Ибрагимов Т.

Обновлено 23.04.2025 08:05

Ибрагимов Токен Смаилович (1939-2017) - поэт, писатель, ученый, кандидат филологических наук, общественный деятель.

Родился 18 февраля в 1939 г. в селе Ерназар Аксуатского района Семипалатинской области (ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области). Окончив историко-филологический факультет КазПИ (1964, ныне КазНПУ им. Абая), поступил в аспирантуру, защитил кандидатскую диссертацию «Традиции и новаторство казахских поэм на базе материалов поэта - этика К. Бекхожина». Результаты исследований творчества М. Шаханова, М. Макатаева и других казахских поэтов вышли впоследствии отдельной книгой «Өлең өрісі».
Работал учителем казахского языка и литературы, истории, завучем в 8-летней школе им. А. Жданова Аксуатского района Семипалатинской области (1964-1969, ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области), редактор литературно-драматических и музыкальных программ на Семипалатинском областном телевидении (1969-1976). Публикуется на страницах областной и республиканской печати со своими литературоведческими статьями, стихотворениями. В1979-1996 гг. Т. Ибрагимов работал директором в республиканском литературно-мемориальном музее Абая. Будучи директором мемориального музея Абая создал в центре города большой мемориальный комплекс, государственный историко-культурный и литературно-мемориальный заповедник-музей Абая в составе городского комплекса, Дом-музей Абая в Жидебае, литературный музей Мухтара Ауэзова в селе Борли. В 1996-2009 гг. работал директором историко-культурного и литературно-мемориального музея-заповедника Абая. В заповедной зоне площадью 6400 га расположены 16 исторических памятников. По инициативе Т. Ибрагимова открыты музеи учеников и потомков поэта: в местности Такыр - музей-мечеть Кокбая Жанатаева, в селе Кундызды Абайского района - музей Шакира Абенова, в селе Маканчи Урджарского района - музей Асета Найманбаева.
Член Союза писателей Казахстана. Награжден орденом «Құрмет», медалью «10 лет независимости Республики Казахстан», заслуженный работник Республики Казахстан. Почетный гражданин Абайского района и г. Семипалатинска (2002, ныне г. Семей).
Ушел из жизни 24 ноября 2017 г.

 

 

  Т. Ибрагимов шығармалары
   Произведения Ибрагимов Т.
 Кітаптар – Книги

 

Ибрагимов, Т. Оймен оңаша [Электрондық ресурс] : өлеңді сөздер / Т. Ибрагимов . - Семей : 1999. - 212 б.
Ибрагимов, Т. Толқын толғау / Т. Ибрагимов. - Алматы : Өнер, 2000. - 360 б.
Ибрагимов, Т. Индираға хат / Т. Ибрагимов. - Семей, б. ж. 2002. - 304 б.
Ибрагимов, Т. Жер әңгiмешi...: дерек сарынды эсселi новелла / Т. Ибрагимов. - Семей, 2009. - 111 б.
Ибрагимов, Т. Шығармалары / Т. Ибрагимов. - Астана : Фолиант, 2011 - 
Т. 1 : Толқын толғау. - Астана : Фолиант, 2011. - 400 б.
Ибрагимов, Т. Шыңғыстау өңiрiнiң шертпелерi: күйлер / Т. Ибрагимов. - Алматы : Айғаным, 2016. - 96 б.

 

Мерзімді басылымдардағы мақалалар
Публикации в периодических изданиях

 

Ибрагимов, Т. Көктем әуендері / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 1986. - 26 апрель. – Б. 2
Ибрагимов, Т. "Талқы"-сын, "Тағдыр"-таразы, "Тарих"-таңба: [белгілі қаламгер, ғалым Тұрсын Жұртбай -50 жаста] / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 2001. - №44. - Б. 12
Ибрагимов, Т. Қос қоңыр: [Ақындар А. Манабаев пен М.Ибраев туралы ] // Семей таңы. - 2002. - 27 қыркүйек. – Б. 3
Ибрагимов, Т.Мұражайлық Абайтанудың мұраты биік : [Ақын мерейтойы қарсаңында қорық-мұражай директоры осы төңіректе ой бөлісіп отыр) // Қазақ әдебиеті. - 2005. - 17 маусым. – Б. 4-5.
Ибрагимов, Т. Абай әлемінен аз сыр / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 2005. - 19 тамыз. - Б. 2
Ибрагимов, Т. Абай мұрасы - қасиетті қазынамыз / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2006. - 9 желтоқсан. - Б. 2.
Ибрагимов, Т. Жидебай / Т. Ибрагимов // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 27 ақпан. - Б. 6.
Ибрагимов, Т. Абайдай темірқазығы бар жұрттың ғұмыры - мәңгілік! / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2009. - 14 қазан. - Б. 5.
Ибрагимов, Т. Абайды танудан гөрі "Абай!": "Абай!" деген ұран ығында келеміз / Т. Ибрагимов // Жұлдыздар отбасы. - 2010. - № 5. - Б. 30-32.
Ибрагимов, Т. "Заманды түзетпейді кісі билеп"Көкбай Жанатайұлы -150 / Т. Ибрагимов // Семей таңы . - 2011. - 13 қыркүйек. - С. 4
Ибрагимов, Т. Сыншылық қырынан әдебиетке құбылыс болып келдi / Т. Ибрагимов // Жұлдыздар отбасы. - 2013. - № 18. - Б. 33.
Ибрагимов, Т. "Дауаңды" оқып, Фариза!: ақын Фариза Оңғарсыноваға арналған өлең / Т. Ибрагимов // Дидар. - 2014. - 3 ақпан. - Б. 5.
Ибрагимов, Т. Мен Абайды оқи-оқи уланған адаммын / Т. Ибрагимов // Қазақ әдебиетi және мемлекеттiк тiл. - 2015. - № 8-9. - Б. 2-5.
Ибрагимов, Т. Тобықтының Құнанбайы нағыз қанiшер / Т. Ибрагимов // Аңыз адам. - 2015. - № 13. - Б. 31-33.
Ибрагимов, Т. "Милы да ойсыз күн болмас" ( үзiндi ойлар, үзiк сырлар): Абай мен Шәкәрiм мұраларынан / Т. Ибрагимов // ХХI ғасыр. Шәкәрiм әлемi. - 2006. - № 1. - Б. 29-34.
Ибрагимов, Т. Сағыныштың таң самалы тынбайды / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 2008. - 10 қаңтар. - Б. 3.
Ибрагимов, Т. Абайды танудан гөрі "Абай!" "Абай!" деген ұран ығында келеміз / Т. Ибрагимов // Жұлдыздар отбасы. - 2010. - №5. - Б. 30-32
Ибрагимов, Т. "Заманды түзетпейді кісі билеп" / Т. Ибрагимов // Қазақ әдебиеті. - 2011 - 11 ақпан. - Б. 10.
Ибрагимов, Т. Заманды түзетпейді кісі билеп / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 2011. - 15 наурыз. - Б. 3.; 22 наурыз. - Б. 5; 29 наурыз. - Б. 5; 13 қыркүйек. - Б. 4
Ибрагимов, Т. Қастеевтен Шыңғыстау ауасының да суреттерін көре аласыз / Т. Ибрагимов // Аңыз адам . - 2011. - № 14. - С. 42 б.
Ибрагимов, Т. Тобықтының Құнанбайы - нағыз қанішер / Т. Ибрагимов // Аңыз адам. - 2015. - № 13. - Б. 31-32

