Мұқамедханұлы Қ.
- Жаңартылды 18.11.2025 08:58
Мұқамедханов Қайым (Ғабдулқайым) Мұқамедханұлы (1916-2004) – Қазақстан Республикасының 1996 жылғы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, ғалым-текстолог, ғылыми абайтанудың негізін қалаушы, М. Әуезовтың үзеңгілесі, қоғам қайраткері, жазушы, ақын,драматург,аудармашы, педагог. Семейдегі Абай мұражайының негізін қалаушы (1940). Ұлы Отан соғысына қатысқан. Қазақ ССР Гимні мәтінінің авторы (1945). КСРО Жазушылар одағының мүшесі.
1916 жылы 5 қаңтарда Семей қаласында (қазіргі Абай облысы, Семей қаласы) дүниеге келген. Қайымның әкесі - Мұхамедхан Сейітқұлов, ағартушы, қолжазбаларды жинаушы және сақтаушы, меценат, исламның ұстазы, алашордашылардың серігі. Ол қазақ халқының рухани-мәдени даму бағытын анықтады, сондай-ақ қазақ халқын мәдениет құндылықтарының айналасына біріктірді. Ол өз үйінде жасаған, әртүрлі тілдердегі әлемдік классикасы бар бай кітапхана мәдениетке қызығушылық танытқандар үшін ашық болды. Кітапханада сирек қолжазбалар мен келесі кітаптар болды: Абайдың тұңғыш өлеңдер жинағы (1909 ж.), 1912 жылы Семейде жарық көрген Шәкәрімнің "Қалқаман-Мамыр", "Еңлік-Кебек", сондай-ақ "Қазақ айнасы", "Книга о религии мусульман" поэмалары. М.Сейітқұлов «Абай» журналы, «Сарыарқа» мен «Қазақ» газеттерін қаржыландырған. Ол өз үйінде М.Әуезовтің "Еңлік-Кебек", "Қарагөз", "Бәйбіше тоқал", "Ел ағасы" пьесаларының дайындықтарын өткізу үшін барлық жағдай жасаған. Оның үйінде Абай, Шәкәрім, Абайдың шәкірттері, алашордашылар, театр қайраткерлері, сол кездегі ақындар мен баспагерлер тұрған. 1937 жылы 2 желтоқсанда М.Сейітқұлов Семипалатинскіде (Семей) атылады. Кейін ақталады. Әкесінің лайықты ұлы – Қайым Мұхамедханов Алаш рухында тәрбиеленді, ол Абайдың және барлық келушілердің мұрасын сақтап қалды. 1938-1951 жылдары Қ.Мұхамедханов "Абайдың әдеби мектебі" тақырыбына ғылыми зерттеу жұмысын жүргізген. Абай оқушыларының мектебі – қазақ әдебиетіндегі жалғыз мектеп. Ғалым Абай шәкірттерінің 30-дан астам есімін тауып, ғылыми-шығармашылық өмірбаяндарын нақты фактілермен жазды.
Ең бастысы, ол шығармаларынан үзінділер тауып, мәтіндік талдаудың ғылыми әдісі арқылы әр шығарманың Абайдың әр оқушысына жататынын дәлелдеді. Абай мен оның шәкірттерінің өмірі мен шығармашылығының куәгерлерімен жұмыс ауызша берілген мәтіндердің бір бөлігін қалпына келтіруде маңызды болды. Бұл жайында академик М.Сильченко келелі пікір айтқан. Ғалымның өзі деректану базасын құрды – шығармалардың мәтіндерін қалпына келтірді! 1940-жылдары Мұхамедханов анықтаған Абай шәкірттерінің еңбектері ғылыми айналымға енгізілді. 1941 жылы 22 маусымда Қайым Мұхамедханов Қарулы Күштер қатарына шақырылады. Свердловск және Магнитогорск әскери округтерінің ротасының старшинасы болып қызмет етті (1941-1942 жж.). Қорғаныс бекіністерін салу кезінде әскери жүктерді алып жүру бойынша тапсырмаларды орындай отырып, денсаулығына нұқсан келтіреді. Ғалым Қ. Мұхамедханов 1940-1990 жж. аралығында ақынның түпнұсқа сөзін сақтау бойынша мұқият зерттеу жүргізді. Ол Абайдың барлық өлеңдері мен поэмаларына ғылыми түсініктеме жазды. Абай мәтіндерінің барлық қолжазба тізімдерін, тарихи контексттерін, Абай өмірі мен оның айналасындағы оқиғаларды және т.б. біле отырып, мәтіндік талдаудың ғылыми әдісін қолдана отырып, ол Абайдың түпнұсқа сөзін қайтарды. Бұдан бөлек, ол Абайға тиесілі бұрын белгісіз болған 30-дан астам өлеңді тауып, дәлелдеген. Ғалым Махамбет, Қабанбай батыр, Бөгенбай батыр, Бұқар жырау, Алашорда және басқа да қазақ халқының мәдениет қайраткерлерінің шығармаларын ғылыми-шығармашылық өмірбаяндарын жазып, текстологиялық әдіспен қалпына келтірді. 1930 жылдардың соңында Мұхтар Әуезов өзінің шәкірті Қайымға Абайдың алғашқы музейінің іргетасын қалауды сеніп тапсырды. Осы мақсатта Қ.Мұхамедханов музей үшін бірегей экспонаттарды анықтап, жинау үшін шалғай ауылдарға бірқатар экспедициялар жасады. 1930 жылдардың аяғы-1940 жылдары мұражайда аға ғылыми қызметкер болып жұмыс істей бастаған Қайым ЖОО-да сабақ беруді жалғастырады, ал 1947 жылы мұражайдың академиялық бағытын күшейту және дамыту үшін мұражай ҚазКСР Ғылым академиясының қарауына берілген кезде ҚазКСР Ғылым Академиясының президенті Қ. Сәтпаев Қайым Мұхамедхановты 1951 жылғы қуғын-сүргінге дейін өзі басқарған оның директоры етіп тағайындау туралы бұйрық шығарды. 1951 ж. 7 сәуірде «Абайдың әдеби мектебі» диссертациясының қорғалуы, ел тарихындағы маңызды оқиға болды. Диссертация қорғалды, бірақ мұғалім мен оқушы – М.Әуезов пен Қ. Мұхамедхановқа шабуыл абайтану бойынша пікірталаста, содан кейін баспасөздегі мақалаларда жалғасты. Мұхамедханов Абай мұражайының директоры және ЖОО оқытушысы қызметінен босатылды. 1951 жылы 1 желтоқсанда Қайым тұтқындалды. Үкім - 25 жыл.
