Известные имена

Orazalin K.

Оразалин Камен

Orazalin Kamen (1920-2008) – writer, a veteran of World War II

He was born in the former state farm named after Zhdanov of the Abai district of Semey (now East Kazakhstan) oblast.
From the first days of the Great Patriotic War, he fought, awarded medals and the Order of Glory III degree. After being wounded he returned home and enrolled at the Semipalatinsk Pedagogical Institute. After graduating in 1947, he joined the school named after Abai in the village Karaul, where he worked for more than thirty years.
His first book an autobiographical novel «Zkeksen» (1950) about the tests on the battlefields, in the fire fighting. The basis of his work aspiring writer chose the Battle of Stalingrad.
He is the author of the novels «White Plain» (1959) about the development of virgin land; «spring chill» (1964) about the class struggle during the collectivization. The most famous novel trilogy is «After Abai», which tells about the personality M. Auezov whom K. Orazalin helped collect material for the «Way of Abai» novel. Kamen Orazalin is the author of numerous poems, essays, short stories.

 

Literature:

Алексеев Н.Е Писателю Камену Оразалину - 50 лет// Иртыш. - 1970. - 22 июля.
Нуршаихов А. Солдат, учитель, писатель// Иртыш. - 1980. - 10 июля.
Молдашева Р. Новые книги земляка// Иртыш. - 1987. - 3 июня.
Досанов С. Талант виден издалека: К 70-летию Камена Оразалина// Иртыш. - 1990. - 21 июня.
Алексеев Н.Е. После Абая. М.О. Ауэзов в творчестве казахских писателей и критиков.
Часнык Л. Три музы Камена Оразалина// Рудный Алтай. - 2001. - 18 янв. - С. 2.
Куандыкова А. Казахи в России// Exclusive. -2002. - N 4 (июль). - С. 30-31.
Писатели Казахстана: Справочник. - Алма-Ата: Жазушы, 1982.
Гайнуллина Ф.А. Литература Семипалатинского Прииртышья. - Семипалатинск, 2002. - С. 80-82.

Orazalinov S. Sh.

Оразалинов Султан Шарипович

Orazalinov Sultan Sharipovich (1941) – writer, literary critic, translator, playwright

He was born in Ayagoz of Semey (now East-Kazakhstan) oblast. He began his career in 1958, he was the literary staff of the Abai local newspaper. After graduating the philological faculty of the Kazakh State University named after S.M. Kirov, he worked as an editor, senior editor of the Kazakh Radio and Television, the chief editor of the literary and dramatic version of the daily program of the Kazakh television, a director of the publishing house «Oner» (Almaty).
The author of the monograph «The truth of life and fiction», of the television plays «The Fall of Otrar», «Marriage», «Death of a Poet», «The Fugitive», etc.
He translated into Kazakh language collection of stories V. Eremenko «Wait until morning», the novels of A. Khakimov «Dashing times».

 

Literature:

Султан Оразалинов // Писатели Казахстана. - Алма-Ата, 1982.- С. 187.
Султан Оразалинов // Писатели Семипалатинского региона. - Семипалатинск, 2006. - С. 58.

 

Oskenbayev Kh.

Oskenbayev Khaliolla Kunanbayuly (1848-1870) – ethnographer, researcher, translator.

Khaliolla (Khaliullah, Halel) Oskenbayev was born in 1848 in the Kunanbai family.

Kunanbai recorded children in his own name, and only Khaliolla and grandson Abdrakhman gave the name of his father Oskenbai. A certificate in the name of "Khaliolla Oskenbayev" has been preserved in the archives. In Russian publications and archives, he can be found under the name "Khaliulla Uskenbayev". A visionary sultan-educator, Kunanbai gives his children, and then his grandchildren, to learn Muslim literacy from the aul mullah Habithan. Of all his children, Kunanbai had high hopes for Abai and Khaliolla, noting their "calm and thoughtful" nature and the natural craving of his sons for the light of knowledge. Khaliolla is studying at the Kamaliden Hazret Muslim Madrasah in Semey. He is studying Russian on his own. At the age of 11-12, Khaliolla enters the cadet corps in Omsk. After graduating after 7 years, in 1867 Khaliolla entered the Alexander Military School in Moscow. After college, Khaliolla stays in his native village for a year, then for a year he is in military service in Omsk.

