Известные имена

Пивоваров П. С.

Пивоваров Павел Савельевич

Пивоваров Павел Савельевич (1926 ж. т.) - жазушы, ақын, баспагер, қоғам қайраткері, Ұлы Отан соғысына қатысушы

1926 жылы 12 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы, Зырян ауданы (қазіргі Алтай ауданы), Никольское ауылында дүниеге келген.

Сауатсыздықты жою енді басталған шақта кішкентай Паша Пивоваровтың жолында сауатты адам кездесті, ол ауылдас темір ұстасы еді. Баланың таңғажайып қызығушылығы мен кітаптарға деген сүйіспеншілігін көрген темір ұстасы оны үйіне шақырды, онда ол мәнерлеп оқудың барлық ережелерін сақтай отырып, дауыстап Виктор Гюгоның «Отверженные» романын оқыды. Осыдан бастап Павел Савельевич Пивоваровқа бұл кітап өмірдің мәніне айналған.

1943 жылы Павел Пивоваров Никольск орта мектебінің 10 сыныбын бітіріп, бірден Қызыл Әскер қатарына шақырылды. 125-ші атқыштар полкінің арнайы пулемет батальонында қызмет етті. Содан кейін Харьков әскери-авиациялық байланыс мектебінің курсанты ретінде бесінші компанияда қызмет етті. Жекпе-жектің бірінде омыртқа жарақатын алған. Әскери госпитальда ұзақ емделеді.

Соғыстан кейін Бұқтырма аудандық кітапханасын басқарады. 1948 жылы Семей мәдени ағарту училищесінің студенті болды. Кейін Семей мемлекеттік педагогикалық институтының тарих факультетін бітірген.

Классикалық әдебиетке деген сүйіспеншілік, оның жоғары мақсатын түсіну Павел Савельевичке өмірлік серіктесті таңдауда да көмектесті. Оның әйелі орыс тілі мен әдебиеті мұғалімі Анастасия Селантьевна Шур болды, ол жазушыға екі қыз сыйлаған.

Әйелінің басшылығымен Павел Савельевич одан да көп оқи бастады. Туған өлке тарихына деген қызығушылығы артты. Үлгілі әдебиет, оның тілі және жанрлық әртүрлілігі Павел Савельевичті қалам алуға итермеледі. 1949 жылы декабрист Матвей Муравьев-Апостол туралы «Бухтарминские зори» атты алғашқы әңгімесі дүниеге келді.

ХХ ғасырдың 90-шы жылдары – Павел Савельевич Пивоваров шығармашылығындағы ең жемісті кезең болды. Ол бірінен соң бірі кітаптар жазады және өзін баспагер ретінде сынап көреді. Оның бастамасымен 2001 жылы Өскеменде «Восток» әдеби-көркем журналының алғашқы саны жарық көрді. Жергілікті проза жазушылары мен ақындары және П. С. Пивоваровтың өзі өз туындыларын басып шығара бастайды.

Ондаған кітап, төрт томдық таңдамалы шығармалар – жазушы, баспагер П. С. Пивоваровтың шығармашылық қызметінің нәтижесі. Ол тек өзіндік стильмен ғана емес, сонымен қатар жанрлық әртүрлілікпен де сипатталады: ертегілер, анекдоттар, частушкалар, әндер, әңгімелер, мифтер, повестер, ертегілер, романдар.

 

 П. С. Пивоваров шығармалары

Произведения Пивоварова П. С.

 

Пивоваров П. С. Оборотни: Повесть; Пикантные истории : Рассказы / П. С. Пивоваров. - Усть-Каменогорск : Ветеран, 2002. - 204 с.

Пивоваров П. С. Время и судьбы : повести / П. С. Пивоваров. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 292 с.

Пивоваров П. Собрание сочинений в 4-х томах / П. Пивоваров. - Т. 1 : Дед ; Рассказы. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2010. - 352 с.

Пивоваров П. Собрание сочинений в 4-х томах / П. Пивоваров. - Т. 2. : Стихотворения и песни ; Драматические произведения. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2010. - 320 с.

Пивоваров П. Собрание сочинений в 4-х томах / П. Пивоваров. - Т. 3. : Расплата ; Дерзкие преступления. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2010. - 376 с.

Пивоваров П. Собрание сочинений в 4-х томах / П. Пивоваров. - Т. 4. : Непоколебимый ; Семейная хроника. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2010. - 352 с.

 

П. С. Пивоваровтың өмірі мен шығармашылығына арналған әдебиет

Литература о жизни и творчестве Пивоварова П. С.

 

Павлу Пивоварову - 80 лет // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2006. - №6. - С. 57-58.