Семипалатинскі (Семей) және Алма-Аты (Алматы) түрмелерінде қамауда болды, 1951-1955 жылдары Карлаг (Теміртау, Қарабас, Долинка, Дарья, Құла-Айғыр) бөлімшелерінде болған. 1955 жылы Сталин қайтыс болғаннан кейін толықтай ақталып, туған жеріне оралады. Семейде Қайым Мұхамедхановқа ескерткіш орнатылған, оның есімімен Семей, Нұрсұлтан және Алматы көшелері аталған. 2016 жылы Қайым Мұхамедхановтың портреті бар естелік пошта маркасы шығарылды.
Марапаттары мен жетістіктері:
- 1996 жылғы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (Президент Назарбаев жеке тапсырған, видео);
- Абай атындағы Халықаралық сыйлықтың бірінші лауреаты;
- Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының бірінші медалінің иегері;
- Қазақстан Жазушылар Одағы, Қазақстан Журналистер Одағы, Абай Халықаралық академиясы сыйлықтарының лауреаты;
- Семипалатинскі (қазіргі Семей), Аягөз, Шығыс Қазақстан облысының Абай және Жаңасемей аудандарының Құрметті азаматы.
30 маусымда Семей қаласында қайтыс болған.
Мұхаметқалиқызы А.
- Жаңартылды 06.09.2022 22:23
Мұхаметқалиқызы Алмахан (1962 ж.) - ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі.
1962 жылы 4 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы Үржар ауданы Жарбұлақ ауылында дүниеге келген. Мектепте оқып жүргенде республикалық «Балдырған», «Қазақстан пионері» (1976-1979) журналдарында жарияланып тұрды.
Н. К. Крупская атындағы Семей педагогикалық институтын (қазір Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті) бітірген.
Жаңа Семейдің «Ақиқат» аудандық газетінде тілші, 1983-1985 жж. – Торғай облысы халық театры автоклубының меңгерушісі, 1989-1991 жж. – Семей техникалық училищесінде оқытушы, 1992-2010 жж. – Абай музейінде бас ғылыми қызметкер болды. Қазіргі күні Қазақстан-Ресей университеті жанындағы «Абайтану» ғылыми-зерттеу орталығының директоры.
«Жансая» (1999), «Тылсым сыры» (2002), «Жыр-ғұмыр» (2003) өлең жинақтары; «Шәкәрім», «Құрсақсыз ана», «Донор және тек» поэмалары мен көптеген мақалалардың авторы.
«Абай әлемі» телехабарын ұйымдастырушы.
1979 жылы аудан көлемінде өткен айтыста бірінші орын алып, Жарбұлақ совхозының ең жас ақын-импровизаторы атанды.
Жазба ақындардың өңірлік конкурсында бірінші орын алды (1999), М.Ибраевтың 60 жылдығына арналған облыстық ақындар жарысында бірінші орынды иеленді (2002). Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 15 жылдығына арналған республикалық конкурстың жүлдегері (2006).
А. Мұхаметқалиқызының шығармалары
Произведения А. Мухаметкаликызы
Кітаптар - Книги
Мұхаметқалиқызы, А. Жыр ғұмыр [Мәтін] : жыр жинағы / А. Мұхаметқалиқызы. - Семей, 2002.
Мұхаметқалиқызы, А. Мұң - менің мәңгі ұстазым [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы. - Семей, 2008. - 206 б.
А. Мұхаметқалиқызының мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации А.Мухаметкаликызы в периодических изданиях и сборниках
1988-1999
Мұхаметқалиқызы, А. Тұсау кесер жырлар [Мәтін] : өлеңдер / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 1988. - 15 қазан.
Мұхаметқалиқызы, А. Қардай сезімнің сәттілігі [Мәтін] : өлең / А. Мұхаметқалиқызы // Үш анық. - 1993. - 3 қаңтар.
Мұхаметқалиқызы, А. Ғасыр өткелі [Мәтін] : өлең / А. Мұхаметқалиқызы // Үш анық. - 1999. - №11.
Мұхаметқалиқызы, А. Құрсақсыз ана [Мәтін] : поэма / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 1999. - 2-8 қыркүйек. - Б. 4.
2000-2009
Мұхаметқалиқызы, А. Ұлы жол [Мәтін] : [Семейдегі жаңа көпір құрлысының аяқталуына арналған өлең ] / А.Мұхаметқалиқызы // Үш анық. - 2000.
Мұхаметқалиқызы, А. Абай өлеңдерінің мерейтойы[Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы.- 2001. - 19 тамыз.
Мұхаметқалиқызы, А. «Буынсыз тілің ...» [Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А.Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2001. - 26 қазан.
Мұхаметқалиқызы, А. «Вадим» поэмасы [Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2001. - 24 тамыз.
Мұхаметқалиқызы, А. «Қуанбаңдар жастыққа» [Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2001. - 9 қараша. - Б.3.
Мұхаметқалиқызы, А. «Осы қымыз қазаққа ...» [Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2001. - 12 қазан. - Б.11.
Мұхаметқалиқызы, А. Абай жүрегінің теңізі [Мәтін] : [Абайдың туғанына 157 толуына орай ] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2002. - 9 қыркүйек. - Б.1.
Мұхаметқалиқызы, А. «Алланың өзі де рас, сөзі де рас» [Мәтін] : [Абай өлеңдерінің 100 жылдығына орай] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2002. - 6 қыркүйек. - Б. 3.
Мұхаметқалиқызы, А. Ақын-ғұмыр [Мәтін] : [ақын М. Ибраевтың туғанына 60 жыл толуына орай ] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2002. - 27 қыркүйек.