The talented son of Kunanbai Khaliol, dies of consumption in 1870 in Omsk, at the age of 22. He was buried at home, in the winter quarters of "Sary Katyn".

A short biography of Khaliolla, one of the first representatives of the Kazakh intelligentsia, a native of the family of a steppe aristocrat, is an example of possessing rich natural inclinations and showing a persistent desire for knowledge. Studying military craft in a foreign land, Khaliolla keenly feels longing for his native steppe and shows serious interest in the oral creativity of his people. He collects, processes and translates samples of folklore of the Kazakh people into Russian and publishes them in the publications "Dala Ualayaty", "Siberian Bulletin", "Moscow Leaflet", "Nature and People". Part of the collected research material is sent to the famous Russian orientalists I. Berezin, N. Kostyletsky, N. Maksimov, who noted the high professionalism of Khaliolla Oskenbayev.

Unfortunately, the literary and translation heritage of Khaliolla has not been preserved and has not reached our days. Only the article "Kazakh anzy" is known, published in the newspaper "Moskovsky Leaf" in 1892 (No. 274).

After the death of Khaliolla, two boxes of personal belongings were brought home with his body. Khaliolla's books and manuscripts, his educational ideas, as well as his talent, which was not fully revealed, spiritually enriched Abai and strengthened him in his desire to engage in enlightenment and devote his life to the people.

Russian scientists and writers G. Potanin, N. Maksimov, I. Berezin, N. Kostyletsky wrote about Khaliolla at various times. "...He liked to tell his countrymen the content of Russian novels and novels in the evenings, and the Kyrgyz listened to him with such interest that they asked him to write down his stories; thus, notebooks written in Kyrgyz and containing a free translation of the works of Turgenev, Lermontov, Tolstov, etc..." - from the article by Grigory Potanin "In the Yurt the last Kyrgyz Tsarevich" (from a trip to Kokchetavsky Uyezd), published in the magazine "Russian Wealth" (1896, No. 8., p. 83).

Alkey Margulan is the first scientist who researched the biography and appreciated the spiritual heritage of Khaliolla Oskenbayev. Kazakh writers and scientists M. Auezov, S. Mukanov, U. Subkhanberdina, A. Sagdi, M. Beisenbayev, T. Zhurtbay, T. Alimkulov and others studied the biography of Khaliolla Oskenbayev. Descendants of the Yrgyzbai family proudly wrote their memoirs about the talented brother: Kakitai (Gabdulhakim) Kunanbayev, Arkham Iskakov, Akhat Kudaiberdiyev, Turagul Kunanbayev.

The life and work of Abai's younger brother Khaliolla Kunanbayuly, who bore the surname of Oskenbai's grandfather, still require detailed and scrupulous study.

 

Literature about the life and work of Oskenbaev H. K.

 

Марғұлан, Ә. Абайдың інісі Халиуллаға жазылған үш хат [Мәтін] // Ә. Марғұлан. Шығармалары. Т.ХІV. – Алматы : Алатау, 2012. – Б. 291-299.

Медеуханұлы, Ә. Халиолла Өскенбаев [Мәтін] // Ә. Медеуханұлы. Абай аманаты (пьесалар. Ғылыми – танымдық мақалалар). – Семей. –Анастасия, 2014. – Б.154-164.

***

Медеуханұлы, Ә. Құнанбайдың баласы Халиолла [Мәтін] : [ұлы Абайдың талантты інісі Халиолла Өскенбаев туралы] / Ә. Медеуханұлы // Ертіс өңірі. –2011. – 18 мамыр. – Б. 11.

Медеуханұлы, Ә. Құнанбайдың ұлы Халиолла [Мәтін] / Медеуханұлы Ә. // Егемен Қазақстан. – 2011. – 27 шілде (№ 325/328). – Б. 8.

Медеуханұлы, Ә. Халиолла Өскенбаев [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Абай. –2012. – №1-4. – Б. 110-114.

