Известные имена

Мартынова Л. И.

Мартынова Лариса ИвановнаМартынова Лариса Ивановна (1955 г.) – поэтесса, публицист, архитектор, искусствовед.

1955 жылы 20 шілдеде Кемерово (Ресей) қаласында дүниеге келген. Өскемен құрылыс-жол институтын (қазір Д.Серікбаев атындағы мемлекеттік техникалық университеті) бітірген соң «Каздорпроект» институтында инженер-жобалаушы болып жұмыс істеді. Кейін қала мектептерінде, Қазақстан-Америка Еркін университеті колледжінде сәулет өнері, бейнелеу өнері, мәдениеттану, сурет пәндерін оқытты.

Л. И. Мартынова – Шығыс Қазақстан Өнер мұражайының экспозиция-көрме секторының қызметкері, «Звено Алтая» әдеби бірлестігінің тең құрылтайшысы.

1998 жылдан бері өлең жазады, Рудный Алтай» газеті, журналах «Восток», «Простор» (Алматы), «Нива» (Астана), «Бийский вестник» (Бийск) журналдарында, қазақстан ақындарының «Жемчужная поэзия Казахстана» (Астана), «Провинция» (Петропавловск) жинақтарында, «Огни гавани» (Санкт-Петербург) жинағында жарияланды.

«Обратная перспектива» (2012), «Это стихи» (2013), «Изумрудный Алтай» (2014) кітаптары мен жыр жинақтарының авторы.

Л. И. Мартынованың өнертанушылық, әдеби-сыни мақалалары Ә.Қастеев атындағы ҚР Мемлекеттік өнер мұражайы (Алматы, 2014),Невзоровтар отбасы атындағы Шығыс Қазақстан бейнелеу өнері мұражайы (Алматы, 2014), Абай атындағы мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалды қорық-мұражайы (Семей, 2015), Павел Васильев Мұражай-Үйі (Павлодар, 2009) конференциясы материалдары, Қазақстан және Ресей баспаларында жарияланады

Шығыс Қазақстан облыстық славян мәдениеті қоғамы, Шығыс Қазақстан Өнер мұражайы және Алтай өлкесі Әкімдігінің қаржылық қолдауымен «Над Свято-Троицким поют колокола» (Барнаул, 2013), «Борис Французов. Графика» (Барнаул, Усть-Каменогорск, 2015) баспа жобаларының авторы және қатысушысы

Бейнелеу өнеріне әуестеніп, «пастель» техникасымен жұмыс істейді. «LambertAkademicPublishing» баспасымен бірлесіп, «Объективная мистика искусства» баспа жобасына қатысады.

Шығармашылық конкурстардың дипломанты және лауреаты, соның ішінде, қалаға арналған өлеңдер конкурсында 2-ші орын, Абай өлеңдерін аударғаны үшін «Свободной музы приношенье» (2006) конкурсында 1-орын және «Мусагет» әдеби қорының шығармашылық конкурсының дипломанты және шеберлік класының куәлігін (Алматы, 2007, 2008), П.Васильевке арналған «К певучему я обращаюсь звуку» жыр конкурсында 2-орын (Павлодар) иеленді. Қасиетті Макарий атындағы православия әдеби сыйлығының «Поэзия» номинациясының дипломымен марапатталды (Барнаул, 2015). Поэзия марафоны – 2018 жобасының «Солнце поэзии – одно для всех» номинациясы бойынша 1-орын алды (Новосибирск қаласы, май 2018) .

Өңір мәдениеті саласына сіңірген еңбегі үшін «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл» медалімен марапатталды (2011).

 

Л. И. Мартынова шығармалары

Произведения Мартыновой Л. И.

КітаптарКниги

 

Мартынова, Л. Обратная перспектива [Текст] /Л.Мартынова. - Өскемен, 2012. - 61 с.

 

Л. Мартынованың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

Публикации Л. Мартыновой в периодических изданиях и сборниках

 

Мартынова, Л. Мой город[Текст] : стихотворение / Л.Мартынова // Рудный Алтай. - 2001. - 12 мая. - С. 6.

Мартынова, Л. Времена допотопные [Текст] : стихотворение / Л. Мартынова // Алтай әуендері = Алтайские напевы [Мәтін] : хрестоматия. - Өскемен, 2005. -  С. 437-444.

Мартынова, Л. Юбилейное; Вечер; Все живое [Текст] : стихи / Л. Мартынова // Ақ Ертіс=Иртыш. - 2006. - №  6. - С. 72-75.

Мартынова, Л. Павел Васильев : жизнь и творчество [Текст] / Л. Мартынова // Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (14 апреля 2007 года  / Казахстанско-Американский свободный университет, 2007. - С. 175-186.

Нұрғалиев, Б. Б. Меңғали Мусиннің өмірі мен шығармашылығы [Мәтін] / Б. Б.  Нұрғалиев, Л. И. Мартынова // Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (14 апреля 2007 года) / Казахстанско-Американский свободный университет. – Усть-Каменогорск, 2007. - С. 221-225.

Мартынова, Л. "Живое имеет короткую память..." [Текст] : стихи / Л.Мартынова // Нива. - 2008. - № 2. - С. 111-118.

Мартынова, Л. Особое чувство свободы [Текст] / Л.Мартынова // Нива. - 2008. - № 7. -  С. 159-162.

