Известные имена

Төлегенова Д.

Төлегенова Дина – суретші.Төлегенова Дина (1995 ж.) – суретші.

1995 жылы 22 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласында дүниеге келген. 2010 жылы №28 орта мектепті бітірді. 2015 жылы Астана қ. Қазақ Ұлттық Өнер университеті колледжінің «Сәндік-қолданбалы өнер» факультетін бітірді. Қазіргі күні ҚазҰӨУ «Киім дизайнын» зерттеп, INKARSEZIMcorporation директоры болып жұмыс істейді.

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20-жылдығына арналған конкурста «Ernst and Young» компаниясы (Астана) атынан 3 орынды иеленді.

 

 

 

Деректер

Источники

 

 

Дәл қазір : Қазақстанның жас суретшілерінің өнер туындыларының каталогы = Здесь и сейчас : каталог произведений молодых художников Казахстана [Мәтін] / құраст. Л. Махат. – Алматы : Раритет, 2012. – Дина Төлегенова: б. 292.

Дина Толегенова [Электронный ресурс] // vk.com : сайт. – Режим доступа : https://vk.com/dinatolegenova (05.04.2018)

Dina Tolegenova [Электронный ресурс] // facebook.com : сайт. – Режим доступа : https://www.facebook.com/dina.tolegenova?lst=100002125358384%3A100001750962994%3A1522825523 (05.04.2018)

Третьяков В. И.

Третьяков Владимир Ильич (1930-2005) – суретші, кескіндемеші, еңбек ардагері, КСРО Суретшілер Одағының мүшесі.

1930 жылы Көкшетау облысы Зеренді ауданы Троицк селосында дүниеге келген.

Сегізжылдықты бітірген соң Семей геология барлау техникумына оқуға түсіп, 1949 жылы аяқтады. 1954 жылы Владивосток Әскери көркемөнер студиясын бітірді.

1976 жылы Крупская атындағы мемлекеттік педагогикалық институтының көркемсурет-графика факультетінде сабақ берді (қазір Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті).

1985 жылы Абай атындағы Қазақ ПИ көркемсурет-графика факультетін (қазір Абай атындағы Қазақ ПИ) бітірді.

1960 жылдан бастап қалалық, облыстық, республикалық көрмелерге тұрақты қатысып келеді.

В.И.Третьяковтың суреттері Семей қаласының музейлері, Қазақстан (Алматы) Суретшілер одағының панорамалық көрмелері, Қазақстан, Ресей, Германия жеке коллекцияларында сақтаулы.

«За доблестный труд» медалімен марапатталған. Жоғарғы оқу орындары оқытушылары арасындағы көрме-конкурстар жүлдесінің иегері (1986, Жамбыл (қазір Тараз).

2005 жылы қайтыс болды.

 

 

 

Деректер

Источники

 

 

Восточно-Казахстанский областной музей имени семьи Невзоровых [Текст]. – Семипалатинск : Тенгри, 2003. — С. 164.

Абдусалямова, С. Мелодии родного края [Текст] / С. Абдусалямова // Арна. — 2006. — 27 апреля. — С. 2.

Часнык, Л. Открытие Владимира Третьякова [Текст] / Л. Часнык // Спектр. — 2006. — 11 мая. — С. 7.

Иванченко, Я. Речной «Маринист» [Текст] / Я. Иванченко // Наше дело. — 2010. — 21 января. — С. 9.

Каталог коллекции изобразительного искусства Казахстана в собрании ВКО музея изобразительных искусств им. семьи Невзоровых [Текст]. – Семей, 2011.

Третьяков Владимир Ильич [Электронный ресурс] // Восточно-Казахстанская областная универсальная библиотека им. Абая : сайт. – Режим доступа : http://semeylib.kz/?page_id=10874&lang=ru (19.06.2018)

Тұрдығұлов Ж.

Тұрдығұлов Жолаушы – суретші, ұлттық музыкалық аспаптар шебері, Қазақстан мәдениетінің қайраткері, Қазақстан Суретшілер Одағының мүшесі, Қазақстан қолөнершілер Одағының мүшесі.Тұрдығұлов Жолаушы (1950 ж.) – суретші, ұлттық музыкалық аспаптар шебері, Қазақстан мәдениетінің қайраткері, Қазақстан Суретшілер Одағының мүшесі, Қазақстан қолөнершілер Одағының мүшесі.