 Т. Ибрагимов туралы әдебиеттер
Литература об Ибрагимове Т.
 Кітаптар – Книги

 

 

Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Ибрагимов Төкен: б. 145.
Қазақ әдебиеті: энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - Ибрагимов Төкен: б. 245.
Семей өңірінің ақын-жазушылары: био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Ибрагимов Төкен: б. 39.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Ибрагимов Төкен: б. 183.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. - Ибрагимов Төкен : б. 374.

 

  ***

 

Писатели Семипалатинского региона: био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. - Ибрагимов Токен: с. 27.
Литература Казахстана: энциклопедический словарь. - Алматы : Аруна, 2010. - Ибрагимов Токен: с. 214.

 

Мақалалар – Статьи

 

Отанның жоғарғы наградасы «Құрмет» орденімен марапатталды: [Төкен Ибрагимов туралы ] // Ана тілі. - 1998. - 16 желтоқсан. – Б. 2
Құмар, Ж. Қос қуаныш: Қазақстан жазушылар одағының мүшесі, Семейдегі Абай мемориалдық қорық мұражайының директоры Т. Ибрагимов 60 жаста / Ж. Құмар // Дидар. - 1999. - 2 ақпан. - Б. 4.
Сағатбекқызы А. Рухани басшы: [Төкен Ибрагимов туралы ]// Сарыарқа. - 1999. - 18 ақпан. – Б. 5
Сейсенұлы, Д. Бас шырақшы: Абай атындағы мемлекеттік қорық мұражайы туралы / Д. Сейсенұлы // Дидар. - 1999. - 13 сәуір. - Б. 2.
Сабырбай, Қ. Ұраны - ұлы Абай / Қ. Сабырбай // Ертіс өңірі. - 2009. - 11 ақпан. - Б. 8.
Бейілғожин, Қ. Абайтану шырақшысы / Қ. Бейілғожин // Тарбағатай. - 2009. - 14 ақпан. - Б. 2.
Құсанбаев, С. Алтайға ат байлады Абай елі / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 30 наурыз. - Б. 3.
Көпшікбаева, Ш. Абай әлемінің ұлағаты  / Ш. Көпшікбаева // Тарбағатай. - 2009. - 13 маусым. - Б. 2.
Нұғыманбекова, Р. Ұлы Абайдың шырақшысы 75-ке толды: абайтанушы Төкен Ибрагимовтың мерейтойы аталып өтті / Р. Нұғыманбекова // Дидар. - 2014. - 21 сәуір. - Б. 5.
Назарбек, С. Абай деп соққан жүрегі : [Абайтанушы Төкен Ибрагимов туралы] / С. Назарбек // Абай. - 2018. - №6. - Б. 22-36
Исаұлы, А. Абай мұражайының шырақшысы болған: жазушы Төкен Ибрагимовтың туғанына 85 жыл / А. Исаұлы// Семей таңы. - 2024. - 12 қараша (N136). - Б.3.
Жұртбай, Т. Қара нар : [жазушы Төкен Ибрагимов туралы] / Т. Жұртбай // Семей таңы. - 2024. - 12 қараша (N136). - Б. 3.
Сағадиев, Ұ. Төкен Ибрагимов және Абай музейі / Ұ. Сағадиев // Қазақ әдебиеті. - 2025. - 7 ақпан (№5). - Б. 113.

 

***

 

Часнык, Л. Наследие Абая в надежных руках: oб абаеведе Т. Ибрагимове / Л. Часнык // Рудный Алтай. - 2009. - 19 февраля. - С. 8.
Палу, Д. Наследие великих - для потомков: абаеведу Токену Ибрагимову - 70 лет / Д. Палу // Семей вести. - 2009. - 1 октября. - С. 3.
Моменты истины Токена Ибрагимова // Вести Семей. - 2009. - 19 февраля. - С. 4.

 

Ибраев Ж. А.

Обновлено 24.02.2022 11:50

Ибраев Жунус Акатайулы (1928–2002) – писатель, журналист, переводчик.

Родился 12 октября в 1928 г. в селе Макпал Курчумского района Восточно-Казахстанской области. В 1959 г. окончил отделение журналистики филологического факультета КазГУ им. С. М. Кирова (ныне КззНУ им. аль-Фараби). Занимал ответственные должности в газетах «Коммунизм туы», «Социалистік Қазақстан» (ныне «Егемен Қазақстан»), в журнале «Агропромышленный комплекс Казахстана» - «Қазақстан агроөнеркәсібі». Работал заведующим отделом в издательстве «Қазақстан».