Мартынова, Л. Глазами художника, словом поэта [Текст]: эссе / Л. Мартынова // Мұрағат мекемелерінің Қазақстан тарихында алатын орны = Роль архивных учреждений в истории Казахстана : материалы международной научно-практической конференции, посвященной 70-летию со дня основания Государственного архива Восточно-Казахстанской области. - Усть-Каменогорск, 2010. - С. 154-168.

Мартынова, Л. И. Ангел, бабочка и некто с кожистым крылом [Текст] / Л. И. Мартынова // Творчество Евгения Курдакова в контексте времени : сборник материалов международной научно-практической конференции (г. Усть-Каменогорск, 3 ноября 2010 г.) / Восточно-Казахстанский музей искусств, Восточно-Казахстанский государственный университет им. С. Аманжолова, Общественный фонд "Мой город" ; ред. В. П. Проходова. - Усть-Каменогорск : Либриус, 2010. - 110 с.

Мартынова, Л. И. Художники Казахстана [Текст] : коллекция основного фонда Восточно-Казахстанского музея искусств / Л. И. Мартынова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2010. - № 3. - С. 27.

Мартынова, Л. И. Взгляд из провинции [Текст] : (по материалам экскурсий, аннотаций, отчетных документов ВКМИ) / Л. И. Мартынова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2011. - №  9. - С. 38-40.

Мартынова, Л. Цветовой круг [Текст] : стихи  / Л. Мартынова // Звено Алтая : история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения. - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. – С. 273-277.

Мартынова, Л. Ангел, бабочка и некто с кожистым крылом [Текст] / Л. Мартынова  // Простор. - Алматы, 2013. - №  6. - С. 140-145.

Мартынова, Л. [Стихотворения] [Текст] / Л. Мартынова // Книголюб. - 2013. - № 6. -  С. 27-29.

Мартынова, Л. И. Поэтам поколении не просто [Текст] / Л. И. Мартынова // 

Мартынова, Л. Из лазури пчела золотая летит... [Текст] : стихи /  Л. Мартынова // Нива. - 2014. - № 9. - С. 102-114.

Мартынова, Л. "Ленинградская линия" [Текст] : [выставка графики "Ленинградская линия" в Усть-Каменогорске] / Л. Мартынова // Рудный Алтай. - 2014. - 15 авг. -  С. 13.

Мартынова, Л. Из лазури пчела золотая летит... [Текст] : стихи / Л. Мартынова // Нива. - 2014 - № 9. - С. 102 - 114.

Мартынова, Л. "Параллели" художника [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016. - 1 сентября - N 35. - С. 7

Мартынова, Лариса. А параллельный мир струится рядом... [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016. - 24 ноября - N 47. - С. 7

Мартынова, Л. Привет из прошлого [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016 - N 49. - С. 5

Мартынова, Л. Кисть в руке экономиста [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016. - 29 декабря - N 52. - С. 4

Мартынова , Л. Загадочный человек [Текст] : Вечная Муза / Л. Мартынова // Мысль. - 2017 - №3. - С. 70 - 73.

Мартынова, Л. В свободе от канонов [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2017. - 23 февраля - N 8. - С. 5

Мартынова, Л. Воплощение красоты [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2017. - 23 марта - N 12. - С. 4

Мартынова , Л. Каменная книга Ак Баура [Текст] : Сакральная география / Л. Мартынова // Мысль. - 2017. - №8. - С. 38-45.

Мартынова , Л. Концептуальный блокнот Марата Джунусова [Текст] / Л. Мартынова // Мысль. - 2018. - № 2. - С. 88-95.

 

Л. Мартынованың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Л. Мартыновой

 

Дементьев, В. В. Личность поэта [Текст] : по страницам советской поэзии 1917-1987 / В. В. Дементьев. - М. : Художественная лит., 1989. - 303 с. – Л. Мартынова.

Звено Алтая [Текст] : история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения / Т. Сидихменова . - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. - 472 с. - Л. Мартынова.

***

Абдеева, Я. "Три музы и три поколения" [Текст] / Я.Абдеева // Вестник культуры. - 2006. - № 10. - С. 15. - Л. Мартынова.

Ким, Е. За рамой зимнего окна [Текст] : [о творческом вечере поэтессы Л. Мартыновой] / Е. Ким // Рудный Алтай. - 2012. - 5 дек. - С. 6.

Маципуло, А. В обратной перспективе [Текст] / А. Маципуло // Устинка плюс . - 2012. - 27 дек. - С. 14. - Л. Мартынова.

Абдеева,  Я. Цветовой круг Ларисы Мартыновой [Текст] : [о творчестве поэта и художника Л. И. Мартыновой] / Я. Абдеева // Книголюб. - 2013. - № 6. -  С. 27-29.

Масалов Ә. М.

Масалов Әрімбек Мәселұлы - ақын.

Масалов Әрімбек Мәселұлы (1940) - ақын, Тарбағатай ауданының Құрметті азаматы.

Масалов Әрімбек Мәселұлы – 1940 жылы 5 наурызда Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Қарасу кеңшарына қарасты Сарыөзек елді мекенінде дүниеге келген. Ақжар ауылындағы интернатта тұрып, Абай атындағы орта мектепті бітірген. Мектеп қабырғасында жүрген кезде-ақ өлең жаза бастаған.

Екі жыл Қарасу кеңшарында жұмыс істеп, 1960 жылы Алматы қаласындағы Қазақ политехникалық институтының «архитектура-құрылыс» факультетінде оқиды.