Попова И. Жизнь, словно книгу, писал и читал... : [О писателе Пивоварове Павле Савельевиче] / И. Попова // Поэты, писатели - участники Великой Отечественной войны. - Алматы : ҚазАқпарат, 2009. - С. 374-422.

Бутакова, Г. Жизнь длиною в 85 лет : восточно-казахстанскому писателю, поэту, артисту, издателю, общественному деятелю Павлу Савельевичу Пивоварову 12 сентября исполнилось 85 лет / Г. Бутакова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2011. - N 10. - С. 14-15. 

 

 

Плеслов Ю. П.

Плеслов Юрий Петрович ақын

Плеслов Юрий Петрович (1940-2010 жж.) - ақын, Ресей Жазушылар одағының мүшесі.
Жамбыл облысы, Мерке қаласында дүниеге келген. Балалық және жастық шағында Талдықорған облысы, Текелі қаласында тұрған. Мамандығы бойынша - электрик, Өскемен титан-магний комбинатында, Востокмашзаводта жұмыс істеген.
Алғашқы өлеңі көп таралымда жарияланған (1959). Кейіннен өлеңдері «Рудный Алтай», «Социалистическая индустрия» газеттерінде, «Простор», «Шмель» республикалық журналдарында жарияланады.
Жұмысшы адам туралы алғашқы жинағы «Рабочая лира» (1981) деген атпен жарық көрген. Екінші «Тишина» (1987) жинағына ыстық махаббат пен шат-көңілдің күйін суреттеген өлеңдері енген.
Оның жыр жолдары адам мен табиғат көрінісін суреттеп, нәзік сырлы сезіммен баяндайды. Жинақ 1987 жылы жарық көрді.
Ю. П. Плеслов әр нәрсеге терең үңіліп, қарапайым қиялдан философиялық ой аша білген. Осындай лиро-философиялық поэмасының бірі - «Родства парадоксы».

                                                      Ю. П. Плеслов шығармалары
                                                     Произведения Ю. П. Плеслова
                                                                Кітаптар – Книги
Плеслов, Ю. Рабочая лира : стихи / Ю. Плеслов. - Алма-Ата : Жалын, 1981. - 46 с.
Плеслов, Ю. Тишина : стихи / Ю. Плеслов. - Алма-Ата : Жалын, 1987. - 63 с.
Плеслов, Ю. Не хлебом единым : стихи / Ю. Плеслов ; предисл. П. Д. Поминова. - Усть-Каменогорск, 2007. - 212 с.
Плеслов, Ю. Стихия : стихи / Ю. Плеслов. - Усть-Каменогорск , 2010. - 208 с.
Плеслов, Ю. Стихия : стихотворения-покаяния / Ю. Плеслов Т. 23. - Усть-Каменогорск : ВКПК Арго, 2023. - 212 с. - (Звено Алтая)

                                Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
                                      Публикации в периодических изданиях и сборниках
Плеслов, Ю. Строки любви : стихи / Ю.Плеслов // Рудный Алтай. - 1995. - 7 сент. - С. 4.
Плеслов, Ю. Тишина : стихи / Ю.Плеслов // Алтайский строитель. - 1996. - 30 марта. - С.2.
Плеслов, Ю. Прощальный вальс; Осенний сонет; И это был сад... : стихи / Ю.Плеслов // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2003. - №6. - С. 83-85.
Плеслов, Ю. Очищение; Два лиха; Счастливчики : стихи / Ю.Плеслов // Рудный Алтай. - 2004. - 22 мая. - С. 23
Плеслов, Ю. Попутчик; Маруся; Молодая-молодая : стихи / Ю. Плеслов // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2004. - №4-5. - С. 125-132.
Плеслов, Ю. Прощальный вальс / Ю. Плеслов // Простор. - 2004. - № 3. - С. 141-143.
Плеслов, Ю. "О чувствах добрых души их болят" / Ю.Плеслов // Ақ Ертіс=Иртыш. - 2006. - №5. - С. 85-87.
Плеслов Ю. "Прими душой святое чувство локтя..." : стихи / Ю.Плеслов // Нива. - 2006. - №11 . - С. 31-36.
Плеслов, Ю. Не хлебом единым : стихи / Ю. Плеслов ; предисл. П. Д. Поминова. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2007. - 212 с.
Плеслов, Ю. Дым отечества / Ю. Плеслов // Простор. - 2008. - № 6 . - С. 82-86.
Плеслов, Ю. За нашу славную Страну! / Ю. Плеслов // Ақ Ертіс. - 2010. - № 2. - С. 57-59.
Плеслов, Ю. Родства парадоксы / Ю. Плеслов // Ақ Ертіс. - 2010. - № 4. - С. 75-81.
Плеслов, Ю. Пригрезятся звуки, зовущие имя..: стихотворение / Ю. Плеслов // Звено Алтая: история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения. - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. - С. 136-142.