Мұхаметқалиқызы, А. Абай жинаған мұралар [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2003. - 20-27 қараша. - Б. 4.
Мұхаметқалиқызы, А. Абай жинаған мұралар [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2004. - 30 сәуір. - Б. 3.
Мұхаметқалиқызы, А. Күнгейге құмар жүрек [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Дидар. - 2004. - 25 желтоқсан. - Б. 5.
Мұхаметқалиқызы, А. Қазақ мәдениетіндегі қару құралдары [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2004. - 28 мамыр.- Б.3.
Мұхаметқалиқызы, А. Сәулелі ойға ұрпағын жүгіндірген [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2004. - 16 сәуір. - Б. 3.
Мұхаметқалиқызы, А. Әнші Әлмағанбеттің домбырасы [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Ертіс өңірі. - 2005. - 18 тамыз. - Б. 11.
Мұхаметқалиқызы, А. "Жаз" өлеңі [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Ертіс өңірі. - 2005. - 16 маусым. - Б. 27.
Мұхаметқалиқызы, А. "Ойлай бер мені күніге..." [Мәтін] : ақын Т. Айбергеновтың поэзиясымен сырласу / А. Мұхаметқалиқызы // Ертіс өңірі. - 2007. - 11 сәуір. - Б. 11.
Мұхаметқалиқызы, А. Тұңғыш жинаққа 100 жыл [Мәтін] : [Абайдың тұңғыш жинағына 100 жыл] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2009. - 2 сәуір. - Б. 3.
Мұхаметқалиқызы, А. Абай және Пушкин [Мәтін] : [Абай мен Пушкин үндестігі] / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2009. - 9 сәуір. - Б. 3.
Мұхаметқалиқызы, А. Алтынның буы [Мәтін] : поэма / А. Мұхаметқалиқызы // Жұлдыз . - 2009. - № 9. - Б. 76-81.
Мұхаметқалиқызы, А. Ғасырлық ғұмыр [Мәтін] : бас ақынның тұңғыш жинағына 100 жыл / А. Мұхаметқалиқызы // Аудан тынысы. - 2009. - 31 шілде. - Б. 6.
Мұхаметқалиқызы, А. Донор [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Жалын. - 2009. - № 7. - Б. 19-20.
Мұхаметқалиқызы, А. Қанымда зерттелмеген қосылыс бар [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Жалын. - 2009. - № 7. - Б. 18-19.
Мұхаметқалиқызы, А. "Сегіз аяқ" [Мәтін] : Абай поэзиясына 120 жыл / А. Мұхаметқалиқызы // Семей таңы. - 2009. - 30 сәуір. - Б. 4.
2010 - ...
Мұхаметқалиқызы, А. Біз Семейде тұрамыз бірақ, бірақ... [Мәтін] / А. Мұхаметқалиқызы // Ертіс өңірі. - 2010. - 10 наурыз. - Б. 4.
Мұхаметқалиқызы, А. Донор және тек [Мәтін] : өлең / А. Мұхаметқалиқызы // Қазақ әдебиеті. - 2015. - 15 - 21 мамыр. - Б. 8.
А. Мұхаметқалиқызы туралы әдебиеттер
Литература о Мухаметкаликызы А.
Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Алмахан Мұхаметқалиқызы (Ғабдуллина): Б. 63-64.
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014. - Мұхаметқалиқызы Алмахан: б. 555.
Назырбаев Қ.
- Жаңартылды 20.11.2024 12:05
Назырбаев Қайырды (1947), журналист, ақын, баспагер.
Назырбаев Қайырды 1947 жылы 2 қазанда Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданы, Таңба (қазіргі Еңбек) ауылында колхозшы-шаруаның отбасында дүниеге келді.
1963 жылы Қ. Назырбаев Еңбек сегіз жылдық мектебін, 1966 жылы Сұлтанмахмұт Торайғыров атындағы (қазіргі Әбдікерім атындағы) Шыңғыстай орта мектебін бітірді. Өлең жазуды Қайырды мектеп қабырғасында жүргенде бастаған. Оның өлеңдері мен әңгімелері аудандық «Еңбек туы», «Арай», Шығыс Қазақстан облыстық «Коммунизм туы», республикалық «Лениншіл жас», «Социалистік Қазақстан» газеттерінде, «Қазақстан әйелдері», «Жұлдыз» журналдарында жарияланды.
Орта мектептен соң Қайырды Назырбаев «Өрел» совхозында шопан, мәдениет қызметкері, Еңбек сегіз жылдық мектебінде мұғалім болып істеді. Ол 1968 жылдан бастап журналистік жұмысқа бірыңғай бет бұрып, Шығыс Қазақстан облыстық «Коммунизм туы» газетінде әдеби қызметкер, Катонқарағай, Үлкен-Нарын және Зырян аудандары бойынша меншікті тілші, 1969 жылы Күршім аудандық «Коммунистік еңбек» (Коммунистический труд) газетінде аудармашы болды. Одан кейін Қ.Назырбаев Шығыс Қазақстан облыстық теледидар және радио хабарын тарату комитетінде облыстық радионың редакторы, осы комитетке қарасты шекаралық Катонқарағай радиоредакциясында 1971-1980 жылдары жауапты редактор болып істеді. Қ. Назырбаев 1974-1980 жылдары С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін өндірістен қол үзбей сырттай оқып бітірген.
1980–1990 жылдары Қ.Назырбаев Катонқарағай аудандық «Арай» (Луч) газетінде редактордың орынбасары, 1991 – 1997 жылдары осы газеттің редакторы қызметін атқарды. 1997 жылы Катонқарағай және Үлкен-Нарын аудандары біріктірілген соң, 2000 жылғы қараша айына дейін Қ.Назырбаев «Арай» (Луч) газеті редакторының орынбасары лауазымында Катонқарағай аймағында жұмыс істеді.
2000-2002 жылдары Қайырды Назырбаев Астанадағы мемлекеттік «Елорда» баспасының редакторы, 2002–2008 жылдары «Аударма» баспасының бас редакторы, директоры міндетін атқарса, ал 2009 жылдан бері «Нұра-Астана» баспасының директоры болып істеп келеді.