Автор нескольких книг художественных очерков, составитель сборников. Перевел на казахский и выпустил романы и рассказы М. Слуцкиса, А. Курчаткина.

Умер в 2002 г. в г. Алматы. 

Ж. Ыбыраев шығармалары

Произведения Ж. Ибраева

 Кітаптар – Книги

 Ыбыраев, Ж. Алтай шұғыласы [Мәтін] / Ж. Ыбыраев . - Алматы : Қазақстан, 1976. - 192 б.

Ыбыраев, Ж. Майдан жыры мен сыры [Мәтін] / Ж. Ыбыраев . - Алматы : Қазақстан, 1993. - 224 б.

Ыбыраев Ж. От жүректі чекистер [Мәтін] / Ж. Ыбыраев . - Алматы : Қазақстан, 1978. - 167 б.

Еңбегіне қарай өнбегі [Мәтін] / құраст. Қ. Мертенов. - Алматы : Қайнар, 1989. - 312 б. – Ыбыраев Ж. : Дән иісі : б 212

 Мақалалар-Статьи

 Ыбыраев, Ж. Ер есімін ел сақтар [Мәтін] : [Шығыс Қазақстанда Совет өкіметін нығайту жолында күрескен коммунист Ж. Исабеков туралы] / Ж. Ыбыраев // Коммунизм туы. - 1966. - 30 сентябрь. – Б. 2

Ыбыраев, Ж. Тарсеңгір желі [Мәтін] : [Шығыс Қазақстанда Совет өкіметінің орнауы жайында] / Ж. Ыбыраев // Жұлдыз. - 1971. - № 4.- Б. 93-97.

Ыбыраев, Ж. Қазақтың алғашқы әскери романы [Мәтін] : [Ғ.Мүсіреповтың "Қазақ солдаты" романы туралы] / Ж. Ыбыраев // Жалын . - 1982. - № 1. - С. 154-157 б

Ыбыраев, Ж. "... Кәдiмгi Сәбит Мұқанов"[Мәтін]: [С.Мұқановтың журналистiк қызметiнiң "Правда" газетiмен байланысы және оның тiлшiсi болғаны туралы] / Ж. Ыбыраев // Лениншiл жас.- 1982. - 5 май. – Б. 4

Ыбыраев, Ж. Қазақтың алғашқы әскери романы[Мәтін]: [Ғ.Мүсiреповтың "Қазақ солдаты" романы туралы] / Ж. Ыбыраев // Жалын. - 1982. - N 1. – Б. 154 -157

Ыбыраев, Ж. Қамқоршы[Мәтін]: [Жазушы С.Мұқановтың 80 жасқа толуына орай, бала тәрбиесi жөнiндегi еңбектерi, хаттары] /Ж. Ыбыраев // Қазақстан мұғалiмi.- 1980.- 23 май. - Б. 4

Ыбыраев, Ж. Қылмыскердiң сағын сындыру бәрiмiзге сын: Семей қаласы ішкi iстер басқармасы бастығымен сұхбат / әңг. А.Жусанбай / Ж. Ыбыраев // Сақшы. - 1997. - 20 қараша. - 4 б.

Ыбыраев, Ж. Iзгi жүрек [Мәтін]: [С.Мұқановтың өмiрiнен бiр үзiк сыр] Ж. Ыбыраев // Ленин туы.- 1979.- 18 апрель. – Б. 4

Ыбыраев, Ж. Кiтаптар шерткен сырлар[Мәтін]: [С.Мұқанов музейiнен] // Қазақ әдебиетi.- 1980.- 4 январь. – Б. 4

Ыбыраев, Ж. Майданнан жаздым хат; Анама; [Мәтін] : өлеңдер / ел аузынан жинаған М.Орақұлы // Қазақстан ауыл шаруашылығы. - 1968. - N 5. - 11 б.

Ыбыраев Ж. Суреткер [Мәтін] : [Жазушы С.Мұқанов туралы сыр] / Ж. Ыбыраев// Қазақстан пионерi.- 1981.- 26 апр.

Ыбыраев, Ж. Тiл өрiсiн кеңейтер орда - жоғары оқу орындары [Мәтін] Ж. Ыбыраев : // Алматы ақшамы.- 1998. - 20 сәуiр

Ыбыраев, Ж. Тiл дiңгегi мектепте тұғырланса [Мәтін] Ж. Ыбыраев // Алматы ақшамы.- 1998. - 10 сәуiр

Ыбыраев Ж. Таңсеңгiр желi [Мәтін] : әңгiме Ж. Ыбыраев // Жұлдыз.- 1971.- N 4.- 93-97 б.

 Ж. Ыбыраев аудармалары

Переводы Ж. Ибраева

Орта ғасырлар тарихы [Мәтін] : екі томдық. Т. 1 / ред. С. Д. Сказкин [и др.] ; қаз. тіліне ауд. Ж. Ыбыраев [и др.]. - Алматы : Мектеп, 1976. - 640 б.

Ж. Ыбыраев туралы әдебиеттер

Литература об Ж. Ибраеве

Книги- Кітаптар

 Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Ыбыраев Жүніс: б. 347.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. –Ыбыраев Жүніс: б. 439.

Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Астана : Фолиант, 2011. - 304 б.

Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б. – Ыбыраев Жүніс: б. 174

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Ыбыраев Жүніс: б. 829.

 Мақалалар-Статьи

 Азаматтықтың асқарында өткен ғұмыр : [Ж. Ыбыраев туралы] [Мәтін] // Қазақ әдебиеті. - 2003. - 10 қазан. - Б. 13

Қалмырзаев Ә. Алтайдың абзал ұлы [Мәтін] [Ж. Ыбыраев туралы] / Қалмырзаев Ә. // Егемен Қазақстан. - 2008. - 11 қазан. - Б. 6.