                                                Өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
                                                             Литература о жизни и творчестве
Материалы региональной конференции, посвященной 150-летию Шакарима Кудайбердиева (29 ноября 2008 г.) = "Жоба тап, жол көрсет, Келешек қамы үшін..." : Шәкәрім Құдайбердіұлының 150 жылдығына арналған аймақтық конференцияның материалдары / Министерство образования и науки Республики Казахстан, Казахстанско-Американский свободный университет. - Өскемен : КАСУ, 2008. - 170 с.
Мұрағат мекемелерінің Қазақстан тарихында алатын орны = Роль архивных учреждений в истории Казахстана : материалы международной научно-практической конференции, посвященной 70-летию со дня основания Государственного архива Восточно-Казахстанской области / гл. ред. А. А. Аубакиров ; Управление архивов и документации Восточно-Казахстанской области, ГУ "Государственный архив Восточно-Казахстанской области". - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат, 2010. - 259 с.
Шығыс Қазақстан облысы : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Плеслов Юрий Петрович: б. 615.

                                                                   1980-2000
Иванов, А. Наш рабочий поэт / А. Иванов // Титан. - 1981. - 8 апр. - С. 2.
Драт, Е. Пой, Орфей : [о творческом вечере Ю. Плеслова] / Е.Драт // Рудный Алтай. - 2000. - 11 нояб. - С. 5.
Кожевникова, Т. Наши в Союзе писателей / Т.Кожевникова // Рудный Алтай. - 2004. - 27 марта. - С. 3.
Егоров, А. Звездный час поэтов / А.Егоров // Рудный Алтай. - 2006. - 15 июля. - С. 8.
Поминов, П. "Любил и жил по совести, как мог..." / П.Поминов // Нива. - 2007. - №2. - С. 168-169.
Юркова Л. Ю. "На ощупь я душу ищу"... Юрий Плеслов / Л. Ю. Юркова // Вестник культуры. - 2007. - №12. - С. 11-13.
Деев, В. "Недосказанные рассказы о счастье" Юрия Плеслова / В. Деев // Ақ Ертіс. - Өскемен, 2010. - N 5. - С. 95-103.
Памяти поэта : [некролог Ю. П. Плеслову] // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - N 5. - С. 44.

Пуссеп Г. Н.

Пуссеп Геннадий Николаевич

Пуссеп Геннадий Николаевич (1945 ж.) - ақын, журналист, кітап шығарушы, Өскемен қаласының "Мой город" Құрметті азаматтар қоғамдық қорының атқарушы директоры, "ВостокПечать" баспасы директорының орынбасары, Қазақстан Республикасы Журналистер Одағының мүшесі, Ресей Жазушылар Одағының мүшесі, ШҚО қоғамдық кеңесі жанындағы Рухани келісім жөніндегі сараптамалық жұмыс тобының жетекшісі, Шығыс Қазақстан облысы бойынша Қазақстан халқы Ассамблеясының Қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы.

1945 жылы 14 желтоқсанда Өскемен қаласында дүниеге келген. Өскемен мемлекеттік педагогикалық институтының филология факультетін аяқтайды. Мұғалім, металлург, бірқатар кәсіпорындарда кадр қызметі жетекшісі, №19 мектеп директоры, Шығыс Қазақстан телеарнасы мен радиосында диктор, «Разные и равные»   газетінің қызметкері, Шығыс Қазақстан өнер мұражайының әдеби-музыкалық бөлім меңгерушісі қызметтерін атқарған. «Мой город» қоғамдық қорының директоры, Өскемен қаласының Құрметті азаматы.

 «Только ты», «Эскизы», «Книга миниатюр», «Прошлое всегда будет», «Татьянин год», «Лучшие годы», «Хризантемовый вечер», «Месяц надежды», «Бессонница», «Прикосновения» жыр жинақтары мен «Поезд набирает скорость», «В новый век мы вошли вместе» очерктер мен әңгімелер кітабының авторы.

«Почётные граждане Усть-Каменогорска» анықтама-кітабын құрастырушы. «На Верхнем Иртыше», «Эта наша с тобою судьба», «Феномен неизвестного континента» кітаптарын бірлесіп жазған. Шығысқазақстандық ақын-жазушылардың 30-дан астам кітабын әзірлеп, басып шығарған. Қала мен облыстың белгілі азаматтары туралы жүзден астам очерктің авторы. Облыстық және республикалық БАҚ-пен қызметтесіп, сонда жарияланады. «Проба пера» студиясының жетекшісі.