Медеуханұлы, Ә. Соңына өлмес мұра қалдырған Абайдың өнегелі інісі Халиолла Құнанбайұлы жайында бір үзік сыр [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Дидар. – 2012. – 30 наурыз. – Б. 22.

Рахымбекқызы, Т. Әдеби кеш арқауы – Халиолла өмірі [Мәтін] / Т. Рахымбекқызы // Абай елі. – 2014. – 16 - 23 сәуір. – Б. 3.

Мұхамедова, М. Халиолла Өскенбаев оқыған Омбының кадет корпусы (архив деректері ізімен) [Мәтін] / М. Мұхамедова // Керуен. – 2014. – № 6. – Б. 140-149.

Мұхаметқалиқызы, А. Абай атадан алтау емес : [Абайдың інісі Халиуллаға жазған хаты] /https://adebiportal.kz/kz/blogs/view/abai_atadan_altau_emes__1835 (дата обращения: 25.06.2020)

***

Потанин,Г. В юрте последнего киргизского царевича (из поездки в Кокчетавский уезд) [Электронный ресурс] // Русское богатство.– 1896. – №8. – С. 60-88. – [о Халиолле Ускенбаеве: с. 83].

 

Internet resources

 

Әлкей Марғұлан. Абай Қолжазбасы ; [Электронный ресурс] : сайт. – Режим доступа : https://abaialemi.kz/post/view?id=989

Алмахан Мұхаметқалиқызы. Абай атадан алтау емес, жетеу... [Электронный ресурс] : сайт. – Режим доступа : https://abai.kz/post/41684

Оралхан Айбек

Оралхан АйбекАйбек Тлеубекович Оралхан (1988 г. р.) – поэт, переводчик, журналист, член Союза журналистов и Союза писателей Казахстана.
Родился 5 февраля 1988 года в селе Белкарагай (бывш. с. Медведка) Катон-Карагайского района Восточно-Казахстанской области.
1995-2003 гг. учился в Белкарагайской средней школе имени Оралхана Бокея. С 9 класса продолжил обучение в Усть-Каменогорске в областной специализированной школе-гимназии-интернате имени Жамбыла для одаренных детей. Здесь Айбек Оралхан учился в авторском классе с углубленным изучением литературы под руководством заслуженного учителя СССР и Казахстана, лауреата Государственной премии СССР Канипы Битибаевой. Был активным членом школы молодых поэтов «Шабыт», возглавляемой Сериком Габдуллиным.
После окончания средней школы с 2006 по 2009 годы учился на факультете журналистики Восточно-Казахстанского государственного университета имени С. Аманжолова.
В 2006-2008 годах работал в журнале «Мәдениет жаршысы – Вестник культуры», а также в литературном, культурно-общественном журнале «Ақ Ертіс», который выпускался в Усть-Каменогорске Фондом поддержки культуры и искусства Восточно-Казахстанской области, созданном по инициативе известных писателей С. Габдуллина, М. Кумарбекова и С. Байханова. 
С 2009 по 2013 годы обучался в Павлодарском государственном педагогическом институте, который окончил по специальности «Казахский язык и литература в школах с неказахским языком обучения».
Айбек Оралхан работал диктором и ведущим авторской программы на телеканале «31 канал» в Усть-Каменогорске, корреспондентом павлодарского городского телерадиовещания «Ирбис», радиоведущим на радиостанции «Народное радио», Павлодарском областном ответственным секретарем павлодарского литературно-художественного и общественно-политического журнала «Naizatas».
В 2020 году был издан поэтический сборник Айбека Оралхана «Алты аңғар». В 2022 году вышла книга его переводов произведений К. Лунина - «Жаса, Қазақстан». Также Айбек Оралхан перевел на казахский язык стихи Акбара Гошалы («Тұранның бір түп жусаны»), Натальи Харлампеевой («Саханың сандал садағы»), Виктора Семерьянова, Низами Тагисой и Павла Васильева.
Активная творческая деятельность Айбека Тлеубековича отмечена многочисленными высокими достижениями, включая победы в престижных национальных конкурсах и фестивалях, которые подчеркивают его мастерство в поэзии и художественном чтении.
С ноября 2022 года по настоящее время Айбек Оралхан является заместителем руководителя Павлодарского областного центра народного творчества и культурно-досуговой деятельности «Шанырак».