Қайырды Назырбаевтың өлеңдері 1999 жылы Астанадан шыққан «Ағажай Алтайдай жер қайда» атты топтама жинақта басылды.
Қайырды Назырбаев Қазақстан Журналистер және Жазушылар Одақтарының мүшесі. Ол Қазақстан Журналистер Одағының 7 съезінің» (Алматы,1987), газет шығарушылар Ассоциясы Бүкілодақтық съезінің (Мәскеу,1991), республикалық «Қазақ тілі» қоғамы құрылтайының (Алматы,1992) делегаты. Тәжірибелі журналист, баспагер-жазушы, ақын Қайырды Назырбаев – «Қазақстан Республикасы Баспа және Полиграфия ісінің қайраткері» және «Қазақстан Республикасының Мәдениет қайраткері» төсбелгісімен және «Астанаға 10 жыл» мерекелік медалімен марапатталған. Назырбаев Қайырды «Катонқарағай ауданының Құрметті азаматы» (2007).
Қ. Назырбаев шығармалары
Произведения Назырбаева К.
Кітаптар - Книги
Ағажай, Алтайдай жер қайда : Өлеңдер жинағы. - А. : Полиграфия, 1999. - 303 б.
Алпысқызы, Зәбилә. Ұстаз тағылымы / З. Алпысқызы. - Астана : [б.ж.], 2003. - 244 б.
Назырбаев, Қайырды. Таудағы таңба : өлеңдер, мақалалар, ел ішіндегі бірқақпайлар, әңгімелер, новеллалар, аудармалар, әріптестер лебізі / Қ. Назырбаев. - Астана : Фолиант, 2007. - 320 б.
Назырбаев, Қайырды. Қаратай баба зираты / Қ. Назырбаев. - Астана : Нұра-Астана, 2010. - 36 б. Назырбаев, Қайырды. Катонқарағай [Мәтін] / Қ. Назырбаев. - Астана : Фолиант, 2011. - 280 б.
Мақалалар - Статьи
Назырбаев, Қ. Алтайдың аңыз адамы: [Бошай Кітапбаевтың 100 жылдығына орай] / Қ. Назырбаев. - Мәтін // Жас алаш. - 2023. - 2 наурыз. - Б. 4.
Назырбаев, Қ. Қалихан аға қадірліміз еді: жазушы Қалихан Ысқақтың туғанына 90 жыл толуына орай естеліктер топтамасы / Қ. Назырбаев . - Мәтін // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 27 қыркүйек (N39). - Б. 4.
Назырбаев, Қ. Қаратай бабамыздың зираты қалай табылды ? : [Қаратай бабамыз өз заманында батыр, ел басқарған белгілі билердің бірі. Найман елі Алтайдан Балқашқа дейінгі кең байтақ жерді жайлаған ірі мемлекет. Осы Қаратай бабамыздың зираты табылып, оған катонққарағайлық ұрпақтардан ескерткіш тақта орнатылды. Осы зиратты іздестіру туралы көлемді мақала ] / Назырбаев Қ. - Мәтін : визуальды // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 20 қыркүйек. - Б. 4-5.
Қ. Назырбаев туралы әдебиет
Литература о Назырбаеве К.
Кітаптар - Книги
Қапанов, Болатбек. Анамдай әлпештеген Асқар Алтай / Б. Қапанов. - Өскемен : [б. ж.], 2011. - 566 б. (Введено оглавление)
Мақалалар - Статьи
Қаңтарбаев Ә. Өткен ғасырлардан жеткен сарын / Қаңтарбаев Ә. // Дидар. - 2006. - 14 ақпан.- Б. 6
Қызыр, Ж. Өр Алтайға кіндігімен байланған журналист-жазушы: катонқарағайлық жазушы Қайырды Назырбаев туралы / Ж. Қызыр. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 28 маусым (N26). - Б. 4.
Мырзақасым Ә. М.
- Жаңартылды 01.04.2022 16:25
Мырзақасым Әсет Медеуханұлы (1953) – әдебиеттанушы, драматург, Абай аудандық «Абай елі» газетінің бас редакторы
1953 жылы Семей (қазіргі Шығыс Қазақстан) облысы, Абай ауданы, Архат ауылында туған.
1974 жылы Семей Мемлекеттік педагогика институтының филология факультетінің қазақ тілі мен әдебиеті бөлімін аяқтаған. Еңбек жолын ауыл мектебінде мұғалім болудан бастаған.
1975 жылдан бастап 20 жылға жуық уақыт кеңес дәуірінде комсомол, кеңес, партия қызметтерінде болған. Егемендік тұсында аудан әкімдігі аппаратында, аудандық мәслихатта жауапты қызметтер атқарған.
Абай ауданының мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы қызметін атқарған. "Мәдениет саласының үздігі" төсбелгісінің иегері.
Республикалық, облыстық, аудандық баспасөз беттерінде ғылыми – танымдық зерттеу мақалалары әңгімелері мен шағын драмалық туындылары жарияланған.
2009 жылы «Абай елінде» атты суретті кітапшасы мен «Абайдың әдеби хатшысы» атты зерттеу жұмыстары жарық көрген.
Халық ақыны Шәкір Әбеновтың «Ән мен күйім – халқыма сыйым» атты кітабының жарыққа шығуына басшылық жасады.
«Жастықтың оты жалындап...» атты абайлық жас ақындардың жыр жинағы мен «Айттым сәлем, Қаламқас» атты естелік кітаптардың шығарушысы. «Абай аманаты» (2014) кітабында он шақты драмалық туындалары, бірқатар ғылыми –танымдық мақалалар жарияланған.
Произведения А. Медеуханулы
Кітаптар-Книги
Медеуханұлы, Ә. Ұлы Абай елінде [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы . - Өскемен : [б. и.], 2009.
Медеуханұлы, Ә. Абай аманаты [Мәтін] : пьесалар. Ғылыми-танымдық мақалалар / Ә. Медеуханұлы. - Семей : Анастасия, 2014. - 219 б.