Кәсіби диктор ретінде облыстық телеарна студиясында, «31-й канал», «Калкен ТВ», «Реал Тайм» студиясында, «Беловодье ЛТД», «Contrast visual», «Hamir»-де 50-ге жуық деректі фильмді дыбыстаған.

«Иртышские волны», «Согринская лирическая», «Мамина песня», «Гимн школы № 29», «Осень в саду», «Боже, только нас не разлучи!», «Твоя песня», «Песня о Рахманах» т. б. танымал әндердің мәтінін жазған.

«30 лет Великой Победе» (1975), «Усть-Каменогорск – любовь и гордость моя» (2009) т. б. Бүкілодақтық ән байқауының лауреаты. Өскемен қаласы әкімінің Құрмет грамотасымен марапатталған (2005). «За вклад в развитие региональной культуры» халықаралық сертификаты бар.

ҚАЕУ-дің құрметті профессоры (2015).

Г. Н. Пуссеп шығармалары

Произведения Пуссепа Г. Н.

Кітаптар – Книги

Пуссеп, Г.Н. Поезд набирает скорость [Текст] / Г. Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2005. - 136 с.

Пуссеп, Г.Н. Прошлое всегда будет [электронный ресурс] : [стихи] / Г.Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2005. - 116 с.

Пуссеп, Г.Н. Татьянин год [электронный ресурс] : прожитое в любви: 2001-2005 гг. / Г.Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2005. - 76 с.

Пуссеп, Г. Н. Почетные граждане Усть-Каменогорска [Текст] / Г. Н. Пуссеп, С. С. Грекова. - Усть-Каменогорск, 2008. - 133 с.

Пуссеп, Г.Н. Бессоница [электронный ресурс] / Г.Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат, 2009. - 163 с.

Пуссеп, Г.Н. В новый век мы вошли вместе [Текст] : рассказы и очерки об устькаменогорцах / Г.Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Либриус, 2010. - 404 с.

Пуссеп, Г. Н. У всех у нас история одна! [Текст] : 95-летию ВЛКСМ посвящается / Г.Н. Пуссеп, А. Злотников . - Усть-Каменогорск : Издательский дом "НАСЛЕДИЕ" ; Усть-Каменогорск : Восток-Печать, 2013. - 372 с.

Пуссеп, Г. Н. Осени печали и восторги [Текст] : лирика / Г. Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Восток-Печать, 2014. - 100 с.

Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

Публикации в периодических изданиях и сборниках

Пуссеп, Г. Металлург должен быть грамотным [Текст] : [Беседа с нач.отдела тех.обучения и кадров АО"УК ТМК" Г.Пуссепом] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 1997. - 18 февр.

Пуссеп, Г. "Ворваться в мир желанный и большой..." [Текст] : Стихи / Пуссеп Г. // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2003. - №3 . - С. 90-92

Пуссеп, Г. Его кредо - движение к совершенству [Текст] : Почетные граждане города / Г. Пуссеп // Семь дней. - 2005. - 2 сент. - С. 3

Пуссеп, Г. Земля очарования Бориса Щербакова [Текст] : Почетные граждане города / Г Пуссеп. // Семь дней. - 2005. - 12 авг. - С. 3

Ветераны Великой Отечественной войны – устькаменогорцы[Текст] : [электронный ресурс] : справочник : кн. 1. / ред. Г. Н. Пуссеп. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2005. - 259 с.

Пуссеп, Г. Классная встреча [Текст] : (Эх, Семенов!) / Г. Пуссеп // Ақ Ертіс - Иртыш. - 2005. - №2-3. - С. Б.174-179

Пуссеп, Г. "Я прожил век, но продолжаю век..." [Текст] / Г. Пуссеп // Семь дней. - 2005. - 19 авг. - С. 3

Пуссеп, Г. От "озера" к "континенту" [Текст] : Почетные граждане города / Г. Пуссеп // Семь дней. - 2005. - 5 авг. - С. 3

Пуссеп, Г. Без страха взглянуть на солнце [Текст] / Г.Пуссеп // Рудный Алтай. - 2006. - 13 апр. - С. 2

Пуссеп, Г. Все остается людям [Текст] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 2006. - 14 сент. - С. 5

Пуссеп, Г "Я ощутил себя частицей мира..." [Текст] : [подборка стихов] / Г Пуссеп // Нива. - 2007. - №2. - С. 56-63

Пуссеп, Г. Впереди тот, кто за собой ведет [Текст] / Пуссеп Г. // Рудный Алтай. - 2007. - 13 сент. - С. 2.

Пуссеп, Г. Диагностика [Текст] : рассказ / Пуссеп Г. // Нива. - 2007. - №2. - С. 76-79.

