Ибрагимов Т.

Обновлено 24.02.2022 11:48

Ибрагимов Токен Смаилович (1939-2017) - поэт, писатель, ученый, кандидат филологических наук, общественный деятель.

Родился 18 февраля в 1939 г. в селе Ерназар Аксуатского района Семипалатинской области (ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области). Окончив историко-филологический факультет КазПИ (1964, ныне КазНПУ им. Абая), поступил в аспирантуру, защитил кандидатскую диссертацию «Традиции и новаторство казахских поэм на базе материалов поэта - этика К. Бекхожина». Результаты исследований творчества М. Шаханова, М. Макатаева и других казахских поэтов вышли впоследствии отдельной книгой «Өлең өрісі».

Работал учителем казахского языка и литературы, истории, завучем в 8-летней школе им. А. Жданова Аксуатского района Семипалатинской области (1964-1969, ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области), редактор литературно-драматических и музыкальных программ на Семипалатинском областном телевидении (1969-1976). Публикуется на страницах областной и республиканской печати со своими литературоведческими статьями, стихотворениями. В1979-1996 гг. Т. Ибрагимов работал директором в республиканском литературно-мемориальном музее Абая. Будучи директором мемориального музея Абая создал в центре города большой мемориальный комплекс, государственный историко-культурный и литературно-мемориальный заповедник-музей Абая в составе городского комплекса, Дом-музей Абая в Жидебае, литературный музей Мухтара Ауэзова в селе Борли. В 1996-2009 гг. работал директором историко-культурного и литературно-мемориального музея-заповедника Абая. В заповедной зоне площадью 6400 га расположены 16 исторических памятников. По инициативе Т. Ибрагимова открыты музеи учеников и потомков поэта: в местности Такыр - музей-мечеть Кокбая Жанатаева, в селе Кундызды Абайского района - музей Шакира Абенова, в селе Маканчи Урджарского района - музей Асета Найманбаева.

Член Союза писателей Казахстана. Награжден орденом «Құрмет», медалью «10 лет независимости Республики Казахстан», заслуженный работник Республики Казахстан. Почетный гражданин Абайского района и г. Семипалатинска (2002, ныне г. Семей).

Ушел из жизни 24 ноября 2017 г.

  Т. Ибрагимов шығармалары

Произведения Ибрагимов Т.

 Кітаптар – Книги

 Ибрагимов, Т. Оймен оңаша [Электрондық ресурс] : өлеңді сөздер / Т. Ибрагимов . - Семей : 1999. - 212 б.

Ибрагимов, Т. Толқын толғау [Мәтін] / Т. Ибрагимов. - Алматы : Өнер, 2000. - 360 б.

Ибрагимов, Т. Индираға хат [Мәтін] / Т. Ибрагимов. - Семей, б. ж. 2002. - 304 б.

Ибрагимов, Т. Жер әңгiмешi... [Мәтін] : дерек сарынды эсселi новелла / Т. Ибрагимов. - Семей, 2009. - 111 б.

Ибрагимов, Т. Шығармалары [Мәтін] / Т. Ибрагимов. - Астана : Фолиант, 2011 - ... .

Т. 1 : Толқын толғау. - Астана : Фолиант, 2011. - 400 б.

Ибрагимов, Т. Шыңғыстау өңiрiнiң шертпелерi [Мәтін] : күйлер / Т. Ибрагимов. - Алматы : Айғаным, 2016. - 96 б.

Мерзімді басылымдардағы мақалалар

Публикации в периодических изданиях

Ибрагимов, Т. Көктем әуендері [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 1986. - 26 апрель. – Б. 2

Ибрагимов, Т. Қос қоңыр [Мәтін]: [Ақындар А. Манабаев пен М.Ибраев туралы ] // Семей таңы. - 2002. - 27 қыркүйек. – Б. 3

Ибрагимов, Т.Мұражайлық Абайтанудың мұраты биік [Мәтін] : [Ақын мерейтойы қарсаңында қорық-мұражай директоры осы төңіректе ой бөлісіп отыр) // Қазақ әдебиеті. - 2005. - 17 маусым. – Б. 4-5.

Ибрагимов, Т. Абай мұрасы - қасиетті қазынамыз [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2006. - 9 желтоқсан. - Б. 2.

Ибрагимов, Т. Жидебай [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 27 ақпан. - Б. 6.

Ибрагимов, Т. Абайдай темірқазығы бар жұрттың ғұмыры - мәңгілік! [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2009. - 14 қазан. - Б. 5.