Медеуханұлыдің Ә. мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации в периодических изданиях и сборниках
Медеуханұлы, Ә. Мүрсейіт жайлы бірер сөз / Ә. Медеуханұлы // Абайдың әдеби хатшысы [Мәтін] : зерттеу мақалалар мен естелік пікірлер. - Семей : [б. и.], 2009. - 179 б.
Медеуханұлы, Ә. Ұлы істі ұмытпайық / Ә. Медеуханұлы// Абайдың әдеби хатшысы [Мәтін] : зерттеу мақалалар мен естелік пікірлер. - Семей : [б. и.], 2009. - 179 б.
Медеуханұлы, Ә. Абай аманаты : пьеса / Ә. Медеуханұлы // Абайдың әдеби хатшысы [Мәтін] : зерттеу мақалалар мен естелік пікірлер. - Семей : [б. и.], 2009. - 179 б.
Медеуханұлы, Ә. Шәкәрiм тағдырының бiр парағы [Мәтін] : [Шәкәрiмдi кеңестiң қылбұрауынан босатқан ОГПУ-дiң қызметкерi Ж. Атанбеков туралы] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2008. - 30 қазан. - Б.3.
Медеуханұлы, Ә. Асыл жандарды ұмытпайық [Мәтін] : Кәкiтай Ысқақұлының туғанына 140 жыл / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2008. - 18 желтоқсан. - Б. 3.
Медеуханұлы, Ә. Осы жұрт Мүрсейітті біле ме екен? [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2009. - 1 қазан. - Б.3.
Медеуханұлы, Ә. Абай аманаты: сценарий [Мәтін]: [Абай балалары туралы драматургиялық шығарманың сценарийi] / Ә. Медеуханұлы // Абай. - 2009. - № 3. - Б.95-111.
Медеуханұлы, Ә.Нүрпейiс кiм? Мүрсейiт емес пе? [Мәтін]: [Шәкәрiмге орыс тiлiн үйреткен Мүрсейiт Бiкiұлы және Шәкәрiмтану ғалымдары, орталығы туралы.] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2010. - 28 қаңтар. - Б. 4.
Медеуханұлы, Ә. Осы жұрт Мүрсейітті біле ме екен? [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - N 8. - Б. 7-12.
Медеуханұлы, Ә. Шәкәрімнің саят үйі [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2011. - 26 сәуір. - Б.3
Медеуханұлы, Ә. Ақынның ажалы [Мәтін] : Шәкәрім қажы өмірінің соңғы күндерін баян ететін үш көріністі драмалық қойылым / Ә. Медеуханұлы ; құраст. С. Ғабдуллаұлы // Ақ Ертіс . - 2011. - № 1. - Б. 21-41
Медеуханұлы, Ә. Құнанбайдың баласы Халиолла [Мәтін] : [Ұлы Абайдың талантты інісі Халиолла Өскенбаев туралы] / Ә. Медеуханұлы // Ертіс өңір. - 2011. - 18 мамыр. - Б.11.
Медеуханұлы, Ә. Шәкәрімнің саят үйі [Мәтін] : [Ұлы Шәкәрім қажының қазасына-80 жыл] / Ә. Медеуханұлы // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2011. - N 5.- Б.4-8.
Медеуханұлы, Ә. Құнанбайдың ұлы Халиолла [Мәтін] / Медеуханұлы Ә. // Егемен Қазақстан. - 2011. - 27 шілде. – Б. 8.
Медеуханұлы, Ә. Ақынның ажалы [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Ақ Ертіс-Иртыш. - 2011. - № 1. - Б. 21.
Медеуханұлы, Ә. Абайдың өнегелi iнiсi [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы.- 2012. - 7 ақпан. – Б. 3. - Халиолла Өскенбаев (Құнанбайұлы) жайында.
Медеуханұлы, Ә. Соңына өлмес мұра қалдырған Абайдың өнегелі інісі Халиолла Құнанбайұлы жайында бір үзік сыр. [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Дидар. - 2012. - 30 наурыз. - Б. 22.
Медеуханұлы, Ә. Халиолла Өскенбаев [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Абай. - 2012. - №1-4. - Б.110-114.
Медеуханұлы, Ә. Шәкәрiмнiң саят үйi [Мәтін] // Шәкәрiм.- 2013. - № 3. - Б.94-96.
Медеуханұлы, Ә. Қашқар сапарында Шоқанға серiк болған... [Мәтін] : [Ш. Уәлихановтiң 1858 жылы Қашқар сапарында қызмет көрсеткен Қ. Қиятов туралы.] / Ә. Медеуханұлы // Семей таңы. - 2015.- 17 қараша. - Б. 6.
Медеуханұлы, Ә. Шоқанға Қашқар сапарында серік болған Шыңғыстаудың қазағы кім? [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Дидар. - 2015. - 27 тамыз.- Б.20.
Медеуханұлы, Ә. Қошқарбай Қиятов кiм екен ?.. [Мәтін] : [Шоқанның Қашқарияға саяхаты сапарында бiрге болған Қошқарбай Қиятов туралы] / Ә. Медеуханұлы // Абай. - 2015. - № 6. - Б.36-40.
Медеуханұлы, Ә. Абайға ақын Сараның көңіл айтқаны / Ә. Медеуханұлы // Абай. - 2017. - №3. - Б.86-90.
Медеуханұлы, Ә. Салбурын мереке ғой саятшыға [Мәтін] / Ә. Медеуханұлы // Дидар. - 2018. - 8 қараша. - Б. 14.
Найманбайұлы Ә.
- Жаңартылды 06.09.2022 22:24
Найманбайұлы Әсет (1867-1922 жж.) - ақын, әнші, композитор.
Семей облысы (қазіргі Шығыс Қазақстан), Үржар ауданы, Бақты ауылында дүниеге келген. Балалық шақтан ән айтып, өзі де құраған. Халық арасында Әсеттің «Інжу-Маржан», «Мақпал», «Майда қоңыр», «Гаухар қыз», «Әпитөк» т.б. әндері кеңінен танымал. Әсет «Салиха - Самен», «Ағаш ат», «Перизат», «Үш жетім қыз», «Нұғыман - Нағым», «Мәлік - Дарай», «Жәмсап», «Кешубай» қисса-дастандарының авторы. Әншінің музыкалық-ақындық қабілеті Ырысжан, Бақтыбай, Кәрібай, Әріп, Қали, Самет, Қосымбай, Қызыр, Кемпірбай, Малика сынды ақындармен айтысы барысында қалыптасқан. Ең танымал айтыстар - «Әсет пен Ырысжанның айтысы», «Әсет пен Кәрібайдың айтысы». 1910 ж. Әсеттің Л. Хамиди жазып алған әндері жарияланады.