Пуссеп, Г. Мир любви Серика Габдуллина [Текст] / Пуссеп Г. // Рудный Алтай. - 2007. - 29 авг. - С. 15.

Пуссеп, Г. Михалыч пошутил [Текст] : рассказ / Пуссеп Г. // Нива. - 2007. - №2. - С. 73-75.

Пуссеп, Г. "Я ощутил себя частицей мира..." [Текст] : [подборка стихов] / Г.Пуссеп // Нива. - 2007. - №2. - С. 56-63.

Пуссеп, Г. Оля [Текст] : рассказ / Пуссеп Г. // Нива. - 2007. - №2. - С. 68-71.

Пуссеп, Г. Фотография просто на память... [Текст] / Пуссеп Г. // Рудный Алтай. - 2008. - 26 янв. - С. 6.

Пуссеп, Г. Дни равноденствия Ак-Баура [Текст] / Г. Пуссеп // Семь дней. - 2009. - 20 февр. - С. 5.

Пуссеп, Г. В мировом контексте [Текст] : [о международной конференции, посвященной 210-летию А. С. Пушкина] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 2009. - 30 июня. - С. 4.

Пуссеп, Г. Зажженый Богом свет! [Текст] : [о документальном фильме "Зажженый Богом свет" восточноказахстанца Анатолия Лаптева] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 2010. - 10 апр. - С. 6.

Пуссеп, Г. И музы позабыли про Парнас... [Текст] : литературная общественность Усть-Каменогорска отметила 90-летие областного объединения "Звено Алтая" / Г. Пуссеп //

Рудный Алтай. - 2011. - 24 февр. - С. 8.

Пуссеп, Г. "Звено Алтая" - за годом год [Текст] / Г. Пуссеп // Семь дней. - 2011. - 24 февр. (№ 8). - С. 9.

Пуссеп, Г. И принял город своего Абая! [Текст] : стихи / Г. Пуссеп (Введено оглавление) // Ақ Ертіс. - 2011. - № 2. - С. 86-89.

Пуссеп, Г. Восток литературный в портретах [Текст] : [о фотогалерее портретов 50 писателей Восточного Казахстана] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 2011. - 28 сент. - С. 6.

Пуссеп, Геннадий. На стыке веков [Текст] / Г. Пуссеп // 7 дней. - 2012. - 15 ноября. - С. 3

Пуссеп, Г. Седьмой континент [Текст] / Г. Пуссеп // 7 дней. - 2017. - 2 февраля. - N 5. - С. 1

Лаптев, А. Дорог духовных перепутье… [Текст] : [о проекте «Духовный караван»: создание передвижной выставки литературно-художественной выставки произведений восточноказахстанских писателей и поэтов и оказание помощи в издании книг. Инициаторы: В. Головатюк, А. Лаптев, Г. Пуссеп] / А. Лаптев // Рудный Алтай. - 2017. - 20 июня. - С. 3

Пуссеп, Г. Ощущение Родины [Текст] / Пуссеп Геннадий // Казахстанская правда. - 2017. - 25 апреля (№ 79). - 5

Пуссеп, Г. Твердая валюта Казахстана [Текст] : [история Монетного двора на базе УМЗ] / Г. Пуссеп // Рудный Алтай. - 2017. - 16 ноября. - С. 5

Өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве

 Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. -  Пуссеп Геннадий Николаевич: б. 623. Воронова,  В. "Листаю сердце..." [Текст] : [о поэт.сб. Г. Пуссепа "Эскизы"] / В. Воронова // Рудный Алтай. - 1997. - 13 нояб. -  С. 2.

Немцев, М. С. Литературный Риддер [Текст] : биографический справочник / М. С. Немцев - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - 245 с.

Юбилей писателя и гражданина [Текст] : [о презентации новой книги Г. Пуссепа "В новый век мы вошли вместе"] // Мәдениет жаршысы  / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - N 12. -  С. 28-29.

Каланчина, И. С любовью к книге [Текст] / И. Каланчина // 7 дней. - 2014. - 30 октября. -  С. 3.

Осипова, И. Покоренный музой [Текст] : [к 70-летию филолога, журналиста, Почетного журналиста г. Усть-Каменогорска Г. Пуссепа] / И. Осипова // Рудный Алтай. - 2015. - 18 декабря. -  С. 10.

 

Поляков В. Б.

Поляков Владимир Борисович (1954 ж.) – жазушы

polakov29 қыркуйек 1954 ж. Шығыс Қазақстан облысы Шемонайха ауданы Волчанка селосында дүниеге келген.Өскемен ауылшаруашылығы техникумын бітіріп, агроном мамандығын алады.