1965-95 жылдары Тарбағатай ауданының архитекторы, сәулетшісі, мұрағат директоры қызметтерін атқарған. Өмір өзенінде өзіндік өнерімен танылған Әрімбек ақын әр жылдары жарық көрген он бес шақты проза-жыр кітаптарының авторы.

2015 жылы 2 томдық жыр жинағы – ұзақ жылғы еңбегінің жемісі. Әрімбек Мәселұлы –көптеген жыр мүшәйраларының жеңімпазы, Тарбағатай ауданының Құрметті азаматы, Еңбек ардагері. Аудандағы «Жырлайды жүрек» ақындар отауының төрағасы. Оның поэзиясының алтын арқауы - туған жер, бабалар тағлымы, ұрпақ сабақтастығы. Туған жерінен алыстамай, ауылда тұрып–ақ өлең-жырларын жарыққа шығарып жатыр. Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, халықаралық Михаил Шолохов медалінің иегері.

 

Ә. М. Масаловтың шығармалары

Произведения А. М. Масалова

 

Кітаптар - Книги

Мәселұлы, Әрімбек. Толағай таудың тошаласы [Мәтін] : өлеңдер жинағы / Ә. Мәселұлы, 1997. – 47

Мәселұлы, Әрімбек. Дастархан. Өлеңдер. [Мәтін] : Жыр жинағы / Әрімбек Мәселұлы, 2005. - 183 б.

Мәселұлы, Әрімбек. Тұғыр [Мәтін] : жыр жинағы / Ә. Мәселұлы, 2007. - 320 б.

Мәселұлы Ә. Байжігіт-бәйтеректің бұтақтары [Мәтін] / Ә. Мәселұлы, 2008. - 212 б.

Мәселұлы Ә. Тұлға [Электрондық ресурс] : Өлеңдер, балладалар, дастандар / Ә. Мәселұлы, 2010. - 238 б.

Мәселұлы, Әрімбек. Тағдыр [Электрондық ресурс] / Ә. Мәселұлы, 2014. – 300 б.

Ә. М. Масаловтың құрастыруымен жарық көрген кітаптар

Книги изданные под редакцией А. М. Масалова

 

Суырлының сұлу саздары [Электрондық ресурс] / құраст. Ә. Мәселұлы , 2014. - 312 б.

Мерзімді басылымдардағы мақалалары

Статьи в периодических изданиях

 

Мәселұлы Ә. Жасай бер Қазақстан [Мәтін] / Мәселұлы Ә. // Дидар. - 2000. – 8 тамыз

Мәселұлы, Ә. Тарбағатай киелі-текті мекен [Мәтін] : [Тарбағатайға арналған өлең ] / Мәселұлы, Ә. // Дидар. - 2000. - 12ақпан

Мәселұлы Ә. Ананы аялайық, ағайын ! [Мәтін] / Мәселұлы Ә. // Тарбағатай нұры. - 2003. - №8.- Б.3

Мәселұлы, Ә. Мектептегі мұражай [Мәтін] / Мәселұлы Ә. // Тарбағатай нұры. - 2003. - №15.- Б.4

Мәселұлы, Ә.Абызақсақал [Мәтін] : [ҰлыОтансоғысыардагері, тарбағатайлықшежіреші А. Б. Қаженовжайлы сыр] / ӘрімбекМәселұлы // Тарбағатай. - 2010. - 10 сәуір.- Б.4.

Мәселұлы, Ә. Ардагерағатуралыақиқат [Мәтін] : майдангержайындамәндіәңгіме / Ә. Мәселұлы // Тарбағатай. - 2010. - 8 мамыр.- Б.2.

Мәселұлы, Ә. Қарасу. Өгіз басқан. Дәулетбай [мәтін] / Ә. Мәселұлы // Семей таңы . - 2014. - 7 қазан.- Б.6

Мәселұлы, Ә. Алысқасозылғанақжол [мәтін] / Ә Мәселұлы // Тарбағатай. - 2014. - 27 қараша.- б5

Ә. М. Масалов туралы әдебиет

Литература о А. М. Масалова

 

Қайрат Б. Бұтақтары-туған ел, тамырлары-туған жер [Мәтін] : [Ақын Әрімбек Мәселұлының шығармашылығы туралы] / Қайрат Б. // Тарбағатай нұры. - 1997. - 5 қыркүйек.

Айқымбеков С. Суырлы таудың сусамыры [Мәтін] : [ақын Ә.Мәселұлының творчествосы жайында] / Айқымбеков С. // Тарбағатай нұры. - 1998. - 9 қаңтар.- Б.

Тарбағатай әуендері: ән жинағы [Электрондық ресурс] : [Жинаққа Тарбағатай ауданының мәдениетіне үлес қосқан өнер тарландары мен қазіргі талант иелерінің туындылары енгізілді. ], 2007. - 104 б. с.

Көпшікбаева Ш. "Ауылым - Алаш, Ақ Ордам" [Мәтін] : [тарбағатайлық ақын, қаламгер Ә. Мәселұлының шығармашылығы жайлы] / Ш. Көпшікбаева // Тарбағатай. - 2010. - 22 мамыр.- Б.4.

Көпшікбаева Ш. Әрімбек әлемі [Мәтін] : [ақын Ә. Мәселұлының шығармашылық кеші өтті.] / Ш. Көпшікбаева // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2011. - N 6.- Б.35.

 

Мәукенұлы Н.

Мәукенұлы НұрланМәукенұлы Нұрлан (1960-2003)– ақын.