Кеңес дәуірінде Әсет Найманбайұлының өлеңін алғаш С. Сейфуллин (1925) жариялаған. Әсеттің өмірі мен шығармашылығы жайлы алғашқы мақала 1936 жылы жарық көрген (авторы Б. Ысқақов).
Әсет Найманбайұлы шығармаларының тұңғыш жинағы 1968 жылы шығады (құрастырған Б. Адамбаев). Бұл жинаққа ақынның 34 өлеңі (әнін қоса), 4 айтысы, 4 қисса-дастаны енген. 1988 жылы Б. Нұржекеев құрастырған «Әсет» атты жинағында 29 ән, 71 өлең, 10 айтыс, 8 қисса-дастаны жарияланған.
Ә. Найманбайұлының шығармалары
Произведения А. Найманбайулы
Кітаптар - Книги
Найманбаев, Ә. Шығармалар [Мәтiн: өлеңдер, айтыстар, дастандар / Ә. Найманбаев. - Алматы : Жазушы, 1968.
Найманбаев, Ә. Шығармалар [Мәтiн] : өлеңдер, айтыс-қағыстар мен дастандар / Ә. Найманбаев. - Алматы : Жазушы, 1988. - 304 б.
Найманбайұлы, Ә. Iнжу-маржан [Мәтiн] / Ә. Найманбайұлы. - Алматы: Өнер, 1992. - 144 б.
Найманбайұлы, Ә. Толық шығармалар жинағы [Мәтiн] : Т.1 / Ә. Найманбайұлы ; Абай атын. Қазақ ұлттық пед. ун-тi ; Жамбылтану және халық ақындары ғылыми-зерттеу ин-ты ; құраст. С. Қожағұл ; жауап. ред. Б. Ыбырайым. - Алматы: Ұлағат, 2012. - 248 б.
Найманбайұлы, Ә. Толық шығармалар жинағы [Мәтiн] : Т. 2 / Ә. Найманбайұлы ; Абай атын. Қазақ ұлттық пед. ун-тi ; Жамбылтану және халық ақындары ғылыми-зерттеу ин-ты ; құраст. С. Қожағұл ; жауап. ред. Б. Ыбырайым. - Алматы: Ұлағат, 2012. - 368 б.
Найманбайұлы, Ә. Інжу-маржан [электрондық ресурс] : [Ә. Найманбайұлының 125 жылдық мерейтойына орай әншінің өмірі, шығармашылығы, өлеңдерінің шығу тарихы сөз болады] / Ә. Найманбайұлы. - Алматы : Өнер, 1992. - 144 б. - М-ВООК "Өлкетану" Түпнұсқа Үржар аудандық кітапханасында.
Найманбайұлы, Ә. Шығармалары [Мәтiн] : өлең-толғаулар, дастан-хикаяттар, айтыстар / Ә. Найманбайұлы.- Астана : Фолиант, 2013. - 416 б. - (Сарыарқа кiтапханасы).
***
Найманбайулы, А. Лебединая песня[Текст] : стихи /А. Найманбайулы // Аманат.- 2006.- № 6.- С. 62-63.
Найманбайулы, А. Девушка Гаућар; Қаракөз – черноглазая[Текст] : песни / А. Найманбайулы ; переводВс. Рождественского; сост. Д.Г.Пряхина // Небосвод над моей головой : фольклор и литературные памятники Казахстана.– М: Худ.лит, 2010.- С. 377-378.
Найманбайулы, А.Лебединая песня[Текст] : песни // А. Найманбайулы ;перевод Вл.Цыбина ; сост. Д.Г.Пряхина // Небосвод над моей головой: Фольклор и литературные памятники Казахстана.- М.: Худ.лит, 2010.- С.378-380.
Ә. Найманбайұлының мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации в периодических изданиях и сборниках Ә. Найманбайулы
Найманбаев, Ә. Нұғман-Нағым [Мәтін] / Ә. Найманбаев // Абай. - 2002. - №1.- Б. 62 - 66.
Найманбайұлы, Ә. Ақырғы сөз [Мәтiн] : өлең / Ә. Найманбайұлы // Егемен Қазақстан. - 2004. - 20 наурыз . - Б. 3.
Найманбайұлы, Ә. Ақынның соңғы өлеңi [Мәтiн] / Ә. Найманбайұлы ; жазып алған Р. Қожаұлы // Ақ желкен. - 2006.- N 9. - Б. 28.
Найманбайұлы, Ә. Атым Әсет арындаған ; Аңшының әнi [Мәтiн] : өлеңдер / Ә. Найманбайұлы // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 3 - 9 тамыз. - Б.6.
Найманбайұлы, Ә. Болжаусыз осы екен ғой өлiм деген..; Адамның жасы жөнiнде; Ақырғы сөз [Мәтiн] : өлеңдер / Ә. Найманбайұлы // Қасым. - 2012. - № 3. - Б.13 - 18.
Ә. Найманбайұлының өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве А. Найманбайулы
Дастандар [Мәтін] : октябрь революциясына дейінгі қазақ ақындарының дастандары. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1960. - 322 б.
Майчекин, М. Портреттер[Мәтін]/ М.Майчекин - Алматы : Жазушы, 1969. - 112 б.
Жұбанов, А. Замана бұлбұлдары [Мәтін] : / А. Жұбанов - Алматы : Дайк-Пресс, 2001. - 440 б. - Әсет: б. 266-278.
Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Әсет Найманбайұлы : б. 66-68.
Қазақстан композиторлары [Мәтін] = Композиторы Казахстана : анықтамалық / ред. А. Қоныс. - Алматы : Sansam, 2011. - 216 б. - Әсет Найманбайұлы: б. 50-51.