1973-75 жж. Кеңес армиясы қатарында әскери міндетін өтеді.Әскерден кейін туған ауылында агроном, Мәдениет Үйінде көркемдік жетекші болып қызмет етті. 1977 ж. Семей музыка училищесіне «хор» бөліміне түседі. 1980 ж. бастап ән пәнінен сабақ береді, 1992 жылдан мектеп директоры.1995 жылы ШҚМУ география факультетін сырттай бітіреді.

Көптеген әңгімелер, очерктер, өлеңдердің авторы. Шемонайха ауданының 75 жылдығына аудан әнұранының («Гимн района») сөзі мен әнін жазды.

Шемонайха ауданының Волчанка селосында Киров орта мектебінің директоры қызметін атқарды. Владимир Васильевичтің шығармалары «ЛЗ сегодня» аудандық газеті, сонымен бірге, «Простор» және «Иртыш» журналдарында жарияланып келеді. Аудан кітапханаларында автордың оқырмандармен кездесулері, кітап презентациялары ұйымдастырылды.

В.Б. Поляковтың шығармалары

Произведения В.Б. Полякова

Поляков, В. В ожидании дождя [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2003.- 19 сентября. - С.4

Поляков, В. Последняя охота [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2003.- С. 19

Поляков, В. Стихи [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2003.- 8 августа. - С.5.

Поляков, В.Анонимка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 22 октября. - С.2.

Поляков, В. Ведро [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 3 сентября. - С.4.

Поляков, В. Гости [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 10 декабря. - С.3.

Поляков, В. Кулешовка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 16 апреля. - С.4.

Поляков, В. Кулешовка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 9 июля. - С.3.

Поляков, В. Солдат [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2004.- 12 сентября. - С.16.

Поляков, В. Медведь [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 21 октября. - С.5.

Поляков, В. Напиши мне письмо [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 10 июня. - С.4.

Поляков, В. Собачий недруг [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 2 июня. - С.4.

Поляков, В. Бабушкина сказка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 28 сентября. - С.7.

Поляков, В. Александр и Александра [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 22 апреля. - С.2.

Поляков, В.Валерка[Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 2 декабря. - С.3.

Поляков, В.Белая рубашка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 1 июля. - С.11.

Поляков, В.Доброгор [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.- 2 сенября.-С.9.

Поляков, В. Четыре деда и один внук [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2005.-1 апреля. - С.3.

Поляков, В. В ожидании дождя [Текст] : рассказ / Поляков В. // Нива. - 2006. - №8. - С. 38-41

Поляков, В.Крысы [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2006.- 25 августа.- С.2.

Поляков, В.Беловодье [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2007.- 22 марта. - С.5.

Поляков, В. Двое [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2007.- 13 июля. - С.4.

Поляков, В. Стихи [Текст] / В. Поляков// Уба - Информ.- 2007.- 23 марта.- С.7.

Поляков, В. Жил – Был у бабушки[Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2008.- 19 декабря. - С.4.

Поляков, В. Камень [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2008.- 14 ноября. - С.6.

Поляков, В.Деда Миша [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2009.- 16 января.- С.5.

Поляков, В.Записки в коротких штанишках [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2009.- 18 декабря. - С.14.

Поляков, В., Цыгане [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2009.- 20 ноября.- С.7.

Поляков, В.Калоши [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2010.- 27 августа. - С.8.

Поляков, В. Телка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2010.- 29 января. - С.8.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 1 сентября. - С.6.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 8 сентября. - С.6.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 15 сентября. - С.8.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 22 сентября. - С.6.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 29 сентября. - С.6.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 6 октября. - С.6.

Поляков, В. Стержень жизни [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2011.- 13 октября. - С.6.

Поляков, В. Веревочка [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2012.- 30 августа. - С.6.

Поляков, В. Колеса [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2012.- 11 октября. - С.6.  

Поляков, В. Стихи [Текст] / В. Поляков// ЛЗ Сегодня.- 2012.- 23 февраля. - С.6.

Интернет-ресурстар

Интернет-ресурсы

Поляков В.Б. [Электронный ресурс] : [биография] // Официальный сайт КГУ Шемонаихинская центральная районная библиотека : сайт. – Режим доступа :

http://shemlibrary.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=57&Itemid=2 (20.12.2018)

Райысова Б.

Раисова Бақытжан МұқтарханқызыРайысова Бақытжан Мұқтарханқызы (1959 ж.) - ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. 

1959 жылы 6 қазанда Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданы, Еңбек аулында дүниеге келді. 1976 жылы көршілес Шыңғыстай аулындағы орта мектепті бітірді. 14 жасынан өлең жазып, әдебиетке деген ерекше құштарлығымен көзге түскен.