1960 жылы 25 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы, Зайсан ауданында туған. 1984 жылы Қазақ Ұлттық Университетінің журналистика факультетін, 1990 жылы КИМЭП-тің саясаттану бөлімін бітірген. Еңбек жолын құрылысшы болып бастаған. «Ана тілі», «Жалын» бірлескен басылымында бас редакторының орынбасары болып қызмет істеді. «Аудитория», «Қарлығаш» жыр топтамаларында өлеңдері жарияланған.

1995 жылы «Бойтұмар» жыр жинағы жарық көрді. «Сұңқарбұлақ» атты поэзиялық кітабы (2008) шықты. Бірнеше мүшәйралардың, Алматыда өткен Түрік дүниесі поэзиясы фестивалінің жүлдегері. Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.

Н. Мәукенұлы шығармалары
Произведения Н. Маукенулы

Мәукенұлы, Н. Бойтұмар [Мәтін]: өлеңдер. - Алматы: Жалын, 1995. - 112 б.
Мәукенұлы, Н. Жоғалды жыл. Жоғалды ай. Жоғалды күн [Мәтін]: өлеңдер / Ред. Г. Салықбаева. - Алматы: Сөздiк-словарь, 2004. - 364 б.
Мәукенұлы, Н. Мойыл көздi келiншек [Мәтін]: өлеңдер / Шығыс Қазақстан обл. әкiмдiгi.- Астана: Фолиант, 2011. - 264 б. - (Алтай - Ертiс кiтапханасы)
Мәукенұлы, Н. Сұңқарбұлақ: жыр кiтабы. [Мәтін]: - Алматы: Жазушы, 2008.- 112 б. (Қазiргi қазақ поэзиясы)

Н. Мәукенұлы туралы әдебиет
Литература о Н. Маукенулы
Кітаптар-Книги

Кеңшілікұлы, А. Қарлығаш дәурен : [Мәтін] : Жинақ / Кеңшілікұлы А. - Алматы : Қаламгер Тен, 2004. - 180 б.
Медетбек, Т. Күретамыр / Т. Медетбек. - Алматы : Білім, 2012. - 464 б.
Бегманова, Б. Мұқағали Мақатаев және қазақ поэзиясындағы дәстүр мен жаңашылдық : [Мәтін] : әдеби зерттеу / Б. Бегманова. - Алматы : Дәстүр, 2015. - 232 б.
Медетбек, Т. Шығармалары 7 томдық / Т. Медетбек. - Алматы : Керемет медиа. - Мәтін.
Т. 6. - 2020. - 320 б.

Мақалалар-Статьи

Ержанова С. Өтті солай дүниенің сағымы: Нұрлан ақын шығармаларындағы жыраулық дәстүр : [Мәтін] / Ержанова С. // Қазақстан - ZAMAN. - 2008. - 25 желтоқсан. - Б. 11.
Елубай, О. Еңкейместен елуге келмей кеткен : [Мәтін] : [ақын Нұрлан Мәукнұлы туралы] / О. Елубай // Егемен Қазақстан. - 2009. - 8 желтоқсан. - Б. 7.
Қанатова, Т. Айшылық жол - Алтайға ат байладым... : [Мәтін]: [Нұрлан Мәукенұлы шығармаларындағы туған жер туралы толғаныстары] / Т. Қанатова // Ана тілі. - 2010. - 18-31 наурыз. - Б.13.
Елубай, О. Елі ақынын құрметтеді : [Мәтін] : [ақын Нұрлан Мәукенұлы туралы] / О. Елубай // Егемен Қазақстан. - 2010. - 8 маусым. - Б. 4.
Сәрсек, Ж. Мұңлы мақам:[Электрондық ресурс] : [Ақын Нұрлан Мәукенұлының шығармашылығы жайлы.] / Ж. Сәрсек // Қазақ әдебиеті. - 2010. - 31 желтоқсан
Кемелбаева А. Сплин. "Ішінде кеткен құсасы...": ақын Н.Мәукенұлы туралы: эссе / Кемелбаева А. - Текст // Жұлдыз . - 2012. - № 4. - Б. 156-169.
Кенжеханұлы, М. Нұрлан Мәукенұлы атындағы көшеге көз тояды : [Мәтін] : [Зайсан қаласындағы бір көшеге ақын Нұрлан Мәукенұлының есімі берілді.] / М. Кенжеханұлы // Дидар. - 2012. - 11 қазан. - Б. 19.
Алтыбай, Қ. Дүркіреп өткен бір нөсер... : [Мәтін] : [Зайсан қаласындағы бір көшеге ақын Нұрлан Мәукенұлының есімі берілді] / Қ. Алтыбай. - Текст // Егемен Қазақстан. - 2012. - 10 қазан. - Б. 12.
Бектас, Е. Жүректе жыры жатталған ақын Нұрлан Мәукенұлының атына Зайсанда көше берілді / Бектас Е. - Текст // Түркістан . - 2012.- 18 қазан (№ 42). – Б.12.
Әліқожа, Б. Сұңқарбұлақтан түлеген ақын : [Мәтін] : ақын Нұрлан Мәукенұлы шығармашылығы туралы / Б. Әліқожа . - Текст // Дарабоз. - 2011. - №9. - Б. 38-41.
Келгембаева, Б. Нұрлан Мәукенұлы лирикасындағы ұлт тағдыры : [Мәтін] / Б. Келгембаева. - Текст // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2013. - №5. - Б. 83-91.
Иманқұлова, Г. Бар болмысы өлеңiнде өрiлген [Мәтін]: Зайсан ауданында ақын Нұрлан Мәукенұлы атындағы көркемсөз оқу шеберлерiнiң байқауы өтті // Түркiстан. - 2015. - 11 маусым (№ 23) - 10 б.
Өмiрзақ, А. Үш ақын - үш әлем [Мәтін]: [жазушылар Одағында "Өлiнiң қамын тiрi жер" тақырыбында өткен ақындар Н.Мәукенұлы, Қ.Әлiмбек және Б.Құсанбектi еске алу кешiнен] ]// Түркiстан. - 2017. - 27 сәуiр (№ 17).- 11 б.
Жұмашев, А. Ақын есiмi ұлықталды [Мәтін]: ақын Н. Мәукенұлын еске алуға арналған көркемсөз оқу шеберлерiнiң сайысы өттi // Ана тiлi.- 2017.- 22 - 28 маусым (№ 25).- 12 б..
Жақып, Б. Арманда кеткен ақындар [Мәтін]: жазушылар одағында үш ақынды еске алу кешi өттi. // Алматы ақшамы.- 2017.- 25 сәуiр (№ 45).- 6 б.
Халықова, Н. Ат жалында кеткен арман : [Мәтін] : [Зайсан қаласында ақын Н. Мәукенұлы атындағы көркемсөз оқу шеберлерінің аудандық байқауы өтті] / Н. Халықова // Дидар. - 2019. - 8 маусым. - Б. 4.
Әмірбекұлы, С. "Тірлікте қашқан қадірің өлгенде ғана білінер..." / Сейсен Әмірбекұлы. - Мәтін // Жас алаш. - 2020. - 28 шілде. - Б. 7.
Жайлыбай, Ғ. Мәукенұлы мәуесі / Ғ. Жайлыбай. - Мәтін // Қазақ әдебиеті. - 2022. - 23 желтоқсан. - Б. 17.