А. Т. Оралханның  шығармалары
Произведения Оралхана А. Т.
Кітаптар – Книги
 
Оралхан, Айбек. Алты аңғар / А. Оралхан. - Павлодар : ЖК Сытин А.А., 2020. - 182 б.
 
А. Оралханның мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Оралхана А. Т. в периодических изданиях и сборниках
 
Оралхан, Айбек. Бақыттың бесігінде тербетіліп, Бағытын болашаққа бұрған қала  : (Қала күні) // Сарыарқа самалы. – 2014. - 13 қыркүйек. - Б. 20
Оралхан, Айбек. Тәрбие деген тәңір бар"  : ("Мәшһүр Жүсіп" орталық мешітінің кітапханасында педагог-ғалым Мұхтар Арынның "Бес анық" шығармасы негізінде әзірлеген моноспектакль қойылды). // Сарыарқа самалы. – 2015. - 6 тамыз. - Б. 11
Оралхан, Айбек. Ертіс әуендері" жастар жыр жинағына жасалған сыни жорық // Найзатас. – 2016. - № 6. - Б. 140-170
Оралхан, Айбек. Жүз долларға жазылған жыр  : (Үзінді). // Сарыарқа самалы. – 2017. - 19 тамыз. - Б. 6
Оралхан, Айбек. Бағдарлама - іргелі жобалардың бастауы болды" : [Облыстық мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының басшысы А.Т. Райымбековпен сұхбат] // Найзатас. – 2018. - № 2. - ақпан. - Б. 41-55
Оралхан, Айбек. Мөлдір муза"  : ["Мөлдір муза" жас қаламгерлер клубы ] // Сарыарқа самалы. – 2018. - 1 наурыз. - Б. 16
Оралхан, Айбек. Сұлтанмахмұт сүйген Бағила сұлу  : [Жасын мінезді ақын, жалынды публицист, ағартушы, Абайдан кейінгі сөз сүлейлерінің сұлтаны көсемсөздегі көреген қаламгер - сұлтанмахмұт Торайғыровтың 125 жылдығы туралы]. // Найзатас. – 2018. - № 5. - Б. 127-134
Оралхан, Айбек. Алаштың Ардағы" мүшәйрасы : Ертіс-Баян өңірі  ақындары арасында Павлодар өңірінің өнері мен руханиятының дамуына сүбелі үлес қосқан Павлодар облысы мәдениет, архивтер құжаттама басқармасының бұрынғы басшысы Ардақ Тәттімбекұлы Райымбековті еске алуға  рухына арналған "Алаштың Ардағы" атты облыстық мүшәйра өткізілді) // Naizatas. – 2019. - № 2 (45). -  Б. 169 - 173
Оралхан, Айбек. Сейділдә қажы Түйтебекұылының зиратына зиярат  : [Теренкөл ауданы Жаңа-құрылыс ауылдық аймағында орналасқан дін насихатшысы, әулие Сейділдә Түйтебекұылының зиратына зиярат]. // Naizatas. – 2019. - № 4 (47). - Б. 15
Оралхан, Айбек. Біздің ақындар елорданы жырға бөледі  : (Нұр-Сұлтан қаласында өткен "Eurasian Book Fair-2019" IV Еуразиялық халықарлық кітап көрме-жәрмеңкесінде жерлес жас қаламгерлердің жыр жинақтары таныстырылды) // SARYARQA SAMALY. – 2019. - 4 мамыр. - Б. 12
Оралхан, Айбек. Тегеурінді қаламгер  : [журналист Жанат Тұрғанбекұлы туралы].// Найзатас. – 2019.- № 6. - Б. 74 - 89
Оралхан, Айбек. Ұлы Абайды ұлықтаған ұстаз : // Егемен Қазақстан. - 2020. - 1 мамыр. - Б. 11
Оралхан, Айбек. "Кереку жырлары" жарық көрді : (Белгілі ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық "Алаш" әдеби сыйлығының лауреаты, Ресей Лермонтов комитеті Қайсын Құлиев медалінің иегері Арман Қанидің кезекті жыр жинағы жарық көрді) // SARYARQA SAMALY. – 2020. - 31 желтоқсан. - Б. 20
Оралхан, Айбек. Жазылмаған естелік  : (Тұрсын рухының монологы) // Naizatas. – 2021. - № 4. - 135 - Б. 138
Оралхан, Айбек. Қайсар азамат : желтоқсаншы Амангелді Нүкенов туралы // Найзатас. - 2021. - № 6. - Б. 147-163
Оралхан, Айбек. Тағдырлы ақынның тағдырлары : ақын Арман Қанидың "Тағдырлар" жинағына рецензия // Найзатас. - 2022. - № 4. - Б. 34-43
Оралхан, Айбек. Ағайыншылдық академиясының әліппесі : [қаламгер Зекебай Солтанбайұлының "Наз" кітабына рецензия] / А. Оралхан. // Найзатас. - 2022. - № 6
Оралхан, Айбек. «Ертіс әуендері» жастар жыр жинағына жасалған сыни жорық // Кітап & Кітапхана. – 2023. - № 2 (26). - Б. 34-37
Оралхан, Айбек. ..деген екен. Ертіс-Баян өңірі қаламгерлерінің қалжыңдары // Найзатас. - 2023. - № 3. - Б. 161-169
Оралхан, Айбек. Сұлтанмахмұт және Бағила сұлу : [С.Торайғыровтың Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданы Шыңғыстай ауылында болған кездері туралы] // Үркер. - 2023. - № 5. - Б. 14-19
Оралхан, Айбек. Жүрегі тілім-тілім жыр жампозы : [Белгілі ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық "Алаш" әдеби сыйлығының лауреаты, Ресей Лермонтов комитеті Қайсын Құлиев медалінің иегері Арман Қанидың "Тағдырлар" жинағы жайлы] / А. Оралхан // URKER. – 2023. - № 5. - Б. 32-39
 