1976 жылы Бақытжан Раисова С. М. Киров атындағы (қазір Әл-Фараби атын.) Қазақ Мемлекеттік университетіне қазақ тілі мен әдебиеті бөліміне оқуға түседі. Университеттегі ұстаздары Р. Нұрғалиев, З. Қабдолов, Т. Кәкішев, А. Оразбаева Бақытжанның әдебиетші - маман ретіндегі жан-жақты білімін, табиғи берген ақындық дарынын ұштауға, тереңдете түсуге сәулелі жол ашқандай болады.
Жоғары оқу орнын үздік аяқтаған Бақытжан 1981 жылы «Қазақ университеті» газетінде қызмет атқарады.1982 жылы Катонқарағай ауданындағы Аршаты аулына оралып мұғалім болып қызмет істейді.
1984-85 жылдары Бақытжан Раисова аудандық «Арай» газетінде аудармашы-тілші ретінде қызметте болады. Өзінің жүрек қалауымен әдебиетші ұстаздық жолға бет бұрады. 1987 жылдан 1997 жылға дейін ауданның танымал әдебиетші ұстазы атанады.
1995 жылы ұлы ақын Абай Құнанбаевтың туғанына 150 жыл толуына орай Алматыда өткен конференцияда Бақытжанға «Білім беру ісінің үздігі» атағы беріледі.

1997-2007 жылдары ол Өскемен қаласындағы Ахмет Байтұрсынов атындағы гуманитарлық - эстетикалық дамыта оқыту бағытындағы мектепте ұстаздық қызметін жалғастырады.

Оның өлеңдері «Қазақ әдебиеті», «Жас алаш», «Дидар», «Арай» газеттерінде, «Жұлдыз», «Ақ Ертіс», «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналдарында, «Балауса» студент-жастар топтамасында «Ағажай, Алтайдай жер қайда-ай» жинағында, «Алтай әуендері» атты топтама-хрестоматияда жарияланған.

Б. Раисованың 2000 жылы «Білім» баспасынан «Ай мен Алтай» 2005 жылы «Елорда» баспасынан «Сезім сәулесі» жыр жинақтары басылып шыққан.
2009 жылы «Ғасырдың мұңы» баспадан шығады. Өз заманының толғақты мәселелерін сезім сәулелерімен өрнектей білген ақын әрі ұстаз Б.Раисова қазір Өскемен қаласындағы № 47 орта мектепте "Бала бағдарламасы" бойынша қызмет атқаруда.

Жазушылар Одағына мүшелікке 2012 жылы кірген. 

2022 жылы - Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығын иеленді.

2025 жылы 20 маусымда "Катонқарағай ауданының Құрметті азаматы" атағы берілді. 

Б. М. Райысова (Раисова) шығармалары

Произведения Б. М. Раисовой 

 

Кітаптар- Книги

 

Райысова, Б. Ай мен Алтай [Мәтін] : өлеңдер / Б. Раисова. - Алматы : Білім, 2000. - 68 б.

Раисова (Райысова), Б. Сезім сәулесі [Мәтін] : өлеңдер / Б. Раисова. - Астана:, 2005. - 128 б.

Раисова (Райысова), Б. Шағылға біткен шынармын [Мәтін] : поэма және өлеңдер / Б. Раисова. - Астана : Нұра-Астана, 2009. - 183 б.

Раисова (Райысова), Б. Ай патшалығы [Мәтін] / Б. Раисова. - Алматы : Орхон, 2012. - 308 б.

Раисова, Б. Кәусар дүние / Б. Раисова. - Алматы : Каратау КБ ЖШС, 2017. - 288 б.

Раиысова (Райсова), Б. Жердің күн беті : өлеңдер, аудармалар, поэмалар / Б. Райысова, Қ. Дүргінбайұлы. - Нұр-Сұлтан : Фолиант, 2019. - 336 б.

Раисова, Б. Байырғы фонема - ң дыбысын қолдануда кездесетін қиындықтарды өз бетімен шешу жолдары : әдістемелік оқу құралы / Б. Раисова. - Өскемен : Самға, 2021. - 48 б.

 

Б. М. Райысованың (Раисова) мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары 

Публикации Б. М. Раисовой  в периодических изданиях и сборниках

 

Райысова, Б. Толқынды толқын қуады [Мәтін] : [Абай дәстүрінің жалғастығы хақында / Б. Райысова // Қазақстан мектебі. - 1998. - № 1.- Б. 49-53.

Ағажай, Алтайдай жер қайда [Мәтін] : өлеңдер жинағы / құрастырған Ш. Оразаев. - А. : Полиграфия, 1999. - Раисова Бақытжан: б. 235-256.