1950 жылы 15 шілдеде Шығыс Қазақстан облысы Марқакөл ауданында (қазір Күршім ауданы) дүниеге келген. 1977 жылы Н.В.Гоголь атындағы Алматы көркемсурет училищесін (қазір Орал Таңсықбаев атындағы Алматы сәндік-қолданбалы өнер колледжі) театрдың суретші-қоюшысы мамандығы бойынша үздік аяқтады. 1992 жылы Абай атындағы Қазақ Мемлекеттік педагогикалық университетінің көркем графика факультетін бітірген.

1977-1985 жж. Марқакөл ауданының (қазір Күршім ауданы) халық театрында суретші-қоюшы болды. 1985-1992 жж. Алматы қаласында «Казреставрация» бірлестігінде суретші-реставратор болып жұмыс істеді. 1993 жылдан бастап Абай атындағы Қазақ Мемлекеттік Педагогикалық университетінің көркем графика факультетінде еңбек етті.

Ж.Тұрдығұлов 2000 домбыра, 100 қобыз және 20 жетіген аспабы, сондай-ақ, басқа да, ұлттық музыкалық аспаптар жасады.

КСРО Мәдениет министрлігі және Мәдениет қызметкерлері кәсіподағының грамоталарымен марапатталды.

«Үкілі домбыра» (1996) үшінші республикалық конкурстың бас жүлдесінің иегері, «Алтын домбыра» (1996) арнайы жүлдесінің иегері, варганд музыкасының үшінші халықаралық конгресінің лауреаты (1998, Австрия, Мольн), «Алтын қобыз» арнайы жүлдесінің иегері, қылқобыз жасаушы шеберлер арасында өткен «Дана қобыз» республикалық конкурсы бас жүлдесінің иегері (2006), «Әлем жауһарлары» халықаралық ғылыми-шығармашылық фестиваль лауреаты (2009, Түркіменстан, Ашхабат).

 

Ж. Тұрдыгұлов туралы әдебиеттер

Литература о Ж. Турдыгулове

 

Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1. - Астана : Фолиант, 2011. – Тұрдығұлов Жолаушы : б. 278.

Ахметжан, Т. Шебер де,әнші де,күйші де-өзі [Мәтін] : [домбыра жасаудың белгілі шебері Ж. Тұрдығұлов туралы] / Т. Ахметжан // Түркістан. - 1998. - 18-24 наурыз.

Тұрдығұлов, Ж. Қолөнер де құпия [Мәтін] : [белгілі қолөнер шебері,"Үкілі дамбыра" байқауының жеңімпазы Жолаушы Тұрдығұловпен сұхбат... / Ж. Тұрдығұлов, сұхб. Б. Төлепберген] // Ана тілі. - 1998. - 9 сәуір. - Б. 15.

Салықбаев, С. Жолаушы [Мәтін] : [марқаның төл тумасы Жолаушы Тұрдығұловтың шығармашылық кеші туралы ] / С. Салықбаев // Дидар. - 2000. – 12 қыркүйек.

Сахариев, Е. Жолаушы Тұрдығұловқа [Мәтін] : өлең / Е. Сахариев // Қазақстан - ZAMAN. - 2007. - 15 қараша (N 46). – Б. 10.

Тасболатова, К. Домбыраның хас шебері [Мәтін] / К. Тасболатова // Түркістан. - 2007. - 23 ақпан.- Б. 12.

Рабилова, З. Ж. Жолаушы [Мәтін] = Zholaushy / З. Ж. Рабилова. - Алматы : Атамұра, 2010. - 256 б.

Рәбілова, З. Сирек кәсіп иесі [Мәтін] / З. Рәбілова // Дарабоз . - 2010. - № 4. - Б. 57-61.

***

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Тұрдығұлов Жолаушы. - Б. 758.

Маципуло, А. У нас пополнение! [Текст] : в областном музее искусств появились уникальные экспонаты / А. Маципуло // Устинка плюс. - 2012. - 15 марта. - С. 10.