А. Т. Оралханның өлеңдері
Стихи Оралхана А. Т.
 
Оралхан, Айбек. Ел үшін мына өмірім!  : (Өлеңдер) // Найзатас. – 2014. - №5. - Б. 72-85
Оралхан, Айбек. Ару қала, сені сүймеу - ар маған  : (Поэзия) // Сарыарқа самалы. – 2016. - 3 қараша. - Б. 11
Оралхан, Айбек. Жырдан алау жағамын деп...  : (Поэзия). // Naizatas. – 2020. - №5. - 115 - 132 б.
Оралхан, Айбек. Ұлы Абайды ұлықтаған ұстаз  : [Ұлы Абайдың 175 жылдығы]. // EGEMEN QAZAQSTAN. – 2020. - 1 мамыр. - Б. 11
Оралхан, Айбек.  Жарыма  : (Өлең) // SARYARQA SAMALY. – 2021. - 6 наурыз. - Б. 12
Оралқанов, Айбек. Биіктік : (поэзия) // Shekarashy. – 2021. № 6. – Б. 71
Оралхан, Айбек. Абай тойына арнау  : (Поэзия) // SARYARQA SAMALY. – 2022. - 16 тамыз. - Б. 8
Оралхан, Айбек. Мұнар таудың басындай мұңым жатыр, Ұлартаудың тасындай үгілмеген...  : [өлеңдер] / А. Оралхан // Ұркер. – 2023. - № 6. - Б. 15–20
Оралхан, Айбек. Жырдан алау жағамын деп... : [өлеңдер] / А. Оралхан // Aq jelken. – 2024. - № 2. - Б. 55-57
 