Ибрагимов, Т. Абайды танудан гөрі "Абай!" [Мәтін] : "Абай!" деген ұран ығында келеміз / Т. Ибрагимов // Жұлдыздар отбасы. - 2010. - № 5. - Б. 30-32.

Ибрагимов, Т. "Заманды түзетпейді кісі билеп"Көкбай Жанатайұлы -150 [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Семей таңы . - 2011. - 13 қыркүйек. - С. 4

Ибрагимов, Т. Сыншылық қырынан әдебиетке құбылыс болып келдi [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Жұлдыздар отбасы. - 2013. - № 18. - Б. 33.

Ибрагимов, Т. "Дауаңды" оқып, Фариза! [Мәтін] : ақын Фариза Оңғарсыноваға арналған өлең / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2014. - 3 ақпан. - Б. 5.

Ибрагимов, Т. Мен Абайды оқи-оқи уланған адаммын [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Қазақ әдебиетi және мемлекеттiк тiл. - 2015. - № 8-9. - Б. 2-5.

Ибрагимов, Т. Тобықтының Құнанбайы нағыз қанiшер [Мәтін] / Т. Ибрагимов // Аңыз адам. - 2015. - № 13. - Б. 31-33.

Ибрагимов, Т. "Милы да ойсыз күн болмас" ( үзiндi ойлар, үзiк сырлар) [Мәтін] : Абай мен Шәкәрiм мұраларынан / Т. Ибрагимов // ХХI ғасыр. Шәкәрiм әлемi. - 2006. - № 1. - Б. 29-34.

 Т. Ибрагимов туралы әдебиеттер

Литература об Ибрагимове Т.

 Кітаптар – Книги

 Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Ибрагимов Төкен: б. 145.

Қазақ әдебиеті [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - Ибрагимов Төкен: б. 245.

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Ибрагимов Төкен: б. 39.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Ибрагимов Төкен: б. 183.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. - Ибрагимов Төкен : б. 374.

  ***

Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. - Ибрагимов Токен: с. 27.

Литература Казахстана [Текст] : энциклопедический словарь. - Алматы : Аруна, 2010. - Ибрагимов Токен: с. 214.

Мақалалар – Статьи

 Отанның жоғарғы наградасы «Құрмет» орденімен марапатталды [Мәтін] : [Төкен Ибрагимов туралы ] // Ана тілі. - 1998. - 16 желтоқсан. – Б. 2

Құмар, Ж. Қос қуаныш [Мәтін] : Қазақстан жазушылар одағының мүшесі, Семейдегі Абай мемориалдық қорық мұражайының директоры Т. Ибрагимов 60 жаста / Ж. Құмар // Дидар. - 1999. - 2 ақпан. - Б. 4.

Сағатбекқызы А. Рухани басшы [Мәтін] : [Төкен Ибрагимов туралы ]// Сарыарқа. - 1999. - 18 ақпан. – Б. 5

Сейсенұлы, Д. Бас шырақшы [Мәтін] : Абай атындағы мемлекеттік қорық мұражайы туралы / Д. Сейсенұлы // Дидар. - 1999. - 13 сәуір. - Б. 2.

Сабырбай, Қ. Ұраны - ұлы Абай [Мәтін] / Қ. Сабырбай // Ертіс өңірі. - 2009. - 11 ақпан. - Б. 8.

Бейілғожин, Қ. Абайтану шырақшысы [Мәтін] / Қ. Бейілғожин // Тарбағатай. - 2009. - 14 ақпан. - Б. 2.

Құсанбаев, С. Алтайға ат байлады Абай елі [Мәтін] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 30 наурыз. - Б. 3.

Көпшікбаева, Ш. Абай әлемінің ұлағаты [Мәтін] / Ш. Көпшікбаева // Тарбағатай. - 2009. - 13 маусым. - Б. 2.

Нұғыманбекова, Р. Ұлы Абайдың шырақшысы 75-ке толды [Мәтін] : абайтанушы Төкен Ибрагимовтың мерейтойы аталып өтті / Р. Нұғыманбекова // Дидар. - 2014. - 21 сәуір. - Б. 5.

***

Часнык, Л. Наследие Абая в надежных руках [Текст] : oб абаеведе Т. Ибрагимове / Л. Часнык // Рудный Алтай. - 2009. - 19 февраля. - С. 8.

Палу, Д. Наследие великих - для потомков [Текст] : абаеведу Токену Ибрагимову - 70 лет / Д. Палу // Семей вести. - 2009. - 1 октября. - С. 3.

Моменты истины Токена Ибрагимова [Текст] // Вести Семей. - 2009. - 19 февраля. - С. 4.