 

 

Матвеева Н. С.

Матвеева Наталья СеменовнаМатвеева Наталья Семеновна (1951 ж.) – ақын, қоғам қайраткері.

1951 жылы 15 маусымда Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласында дүниеге келген. Энергетика техникумын бітірген соң тұрғын-үй коммуналдық басқармасында электрик, сылақшы болып, қоғам жұмыстарымен (комсомол комитетінің хатшысы, ұрғын-үй коммуналдық шаруашылық басқармасының кәсіподақ ұйымының басшысы) айналысты. «Стежки-дорожки» (2001), «Предзимье» (2001), «Колодец жизни» (2005), «Свет души» (2009), «Кружева метели» (2011) жыр жинақтарының авторы. Облыстық «Звено Алтая» әдеби бірлестігінің басшысы. Өңір жазушыларының шығармашылығы туралы материалдар жинау және сақтау, облыстың әдеби антологиясын әзірлеуде бастама көтеріп, ұйымдастырды.
 

Н. С. Матвеева шығармалары

  Произведения Матвеевой Н. С.

  Кітаптар Книги

Матвеева, Н. С. Стежки-дорожки[Текст] : стихотворения/ Н. С.  Матвеева. - Усть-Каменогорск, 1988. - 54 с.

Матвеева, Н. С. Предзимье [Текст] : сборник стихов / Н.Матвеева - Усть-Каменогорск,  2001. - 159 с.

Матвеева, Н.  С. Колодец жизни [Текст] : сборник стихов / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск, 2005. - 180 с.

Матвеева, Н. С. Свет души [Текст] : сборник стихотворений / Н. Матвеева ; вступ. ст. И. Каланчиной. - Усть-Каменогорск : КАСУ, 2009. - 113 с.

Матвеева, Н. С. Кружева метели [Текст] :  стихи / Н. С. Матвеева - Усть-Каменогорск: Шығыс-Полиграф, 2011. - 116 с.

Матвеева Н. С. Сказки старого кедра / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Шығыс ақпарат, 2013

Матвеева, Н. С. Паруса судьбы [Текст] / Н. Матвеева. - Усть - Каменогорск : Шығыс ақпарат, 2015. - 116 с.

Матвеева, Н. С. Ковыли / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Восток-Печать, 2016

Матвеева, Н. С. Когда в душе любовь и вера есть... [Текст] : избранное / Н. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Шығыс-Полиграф, 2017. - 414 с.

Матвеева Н. С. Поле васильковое / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Шығыс-Полиграф, 2019

Матвеева Н. С. Сказки на ночь / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Арго, 2021

Матвеева Н. С. Солнечный ветер любви / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Арго, 2022

Матвеева Н. С. Мы связаны одной судьбой / Н. С. Матвеева. - Усть-Каменогорск : Арго, 2022
  

 Н. С. Матвееваның мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

  Публикации Н. С. Матвеевой в периодических изданиях и сборниках

Матвеева, Н. С. Мой секретарь [Текст] : [о М. И. Чистякове] // Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (29 апреля 2010 года) : Ч. 1. - Усть-Каменогорск : КАСУ, 2010. - С. 7-9.

Матвеева, Н. С. Автограф на память [Текст] : [о М. И. Чистякове] / Н. С. Матвеева // Памяти Михаила Чистякова... 5 лет со дня смерти : сборник материалов и очерков : Ч. 2. - Усть-Каменогорск, 2011. - С. 3-9.

Матвеева, Н. С. Стихи о Чистяковых [Текст] / Н. С. Матвеева // Памяти Михаила Чистякова... 5 лет со дня смерти : сборник материалов и очерков : Ч. 2. - Усть-Каменогорск, 2011. - С. 9-14.