А. Т. Оралқанов туралы әдебиет
Литература об Оралхане А.
Мақалалар - Статьи
 
Хашымқызы, Қарлығаш. Ақынын ардақтаған ел  : (Талдықорған қаласында Тұманбай Молдағалиевке арналған "Жүрегі жырдан жаралған" атты республикалық жазба ақындар байқауында жерлесіміз бірінші орынды қанжығалады) / Қ. Хашымқызы // Сарыарқа самалы. – 2016. - 22 қазан. - Б. 6
Хонж, Алпысбай. Жылылық ізде жырымынан" : (Ертіс-Баян өңірінің ысытық ықыласына бөленіп жүрген ақын, аудармашы, облысытық "Найзатас" әдеби-көркем, қоғамдық саяси журналының жауапты хатшысы Айбек Оралхан жуырда, С.Торайғыров атындағы облысытық кітапханада "Жылылық ізде жырымнан" атты шығармашылық кездесу өткізді) // Сарыарқа самалы. – 2019. - 21 ақпан. - Б. 6
Хонж, Алпысбай. Әдебиетте шекара жоқ : (Павлодардағы №16 мектеп-лицейінде ерекше әдеби шара өтті. "Уақытқа сыр ашу" деген атпен ұйыдастырлған жыр кешінде павлодарлық ақын Константин Лунин мен жас дарын, ақын, журналист Айбек Оралхан өлеңсүйер қауыммен жүздесіп, тыңдарманның құлақ құрышын қандырды) / А. Хонж // SARYARQA SAMALY. – 2019. - 12 наурыз. - Б. 8
Амантайұлы, Жарқынбек. "Алты аңғардан" аңғарғаным  : (ақын, "Naizatas" әдеби-көркем, қоғамдық-саяси журналының жауапты хатшысы Айбек Орлаханның "Алты аңғар" атты тұңғыш жинағына жазылған ой-пікір) // Naizatas. – 2020. - № 5. - Б. 112-114
Қайдар, Рауан. Бір күнде үш ақынның кітабы жарық көрді  : (Павлодар облысыныда үш бірдей ақынның кітабы жарық көрді) / Р. Қайдар// EGEMEN QAZAQSTAN. – 2020. - 27 тамыз. - Б. 11
Сахаба, Тілеуберді. Үш ақынның "тұнғышы"  : (Ертіс-Баян өңірінің әдеби кеңістігі бірден үш туындымен толықты) / Т. Сахаба// SARYARQA SAMALY. – 2020. - 3 қырқүйек. - Б. 21
Сахаба, Тілеуберді.  Үш туындының тұсауы кесілді  : (Жуырда С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханада жергілікті  ақын-жазушылардың үш бірдей кітабының тұсаукесері өтті) / Т. Сахаба // SARYARQA SAMALY. – 2020. - 24 қырқүйек. - Б. 24
Баянбекқызы, М. Автормен кездесу өтті  : (Оқушылар сарайында «Табысқа апарар жол» жобасы аясында «Досиктің дәуірлерге саяхат: Ежелгі Павлодар туралы» ертегі кітабының авторларымен кездесу өтті ) / М. Баянбекқызы // SARYARQA SAMALY. – 2023. - 14 ақпан. - Б. 7
Таженова, Марал. Сказка о древнем Павлодаре  : [о краеведческом проекте Павлодарской ОУНБ им. С.Торайгырова "Путешествие Досика во времени. Сказка о древнем Павлодаре"]. // Кітап & Кітапхана. – 2023. - № 2 (26). - Б. 34-37
Қадырова, Жанаргүл. Өлеңім - өмірімнің айнасы : (Таяуда Екібастұз қаласында С. Торайғыров атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапхананың "Кітап және қаламгер" жобасы шеңберінде "Өнер" қалалық мәдениет сарайында "Өлеңім - өмірімнің айнасы" атты әдеби кеш өтті). // Отарқа. – 2023. - 16 қараша. - Б. 6
**** 
Шаяхметов, Алишер. В числе лучших  : [журналист А. Оралхан стал номинантом первого республиканского конкурса "Әскери-Медиа-2017"] / А. Шаяхметов// Звезда Прииртышья. – 2017. - 21 ноября. - С. 2
Бескорсая, Екатерина. Первое искусство - искусство слова  : [о творчестве поэта Айбека Оралхана] / Е. Бескорсая // Казахстанская правда. – 2019. - 29 марта. - С. 8 
 
Интернет ресурстар
Интернет ресурсы 
 
Оралхан Айбек. Ұлы Абайды Ұлықтаған ұстаз // https://abaialemi.kz: [сайт]. - URL: https://abaialemi.kz/ru/post/view?id=1480 (дата обращения 14.05.2024)
Лунин К.  Домбра // https://stihi.ru: [сайт]. – URL: https://stihi.ru/2024/04/03/2861 (дата обращения 14.05.2024)
 

Ospanov M.

