әуезов, Сәбит Мұқанов, Ғабиден Мұстафин шығармаларына эссе жазды. Ол Н.К.Крупскаяның педагогикалық еңбектерін, шетел жазушыларының повестерін қазақ тіліне аударды. М. Базарбаевпен бірге 10 сыныпқа арналған «Қазақ Совет әдебиеті» оқулығын шығарды.  

1981 жылы Алматы қаласы Медеу ауданындағы бір көшеге Сахариев есімі берілді.

Б. Сахариевтің ғылыми еңбектері

Научные труды Б. Сахариева

Сахариев, Б. Уақыт тынысы [Мәтін] : әдеби-сын мақалалар / Б. Сахариев. - Алматы : Жазушы, 1965. - 216 б.

Сахариев, Б. Мұхтар Әуезовтың музей үйi [Мәтін] / Б. Сахариев. - Алматы, 1966. - 36 б.

Сахариев, Б. Күрескер тұлғасы [Мәтiн] : мақалалар, зерттеулер / Б. Сахариев. - Алматы : Жазушы, 1979. - 376 б.

Сахариев, Б. Шығармалары [Мәтін] : әдеби зерттеулер, мақалалар, аудармалар / Б. Сахариев. - Алматы : Ел шежіре, 2013. - 400 б

Б. Сахариевтің .аудармалары

Переводы Б. Сахариева

Табари, Эжан Барометр: Әңгiме [Мәтін] / Ауд. Б.Сахариев // Парсы жазушыларының әңгiмелерi.- Алматы:Қазмембас,1958.- 196-210 б.

Бунин, И. Шабата-шарқай: Әңгiме [Мәтін] / Ауд.Б.Сахариев // Үн.- 2006. - N 1.- 70 б.

Энанси балықшы: ертегi [Африка ертегiсi.] [Мәтін] / ауд. Б.Сахариев // Сахариев Б.Шығармалары.- Алматы : Ел-шежiре, 2013.- 391-393 б.

Фарадж, Әбiл Әдiлдiкпен ; Мықты дәлел ; Өжетсiнген ешкi ; Ит пен киiк т.б.: әңгiмелер [Мәтін] / ауд. Б.Сахариев // Сахариев Б. Шығармалары.- Алматы : Ел-шежiре, 2013.- 388-390 б.

Бунин, И. Күн өтiп кеткендей: әңгiме [Мәтін] / ауд. Б.Сахариев // Сахариев Б.Шығармалары.- Алматы : Ел-шежiре, 2013.- 381-387 б.

Попов, И. Семья: Пьесадан үзiндi [Мәтін] / Ауд. Б.Сахариев // Жұлдыз.- 1969.- N 9.- 10-18 б.

Пал, Фехер Аңыздан арылған Шығыс [Мәтін] / ауд. Б.Сахариев // Сахариев Б.Шығармалары.- Алматы : Ел-шежiре, 2013.- 394-397 б.

Мақалалар-Статьи

Пантилеев, А. Ұлан даланың ұлы жыршысы [Мәтін] : [Б. Сахариев жайындағы естелік-әңгіме] / А. Пантилеев // Жұлдыз. - 1975. - № 2. - Б. 191-205.

Әлиханов, Т. Елім деген ұлы болды, ұлым деген елі қайда? [Мәтін] : [ғалым Б. Сахариев туралы] / Т. Әлиханов // Дидар. - 2005. - 1 қаңтар.- Б. 5.

Әлиханов, Т. Жасқа - жас, ойға - жасамыс [Мәтін] : [белгілі әдебиетші ғалым Б. Сахариев жайлы] / Т. Әлиханов // Арай. - 2009. - 23 қазан. - Б. 7.

Рәш, М. Жалт етіп өткен ғұмыр [Мәтін] : [ғалым Б. Сахариев туралы] // М. Рәш // Қазақстан-Заман. - 2009. - 5 қараша. - Б. 9.

Сахариев, Е. Баламер ағаға [Мәтін] : өлең / Е. Сахариев // Қазақстан - ZAMAN. - 2009. - 5 қараша. - Б. 9.

Әкім, Т. Өнерімен сүйікті, өресімен биік-ті [Мәтін] : [ғалым Б. Сахариев туралы] / Т. Әкім // Түркістан. - 2012. - 1 қараша. - Б. 15.

Өмірі мен ғылыми шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и деятельности

Қазақстан ғалымдары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Т. 2 : Қ-Я. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2012. - Сахариев Баламер: б. 344-345.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы. - 2014. - Сахариев Баламер: б. 669.

Уахатов, Б. Таланттар, туындылар [Мәтін] : Сын мақалалар жинағы.- Алматы: Жазушы, 1969.- 170 б.

Мақалалар-Статьи

Сын: Сахариев Б. Тақырып - адам тағдыры [Мәтін] //Қазақ әдебиетi.- 1960.- 29 янв.

Сын: Сахариев Б. Қаламдастар туралы толғаныс [Мәтін] //Қазақ әдебиетi.- 1969.- 20 сент.

Қайырбеков, Ғафу Қайратты қайраткер [Мәтін] : Б.Сахариевтың туғанына 60 жыл // Соц. Қазақстан.- 1989. - 21 ноябрь

Әкiмов, Т. Асар асуы алда едi... [Мәтін] : Б.Сахариевтың туғанына 60 жыл // Қазақ әдебиетi.- 1989. - 10 ноябрь. - 15-б.

Әлiмбаев, Мұзафар Жасқа жас, ойға жасамыс [Мәтін] : Сыншы Б.Сахариев жайындағы эссе-естелiк // Қазақстан мұғалiмi.- 1989. - 17 ноябрь

Әлиханов, Т. Елім деген ұлы болды, ұлым деген елі қайда? [Мәтін] / Әлиханов Т. // Дидар. - 2005. - 1 қаңтар.- Б.5

Әлиханов, Түркістан. Жасқа - жас, ойға - жасамыс [Мәтін] : [белгілі әдебиетші ғалым Баламер Сахариев жайлы] / Т. Әлиханов // Арай. - 2009. - 23 қазан.- Б.7.

Сахариев, Е. Баламер ағаға [Мәтін] : Өлең / Сахариев Е. // Қазақстан - ZAMAN . - 2009. - 5 қараша. – Б. 9.

Әкiм, Т. Өнерiмен сүйiктi, өресiмен биiк-т i [Мәтін] : // Түркiстан.- 2012. - 1 қараша (№ 44). - 15 б.

***

Богданов, Г. Школы отмечают юбилей [Текст] / Богданов Г. // Рудный Алтай. - 2007. - 11 окт. - С. 1.

Интернет-сілтемелер

Интернет-ссылки

Сахариев Б. [Электронный ресурс] : [электронный каталог] : Официальный сайт Национальной библиотеки Республики Казахстан. – Режим доступа : http://cat.nlrk.kz/?modname=databasework&action=newsearch&type=1 (27.12.2018)

Баламер Сахариев [Электронный ресурс] : [биография] : сайт. – Режим доступа : http://pavelskaz.ru/670.html (27.12.2018)