Ибраев З.

Обновлено 24.02.2022 11:53

Ибраев Зарыкбай (1921-1972) – поэт.

Родился в 1921 г. в ауле Жарлы Зайсанского района Восточно-Казахстанской области.

После окончания начальной школы в 1933 г. был принят  городскую школу-интернат  г. Зайсан. После окончания школы с августа 1939 г. работал  в Зайсанской городской газете «Социалистік жол» литературным сотрудником.

В октябре 1939 г. был призван в армию. Был принят в полковую школу Киевского особого воинского округа 72-ой стрелковой дивизии 33-го гаубичного артиллерийского полка на Украине. Вскоре был назначен командиром патизанского взвода. С начала Великой Отечественной войны принимал участие на юго-восточной линии фронта в боях за Пятихатский район Днепропетровской области. Несколько раз был ранен.

С сентября 1943 г. до дня Победы был помощником командира взвода 81-ой гвардейской дивизии 233-го  гвардейского стрелкового полка 2-го Украинского фронта, командиром зенитно-пулеметного расчета  672-ой зенитно-пулеметной роты 3-го Украинского фронта. В 1946 г. был демобилизован, вернулся в г. Зайсан.

В 1946-1949 гг. работал заведующим отдела исполнительного комитета Зайсанского района, ответственным секретарем, служащим районного народного суда. В 1949-1953 гг. поступил в Алматинский педагогический институт им. Абая (ныне КазНПУ им. Абая), где с отличием закончил факультет казахского языка и литературы.

Позднее работал учителем в Зайсанском районе, директором средней школы им. Жамбыла в Усть-Каменогорске. В 1957 г. З. Ибраев сессионным советом г. Усть-Каменогорска был назначен  заместителем председателя исполнительного комитета Совета г. Усть-Каменогорска и председателем комисси городского планирования.

Был удостоен несколькими отечественными наградами за труд. Автор книг «Өскемен оттары», «Алтайым - асқар асуым», «Замана сазы».

В течение десяти лет, с 1961 г. был избран в качестве депутата областного Совета депутатов трудящихся секретарем исполнительного комитета Восточно-Казахстанского областного Совета депутатов трудящихся. Находясь на руководящих долностях оказывал поддержку молодым журналистам и поэтам.

Скончался  в 1972 г. после продолжительной болезни. 

З. Ыбыраевтың шығармалары

Произведения Ибраева З.

Кітаптар - Книги

Ыбыраев, З.  Өскемен оттары [Мәтін] / Ыбыраев З. - Алматы : Қазақстан, 1974. - 80 б.

Ыбраев, З.Алтайым - асқар асуым [Мәтін] : өлеңдер мен толғаулар, балладалар / З. Ыбраев. - Алматы : Жазушы, 1973. - 120 б.

Ыбраев, З.Замана сазы [Мәтін] : өлең, толғау, баллада / З. Ыбраев. - Алматы : Жазушы, 1971. - 79 б.

  З. Ыбыраевтың  жарияланымдары

Публикации  Ибраева З.

Бейсеуов, Ә. Өскеменiм - әнiм менiң : "Аңсап келем, аңсап келем алыстан..." [Нота] / Ә. Бейсеуов, сөзi З. Ыбыраевтiкi // Коммунизм туы. - 1989. - 8 март.

Ыбыраев, З. Кендi Алтайдың қалаулысы [Мәтін] : [Ғ. Мүсiреповтiң 70 жасқа толуына орай] / З. Ыбыраев // Қазақ әдебиетi. - 1972. - 17 март.

Ыбыраев, З.  Өскемен оттары [Мәтін] / З. Ыбыраев // Коммунизм туы. - 1970. - 30 сентябрь.

Ыбыраев, З.Құрылыс алаңы; Шопан [Мәтін] : өлеңдер // Социалистік Қазақстан. - 1966. - 20 март.

Ыбыраев, З. Ыстық құшақтар [Мәтін] : баллада / З. Ыбыраев // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 15 октябрь.

Ыбыраев, З. Асыл аға [Мәтін] : өлең / З. Ыбыраев // Коммунизм туы. - 1965. - 10 август.

Ыбыраев, З. Қынаптағы қылыш [Мәтін] : баллада / З. Ыбыраев // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 31 октябрь.

 З. Ыбыраев  туралы әдебиет

Литература об Ибраеве З.

 Байбатыров, Ғ. Шығыс Қазақстан ақындары [Мәтін] : көркем әдебиетті насихаттайтын лекторларға көмекші құрал / Ғ. Байбатыров. - Өскемен, 1981. - 22 б.

Байдельдинов, В. Н. Ақ ордасы білімнің шығыстағы [Мәтін] / В. Н. Байдельдинов. - Өскемен : Панорама-Графикс, 2002. - 157 б.

Нұқайұлы, Т. Алтайдың ардақ тұтар түлегі [Мәтін] : [Зарықбай Ыбыраев ағамыз Кенді Алтайдан өмірге қанат жайған журналистер, ақындар үшін орны бөлек, ерекше қымбат тұлға. Әріптестерінің ақынның туғанына 80 жыл толуына орай ой толғаулары] / Т. Нұқайұлы // Дидар. - 2001. - 5 мамыр. - Б. 4.

Ибраев М.

Обновлено 11.03.2022 14:27

Ибраев Мергали (1942-1997 гг.) - журналист, поэт, прозаик, драматург.

Родился в 1942 г. в селе Караул Абайского района Восточно-Казахстанской области. После окончания филологического факультета Семипалатинского педагогического института (1965, ныне Семипалатинский государственный университет им. Шакарима) работает учителем в сельских школах, журналистом районной газеты «Совхоз туы». Один из основателей известного в республике народного театра. Работал  собственным корреспондентом по Семипалатинской области (ныне Восточно-Казахстанкая область) в республиканской газете «Лениншыл жас» (ныне "Жас алаш"). 1979-1997 гг. работал заведующим отдела в областной газете «Семей таңы» и вновь возродившегося республиканского журнала «Абай».