Ospanov Muratbek KabidenulyOspanov Muratbek Kabidenuly (1962) is a journalist, poet, member of the Union of Journalists of Kazakhstan, winner of many poetry competitions.

He was born in the village of Karaul in the Abai district of Semipalatinsk (now East Kazakhstan) region.

After graduating from the Faculty of Journalism of S. M. Kirov KazGU (now al-Farabi KazNU), he worked as an employee, executive secretary of the Abai district newspaper "State Farm Tuy"; in the Semipalatinsk regional newspaper "Semey tany", his own correspondent for East Kazakhstan of the republican newspaper "Leninshil Zhas" (now "Zhas Alash").

In 1985-1987 he served in the Soviet Army.

In 1988, he successfully completed his studies and was invited to serve in the editorial office of the Semipalatinsk regional newspaper "Semey Tany" as a young specialist with a higher education.

In 1990, at the invitation of the republican newspaper Leninshil Zhas, he worked as his own correspondent for this publication in the Eastern region.

Since 1992 - Executive Secretary, since 2003 - editor-in-chief of the magazine "Abai" (Semey).

The first poems were published in the youth collection "Audience". Author of collections of poems "Sandyktas" (1997), "Dunie didar" (2004), "Sumbile" (2005), "Tandaydagy tamshylar" (2008), "Kut" (2012), "Aina" (2012)

In 2012 , in honor of the 50th anniversary of the poet 's birth , the book "Aina " was published in Novosibirsk .

Since 2012, he has been working as a senior lecturer at the Journalism Department of the Philological Faculty of Semipalatinsk State University. Shakarima.

In 2007, the winner of the second regional poetry competition "Free Muse offering", announced by the Department of Culture of East Kazakhstan Region, and received a diploma of the first degree. He was repeatedly awarded with the "Certificate of Honor" of the Akim of East Kazakhstan region and "Certificates of Honor" of the akim of Semey. By Order of the Minister of Culture and Information of the Republic of Kazakhstan No. 246-k dated 04.12.2009, the title "Madeniyet kayratkeri" was awarded.

For his contribution to the development of culture and art of the East Kazakhstan region in 2012, he was awarded the regional Akim's Prize in the nomination "Literary Business".

Winner of several republican poetry mushaires. In 2015, he was awarded the badge "S.Altynsarin" of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan.

In 2016, he was awarded the badge of the Ministry of Information and Communications of the Republic of Kazakhstan "Akparat salasyn uzdigi" and the medal "Abai", specially designed by the State Museum-Reserve of Abai in Semey.

In 2020, he was awarded the badge "For Merits in the city of Semey". 

 

Works by M. Ospanov

Books

 

Оспанов, М. Сандықтас [Мәтін] : өлеңдер, балладалар, толғаулар / М.Оспанов.- Алматы: Жанар, 1997. - 155 б.

Оспанов, М.  Дүние дидар [Мәтін] / М. Оспанов. - Семей, 2004. - 288 б.

Оспанов, М. Таңдайдағы тамшылар [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / М. Оспанов. - Астана : Астана-полиграфия, 2008. - 232 б.

Оспанов, М. Айна [Мәтін] / М. Оспанов. - Новосібір : Эврика, 2012. - 380 б.

Оспанов, М. Құт [Мәтін] : өлеңдер, балладалар, одалар, элегиялар мен сонеттер және поэмалар  /М.Оспанов. - Алматы: Жауһар, 2012.- 280 б.

 

Publications in periodicals and collections

 

Оспанов, М. Абай ескерткiшi алдында [Мәтін : өлең / М.Оспанов  // Семей таңы. - 1979. - 15 сент. - б. 2.

Оспанов, М. Көлеңкедегі көшет [Мәтін] : повесть / М.Оспанов // Жалын. - 1992. - 17 маусым.