Тілешов, Е. Алаш қозғалысы [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық / Е. Тілешов, Д. Қамзабекұлы. - Алматы : Сардар, 2014. - 528 б. – Әсет Найманбайұлы: б. 97.Шығыс Қазақстан Облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Әсет Найманбайұлы : б. 223-224.
1980 - 1998
Түгелбаев, А. Тереңге тамыр тартқан [Мәтін] : Әсеттің аударма өлеңдері / А.Түгелбаев // Білім және еңбек. - 1987. - № 7. - 47 б.
Адамбаев, Б. Алтын сандық [Мәтін] : әдеби мақалалар / Б. Адамбаев. - Алматы : Жазушы, 1989. - 200 б.
Керейқұлов, Қ. Шабытты шақ [Мәтін] / Қ. Керейқұлов // Лениншіл жас. - 1989. - 31 наурыз.- Б. 2.
Болғанбаев, Ә. Алашқа аты шыққан Әсет ақын [Мәтін] / Ә. Болғанбаев // Халық Кеңесі. - 1991. - 2 қараша. - Б. 3.
Бекбосынов, О. Әсет ақын қайда туған [Мәтін] / О. Бекбосынов // Халық Кеңесі. - 1992. - 2 қараша. - Б. 2.
Құдайбергенов, Т. Ақынды еске алғанда [Мәтін] : Әсет ақынның 125 жыл толуына орай / Т. Құдайбергенов // Семей таңы. - 1992. - 4 шілде. - Б. 4.
Мамырбаев, Ш. Ақын арманы [Мәтін] / Ш.Мамырбаев // Семей таңы. - 1992. - 1 ақпан. - Б. 2.
Абайдың ақын шәкірттері [Мәтін]. 3-ші кітап / алғы сөзін жазып, баспаға әзірлеген Қ. Мұхамедханұлы. - Алматы : Дәуір, 1995. - 224 б.
Толыбаев, Қ. Әсет [Мәтін] : [Ә.Найманбайұлы туралы] / Қ. Толыбаев. - Алматы : Өнер, 1995. - 400 б.
Жақыпов, А. Адамның бұлбұлы [Мәтін] : [ақын Әсет Найманбайұлының туғанына 130 жыл] / А. Жақыпов // Егемен Қазақстан. - 1997. - 6 ақпан.- Б. 4.
Айтова, Ж. Әсет және қазақ фольклоры [Мәтін] : [Ә.Найманбайұлы туралы] / Ж. Айтова // Семей университетінің хабаршысы. - 1998. - №2.- Б.149-154.
Әсеттің жария болмаған өлеңдері [Мәтін] // Дидар. - 1998. - 17 қараша.- Б. 2.
Бекбосын, О. Мұражайдан еседі Әсет әні [Мәтін] : [Мақаншы ауылындағы Ә. Найманбайұлының мұражайы туралы] / О. Бекбосын // Дидар. - 1998. - 28 мамыр. - Б. 3.
2000 - ...
Қожағұлов, С. Әсеттің "француз қиссасы" [Мәтін] : [Ә.Найманбайұлының "Француз қиссасының" шығу тарихынан] / С. Қожағұлов // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2000. - №2.- Б. 36-38.
Мәсімхан, Д. Сарап [Мәтін]: әдеби-зерттеу мақалаларының жинағы / Д. Мәсімхан - Астана : Елорда, 2001. - 240 б.
Толыбаев, Қ. Ән салсаң Әсеттей сал әсемдетіп... [Мәтін] / Қ. Толыбаев // Қазақстан-Заман. - 2002. - 7 маусым.- Б.12.
Нұржекеұлы, Б. Өнер құдіреті [Мәтін] / Б. Нұржекеұлы - Алматы : Білім, 2003. - 100 б. - (Уақыт және қаламгер).
Мұхамадиұлы, М. Ақынннан қалған асыл сөз [Мәтін] / М. Мұхамадиұлы // Семей таңы. - 2004. - 29 қазан. - Б.14.
Қазақ халқының дәстүрлі музыкасы [Мәтін] / Т. Жұмалиева, Д. Ахметбекова. - Алматы, 2005. - 557 б.
Чугаева Н. Найманбайұлының "Салиха-Сәмен" поэмасындағы романтизм [Текст] : сборник докладов международной студенческой научно-практической конференции / Н.Чугаева // Студент и лидерство: программа профессионального роста и карьеры (18-19 мая 2007г.). - Усть-Каменогорск, 2007. - С. 7.
Бақтыбаев, С. "Әсеттей сал ән салсаң..." атты дәстүрлі әншілер байқауына [Мәтін] / С. Бақтыбаев // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2009. - № 11.- Б. 4-5.
Ердембеков, Б. Әсет ақын мұрасы хақында [Мәтін] / Б. Ердембеков // Семей таңы. - 2009. - 15 қаңтар.- Б. 3.
Нұғман, Ә. Қазақтың әншілік дәстүрі [Мәтін] / Ә. Нұғман. - Алматы : Арыс, 2009. - 235 б.
Кенжебайұлы, Б. Бес томдық шығармалар жинағы [Мәтін] / Б. Кенжебайұлы Т. 1 : Түрік қағанатынан бүгінгі күнге дейін.. - Алматы : Асем-систем, 2010. - 344 б.
Білгенге маржан [Мәтін] : қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер / құраст. А. Қ. Керімтаев. - Алматы : Көркем баспасы, 2010. - 416 б.
Разуев, Ә. Ақын Әсеттің бойтұмары [Мәтін] / Ә. Разуев // Ертіс өңірі. - 2010. - 8 қыркүйек. - Б.12.
Разуев, Ә. Әсет Найманбайұлының мұражайы [Мәтін] / Ә. Разуев // Уақыт тынысы. - 2010. - 15 мамыр. - Б. 5.
Еділбаева, Г. Ә.Найманбайұлының қисса - дастандары [Мәтін] / Г.Еділбаева // Вестник Казахстанско-Американского Свободного Университета. - 2006. - №2. - Б. 146-150.