 

Интернет ресурстар

Интернет-ресурсы

 

"Қылқалам" бағдарламасы. Жолаушы Тұрдығұлов [Электрондық ресурс] // youtube.com  : сайт. – Пайдалану орны : https://www.youtube.com/watch?v=Cdo67rLqpTQ (18.05.2020)

 

 

 

 

Тұрғанбаев Е. С.

Тұрғанбаев Ержан Сабырбекович – кескіндемеші, график, Қазақстан Республикасы Суретшілер Одағының мүшесі.

Тұрғанбаев Ержан Сабырбекұлы (1971 ж.) – кескіндемеші, график жасаушы, Қазақстан Республикасы Суретшілер Одағының мүшесі. 

1971 жылы 4-сәуірде Шығыс Қазақстан облысы, Марқакөл ауданы, Боран ауылында дүниеге келген. 1978-1988 жж. Боран ауылдық Ленин атындағы орта мектепті тәмамдайды. 1989-1994 жж. Н. К. Крупская атындағы Семей педагогикалық институтының (қазір Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік педагогикалық университеті) көркемсурет-графика факультетінде оқиды. Оқуды бітірген соң Қ. Нұрғалиев атындағы Боран орта мектебінде сурет пәнінен сабақ береді. 

2000-2001 жж. Шығыс Гуманитарлық институтында оқу мастері және сурет пәнінен оқытушы болып жұмыс істеді. 2006-2008 жж. - «Спец.рисунок и художественная графика» пәні бойынша «УК колледж профессиональной подготовки и сервиса» мекемесінде оқытушы болды. 2017-2020 жж. Облыстық драма театрында суретші-безендіруші болып еңбек еткен.

Сүйікті жанрлары – пейзаж, портрет.

Көптеген аудандық, облыстық, республикалық конкурстар мен халықаралық сайыстарға қатысып, жүлделі орындарға ие болған. 2006 жылы Өскемен қаласында А.С.Пушкин атындағы облыстық кітапханада жеке көрмесінұйымдастырды. 2007 жылы –  Өскемен қ. Орталықтандырылған кітапхана жүйесінің көрме залында «Земли родной просторы» атты жеке көрмесі өтті. 2016 жылы Шығыс Қазақстан өнер музейінде «Параллели» атты жеке көрмесі ұйымдастырылды.

Облыстық «Менің Қазақстаным» (2012) бейнелеу өнері көрме-конкурсының Гран-при жүлдегері. Шығыс Қазақстан өнер музейі ұйымдастырған көрмелер мен пленэрлерге тұрақты қатысады.

Қазір Өскемен қаласында тұрады.

Е. С. Тұрғанбаев туралы әдебиет

Литература о Е. С. Турганбаеве

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Тұрғанбаев Ержан Сабырбекұлы: б. 757.

Құрмантайұлы, М. Үміт артар жастың бірі [Мәтін] : [Новосібір мемлекттік университетінің түлегі,жерлесіміз,жас ғалым Е. Тұрғанбаев жайлы] / М. Құрмантайұлы // Дидар. - 1994. - 22 қараша.

Қайнарұлы, М. Бесінші сыныптан бері қылқаламды серік етіп келеді [Мәтін] : [суретші Е. Тұрғанбаев туралы] / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015. - 15 мамыр. - Б. 12.

Қасымов, А. Тұрғанбаевтың "Параллельдерін" тамашалаңыз [Мәтін] : [өнер мұражайында суретші Е. Тұрғанбаевтың жеке көрмесі өтуде] / А. Қасымов // Дидар. - 2016. - 6 қыркүйек. - Б. 6.

***

Жиенбекова, Ж. М. "Атамекен - кең далам - Земли родной просторы" [Текст] / Ж. М. Жиенбекова // Вестник культуры. - 2007. - № 12. - С. 25.

Сушко, П. Стойкое ощущение Родины [Текст] : [о художнике, портретисте, мастере натюрморта Е. С. Турганбаеве] / П. Сушко // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - 2010. - № 1. - С. 39-40.

Шматова, Я. Л. Художник-гуманист [Текст] : [о художнике Е. Турганбаеве из с. Буран Маркакольского района] / Я. Л. Шматова // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - 2010. - № 9. - С. 31.