Оспанов, М. "Өнерпаз болсаң арқалан"... [Мәтін] : [ұлы Абайдың туғанына 150 жыл толуына арналған көркемөнерпаздар  байқауы туралы ] / М.Оспанов  // Семей таңы. - 1994. - 23 сәуiр. - б. 2.

Оспанов, М. Ұлттық басылымдарды барласақ [Мәтін] :  ұлттық басылымдардың бүгiнгi тынысы туралы  / М.Оспанов // Абай. - 2001. - N 4. - б.1-4.

Оспанов, М. Көзімнің алды көп емес... [Мәтін]  / М.Оспанов // Қазақ әдебиеті. - 2004. - 17 қыркүйек. - б.12.

Оспанов, М. Қазақтың қаны  [Мәтін] : поэма  / М.Оспанов  // Абай. - 2004. - № 2. - б. 94-99.

Оспанов, М. Қайықта; Кешiгу; Қарт ақынның монологы; Дала сыры / М.Оспанов  :  "Сүмбiле" жинағынан алынған өлеңдер / М.Оспанов  // Дидар.- 2004. - 5 қазан. - б. 4.

Оспанов, М. Өлең деген жалғыз түйiр дән едiм... [Мәтін] : Құлақ түрем поэзия - дүбiрге; Аналарды қорғасын; Аңшы; Тирде; Етiкшi; Шексiздiк; Қысқы қоста; Ана тiлiм; Қалақай; Ауылды аңсау; Дегелең дертi; Қобызға қолқа / М.Оспанов  // Семей таңы. - 2004. - 5 қараша. -  б. 4.

Оспанов, М.Скрипкашы[Мәтін] :поэма / М.Оспанов // Абай. - 2004. - № 1.- б.72-78.

Оспанов, М. Биiк шыңға бұлт үйiр  [Мәтін] :  Абай философ емес деушiлерге айтылар сөз  / М.Оспанов  // Абай. - 2009. - № 3. - б. 33-35.
 

Оспанов, М.Мырзахан ақын жайлы[Мәтін] / М.Оспанов  // Семей таңы.- 2009. - 21 мамыр. -  б.10.

Оспанов, М. Ақындық қуатпен дара басқаныңыз үшiн... [Мәтін]  : ақын Ф. Оңғарсыноваға арналған өлең / М.Оспанов // Дидар. - 2014. - 3 ақпан. - Б. 5. 

Оспанов, М. Өлеңнiң сыртқы сұлулығы емес, iшкi мағынасына ден қоямын  / М. Оспанов ;  әңг. Р. Нұғманбекова // Дидар. - 2014. - 4 сәуiр. - б.8.

Оспанов, М. Айтылмай кеткен ақиқат [Мәтін] : сұрапыл соғысты да, бейбiт өмiрдi де бастан өткерген Қ.Әбенов туралы естелiк / М.Оспанов // Егемен Қазақстан. - 2016. - 7 мамыр. -  б. 8.  

 

Literature about life and creativity

 

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Оспанов Мұратбек: б. 315.

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. -Мұратбек  Оспанов: б.76.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] :  энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014. - Оспанов Мұратбек Қабиденұлы:  б. 603.  

Пашке, Е. Журналы "Абай" - 100 лет! : [о праздновании 100-летия журналу "Абай" в библиотеке им. А.С. Пушкина: выставка, гости, история журнала] / Е. Пашке. - Текст // Рудный Алтай. - 2018. - 20 марта. - С. 5. 

***

Бәшей, К. Жұлдыздардың жарығымен жыр жазған  [Мәтін] / М.Оспанов // Ертіс өңірі. - 2004. - 2 желт. - б.16.

Мырзақанұлы,  М. Жерұйық  [Мәтін]  / М.Оспанов // Ертіс өңірі. -  2005. - 9 маусым. - б.3.

Тастағанов, М. Ақын елдің ардағы  [Мәтін]  / М.Тастағанов // Ертіс өңірі. – 2005. - 24 қаңтар. - б. 27.

Сапышев, А. Төрт таған : ақынның 40 жасқа толуына орай [Мәтін]  / А.Сапышев  // Семей таңы. - 2002. - 26 сәуір. -  б.12.