Маман, Ж. Әсеттің ақырғы әні [Мәтін] : музыкалы хикаят / Ж. Маман // Таң-Шолпан. - 2012. - № 1. - Б. 88 - 119.
Разуев, Ә. Бір сапардың ізімен [Мәтін] : ақын Ә. Найманбайұлының туғанына 145 жыл / Ә. Разуев // Уақыт тынысы - Пульс времени. - 2012. - 27 қыркүйек.- Б. 3.
Қазақтың 100 поэмасы [Мәтін]. Т. 1. - Алматы : Жазушы, 2013. - 376 б.
Дәулетхан, Ә. Әсет Найманбай мен Шылбы-Әлім Ахұн Көбекұлының жазысқан өлең хаттары жөнінде [Мәтін] / Ә. Дәулетхан // Дәстүр. - 2014. - №6. - Б. 52-57.
***
Поэты пяти веков : Казахская поэзия XV-начала XX веков. - Алматы : Жазушы, 1993. - 334 с.
Жубанов, А. Соловьи столетий : Очерки о народных композиторах и певцах / А. Жубанов - Алматы : Дайк-Пресс, 2002. - 456 с. - Асет: с. 278-291.
Гайнуллина, Ф.А. Литература Семипалатинского Прииртышья [Текст] / Ф.А. Гайнуллина // Семипалатинск, 2002. - 132 с.
Литература Казахстана [Текст]: энциклопедический справочник. - Алматы: Аруна, 2010. -Асет Найманбаев: с. 71.
2000 - ...
Шака, А. Акын-импровизатор, поэт, композитор [Текст] : [к 135-летию великого казахского акына А. Найманбаева] / А.Шака // Рудный Алтай. - 2002. - 6 авг. - С. 4.
Баймагамбетова, Л. Асет Найманбаев [Текст]: талантливый ученик Абая / Л.Баймагамбетова // Семипалатинские вести. - 2007. - 1 нояб. - С. 3.
Шака, А. Алаколь внимает Асету [Текст] / А.Шака // Рудный Алтай. - 2007. - 7 авг. - С. 10.
Музей певца и композитора [Текст] : со дня открытия в с. Маканчи музея А.Найманбаева исполнилось 20 лет // Рудный Алтай. - 2010. - 19 окт. - С. 3.
Биданова, А. Наследники легендарного импровизатора [Текст] / А.Биданова // Казахстанская правда. - 2012. - 16 ноября. - С. 31.
Левина, Ф. Великому композитору посвящается [Текст] / Ф. Левина // Вести Семей. - 2012. - 13 нояб. - С. 2.
Шакабаев, Р. Песни как жемчуг [Текст] / Р. Шакабаев // Наше дело. - 2012. - 15 нояб. - С. 10.
Ибраева, У.Поэтическое окружение Абая [Текст] / У.Ибраева // Вести Семей. - 2016. - 9 февраля. - С. 4.
Интернет-сілтемелер
Интернет-ссылки
Әсет Найманбайұлы [Электрондық ресурс] : [өмірбаян] // Уикипедия – ашық энциклопедиясы : сайт. – Пайдалану орны : https://kk.wikipedia.org/wiki/Әсет_Найманбайұлы (23.02.2017)
Әсет Найманбаевтың өмірі мен шығармашылығы [Электрондық ресурс] : [өмірбаян] // massaget.kz – Жастар порталы : сайт. – Пайдалану орны : https://massaget.kz/okushyilarga/uy_tapsyirmasyi/26037/ (23.02.2017)
Әсет Найманбаев өлеңдері [Электрондық ресурс] : [өлеңдер] // bilim-all.kz_Білім алл - ақпараттық агентігі : сайт. – Пайдалану орны : http://bilim-all.kz/tag/olen?tag=Әсет%20Найманбаев%20өлеңдері (23.02.2017)
Әсет Найманбаев өмірбаяны, шығармашылығы [Электрондық ресурс] : [өмірбаян] // Сұрақ – Жауап сайты : сайт. – Пайдалану орны : https://surak.szh.kz/574707/әсет-найманбаев-өмірбаяны-шығармашылығы (23.02.2017)
Едилбаева, Г. Б. Ә. Найманбайұлының қисса – дастандары [Электрондық ресурс] / Г. Б. Едилбаева // Вестник КАСУ : сайт. – Пайдалану орны : http://www.vestnik-kafu.info/journal/6/221/ (23.02.2017)
ӘСЕТ НАЙМАНБАЙҰЛЫ (1867-1923) [Электрондық ресурс] : [өмірбаян] // Uniface қазақстандық ашық база қоры : сайт. - Пайдалану орны : http://www.uniface.kz/index.php?post=article§ion=1&id=407 (23.02.2017)
АСЕТ НАЙМАНБАЙУЛЫ [Электронный ресурс] : [биография] // Историко-краеведческий сайт Шуак : сайт. – Режим доступа : http://shuak.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=100&catid=52&Itemid=136&lang=ru (23.02.2017)
Асет Найманбайулы [Электронный ресурс] : [биография] // Википедия – открытая энциклопедия : сайт. – Режим доступа : https://ru.wikipedia.org/wiki/Асет_Найманбайулы(23.02.2017)
АСЕТ НАЙМАНБАЙУЛЫ [Электронный ресурс] : [биография] // kazinform.kz – Международное информационное агенство : сайт. – Режим доступа : http://www.inform.kz/ru/aset-naymanbayuly_a2205654 (23.02.2017)
Найманбайулы Асет (1867-1922) [Электронный ресурс] : [биография] // Централизованная библиотечная система города Семей : сайт. – Режим доступа : http://www.cbssemey.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=547&lang=ru (23.02.2017)
Кожагулов, С. К. Литературное наследие А. Найманбайулы (проблемы жанра, художественной структуры, текстологии) [Электронный ресурс] : [реферат] / С. К. Кожагулов // Национальный научный портал республики Казахстан : диссертации : сайт. – Режим доступа : http://www.nauka.kz/page.php/upload/images/upload/files/prezentation_16092016_3.pptx?page_id=107&lang=1&month_to=12&year_to=2016&page=579 (23.02.2017)