Автор сборников стихов "Стальной тулпар", "Блики на воде", "Достойное наследие", "Горы в серебре". На сцене театров по его пьесам ставятся спектакли "Жігер" ("Неистовый дух"), "Шакарим", "Қалқаман-Мамыр" и др.

Его пьеса "Жігер" ("Одержимость" или "Неистовый дух") воссоздает образ великого композитора-демократа Курмангазы, яркого представителя национальной классической музыки. М. Ибраев - автор исторического романа-дилогии "Жоғалган өзен" ("Иссохшее русло"), ряда популярных песен, музыки к спектаклю "Қалқаман-Мамыр».

За активную научно-публицистическую деятельность М. Ибраев удостоен звания лауреата Республиканской премии им. Б. Кенжебаева.

Скончался в 1997 г. в г. Семипалатинск (ныне г. Семей).

 

  М. Ибраев шығармалары

Произведения Ибраева М.

 Кітаптар – Книги

 

Ибраев, М. Құтты қойнау [Мәтін] : Семей облысы туралы кітап / М. Ибраев. - Алматы : Жалын, 1986. - 80 б.

Ыбыраев, М. Шығармалары [Мәтін] : өлеңдер мен толғаулар, поэмалар, пьесалар / М. Ибраев. - Астана : Фолиант, 2013. - 265 б.

 Мерзімді басылымдардағы мақалалар

Публикации в периодических изданиях

 

 Ибраев М. Атқа мініп келіп еді [Мәтін] : [Қ.И. Сәтбаевтің Зайсан өңіріндегі Кендірлікке барған сапары жайында айтылған] / М. Ибраев // Дидар. - 1999. - 20 наурыз. - Б. 4

Ибраев, М. Халқыма айтар бір арман. Аналарға араша [Мәтін] / Ибраев М // Абай. - 2003. - № 2. - Б. 92-94.

Ибраев, М. Абай ата жиені [Мәтін] : Абайдың жиені Б. Ерсәлімовке арналған ән, нотасымен / М. Ибраев // Ертіс өңірі. - 2015. - 4 қараша . - Б. 8.

 М. Ибраев туралы әдебиеттер

Литература об М. Ибраеве

Кітаптар – Книги

 

Мерғали Ыбыраев // Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Б. 347

Мерғали Ыбыраев // Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Б. 37

Мерғали Ыбыраев // Қазақ әдебиеті [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - Б. 562

Мерғали Ыбыраев // Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Б. 440

Ыбыраев Мерғали // Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - Б. 174 

Мерғали Ыбыраев // Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Б. 829

 ***

Мерғали Ибраев // Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. - С. 28

 

Мақалалар – Статьи

 

Ибрагимов, Т. Суымас із, жалғасар ізет [Мәтін] : [жерлес жазушы, ақын М. Ибраевты еске алу] / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 1998. - 29 қазан . - Б. 9

Ахметбекова, А. Сендерді сағындым ғой, ағаларым [Мәтін] : ["Семей таңы" газетінің 80 жылдық мерейтойы қарсаңында] / А. Ахметбекова // Семей таңы. - 1999. - 24-30 маусым. - Б. 10-11

Оспанов М. Менің Мұқағалиым... [Мәтін] : [ақын, журналист М.Ибраевты еске алу] / Оспанов М. // Семей таңы. - 1998. - 29 қазан - 4 қараша. - Б. 9

Жанғалиев, Т. «Жоғалған өзен» жанашырлық тапты [Мәтін] : [семейлік ақын, жазушы, драматург М. Ибраевтың екі томдық романы жайында] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - 2-8 қыркүйек. - Б.11

Ерсалимов, Б. Соңғы сыйлық [Мәтін] : [Семей өңірінен шыққан дарынды қаламгер Мерғали Ибраевтың туғанына 60 жыл толуына орай] / Б. Ерсалимов // Үш анық. - 2002. - № 26. - Б. 3

Ғабдуллин, С. Мерғалиға [Мәтін] : [Мерғалиға арналған өлең] / С. Ғабдуллин // Үш анық. - 2002. - №27-28. - Б. 7

Ғабдуллин С. Мерғалиға [Мәтін] : [Мерғалиға арналған өлең] / С. Ғабдуллин // Үш анық. - 2002. - №27-28. - Б. 7

Ибрагимов, Т. Қос қоңыр [Мәтін] : [Семей өңірінің ақындары Ақылбек Манабаев пен Мерғали Ибраев туралы көлемді мақала] / Т. Ибрагимов // Семей таңы. - 2002. - № 39. - Б. 3

Құлмағамбетова, А. Тұңғыш мүшәйраның тұсауы кесілді [Мәтін] : [Мерғали Ибраевтың 60 жасқа толуына орай өткен мүшәйрадан] / А. Құлмағамбетова // Үш анық. - 2002. - № 27-28. - Б. 7

Сұлтанбеков, М. "Ойламадық уақыт шіркін алдар деп .." [Мәтін] : [Мерғали Ибраевтің туғанына 60 жыл толуына орай, жазушының көз алдына елестеген кейбір сәттері туралы] / М. Сұлтанбеков // Семей таңы. - 2002. - №23. - Б. 4

Ибраев М. Халқыма айтар бір арман. Аналарға араша [Мәтін] / Ибраев М. // Абай. - 2003. - № 2. - Б. 92-94

Бәшей, К. Мерғали Ибраевтың "Жоғалған өзен" романы хақында [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2007. - 13 маусым. - Б. 5

Еспенбетов, А. Мерғали Ибраевтың поэзиялық шығармалары [Мәтін] / А. Еспенбетов // Семей таңы. - 2009. - 16 шілде. - Б. 12