Матвеева, Н. С. Кружева метели [Текст] : стихи / Н. Матвеева // Ақ Ертіс = Иртыш. - 2011. -  № 3. - С. 98-100. : портр.

Матвеева, Н. С. Предзимье [Текст] : сборник стихов / Н. СМатвеева - Усть-Каменогорск,  2001. - 159 с.

  

Н. С. Матвееваның өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

 Литература о жизни и творчестве Матвеевой Н. С.

Немцев, М. С. Литературный Риддер [Текст] : биографический справочник / Немцев М. С. - 2-е изд. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - 245 с.

 ***

Усть-Каменогорск литературный [Текст] : подбор стихов и прозы Н. Матвеева, Т. Кандрашина, С. Шувалова // Простор. - 1988. - № 3. - С.13-39.

Малюкевич Н. Стихи, омывающие душу... [Текст] : [о презентации сборника "Кружева метели" усть-каменогорской поэтессы Н. С. Матвеевой, есть биограф. данные] / Н. Малюкевич // Рудный Алтай. - 2011. - 15 окт. -  С. 6.

Герасимов Н. О творчестве Натальи Матвеевой  [Текст] : / Н. Герасимов // Памяти Михаила Чистякова... 5 лет со дня смерти : сборник материалов и очерков. Ч. 2. - Усть-Каменогорск, 2011. - С. 159-162.

Свет души Натальи Матвеевой [Текст] : [о презентации сборника "Кружева метели" усть-каменогорской поэтессы Н. С. Матвеевой, есть биограф. данные]  // Мәдениет жаршысы. -  2011. - N 10. -  С. 8.

Цвейгард, Н. Когда люблю, всегда тепло [Текст] : [о руководителе ВК областного литобъединения "Звено Алтая" Н. С. Матвеевой] / Н. Цвейгард // Усть-Каменогорск. - 2013. - 7 марта. -  С. 9.

Каланчина, И. С любовью к книге [Текст] : [о творчестве Н. С. Матвеевой] / И. Каланчина // 7 дней. - 2014. - 30 октября. -  С. 3.

Бесбайыс, К. Преображенский бомонд писателей [Текст] / К. Бесбайыс // 7 дней. - 2016. - 8 сентября. - N 36. - С. 3.

Малюкевич, Н. Когда в душе любовь... [Текст] : [о встрече талантливой поэтессы, руководителя литобъединения "Звено Алтая" Натальи Матвеевой с общественностью Шемонаихи] / Н. Малюкевич // Рудный Алтай. - 2018. - 27 марта. - С. 6. 

Машақов С.

Машақов Сәду (Садвакас) Қалиұлы – ақын, жазушы, аудармашы, журналист, Қазақстан жазушылар одағының мүшесі, Ұлы Отан соғысына қатысқан. Машақов Сәду (Садвакас) Қалиұлы (1906-1995) – ақын, жазушы, аудармашы, журналист, Қазақстан жазушылар одағының мүшесі, Ұлы Отан соғысына қатысқан.

1906 жылы Семей облысы, Жаңасемей ауданы, Воскресеновка ауылына таяу жерде (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы, Бородулиха ауданы) дүниеге келген. Әкесі Қали - егінші шаруа отбасынан, анасы Қанипа - шағын қолөнершінің қызы болған. Мұсылман мектебінде білім алады, Семей қаласының орыс мектебін тәмамдайды, кейін білімін мұғалімдер мен газет қызметкерлерінің түрлі курстарында жалғастырады. Н. К. Крупская атындағы Семей педагогикалық институтын (қазір Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік педагогикалық университеті) аяқтайды.

"Қазақ тілі", "Жаңа ауыл", "Қызыл дала", "Социалистік Шығыс» газеттері редакциясында қызметкер, "Семей таңы" облыстық газетінде бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, редактордың орынбасары қызметтерін атқарған. Сондай-ақ, Қазақстан жазушылар одағының Семей облысы бойынша уәкілі, КазТАГ-тың аударма бөлімінде аға редактор болған.

Туындылары 1926 жылдан бастап жариялана бастайды. Алғашқы өлеңдер жинағы - «Колхоз жыры» (1932). Кейін «Балға жыры» (1933), «Жартас» (1934), «Отан үшін» (1938), «Кезеңдер» (1959), «Жылдар мен жолдар» (1962), «Жылдарым менің» (1968), «Сапарда» (1972), «Ақ көңіл» (1982), «Тыныштық» (1985) т. б. кітаптары жарық көрген.  

Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі (1936).

Ұлы Отан соғысы жылдарында Сәду Қалиұлы Бірінші және Екінші Прибалтика майдандарының «Алға, жауға қарсы!» газетінің редакторы болып істейді. «Монолог мертвого фрица», «Часы» өлеңдерін соғыс тақырыбына арнаған

Көркем аударма саласында да жұмыс істеген. А. С. Пушкин, М. Лермонтов, С. Есенин, Т. Шевченко, Д. Бедный, М. Жәлел, М. Кәрім және басқа ақындардың шығармаларын қазақ тіліне аударған.

Қызыл Жұлдыз ордені, 2-ші дәрежелі Отан соғысы ордені, медальдармен марапатталған.

1995 жылы қайтыс болды.

 

С. Машақов шығармалары

 Произведения Машакова С. 