Раисова (Райысова), Б.  Асыл ағамен тілдесу [Мәтін] : [Республикаға танымал жазушы  Оралхан Бөкей туралы ой толғау] / Б. Райысова // Шығыс үні. - 2001. - № 11. - Б. 2.

Райысова, Б. Бұқтырма [Мәтін] : [Бұқтырмаға  арналған  өлең] / Б. Райысова // Дидар. - 2001. - 22 желтоқсан. - Б. 4.

Райысова, Б. О. Бөкей шығармаларындағы риторика / Б. Райысова // Дидар. - 2005. - 29 қараша (№117). - Б. 4.

Қапанов, Б. Анамдай әлпештеген Асқар Алтай [Мәтін] / Б. Қапанов. - Өскемен : [б. и.], 2011. - 566 б. (Введено оглавление)

Сағынышты сағым жылдар [Мәтін] : өлеңдер / құрастырған К. Тойбазарова, Г. Құрманбаева. - Алматы, 2011. - Райысова Б.: б. 78-87.

Райысова, Б. Қара сөздің қазынасы [Мәтін] / Б. Райысова // Отүкен. - 2015. - № 2.- Б. 248-252

Райысова, Б. Қобыз рухты Кетбұға [Мәтін] / Б. Райысова // Отүкен. - 2015. - № 3.- Б. 49-63.

Раисова, Б. Мен мыңмен емес, мұңмен алыстым : [Шығыстың ақыны Раиссова Бақытжан Мұхтарханқызының туғанына 60 жыл толуына орай сұхбат] / Б. Раисова ; сұхб. М. Кенжеханұлы. - Мәтін // Дидар. - 2019. - 8 тамыз. - Б. 13.

Раисова, Б. Тілім, қайда барасың ? [Мәтін] / Б. Раисова // Ана тілі. - 2020. - 9-15 қаңтар. - Б. 4.

Райысова, Б. Толқында туған тұлға: ақын, техника ғылымдарының докторы, Төлеухан Бияровтың 75 жылдығына / Б. Райысова. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 21 маусым (N25). - Б. 5.

Райсова, Б. Қыран қанатында үнсіз қалықтаймын... : ақынның бірнеше өлеңдері берілген / Б. Райсова. - Мәтін // Қазақ әдебиеті. - 2025. - 21 наурыз (№11). - Б. 16.

Райыс, Б. "Іздері - ізгілік, кісілік" : жазушы Дидахмет Әшімханұлы туралы / Б. Райыс. - Мәтін (визуалды) // Қазақ әдебиеті. - 2025. - 13 маусым (№23). - Б. 9.

Б. М. Райысова (Раисова) туралы әдебиет

 Литература о Б. М. Раисовой 

 

Шығыс Қазақстан Облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Раисова Бақытжан Мұқтарханқызы : б. 625-626.

Жүрсінов, С. Біздің Бақытжан [Мәтін] : [А.Байтұрсынов атындағы № 20 гуманитарлық эстетикалық мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Бақытжан Райысова туралы] / С. Жүрсінов // Дидар. - 2002. -  7 желтоқсан. - Б. 5.

Сәдуақасұлы, С. Ботагөз бұлақ- сырласым, аққайың ару тыңдасын... [Мәтін] : [ақын Бақытжан Райысова туралы] / С. Сәдуақасұлы // Дидар. - 2009. - 12 қазан. - Б.5.

Бодан, Қ. Өмірі өлеңмен өрілген ақынның кеші өтті [Мәтін] : [ақын Бақытжан Райысованың шығармашылық кеші өтті] / Қ. Бодан // Алдаспан. - 2014. - 18 желтоқсан. - Б.12.

Кенжехан, М. Қайырбековты қайран қалдырған ақын оқырмандармен жүздесті [Мәтін] : [ақын Бақытжан Райысованың әдеби -сазды шығармашылық кеші өтті] / М. Кенжехан // Дидар. - 2014. - 25 желтоқсан.- б.14. ;

Кенжехан, М. Қайырбековты қайран қалдырған ақын оқырмандармен жүздесті [Мәтін] : [ақын Бақытжан Райысованың әдеби -сазды шығармашылық кеші өтті] / М. Кенжехан // Отүкен. - 2015. -  № 1.- Б. 258-259.

Кемелбаева, Айгүл. Жазған деген бір бақыт [Мәтін] : шығыстың ақын қызы Бақытжан Райысова туралы бір үзік сыр / А. Кемелбаева // Жұлдыз. - 2019. - N 11.- Б.178-181.

Раисова, Б. Бұлттың құдіреті / Б. Раисова. - Мәтін // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 3 наурыз. - Б. 16.