Зәмзебай, К. "Жоғалған өзенді" іздеген жазушының жан азабы не дейді? [Мәтін] : [Мерғали Ибраев туралы мақала] / К. Зәмзебай // Семей таңы. - 2011. - 19 шілде. - Б. 5

Кенже З. Мәңгілік шақыру [Мәтін] : [Мерғали Ибраевтың "Жоғалған өзен" роман-дилогиясы жайлы] / К. Зәмзебай // Егемен Қазақстан. - 2011. - 24 тамыз. - Б. 9

Кенже З. Сегіз қырлы, бір сырлы дарын иесі [Мәтін] : [Мерғали Ибраев туралы] / К. Зәмзебай // Семей таңы. - 2012. - 12 маусым. - Б. 4

Аманғазы, Төлеубек. Мерғали туралы сөз [Мәтін] : [ақын Мерғали Ибраев туралы] / Т. Аманғазы // Ертіс өңірі . - 2012. - 13 маусым.- Б. 10

"Мен де бір Абайдың ұшқынымын" [Мәтін] : (жас ақындардың М. Ибраевқа арналған өлеңдерінен топтамалар) // Ертіс өңірі . - 2012. - 11 шілде. - Б. 13

Шакимардан, Н. М. Ибраев поэзиясындағы көнерген сөздер мен этнографизмдер [Мәтін] / Н. М. Шакимардан // Ертіс өңірі. - 2013. - 8 қаңтар. - Б. 7

Қартов, М. Ерке жирен шабысы бөлек тұлпар еді... [Мәтін] :[ақын Мерғали Ибраев туралы] / М. Қартов // Семей таңы. - 2015. - 24 шілде. - Б. 7

 

 

Иванов А. С.

Обновлено 10.06.2024 15:39

Иванов Анатолий Степанович (1928-1999 гг.) - журналист, писатель, сценарист.

Родился 5 мая 1928 года в городе Шемонаиха Восточно-Казахстанской области. Окончив школу в 1945 году, поступил на факультет журналистики КазГУ имени С. М. Кирова (ныне КазНУ им. аль-Фараби). Творческая карьера писателя началась в годы учебы в университете в газете «Прииртышская правда» в городе Семипалатинске (ныне г. Семей). После окончания университета служил в армии, а затем уехал в Новосибирскую область, где работал редактором в районной газете «Ленинское знамя».
Первый рассказ Анатолия Иванова «Дождь» был опубликован в журнале «Крестьянка» (1954). Первая книга «Алкины песни» увидела свет в Новосибирске в 1956 году. Анатолий Иванов автор эпических романов «Повитель» (1958), «Тени исчезают в полдень» (1963), «Вечный зов» (1963-1975), «Жизнь на грешной земле» (1971), «Вражда» (1979). Произведения автора пронизаны событиями, происходящими в стране в первой половине XX века. В них ощущается трагическое и героическое дыхание истории того периода. Прототипами героев книг Иванова стали его земляки - восточноказахстанцы.
За первую книгу романа «Вечный зов» А. Иванов в 1971 году был удостоен Государственной премии РСФСР имени М. Горького и первой премии ВЦСПС Союза писателей СССР, а за создание сценария одноименного многосерийного телефильма - Государственной премии СССР. За большой вклад в развитие советской литературы удостоен звания Герой Социалистического Труда.
Анатолий Степанович неоднократно бывал в Усть-Каменогорске, сотрудничал с литераторами областного центра и области. В конце 60-х годов Иванов А. С. переехал в Москву, занимал крупные посты в руководстве Союза писателей СССР. С 1972 года - главный редактор журнала «Молодая гвардия». В 1985 году избирался депутатом Верховного Совета СССР.
Общий тираж изданных книг Иванова А. С. превышает 30 миллионов экземпляров.
Анатолий Степанович Иванов - лауреат двух государственных премий СССР и РСФСР, премии Ленинского комсомола, международной премии имени М. А. Шолохова. Награжден орденом Ленина и двумя орденами Трудового Красного Знамени.
Решением горисполкома № 586-А от 5 октября 1978 года Анатолию Иванову присвоено звание «Почетный гражданин города Усть-Каменогорска».
Имя Анатолия Иванова носит средняя школа в селе Выдриха Шемонаихинского района Восточно-Казахстанской области, где созданы музей и аллея писателя. Бюст Иванову установлен и в сквере Выдрихинской школы, и в городе Шемонаиха.

Анатолий Иванов ушел из жизни 31 мая 1999 года в городе Москва.

А. С. Иванов шығармалары

Произведения Иванова А. С.

 Кітаптар – Книги

Иванов, А. Мәңгі дабыл [Мәтін] : роман / А. Иванов; орысшадан ауд. Х. Хасенов. - Алматы : Жазушы, 1985. - 784 б.

Иванов, А. Мәңгі дабыл [Электрондық ресурс] : [автор туған өлкесіндегі ХХ ғасырдың алғашқы жартысындағы тарихи кезеңді шығармасына арқау еткен] / А. Иванов. - Алматы : Жазушы, 1985. - 784 б.

                                            ***

Иванов, А. С. Повитель [Текст] / А. Иванов. - М. : Современник, 1978. - 472 с.

Иванов, А. С. Вечный зов [Текст] : роман в пяти частях. Ч. 4 / А. Иванов ; ред. Т. Шмелева. - 1993. - 383 с.

Иванов, А. Вечный зов [Текст] : роман в пяти частях. Ч. 5 / ред. Т. Шмелева. - Барнаул : Алтайское кн. изд-во, 1993. - 428 с.

Иванов, А.С. Тени исчезают в полдень [Текст] : роман / А. С. Иванов . - М. : ЭКСМО, 1993. - 540 с.

Иванов, А. С. Избранные сочинения [Текст] : в 3-х томах / А. С. Иванов. - М. : Мишель и К, 1993. - 620 с.