Гаврилова, А. Зрелая кисть мастера [Текст] : в ВК музее искусств прошла церемония торжественного подведения итогов областной выставки-конкурса изобразительного искусства "Менің Қазақстаным". Обладателем Гран-при стал член Союза художников РК Е. Турганбаев / А. Гаврилова // Рудный Алтай. - 2013. - 16 февраля. - С. 8.

Мартынова, Л. "Параллели" художника [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016. - 1 сентября. - С. 7.

Мартынова, Л. А параллельный мир струится рядом... [Текст] / Л. Мартынова // 7 дней. - 2016. - 24 ноября. - С. 7.

Өтепбаев Н. Н.

Өтепбаев Нұрбұлан Нұғыманұлы – суретші, график, профессор, ҚР Суретшілер одағының мүшесі, ҚР Дизайнерлер одағының мүшесі, ҚР мәдениет қайраткері.Өтепбаев Нұрбұлан Нұғыманұлы (1951 ж.) – суретші, график, профессор, ҚР Суретшілер одағының мүшесі, ҚР Дизайнерлер одағының мүшесі, ҚР мәдениет қайраткері.

1951 жылы 10 қазанда Семей облысы Баженов селосында (қазір Шығыс Қазақстан облысы Семей қалалық әкімшілік құрамына енген) дүниеге келген.

1973 жылы Н.К.Крупская атындағы Семей педагогикалық институтының көркемсурет-графика факультетін (қазір М. Әуезов атындағы Семей педагогикалық колледжі) «Сызу және сурет мұғалімі» мамандығы бойынша бітірді.

1973-1978 жж. Абай ауданы орта мектебінде мұғалім, 1978-1984 жж. – Семей зоотехника-мал дәрігерлігі институтының (қазір Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университет) философия кафедрасында аға оқытушы, 1984-1992 жж. – Семей педагогикалық институтының (қазір Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университет) аға оқытушы, 1992-2004 жж. – Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университетінде аға оқытушы болды. 2004 жылдан бастап қазіргі күнге дейін – Шәкәрім атындағы университеттің бейнелеу өнері және дизайн кафедрасының профессоры.

40 аса ғылыми еңбек, жеті оқулықтың авторы, бес авторлық куәліктің иегері.

1996 жылы «Өнер» қайырымдылық қорының стипендиаты болды.

1966 жылы Невзоровтар отбасы атындағы бейнелеу өнері музейінде жеке көрме, 1977 жылы – Алматыда «Ұлар» сурет галереясында жеке көрмесін ұйымдастырды.

Жыл сайын қалалық, облыстық көрмелерге қатысады.

1994 жылы суретшінің жұмыстары Ә.Қастеевтің 90-жылдығына арналған Республикалық көрмеге қойылды (Алматы қаласы, Көркемсурет Академиясының көрме залы).

1997 жылы ол М. Оспановтың «Сандықтас» және Б. Ерсаиновтың «Пережитое былое» кітаптарын безендірді.

Қазақстан бейбітшілікті қорғау комитетінің Құрмет грамотасы (1990), Қазақстан дизайнерлік өнерін дамытқаны үшін медалі (2007), «Ы.Алтынсарин» төсбелгісі (2009), Көркемсурет номинациясы (2000, Семей қ.), облыс әкімінің дипломы (2002) және грамотасымен (2004) марапатталды.

Шебер суретшінің жұмыстары Семейдің Абай атындағы республикалық тарихи-мемориалды музейінде сақтаулы. 14 жұмысы (жанрлық композициялар, пейзаждар) Невзоровтар отбасы атындағы бейнелеу өнері музейінде сақталған.

Нұрбұлан Өтепбаветың графикасы АҚШ, Жапония, Қытай, Латвия, Ресей, Қазақстанның жеке коллекцияларында сақтаулы.

 

 

 

Н. Н. Өтепбаевтың мақалалары

Статьи Утепбаева Н. Н.

 

Өтепбаев, Н. Н. Қазақстанның мемлекеттік туы мен елтаңбасын бейнелеу өнері сабақтарында оқыту [Мәтін] / Н. Н. Өтепбаев // Семей университетінің хабаршысы. - 1998. - № 2. - Б. 298-307.

Өтепбаев, Н. Абай жолындағы - "Абай жолы" [Мәтін] : [Семей қаласындағы "Абай жолы" стелласының мазмұны туралы] / Н. Өтепбаев // Ертіс өңірі. - 2011. - Б. 12.