 Кітаптар - Книги

Машақов,  С.  Жылдар мен жолдар [Мәтін] : таңдамалы  / С. Машақов. – Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1962. - 188 б. 
Машақов, С. Кешкі самал [Мәтін] : таңдамалы  / С. Машақов. - Алматы : Жазушы, 1976. - 189 б.

Машақов, С. Ақ көңіл [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / С. Машақов. - Алматы : Жазушы, 1982. - 248 б.

Машақов, С. Тыныштық [Мәтін] : өлеңдер / С. Машақов. - Алматы : Жазушы, 1985. - 120 б.

С. Машақовтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

Публикации С. Машакова в периодических изданиях и сборниках

1960-1979

Машақов, С. Жазушы мен оның қаһарманы туралы жаңа дерек  [Мәтін] : [А. Бектiң "Волоколам тас жолы" повесiне шолу] / С. Машақов // Соц. Қазақстан. - 1962. - 22  март. - Б. 2.

Машақов,  С. Қазақ совет әдебиетінің негізін қалаушы [Мәтін] : [ С. Сейфуллин туралы] / С. Машақов // Достық. - 1964. - 23 май. - Б. 4.

Машақов, С. Жазушы күрескер [Мәтін]  : [Хамза Ниязидiң туғанына 75 жыл] / С. Машақов // Соц. Қазақстан. - 1964. - 6 март. - Б. 2.

Машақов, С. Ертiс [Мәтін]  : өлең  / С. Машақов  // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 15 июнь. -  Б. 3.

Машақов, С. Жиырмасыншы ғасырдың гомерi [Мәтін]  : [лезгин ақыны С. Стальскийдiң туғанына 100 жыл толуына] / С. Машақов  // Қазақ әдебиетi. - 1969. - 17 май. - Б. 2.

Машақов, С. Майданда шығарылған қазақ газеттерi [Мәтін] :  [ұлы Отан соғысында шыққан қазақ газеттерiнiң аттары берiлген ] / С. Машақов  // Қызыл ту. - 1970. - 8  май. - Б. 2.

Машақов, С. Шебер [Мәтiн] : [Ғ. Мүсiреповке арналған өлең ] / С. Машақов  // Соц. Қазақстан. - 1972. - 19 март. - Б. 3.

Машақов, С. Ақын Иса [Мәтін]  : [И. Байзақов туралы естелiк]  / С. Машақов // Семей таңы. - 1974. - 26 сент. - Б. 2.

 1980-201...

Машақов, С. Жүзге толғанда [Мәтін] : [К. Әзiрбаевқа арналған өлең] / С. Машақов  // Еңбек туы. - 1984. - 30 июнь. - Б. 2.

Машақов, С. Жүрекке жақын жырлар [Мәтін] :  [татар халқының ұлы ақыны  Ғ. Тоқайдың туғанына 100 жыл]  / С. Машақов  // Семей таңы. - 1986. - 25 апр. - Б. 3.

Машақов, С. Пушкинге [Мәтiн] :  өлең  / С. Машақов  //  Жылдар жыры. - Алматы : Жазушы, 1987. - 74 б.

Машақов, С.  Шеберлiк пен шешендiк [Мәтін] : [Ж. Аймауытов туралы естелiк] / С. Машақов // Қазақ әдебиетi. - 1989. - 15 сент. - Б. 3.

Машақов, С. Деректi әңгiмелер [Мәтін]  : [Абайдың туғанына 150 жыл толу қарсаңында] / С. Машақов // Қазақ әдебиетi. - 1991. - 26 шiлде. - Б. 6.

 Машақов, С. Демократия туын көтерген қаламгер [Мәтін]  : [ақын С. Дөнентаев туралы] / С. Машақов  // Жас Алаш. - 1994. - 28 шiлде . - Б. 3.

Машақов, С. Семейдегi кездесу [Мәтін]  : [I. Жансүгiровпен кездесудi еске алу] // Жерұйық. - 1994. - 8 маусым. - Б. 2.

Машақов, С. Жазушылардың қамқоры, тәрбиешiсi едi  [Мәтін] : [I. Жансүгiров туралы естелiк] / С. Машақов  // Жетiсу. - 1995. - 22 ақпан. - Б. 2.

Машақов, С. Мәншүк  [Мәтін]  :  өлең  / С. Машақов  // Соғыс және жеңiс : өлеңдер, әңгiмелер, поэмалар, повестер. -  Алматы, 1995. - Б. 45.

Машақов, С. Халықтың ардагер ұлы [Мәтін] : [ақын С. Торайғыров жайында]  / С. Машақов  // Асау жүрек : зерттеулер, естелiктер. - Павлодар, 2010. - Б. 227-229.

Машақов, С. Әмiре [Мәтін]  :  поэма / С. Машақов // Әншi Әмiре : естелiктер. – Алматы : Бiлiм, 2012. - Б. 368-402.

***

Антология казахской поэзии [Текст] . - М. : Гослитиздат, 1958. - 862 с. - С. Машаков.

Машаков, С.Могучее слово; Моя звезда [Текст] : стихи  / С. Машаков ; пер с каз.// Казахст. правда. - 1964.- 19 янв. - С. 3.

Машаков, С.Иртыш - река любимая [Текст] :  стихи /С. Машаков; пер. с каз. С. Анисимов // Казахст. правда. - 1965. - 17 янв. - С. 2. 

Машаков, С.Встреча акына [Текст] : [встреча Б.Кереева с М. Горьким] / С. Машаков// Иртыш.- 1968. - 28 марта. - С. 3.