Иванов, А. Вечный зов [Текст] : роман в пяти частях. Ч. 4 / А. Иванов; ред. Т. Шмелева. - 1993. - 383 с.

Иванов, А. Тени исчезают в полдень [Текст] / А. Иванов. - М. : Эксмо, 2008. - 670 с.

 Мерзімді басылымдардағы мақалалар

Публикации в периодических изданиях

Иванов, А. С. Преображение [Текст] : из дневника писателя / А. С. Иванов // Шемонаихинская земля: время, события, люди: очерки истории, экономики и культурыАкимат Шемонаихинского района, Акимат г. Шемонаиха, Секретариат Малой Ассамблеи народов Восточного Казахстана. - С. 159.

Иванов, А. С. Алкины песни [Текст] : повесть / А. С. Иванов // Ақ Ертіс = Иртыш. - 2011. - № 3. - С. 82-97.

 А. С. Иванов туралы әдебиеттер

Литература об Иванове А. С.

 Кітаптар – Книги

 Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. - Иванов А. С.: б. 374.

***

Пуссеп, Г. Н. Почетные граждане Усть-Каменогорска [Текст] / Г. Н. Пуссеп, С. С. Грекова. - Усть-Каменогорск, 2008. - 133 с. - Иванов А. С.: С. 38-39

Иванов Анатолий Степанович // Құрмет кітабы. Өскемен қаласы = Книга почёта. Город Усть-Каменогорск / автор идеи и руководитель проекта Коротин С. В. - Алматы : Print House Gerona, 2021. - С. 80-81

 Мақалалар – Статьи

Тастағанов, М. Сібір өмірінің суреткері [Мәтін]: [жазушы А. Иванов туралы] / М. Тастағанов // Коммунизм туы. - 1988. - 5 май. - Б. 4.

Сәрсембайқызы, Ғ. Анатолий Ивановтың 80 жылдығы Шемонаиха жерінде аталып өтілді [Мәтін] / Ғ. Сәрсембайқызы // Дидар. - 2008. - 1 мамыр. - Б. 1.

Сіләмова, З. Туған өлке жыршысы [Мәтін] : [жазушы А. Иванов туралы] / З. Сіләмова // Дидар. - 2008. – 1 мамыр. - Б. 4.

Әбішев, Е. "Қазақ халқын ерекше құрметтеп өтті" - дейді жазушының зайыбы [Мәтін] : [жазушы А. Ивановтың әйелімен сұхбат] / Е. Әбішев // Дидар. - 2008. - 6 мамыр. - Б. 2.

Сейсенұлы, Д. Шығыстан шыққан шынар [Мәтін] : [жазушы А. Иванов туралы]/ Д. Сейсенұлы // Егемен Қазақстан. - 2012. - 7 ақпан. - Б. 4.

Слямова, З. Туған өлке жыршысы [Мәтін] : [жазушы А. Иванов туралы] / З. Слямова // Мәдениет. - 2014. - № 2. - Б. 55-57.

                                            ***

Черных, С. Обаяние таланта [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове]/ С. Черных // Рудный Алтай. - 1975. - 26 августа. - С. 4.

Писатель Анатолий Иванов в городе металлургов [Текст] // Металлург. - 1978. - 14 октября. - С. 6.

Мельникова, Н. Жизнь и песни людям [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове]/ Н. Мельникова // Рудный Алтай. - 1981. - 29 мая. - С. 4.

Владимиров, М. Встреча с писателем-земляком [Текст] / М. Владимиров // Рудный Алтай. - 1983. - 21 апреля. - С. 4.

Черных, С. Зов жизни [Текст] : [А. С. Иванову - 60 лет] / С. Черных // Рудный Алтай. - 1988. - 5 мая. - С. 5.

Аксенов, В. Вечный зов : Анатолию Иванову - 70 лет [Текст] : [о жизни и творчестве писателя] / В. Аксенов // Рудный Алтай. - 1998. - 5 мая. - С. 5.

Сагадеева, Р. Марьин утес [Текст] : [о шемонаихинском утесе, прототипе Марьина утеса из романа А. Иванова "Тени исчезают в полдень"] / Р. Сагадеева // Рудный Алтай. - 1998. - 16 июня. - С. 1.

Аксенов, В. Умер автор "Вечного зова" [Текст] : [биография писателя А. Иванова] / В. Аксенов // Рудный Алтай. - 1999. - 5 июня. - С. 4.

Иванов, Н. Повинуясь вечному зову... [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / Н. Иванов // Рудный Алтай. - 1999. - 10 июля. - С. 6.

Улица имени писателя А. Иванова [Текст] : [ул. Алтайская г. Шемонаихи переименована в улицу имени писателя-земляка...] // Рудный Алтай. - 1999. - 17 июля. - С. 5.

Прокопов, А. "...В какой мере буду для вас полезен" [Текст] : [воспоминания о встрече с писателем А. Ивановым в читальном зале Московского педигогического института им. Н. К. Крупской] / А. Прокопов // Рудный Алтай. - 1999. - 5 августа. - С. 5.

Присвоены имена земляков [Текст] : [раcсмотрен вопрос о присвоении имен известных земляков - Героев Советского Союза Мукатая Абеулова, Федора Сафонова, Серикказы Бекбосунова, писателя Анатолия Иванова, гидростроителя Михаила Инюшина средним школам и Бухтарминской ГЭС] // Рудный Алтай. - 2001. - 13 января. - С. 2.

Никифоров, И. Встречи с Анатолием Ивановым [Текст] : [воспоминания о нашем земляке-писателе А. Иванове] / И. Никифоров // Рудный Алтай. - 2002. - 22 июня. - С. 8.

Тарлыкова, О. В душе у каждого есть Родина своя... [Текст] [о писателе Анатолии Иванове] / О. Тарлыкова // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2003. - № 3. - С. 85.