Өтепбаев, Н. Н. Ақын Шәкәрімнің өнерге көзқарасы / Н. Н. Өтепбаев // Жаһандану сыны жағдайындағы Абай және Шәкәрім мұралары [Мәтін] = Наследие Абая и Шакарима в контексте вызовов глобализации : халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары : 21-22 мамыр 2008 жыл / Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тіл комитеті; Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ; Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті. - Өскемен : ВКГТУ, 2008. - 355 б.

 

 

Н. Н. Өтепбаев туралы әдебиеттер

Литература об Утепбаеве Н. Н.

 

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Өтепбаев Нұрбұлан Нұғыманұлы: б. 610.

Тоқпатаев, У. Қыр суреттері [Текст] : [облыстық кітапханада суретші-график Н. Өтепбаевтың көрмесі ашылды] / У. Тоқпатаев // Дидар. - 1997. - 8 қараша.

Сұлтанов, Ө. Үйлесім [Мәтін] / Ө. Сұлтанов // Егемен Қазақстан. - 2008. - 24 қыркүйек. - Б. 8.

Омарова, А. Әсемдік әлемінде [Мәтін] / А. Омарова // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - 2010. - № 8.- Б. 21.

Зекенұлы, Қ. Ойшыл суретші [Мәтін] : [суретші Н. Өтепбаевтың шығармашылығы хақында] / Қ. Зекенұлы // Ертіс өңір. - 2011. - 12 қазан. - Б. 8.

Нұғманов, Н. "Өнер адамды өзі таңдады" [Мәтін] / Н. Нұғманов // Семей таңы. - 2016. - 15 қараша. - Б. 6.

Мырзақанов, М. Бейнелеу өнерінің биігіндегі суретші : шебер суретші-Нұрбұлан Өтепбаев туралы / М. Мырзақанов. - Мәтін // Ертіс өңірі. - 2021. - 6 қазан. - Б. 7

***

Алипинова, М. Тысяча и один табун Нурбулана Утепбаева [Текст] : о творчестве семипалатинского художника / М. Алипинова // Рудный Алтай. - 1997. - 25 октября.

Кумаргазы, Г. Искусство, излучающее тепло [Текст] / Г. Кумаргазы // Рудный Алтай. - 1997. - 15 ноября.

Рублева, Н. Павлодарцы знакомятся с творчеством Утепбаева [Текст] / Н. Рублева // Голос народа. - 1998. - 25 ноября. - С. 5.

Кумаргазы, Г. В новый век - с новыми силами, надеждами [Текст] : из истории развития изобразительного и декоратино-прикладного искусства города и области / Г. Кумаргазы // Деловой Усть-Каменогорск. - 2002. - № 9. - С. 24-25.

Восточно-Казахстанский областной музей изобразительных искусств имени семьи Невзоровых. — Семипалатинск [Текст] : Тенгри, 2003. - С. 170-171.

Пархоменко, Е. Лошади глазами художника [Текст] / Е. Пархоменко // Арна. - 2004. - 28 мая. - С. 5.

Мастер класс Нурбулана Утепбаева, проведенный в рамках Первого молодежного фестиваля художественного творчества [Текст] // Вестник культуры. - 2004 - № 3. - С. 75.

Ким, Е. Какого цвета центр материка? [Текст] : [о вернисаже работ семейских художников] / Е. Ким // Рудный Алтай. - 2009. - 12 декабря. - С. 8.

Серегин, А. Родному краю с любовью [Текст] / А. Серегин // Арна. - 2011. - 20 октября. - С. 13.

Нуруллин, Э. Среди неброской красоты степей [Текст] / Э. Нуруллин // Вести Семей. - 2011. - 21 октября. - С. 3.

Иванченко, Я. Графическая музыка [Текст] / Я. Иванченко // Наше дело. - 2011. - 27 октября. - С. 7

 

 

Интернет-сілтемелер

Интернет-ссылки

 

Утепбаев Нурбулан Нугманович [Электронный ресурс] // Восточно-Казахстанская областная универсальная библиотека им. Абая : сайт. – Режим доступа : http://semeylib.kz/?page_id=10855&lang=ru (20.06.2018)