Машаков, С.Вечно с нами [Текст] : стихи о М. Абеуове / С. Машаков ; пер. с каз. П. Якушева // Ленинская смена.- 1968.- 9 мая. - С. 3.

Машаков, С.Абай-ага [Текст] : стихотворение  / С. Машаков ; пер.М. Султанбекова // Иртыш. - 1968. - 14 сент. - С. 2.

Машаков, С.На свободу! [Текст] : [стихи  об А. Дэвис]/ С. Машаков ; пер. с каз. Н. Чернова // Казахст. правда. - 1971. - 18 апр.  - С. 4. 

Машаков, С.Он пел о Ленине  [Текст] : [стихи о Джамбуле] / С. Машаков; пер. С. Анисимов // Казахст.  правда. - 1972.-  9 июня. - С. 2. 

Машаков, С.Месяц весенний; Дом Достоевского; Дети  [Текст] :стихи / С. Машаков// Казахст. правда. - 1975. - 27 июля. - С. 4.  

Машаков, С.День победы  [Текст] : стихи / С. Машаков ; пер. с каз. Н. Черновой // Лит. газета Казахстана.- 2007. - 8 мая. - С. 5.

Машаков, С. Маншук ;   Баллада о березе;  Чернобыль [Текст] : стихи   / С. Машаков // Простор. - 2008. - № 5. - С. 69-71.

Машаков, С. Маншук  [Текст] : стихотворение / С. Машаков // Простор. - 2015.- № 5.- С. 6.

С. Қ. Машақовтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

 Литература о жизни и творчестве С. К. Машакова

Қазақстан жазушылары : ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Машақов Сәду: б. 207.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - Машақов Сәду: б. 263.

1990-201...

Әбілов, Д. Сырбаз да сыпайы Сәду [Мәтін] : ақын С. Машақовтың туғанына 90 жыл / Д. Әбілов // Қазақ әдебиеті. - 1996. - 3 желтоқсан. - Б.13.

Молдашева, Р. "Қазақ тілінен" "Семей таңына" дейін [Мәтін] :  [С. Машақов туралы] / Р. Молдашева  // Семей таңы. - 1999. -  9 желтоқсан. - Б. 3-12.

Рымжанов, Т. "Достықты қадірлейік, қапы қалмай" [Мәтін] :  [С. Машақов туралы]  / Т. Рымжанов  // Дидар. - 2006. -  4 қараша. - Б. 8.

Советханұлы, Ә.  Сәду (Садуақас) Машақов [Мәтін] / Ә. Советханұлы // Аудан тынысы. - 2009. - 30 қазан. - Б. 5.

Орда, Г.  Машақов поэзиясының терең тамырлары [Мәтін] :  [С. Машақов туралы] / Г. Орда // Ақиқат. -  2010. - № 12. - Б. 54-57.

 ***

Гайнуллина, Ф. А. Литература Семипалатинского Прииртышья [Текст] / Ф. А. Гайнуллина. -  Семипалатинск, 2002. - Садвакас Машаков: с. 67-70.

Писатели Семипалатинского региона [Текст] : био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006. -Садвакас (Саду)  Машаков: с. 49. 

1980-201...

Байгулов, Н. Юбилей писателя-земляка[Текст] : [о  С. Машакове]/ Н. Байгулов // Иртыш. - 1986. - 15 ноября. - С. 2.

Алексеев, Н. Е. Наш Саду[Текст] : [к 90-летию со дня рождения поэта, журналиста С. Машакова] / Н. Е. Алексеев //Иртыш. - 1996. - 5 сентября. - С. 2.

Султанбеков,М. Р. Окрыленные родным Прииртышьем[Текст] : [о С. Машакове] / М. Р. Султанбеков //Иртыш. - 1996. - 26 ноября. - С. 3. 

Чернова, Н. Счастливый дар [Текст] : [о  С. Машакове] / Н. Чернова // Иртыш. - 1996. - 26 ноября. - С. 2.

Рысбаева, М. Память о земляке [Текст] : [о  С. Машакове]/ М. Рысбаева // Наше дело. -1997. - 3 января.- С.3.

Султанбеков,  М. Легенды большой жизни... [Текст] : [о  С. Машакове]/ М.Султанбеков  // Семипалатинские вести. - 2006. - 30 ноября. - С. 11.

Султанбеков,  М.  Светлый колодец [Текст] : [о  С. Машакове]/ М. Султанбеков // Спектр. - 2012. - 11 июля. - С. 12.

Бычковская Т. Земля, богатая талантами [Текст] : [о читательской конференции сельских библиотек Бородулихинского района в с. Петропавловка] / Т. Бычковская // Пульс района. - 2012. - 9 октября. - С. 2.

Машакова, Д. Горжусь своим дедом [Текст] / Д. Машакова // Вести Семей. - 2016. - 22 ноября. - С. 4

Султанбеков, М. Перелистывая страницы [Текст] / М. Султанбеков // Вести Семей. -2016. - 22 ноября. - С. 4.

Султанбеков, М. Переплетение человеческих судеб [Текст] / М. Султанбеков // Вести Семей. - 2017 - 26 мая. - С. 3

Интернет-сілтемелер

Интернет-ссылки

27 ноября - 105 лет (1906-1995) со дня рождения писателя, поэта, переводчика Садвакаса (Саду) Машакова [Электронный ресурс] // КГУ "Центр документации новейшей истории" управление культуры, архивов и дкументации ВКО  : сайт. – Режим доступа :http://cdni-arhiv.vko.gov.kz/ru/date_07.htm (25.08.2018)