Горьковая, С. Почетный гражданин Шемонаихи [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / С. Горьковая // ЛЗ: Сегодня. - 2003. - 4 апреля. - С. 3.

Татьяничева, Т. Зов жизни ... [Текст] : к 75-летию А. С. Иванова / Т. Татьяничева // Славянка. - 2003. - 23 мая. - С. 6.

Кратенко, А. Вечный зов Родины [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2003. - 14 июня. - С. 20.

Горьковая, С. Земля моя, ты часть моей души [Текст]: [о писателе Анатолии Иванове] / С. Горьковая // ЛЗ: Сегодня. - 2006. - 19 мая. - С. 11.

Тарлыкова, О. Вечный зов любви [Текст] :[о писателе Анатолии Иванове] / О. Тарлыкова // Вестник культуры. - 2007. - № 8. - С. 26-30.

Тарлыкова, О. Ты меня не бойся - я хороший [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / О. Тарлыкова // Деловой Усть-Каменогорск. - 2007. - № 8, 9. - С. 36-38.

Шмунк, Г. Памяти писателя-земляка [Текст]: [о писателе Анатолии Иванове] / Г. Шмунк // Рудный Алтай. - 2007. - 15 мая. - С. 4.

Кулев, И. Памяти Анатолия Иванова [Текст] / И. Кулев // Семь дней. - 2007. - 18 мая. - С. 4.

Осипов, В. Алтайские самородки [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове]/ В. Осипов // Рудный Алтай. - 2008. - 4 марта. - С. 4.

Тарлыкова, О. Грани таланта [Текст] : [проза Анатолия Иванова в экранном воплощении] / О. Тарлыкова // Вестник культуры. - 2008. - № 8. - С. 36-39.

Тарлыкова, О. Верой, надеждой, любовью [Текст] : к 80-летию Анатолия Иванова / О. Тарлыкова // ЛЗ: Сегодня. - 2008. - 14 марта. - С. 6.

Вечный зов Иванова [Текст] : [ряд статей о жизни и творчестве писателя А. С. Иванова] // Рудный Алтай. - 2008. - 29 апр. - С. 8.

Трунова, Т. Мастер и человек [Текст] : 80-летию со дня рождения А. С. Иванова посвящается... / Т. Трунова // Рудный Алтай. - 2008. - 1 мая. - С. 3.

Горьковая, С. Преодоление судьбы, преодоление себя [Текст] : к юбилею Анатолия Иванова / С. Горьковая // ЛЗ: Сегодня. - 2008. - 2 мая. - С. 3.

Полторак, А. Таким он был: сильным и смелым [Текст]: [о писателе Анатолии Иванове] / А. Полторак // ЛЗ: Сегодня. - 2008. - 2 мая. - С. 2.

Шавлева, Д. В гостях у "Рудного Алтая" Галина Иванова [Текст] / Д. Шавлева // Рудный Алтай. - 2008. - 6 мая. - С. 1.

Шавлева, Д. Так что же значит быть женой Анатолия Иванова [Текст] / Д. Шавлева // Рудный Алтай. - 2008. - 8 мая. - С. 8.

Семенова, Л. Дерева без корней не бывает [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / Л. Семенова // Рудный Алтай. - 2008. - 8 мая. - С. 8.

Вечный зов земли родной [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] // ЛЗ: Сегодня. - 2008. - 9 мая. - С. 2.

Кулев, И. Памяти писателя [Текст] : [о писателе Анатолии Иванове] / И. Кулев // Семь дней. - 2008. - 15 мая. - С. 2.

Шавлева, Д. Еще раз об алтайском самородке [Текст] :[о писателе Анатолии Иванове] / Д. Шавлева // Рудный Алтай. - 2008. - 27 мая. - С. 6.

Шмунк, Г. Помнят писателя на родине [Текст] : в Шемонаихе прошли Ивановские чтения / Г. Шмунк // Рудный Алтай. - 2009. - 18 мая. - С. 6.

Кратенко, А. Взойдет Марья на утес... [Текст] : в Шемонаихе, на родине всемирно известного писателя Анатолия Иванова, скоро появится шестиметровая скульптура Марии Вороновой, одного из главного персонажей романа-эпопеи "Тени исчезают в полдень" / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2009. - 24 июля. - С. 8.

Вторникова, Ю. На утесе - скорбящая Марья... [Текст] : [о скульптуре Марии Вороновой, одного из главного персонажей романа-эпопеи "Тени исчезают в полдень"] / Ю. Вторникова // Рудный Алтай. - 2009. - 16 сентября. - С. 3.

Кратенко, А. Малая родина Анатолия Иванова [Текст] : к 85-летию со дня рождения писателя А. Иванова / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2013. - 26 февраля. - С. 6.

Козыбаев, С. "Тени" и зов Анатолия Иванова [Текст] : [о писателе А. Иванове] / С. Козыбаев // Рудный Алтай. - 2013. - 14 марта. - С. 5.

Никифоров, И. В сердцах земляков [Текст] : [о праздновании 85-летнего юбилея писателя А. Иванова в Шемонаихинском районе] / И. Никифоров // ЛЗ: Сегодня. - 2013. - 4 апреля. - С. 4.

Гаврилова, А. На именинах писателя [Текст] : в областном Доме дружбы состоялась литературная встреча, посвященная 85-летию писателя А. Иванова / А. Гаврилова // Рудный Алтай. - 2013. - 23 апреля. - С. 5.

Никифоров, И. Зов жизни [Текст] : [о праздновании 85-летнего юбилея писателя А. Иванова в Шемонаихинском районе] / И. Никифоров // Рудный Алтай. - 2013. - 7 мая. - С. 1, 2.

Библиография собрана до 2018 года. С литературой, которая поступала позже, можно познакомиться в электронном каталоге на сайте библиотеки: http://pushkinlibrary.kz. По всем возникшим вопросам обращайтесь на почту Справочной службы: Этот адрес электронной почты защищен от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра..